Transcript Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna Wyższa Szkoła Promocji

Wykorzystanie sprawozdań finansowych
ANALIZA WSKAŹNIKOWA
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa
Analiza wskaźnikowa
(ang. ratio analysis)
Metoda oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa na podstawie
wskaźników finansowych charakteryzujących różne aspekty jego
działalności.
Polega ona zatem na badaniu relacji między poszczególnymi pozycjami bilansu,
rachunku zysków i strat i rachunku przepływów pieniężnych oraz porównywaniu
ich z:
• poziomami wskaźników przyjętych powszechnie za pożądane lub graniczne,
• poziomami zaplanowanymi
• wartościami wskaźników z lat poprzednich (badania trendu)
• poziomem wskaźników w firmach prowadzących podobną działalność,
• wielkościami średnimi w branży
• wielkościami przeciętnymi w całej gospodarce
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa
Zalety analizy wskaźnikowej:
•
•
•
•
prostota pomiaru
możliwość porównywania efektów przedsiębiorstw, grup, sektorów
możliwość analizy występujących w danym przedsiębiorstwie zmian w dłuższym okresie
możliwość identyfikacji krytycznych obszarów działania i poznanie zaznaczających się
trendów
Ograniczenia analizy wskaźnikowej:
•
•
•
oparcie wyłącznie na danych z przeszłości (danych historycznych), nie uwzględnianie
warunków działania przedsiębiorstwa w przyszłości
dość pobieżna ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa
bardzo szeroki zestaw wskaźników, w związku z tym obliczenie i interpretacja większości z
nich może zaciemniać obraz kondycji przedsiębiorstwa
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa
Wskaźniki grupuje się według kryterium zbliżonej treści ekonomicznej. Najczęściej
wyróżnia się cztery obszary analizy wskaźnikowej:
•
wskaźniki płynności
•
wskaźniki sprawności działania (nazywane także wskaźnikami sprawności
wykorzystania aktywów lub obrotowości)
•
wskaźniki zadłużenia
•
wskaźniki zyskowności i rentowności
•
W spółkach akcyjnych wykorzystuje się dodatkowo wskaźniki oceny firmy
przez rynek kapitałowy
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki płynności
Płynność finansowa (ang. financial liquidity) oznacza zdolność przedsiębiorstwa do
terminowego regulowania bieżących (krótkoterminowych) zobowiązań. Regulowanie
zobowiązań bieżących zależy od stanu środków pieniężnych oraz możliwości zamiany
innych składników majątku obrotowego na gotówkę
Wskaźniki płynności finansowej (ang. Liquidity ratios) pokazują zatem relację
środków pieniężnych i innych aktywów obrotowych przedsiębiorstwa do zobowiązań
bieżących
Pozwalają uzyskać odpowiedź na następujące pytania:
•
•
Czy przedsiębiorstwo jest w stanie spłacać bieżące zobowiązania z najbardziej płynnej części
majątku?
Czy przedsiębiorstwo ma płynność finansową, a zatem czy ma gwarancję dalszej bezpiecznej
egzystencji?
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki płynności
Płynność finansowa może być oceniana przy pomocy następujących wskaźników:
•
Wskaźnika bieżącej płynności (wskaźnik III stopnia płynności)
•
Wskaźnika szybkiej (przyspieszonej) płynności (wskaźnik II stopnia płynności)
•
Wskaźnika płynności gotówkowej (wskaźnik I stopnia płynności)
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa
Wskaźnik bieżącej płynności (ang. Current liquidity ratio) informuje o stopniu pokrycia
zobowiązań krótkoterminowych aktywami obrotowymi.
wskaźnik bieżącej płynności =
aktywa obrotowe
zobowiązania bieżące
Zachowanie równowagi finansowej przedsiębiorstwa wymaga, aby wielkość
aktywów obrotowych była dwa razy większa niż kwota zobowiązań bieżących
Wskaźnik ten powinien zatem oscylować w przedziale 1,5-2,0.
