Transcript przygotowanie i eksport danych o fakturach sprzedaży

KOMPUTEROWE SYSTEMY ZARZĄDZANIA II
- SYSTEMY FK
Prof. zw. dr hab. Witold Chmielarz
Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego
System Finansowo-Księgowy
Określenie - system finansowo-księgowy nie ma w Polsce
jednoznacznej interpretacji i doczekało się co najmniej kilku ujęć:
 W ujęciu wąskim o informatycznym systemie finansowoksięgowym mówi się jedynie w odniesieniu do systemu służącego
prowadzeniu działalności rachunkowo-księgowej, bardzo często
pozbawionej jakichkolwiek elementów głębszej analityki i
wyodrębnionej niejako z całej, pozostałej działalności
przedsiębiorstwa
 W znaczeniu szerokim – informatyczne systemy finansowoksięgowe są traktowane jako zintegrowane systemy wspomagające
zarządzanie, których bazą i podstawowym filarem, na którym
opiera się cały system jest moduł (lub podsystem) finansowoksięgowy, uzupełniany i wymieniający się danymi z innymi
modułami systemu zintegrowanego
 Takie systemy należą obecnie zarówno do średniej jak i górnej
półki zintegrowanych systemów wspomagających zarządzanie
SYSTEM INFORMATYCZNY WSPOMAGAJĄCY ZARZĄDZANIE
„... formalny, komputerowy system mający za zadanie
udostępnienie, wybór i integrację danych
pochodzących z różnych źródeł, w celu
dostarczenia we właściwym czasie informacji
niezbędnych do podejmowania decyzji
zarządczych...” (E.Turban)
Systemy finansowo-księgowe, jak każde inne systemy informatyczne,
bazują na systemie informacyjnym przedsiębiorstwa. Na tej potrzeby pracy
przyjęto definicję systemu jako układu następujących czynników:
otoczenia systemu, wejścia, wyjścia, samego systemu, układu kontrolnego
oraz sprzężenia zwrotnego
otoczenie systemu
granice systemu
układ kontrolny
(regulacyjny)
system
wejście
(zbiór komponentów)
sprzężenie zwrotne
wyjście
W cybernetycznym ujęciu sytemu występują następujące elementy
 środowisko otaczające system – system jest przez nie determinowany,
 granice systemu – oddzielają go od otoczenia, mogą być fizyczne lub






