Transcript pobierz

Wpływ uzależnień na życie i funkcjonowanie człowieka
Renata Robaszkiewicz-Bouakaz
Sam . Prac. Piel. Klinicznego
Kierownik: Dr n. med. A. Hajduk
Medycyna jest sztuką
uzdrawiania chorych i
nauką. Dynamika tego
połączenia jest mocno
zaznaczona w psychiatrii.
Praktyka musi być zgodna
z etyką i wciąż na nowo
weryfikowanymi normami
etycznymi, niezależnie od
różnic kulturowych,
etnicznych i społecznych.
Psychoterapia 2008, nr 2
Uzależnienie od substancji typu alkoholowego
„ Psychiczny, a czasem fizyczny stan spowodowany przez
interakcję żywego organizmu z substancją chemiczną,
charakteryzujący się specyficznymi reakcjami, które
zawsze obejmują wewnętrzny przymus do zażywania tej
substancji w sposób ciągły lub okresowy w celu
doświadczania efektów psychicznych a czasem w celu
unikania przykrości wynikających z braku tej substancji –
tolerancja na tę substancję może ale nie musi występować
w obrębie tego stanu’’. „
Definicja Światowej Organizacji Zdrowia
E. Woydyłło „Ile możesz wypić?”
„ Uważam, że od alkoholu można wyzdrowieć
warunek-odżegnać się od alkoholu pod każdą
postacią. Przedkładam koncepcję, że alkoholik
jest chory do końca życia. Nie! Tak jak alergik nie
jest chory jeżeli unika lub wyeliminuje szkodliwy
czynnik z życia. Alkoholik musi nauczyć się wziąć
do siebie dietę bezalkoholową(…)
Alkohol oszukuje i kradnie czas a alkoholizm jest
obsesją umysłu z alergią ciała.”
Alkoh. I Nark. 2007
Alkoholizm
Powoduje stopniową utratę wolności i
odpowiedzialności, więzi interpersonalnych
oraz zdolności do funkcjonowania w rodzinie i
społeczeństwie. Skuteczność leczenia
oceniana najczęściej z punktu długości
abstynencji, a później stan zdrowia
psychicznego i fizycznego. Jakość życia
alkoholika to suma starań w powrocie do
życia w społeczeństwo.
Zdr.publiczne 2004:114(3)
Wpływ na rodzinę
• Niszczenie życia uczuciowego-zamiast poczucia
bezpieczeństwa, miłości, zaufania, rodzina
przeżywa lęk, zagrożenie, gniew, poczucie winy,
poczucie krzywdy.
• Brak źródeł oparcia i pomocy –życie rodzinne staje
się źródłem problemów.
• Utrata kontaktu i zrozumienia-pojawiają się
kłamstwa, manipulacje, udawanie.
• Izolacja od świata zewnętrznego-rodzina zamyka się
w swej tragedii i cierpieniu, choć potrzebuje pomocy.
• Wyczerpanie zasobów materialnych
Mellibruda 1995
Powikłania somatyczne wywołane
spożywaniem alkoholu
• Padaczka alkoholowa;
• Przewlekłe stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej,
przełyku, żołądka i dwunastnicy;
• Ostre i przewlekłe zapalenia trzustki, samotrawienie
się trzustki;
• Stłuszczenie, zapalenie, zwłóknienie a w końcu
marskość wątroby;
• Nadciśnienie tętnicze i zaburzenia rytmu serca;
Przekrwienia twarzy z zapaleniem spojówek i
obrzękami;
• Majaczenie alkoholowe;
statystycznie
•
uzależnionych 2%,
współuzależnionych 4%,
•
dzieci wychowujące się w
rodzinach z problemem
alkoholowym 4%,
• osoby pijące szkodliwie
(często, w bardzo dużych
ilościach, okolicznościowo) 710% populacji,
• 6% ofiar przemocy domowej z
problemem alkoholowym.
Nowiny lekarskie 2005,nr 2
NIKOTYNA
Wyróżnia się dwie przyczyny:
pierwsza obejmuje czynniki
psychosocjologiczne, gdzie
palenie tytoniu jest
postrzegane jako rodzaj
czynności ułatwiającej
nawiązywanie kontaktu z
innymi osobami i pomagającej
w przezwyciężeniu dystansu
oraz uznawane jako wspólna
towarzyska rozrywka.
Druga grupa to czynniki farmakologiczne.