Zbyt niska wartość tego wskaźnika (poniżej 1,5) może być zapowiedzią pojawienia się
trudności płatniczych
Z kolei wskaźnik przewyższający znacznie górny poziom przyjętego przedziału (>2,0) wskazuje
na niesprawności w gospodarce finansowej przedsiębiorstwa, związanej z wysokimi
stanami zapasów, nieskutecznym odzyskiwaniem należności, czy wysokim stanem środków
pieniężnych w kasie bądź na rachunku bankowym
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki płynności
Wskaźnik szybkiej (przyspieszonej) płynności (ang. quick liquidity ratio) pokazuje
stopień pokrycia zobowiązań bieżących płynnymi aktywami
aktywa obrotowe – zapasy – rozliczenia międzyokresowe
wskaźnik szybkiej płynności =
zobowiązania bieżące
Przyjmuje się, że wartość tego wskaźnika powinna być zawarta w przedziale 1,01,2.
Im wskaźnik jest bliższy jedności tym przedsiębiorstwo ma lepszą zdolność do regulowania
krótkoterminowych zobowiązań
Niski poziom wskaźnika szybkiej płynności przy wysokim wskaźniku bieżącej płynności
świadczy o znacznym zamrożeniu środków w zapasach.
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki płynności
Wskaźnik płynności gotówkowej (ang. super quick liquidity ratio) określa jaka część
zobowiązań bieżących może być uregulowana bez zwłoki, gdyby stały się one wymagalne
w danym momencie
wskaźnik płynności gotówkowej =
środki pieniężne + papiery wartościowe do obrotu
zobowiązania bieżące
Wskaźnik ten przedstawia natychmiastową zdolność płatniczą.
W literaturze przedmiotu podaje się, że wartość wzorcowa tego wskaźnika powinna mieścić się
w przedziale 0,16-0,20
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Mieszko S.A. – wskaźniki płynności
wskaźniki płynności
2005
2004
2003
wskaźnik bieżącej płynności
1,08
0,83
0,60
wskaźnik szybkiej płynności
0,86
0,65
0,43
wskaźnik płynności gotówkowej
0,02
0,04
0,02
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki sprawności działania
W ocenie sprawności działania (obrotowości, aktywności) najczęściej
wykorzystywane są:
•
wskaźniki rotacji aktywów
•
wskaźnik rotacji zapasów
•
wskaźnik rotacji należności
Wskaźnik rotacji aktywów (ang, total assets turnover) określa efektywność
wykorzystania majątku przedsiębiorstwa i informuje jaka wartość sprzedaży przypada na
jednostkę zaangażowanego w przedsiębiorstwo majątku (ile złotówek przychodów
generuje 1 złotówka majątku)
wskaźnik rotacji aktywów =
przychody netto ze sprzedaży
aktywa ogółem
Rosnąca wartość wskaźnika jest tendencją pozytywną
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki sprawności działania
Wskaźnik rotacji zapasów (ang. Inventory turnover ratio) informuje ile razy w ciągu
roku następuje rotacja zapasów lub ile trwa jeden cykl obrotu w zależności od formuły
obliczeniowej wskaźnika
wskaźnik rotacji zapasów w razach =
przychody netto ze sprzedaży
średni stan zapasów
Im wyższa wartość wskaźnika tym przedsiębiorstwo więcej razy odnawia swoje zapasy i tym
korzystniejsza sytuacja
wskaźnik rotacji zapasów w dniach =
średni stan zapasów
* 365 dni
przychody netto ze sprzedaży
Im niższa wartość wskaźnika tym korzystniejsza sytuacja przedsiębiorstwa, gdyż szybciej
odnawia swoje zapasy
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki sprawności działania
Wskaźnik rotacji należności (ang. account receivable ratio) informuje o liczbie
obrotów należności w ciągu okresu sprawozdawczego lub o czasie trwania jednego obrotu.
wskaźnik rotacji należności w razach =
przychody netto ze sprzedaży
średni stan należności
Przyjmuje się, że przedsiębiorstwo powinno odtwarzać należności 7-10 razy w ciągu roku.
Wskaźnik mniejszy niż 7 informuje o tym, że przedsiębiorstwo ma kłopoty ze ściąganiem
należności od swoich klientów
wskaźnik rotacji należności w dniach =
średni stan należności
przychody netto ze sprzedaży
* 365 dni
Wskaźnik informuje, jak długo środki pieniężne ze sprzedaży są zamrożone w należnościach.