Tytoń bowiem, w zależności od okoliczności i
predyspozycji osobniczych może oddziaływać na
układ nerwowy w sposób stymulujący bądź
sedatywny.
Zdaniem wielu osób zapalenie papierosa
pozwala im bardziej się skoncentrować, inni zaś
uważają, że nałóg ten wyzwala u nich uczucie
relaksu i odprężenia.
SKŁAD PAPIEROSA
WPŁYW PALENIA NA NARZĄDY
• Udar mózgu
• Rzadziej występuje
choroba Parkinsona
• Zawał mięśnia sercowego
• Rozedma płuc, rak płuc i
przewlekłe zapalenie
oskrzeli
• Rak pęcherza moczowego
i nerki
• Wrzód żołądka jak i
dwunastnicy, rak trzustki
• U kobiet wcześniejsza menopauza i
rozwinięcie osteoporozy
• Zęby pokrywają się kamieniem, skóra palców
dłoni zażółcona, skóra ciała szybciej się
starzeje o odcieniu szarawo-żółtawym a
oddech staje się nieświeży
• sprzyja występowaniu impotencji ok. 115 tyś.
polaków w wieku 30-49 lat
Nowiny lekarskie 2005,nr 2
statystycznie
• Palenie to najważniejsza przyczyna przedwczesnej
umieralności w naszym kraju.
• Każdego roku 100 tys. zgonów w Polsce ma
bezpośredni związek z negatywnymi skutkami
palenia tytoniu
• 47% mężczyzn i 23% kobiet w Polsce w wieku 16 i
więcej lat jest palaczami tytoniu.
• Około 10 mln Polaków pali regularnie 15-20 sztuk
papierosów dziennie.
• Prawie 5 mln tych osób pali dłużej niż 20 lat.
Lekomania
• używanie leków bez wyraźnych
zaleceń lekarza bądź
przyjmowanie ich niezgodnie z
przeznaczeniem
• nadużywanie leków
prowadzące do pojawienia się
zależności psychicznej od
używanego środka;
• lekozależność, w której obok
uzależnienia psychicznego
stwierdzono także uzależnienie
fizycznego
Światowa Organizacja Zdrowia
Ludzie po 65 roku życia
przyjmują dobrowolnie 10
razy więcej leków niż
młodzi ludzie w wieku 1545 lat. Ta druga grupa z
kolei skłonna jest zażywać
leki, które aktualnie są
"modne", reklamowane w
błyskotliwy sposób,
atrakcyjnie opakowane oraz
mają wysoką cenę, która
przeważnie świadczy o
prestiżu i skuteczności leku.
TOKSYKOMANIA
• typ morfinowy - opium, heroina,
metadon - charakteryzuje się
silnym uzależnieniem fizycznym i
psychicznym, zwiększającą się
tolerancją oraz silnymi objawami
abstynencji
• typ barbituranowo-alkoholowy meprobomat, benzodiazepiny) wyraźna zależność psychiczna o
różnym stopniu, niewielkie
uzależnienie fizyczne, niezbyt
silne zwiększanie tolerancji i słabe
objawy abstynencji - zespół ten
może być kwalifikowany jako
nałóg
• typ kokainowy - kokaina - słabe uzależnienie
fizyczne, ale silne psychiczne, znaczne
zwiększanie tolerancji i silne objawy
abstynencji
• typ cannabis - konopie (marihuana, haszysz) zależność psychiczna umiarkowana lub silna,
uzależnienia fizycznego brak, nie występują
objawy abstynencji, tolerancja ulega
zwiększeniu w niewielkim stopniu
• typ amfetaminowy deksamfetamina,
metamfetamina - silna
zależność fizyczna, brak
zależności psychicznej,
wyraźne zwiększanie
tolerancji
• typ khat - katyna (pochodna
efedryny z liści i gałązek
krzewu Catha edulis) uzależnienie psychiczne
przeważa nad fizycznym,
które jest bardzo słabe lub
w ogóle nie występuje,
tolerancja nie ulega
zwiększaniu
• typ substancji halucynogennych - LSD,
meskalina - uzależnienie psychiczne słabe,
uzależnienia fizycznego brak, tolerancja nie
ulega zwiększaniu
• typ rozpuszczalników wziewnych - butapren,
TRI - słabe uzależnienie psychiczne, silne
objawy zatrucia toksycznego
HEROINA należąca do opiatów
Zmniejsza się potrzeba
jedzenia. Zmianie ulega też to,
w którym momencie odczuwa
się ból; odczuwamy ogólne
osłabienie, któremu towarzyszy
wzmożona potliwość ciała.