Im niższa wartość tego wskaźnika tym lepiej, ponieważ oznacza to szybki spływ
należności.
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Mieszko S.A. – wskaźniki sprawności działania
wskaźniki sprawności działania
2005
2004
2003
0,87
0,90
0,81
wskaźnik rotacji zapasów w razach
11,83
13,24
10,65
wskaźnik rotacji zapasów w dniach
30,86
27,56
34,27
wskaźnik rotacji należności w razach
3,10
3,74
4,36
wskaźnik rotacji należności w dniach
117,76
97,69
83,65
wskaźnik obrotu zobowiązań
273,26
253,92
363,42
wskaźnik rotacji aktywów
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki zadłużenia
Do wskaźników zadłużenia najczęściej wykorzystywanych w analizie finansowej
zaliczamy:
•
wskaźnik zadłużenia ogólnego
•
wskaźnik zadłużenia kapitału własnego
•
wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem
•
wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki zadłużenia
Wskaźnik zadłużenia całkowitego (ang. debt ratio) określa udział kapitałów obcych
w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa.
wskaźnik zadłużenia całkowitego =
zobowiązania ogółem
aktywa ogółem
Im niższy poziom tego wskaźnika, tym mniejsze ryzyko finansowe kredytodawców
przedsiębiorstwa. Jednak minimalizacja wskaźnika może ograniczać możliwości rozwoju
firmy i powiększania rentowności kapitału własnego. Przyjmuje się, zę wskaźnik ten
powinien przybierać wartości z przedziału 0,57-0,67
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (ang. equity to debt ratio) określa
możliwość pokrycia zobowiązań z kapitałów własnych
wskaźnik zadłużenia kapitału własnego =
kapitał własny
zobowiązania ogółem
Wskaźnik ten może osiągać różne wartości, ale banki najchętniej udzielają przedsiębiorstwu
kredytu, gdy wskaźnik ten nie jest większy od 1.
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki zadłużenia
Wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem (ang. interest cover) informuje, ile razy wielkość
zysku (przed spłatą odsetek i opodatkowaniem) przewyższa wartość płaconych odsetek
wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem =
zysk brutto + odsetki
odsetki
Im wyższy wskaźnik, tym mniej uciążliwe są koszty obsługi zadłużenia dla przedsiębiorstwa.
Wielu kredytodawców oczekuje wartości wskaźnika w przedziale 4-5
Wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową informuje o możliwości sfinansowania
zadłużenia z nadwyżki finansowej, a zatem sumy zysku netto i amortyzacji. Jednocześnie
pozwala odpowiedzieć na pytanie, ile lat potrzeba, aby przedsiębiorstwo było w stanie
spłacić całe zadłużenia z zysku netto i amortyzacji
wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową =
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
zysk netto + amortyzacja
zobowiązania ogółem
Wyższa Szkoła Promocji
Mieszko S.A. – wskaźniki zadłużenia
wskaźniki zadłużenia
2005
2004
2003
wskaźnik zadłużenia całkowitego
0,65
0,63
0,81
wskaźnik zadłużenia kapitału własnego
0,54
0,59
0,24
wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem
9,65
5,60 -209,86
wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką
finansową
0,08
0,11
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
-0,02
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki rentowności
Wskaźniki zyskowności i rentowności odzwierciedlają łączny wpływ zarządzania
płynnością, aktywami i źródłami finansowania na wyniki finansowe.