Spadek ciśnienia krwi i/lub
temperatury ciała. Pojawiają
się problemy z oddaniem
moczu i wypróżnieniem stolca.
U mężczyzn pojawia się
impotencja. Źrenice ulegają
zwężeniu, słabo reagują na
impulsy świetlne.
KOKAINA - alkaloid .
Z opóźnieniem odbierane jest
uczucie zmęczenia, zanika
potrzeba snu i brak apetytu.
Dochodzi do zaburzeń w pracy
serca -tętno najpierw zwalnia by
później ulec przyspieszeniu.
Wzrasta ciśnienie krwi, oddech
staję się szybszy. Źrenice, są
znacznie rozszerzone. Znaczne
pobudzenie psychoruchowe.
Gdy zastosowana została
większa dawka organizm
reaguje na to drżeniem mięśni
oraz podniesieniem temperatury
ciała.
AMFETAMINA
Amfetamina ma silne działanie
psychomotoryczne.
Powoduje :
zanik potrzeby spożywania
pokarmów a nawet wręcz
jadłowstręt oraz uczucie
suchości w jamie ustnej.
Ponad to wzrost akcji serca
i częstości oddechów a co za
tym idzie wyższe ciśnienie.
Silnie rozszerzone źrenice i
częstomocz.
MARIHUANA
Oddziaływanie może być
od pobudzającego, do
uspakajającego i
wywołującego halucynacje.
Wypalenie skręta z marihuany
odpowiada wypaleniu 20
papierosów.
INS International Neuropsychological Society
EXTASY (MDMA)
Wzmaga apetyt, powoduje
podwyższenie temperatury
ciała, tachykardię oraz
niespodziewane skoki
ciśnienia . Poza tym
rozszerzeniu ulegają
źrenice, dochodzi do
szczękościsku, może dojść
do mdłości i wymiotów
co powoli doprowadzi
do odwodnienia.
NARKOTYK:
DZIAŁANIE:
morfina,
heroina,
przetwory maku
SKUTKI ZAŻYWANIA:
opium, Euforia, senność, osłabienie reakcji zmysłowych, brak Brak apetytu, zmniejszenie ciśnienia krwi, zaparcia,
apetytu, zwężenie źrenic
próchnica zębów, zmiany na skórze, wyniszczenie
organizmu.
przetworzone liście krzewu koki, Euforia, pewność siebie, nadmierne pobudzenie Katar, ból gardła, manie prześladowcze, agresja,
kokaina, crack
organizmu, aktywność, rozszerzenie źrenic
zaburzenia snu, wyniszczenie organizmu
amfetaminy
Euforia, wzrost energii, rozszerzenie źrenic
Brak apetytu, bezsenność, zmiany nastroju, drżenie
kończyn, wymioty, halucynacje, wysypki
LSD
Euforia, wzrost energii
Bezsenność, zaburzenia koordynacji ruchów, stany
lękowe, psychoza, apatia, agresja, depresja
Produkty z konopi indyjskich - Euforia, słowotok, nadwrażliwość zmysłów
marihuana, haszysz
Ecstasy
Środki wziewne
rozpuszczalniki
Kaszel, zaburzenia koordynacji ruchów, bezsenność,
zmiany nastrojów, trudności w koncentracji.
Pobudzenie organizmu, wzrost energii, brak uczucia Depresja, stany
zmęczenia
intelektualnej
-
kleje
i Rozszerzenie źrenic, otępienie
lękowe,
obniżenie
sprawności
Kaszel, katar, krwawienie z nosa, biegunka, zapalenie
spojówek, bezsenność, problemy z pamięcią,
wyniszczenie organizmu.
Statystycznie
W Polsce z dnia na dzień przybywa osób
uzależnionych od środków psychoaktywnych
szacuje się, że jest ich obecnie około 100 tys.
Wiek osób sięgających po narkotyki stale się
obniża.
• W latach 70-80 -opiaty
• 90 i teraz do najbardziej popularnych
marihuana, haszysz, LSD, kokaina crack
,kokaina- brown sugar, ECSTASY, SPEED,
psylocybina – grzybki halucynogenne, UFO,
amfetamina