Do podstawowych wskaźników rentowności należą:
•
zyskowność sprzedaży określana też jako rentowność handlowa (ang. return
on sales – ROS)
•
rentowność majątku zwana rentownością ekonomiczną (ang. return on assetes
– ROA)
•
rentowność kapitałów własnych zwana rentownością finansową (ang. return
on equity)
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki rentowności
Wskaźnik zyskowności sprzedaży informuje o tym, ile 1 zł sprzedaży przyniesie:
•
zysku ze sprzedaży
rentowność zysku ze sprzedaży
•
=
*100%
przychody netto ze sprzedaży
zysku operacyjnego
rentowność zysku operacyjnego =
•
zysk ze sprzedaży
zysk operacyjny
przychody netto ze sprzedaży
*100%
zysku netto
rentowność zysku ze sprzedaży =
zysk netto
przychody netto ze sprzedaży
*100%
Wzrost wartości tych wskaźników oznacza poprawę sytuacji przedsiębiorstwa, gdyż dla
wygenerowania określonego zysku potrzebna jest mniejsza wartość sprzedaży
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa – wskaźniki rentowności
Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) informuje o wielkości zysku netto
przypadającego na jednostkę wartości zaangażowanego w przedsiębiorstwo majątku
rentowność aktywów (ROA)
=
zysk netto
aktywa ogółem
*100%
Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) informuje o wielkości zysku
netto przypadającego na jednostkę zaangażowanego kapitału własnego. Im wyższy
wskaźnik zwrotu z kapitału własnego, tym
korzystniejsza sytuacja finansowa
przedsiębiorstwa i większe możliwości dalszego rozwoju.
rentowność aktywów (ROA)
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
=
zysk netto
kapitał własny
*100%
Wyższa Szkoła Promocji
Analiza wskaźnikowa
Uzupełnieniem analizy wskaźnikowej może być tzw. analiza du Pont’a, zwana także analizą
piramidalną. Stosowana jest ona do oceny sprawozdań finansowych w celu ustalenia
kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Polega ona rozdzieleniu wskaźnika ROE
(stanowiącego wierzchołek piramidy) na czynniki cząstkowe.
ROE=
zysk netto
Kapitał własny
=
zysk netto
przychody netto
ze sprzedaży
*
przychody netto
ze sprzedaży
aktywa ogółem
ROA – rentowność aktywów
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
*
aktywa ogółem
kapitał własny
struktura
finansowania
Wyższa Szkoła Promocji
Mieszko S.A. – wskaźniki rentowności
wskaźniki rentowności
2005
2004
2003
rentowność zysku ze sprzedaży
2,44
1,57
-2,95
rentowność zysku operacyjnego
4,21
2,72
-2,65
rentowność zysku netto
0,82
0,10
-8,53
rentowność aktywów
0,71
0,09
-6,93
rentowność kapitału własnego
2,04
0,23
-36,23
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Wykorzystanie sprawozdań finansowych
MODELE OCENY ZAGROŻENIA
NIEWYPŁACALNOŚCIĄ
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Modele oceny zagrożenia niewypłacalnością
W badaniach nad oceną niewypłacalności przedsiębiorstw i symptomów bankructwa stosuje
się modele ekonometryczne, które identyfikują najbardziej istotne wskaźniki określające
sytuację finansową przedsiębiorstw.
Model D. Hadasik
D = 0,365425*W1-0,765526*W2- 2,40435 *W3 + 1,59079*W4+
+ 0,00230258 *W5+2,36261
gdzie:
W1 – wskaźnik płynności bieżącej
W2 – wskaźnik płynności szybkiej
W3 – wskaźnik ogólnego zadłużenia
W4 – rotacja należności
W5 - cykl odnawiania zapasów
Wartość rozdzielająca 0,374345
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Modele oceny zagrożenia niewypłacalnością
Model A. Hołdy
Z= 0,605+ 0,681*W1- 0,0196*W2 + 0,157*W3 + 0,000969*W4 +
+ 0,000672*W5
Gdzie:
W1 – wskaźnik
W2 – wskaźnik
W3 – wskaźnik
W4 – wskaźnik
W5 – wskaźnik
płynności bieżącej
zadłużenia ogólnego
rotacji majątku
rentowności majątku
obrotu zobowiązań ((zobowiązania ogółem/przychody ze sprzedaży)*365)
Podmioty, dla których wartość Z<0 są potencjalnymi bankrutami, natomiast firmy,
dla których funkcja ta prowadzi do uzyskania wartości większych od zera nie są
bankrutami
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji
Mieszko S.A. – modele oceny zagrożenia upałością
2005
2004
2003
model Hadasik
5,5424363 6,6595659
7,3289278
model Hołdy
1,6513176 1,4719001
1,36416
Dr Magdalena Mikołajek-Gocejna
Wyższa Szkoła Promocji