abstrakcyjne,
wejście oraz wyjście – oznaczają obiekty (np. informacje) wchodzące
do systemu lub ten system opuszczające,
podsystemy – części składające się na system, wzajemnie ze sobą
powiązane
synergia – oznaczająca, że poszczególne części systemu są
wydajniejsze niż gdyby działały w odosobnieniu,
cele działania – oznaczają cele działania systemu jako całości,
przepływy – informacji, zasobów, energii itp.,
sprzężenie zwrotne – ma na celu systematyczne dostosowywanie
funkcjonowania systemu do jego celów
 Mała Encyklopedia Ekonomiczna definiuje system jako „pewną
całość wyodrębnioną z otoczenia (...). Podział całości na części ma duże
znaczenie dla procesu zarządzania. Jeszcze ważniejsze są jednak
połączenia części i ich wzajemne uwarunkowane funkcjonowanie”. Jeśli
zaś chodzi konkretnie o system informacyjny, rzeczony słownik
definiuje go następująco: jest to „zbiór zasad, metod i procedur
tworzenia, przesyłania, przetwarzania i magazynowania informacji w
celu kierowania organizacjami”.[1]
 Nie jest to odosobnione podejście do tego problemu. Według A.
Nowickiego system informacyjny można zdefiniować jako
„wyróżniony przestrzennie i uporządkowany czasowo zbiór informacji,
nadawców informacji, odbiorców informacji, kanałów informacyjnych oraz
technicznych środków przesyłania i przetwarzania informacji, których
funkcjonowanie służy do sterowania obiektem gospodarczym”.[2]
[1] Secomski K.(red.): Mała Encyklopedia Ekonomiczna, PWE, Warszawa 1974
[2] Nowicki A.: „Strategia doskonalenia systemu informacyjnego w zarządzaniu
przedsiębiorstwem”, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu,
Wrocław 1999, str. 17
 Podobnie rzecz ujęli J.Kisielnicki i H.Sroka „system
informacyjny możemy określić jako wielopoziomową
strukturę, która pozwala użytkownikowi tego systemu na
transformowanie określonych informacji wejścia na
pożądane informacje wyjścia za pomocą odpowiednich
procedur i modeli.W wyniku tych informacji podejmowane są
określone decyzje”. Piszą oni także, że: „jakość systemu
informacyjnego decyduje o jakości procesu zarządzania”.[1]
[1] Kisielnicki J., Sroka H.,: „Systemy Informacyjne Biznesu”, Agencja Wydawnicza PLACET,
Warszawa, 1999
Informacyjny system rachunkowości związany jest z
obiegiem informacji finansowej, księgą główną,
księgami
pomocniczymi,
dokumentami,
sprawozdaniami, raportami, a także metodami i
procedurami gromadzenia, przetwarzania danych,
prezentowania ich odbiorcom itd. Jest to system
otwarty, co oznacza, że wymienia informacje z
otoczeniem – przyjmuje pewne dane z otoczenia, jak i
generuje informacje na zewnątrz.
System ten powiązany jest z procesami podejmowania
decyzji zarządczych
 Systemy finansowe: są podstawowymi systemami informacji
ekonomicznej każdej organizacji gospodarczej, służącym
użytkownikom do podejmowania decyzji zarządczych,
zwłaszcza finansowych, oraz do analizy i oceny sytuacji
finansowej przedsiębiorstwa, a także do oceny działalności
kadry kierowniczej różnych szczebli zarządzania z
realizacji planu finansowego (budżetu), zwłaszcza w
zakresie zarządzania powierzonym majątkiem.
 Sama rachunkowość, jako system dostarcza informacje
zarówno użytkownikom zewnętrznym, jak też odbiorcom
wewnątrz organizacji
 Tworząc wyodrębniony system w ramach systemu
informacyjnego
zarządzania
przedsiębiorstwem
rachunkowość
składa
się
z
podsystemów
funkcjonalnych i obejmuje szereg działań (algorytmów)
na danych, zorganizowanych w postaci zbiorów, m.in.
pomiar, grupowanie, ewidencja na urządzeniach
księgowych, przetwarzanie i przekazywanie informacji
o wynikach działalności firmy (minionych, bieżących i
planowanych), zmianach w jej majątku i sytuacji
finansowej.
 Jest to możliwe dzięki zarejestrowaniu w systemie
rachunkowości zdarzeń gospodarczych, strumieni
rzeczowych i finansowych oraz ich wzajemnych relacji,
a także prezentowania syntetycznych informacji w
sprawozdaniach finansowych według przyjętych w
danym kraju norm, ogólnie akceptowanych zasad,
konwencji oraz standardów jakościowych
System informacyjny rachunkowości wg podejścia
tradycyjnego: ujęcie cybernetyczne
Układ kontrolny
- plany produkcji i dostaw
- zasady inwentaryzacji i rewizji
ksiąg
- procedury operacyjne
rachunkowości
- dane techniczne (ilościowe)
- bezpośredni nadzór itp.
Wejście
dokument źródowe
dotyczące
zrealizowanych
operacji
gospodarczych
Przetwarzanie
- rejestrowanie (dzienniki,
księgi)
- przetwarzanie (sumowanie,
zestawianie sald)
- przechowywanie
- raportowanie (sprawozdania
finansowe)
Wyjście
- sprawozdania
finansowe
- odbiorcy informacji
(spoza i wewnątrz
przedsiębiorstwa)
Systemy finansowo-księgowe należą do
Informatycznych Systemów Zarządzania. Ich
główne zadania to:
 narzędzie dyrektora finansowego firmy,
 narzędzie innych decydentów,
 obsługa standardowych funkcji księgowych i
sprawozdawczości
Systemy te powstały na styku trzech dziedzin nauki:
Informatyka
Systemy
informatyczne
zarządzania
Analiza
systemowa
Teoria
organizacji
i zarządzania
System Finansowo-Księgowy
Rachunkowość finansową dzieli się na dwie poddziedziny:
 prowadzenie księgi głównej (general ledger accounting),
 rachunkowość pomocniczą (subsidiary accounting).
Podział na księgę główną (na kontach syntetycznych) i księgi
pomocnicze (na kontach analitycznych) odzwierciedla strukturę
systemu rachunkowości przedsiębiorstwa.
Księgi pomocnicze służą uszczegółowieniu i uzupełnieniu zapisów
kont księgi głównej. Prowadzi się je zwłaszcza dla: środków
trwałych, rozrachunków z kontrahentami, rozrachunków z
pracownikami, operacji sprzedaży, operacji zakupu, kosztów i
innych składników majątku.
Stosując nieco inny podział w rachunkowości pomocniczej można wyróżnić :
 rachunki zobowiązań (account payable),
 rachunki należności (accont receivable),
 rachunkowość płac (pay-roll accounting),
 rachunkowość środków trwałych (assets accounting),
 rachunkowość materiałową (material accountig).
System rachunkowości finansowej służy dokumentowaniu transakcji
ekonomicznych. Transakcje te dotyczą zdarzeń i zależności między
przedsiębiorstwem a jego otoczeniem, a także zdarzeń zachodzących wewnątrz
przedsiębiorstwa. Dokumentowanie zdarzeń jest konieczne dla wywiązania się
z obowiązku sporządzania wymaganej prawem
sprawozdawczości (np.
podatkowej), a także dla dostarczenia informacji o bieżącym funkcjonowaniu
przedsiębiorstwa i jego bieżącej sytuacji ekonomicznej. Zdarzenia gospodarcze
występują w tzw. cyklu operacyjnym przedsiębiorstwa, który jest też określany
mianem ruchu okrężnego środków gospodarczych. Cykl operacyjny zależy od
rodzaju prowadzonej działalności. W jednostkach wytwórczych można
wyodrębnić trzy fazy: zaopatrzenia, wytwarzania i sprzedaży. W
przedsiębiorstwach handlowych występują dwie fazy: zaopatrzenia (zakupu
towarów) i sprzedaży, a w jednostkach usługowych mamy do czynienia jedynie z
fazą realizacji usługi.
Moduły systemu informatycznego w przedsiębiorstwie
handlowym







Głównym zadaniem systemu informatycznego w jednostce handlowej jest
wspomaganie obsługi magazynu towarów (hurtowni)6. Polega ono na
automatyzacji ewidencji związanej z ruchem (czyli przychodami i
rozchodami) i stanami towarów w magazynie.
System informatyczny wspomagający obieg informacji w procesach
zaopatrzenia i sprzedaży w przedsiębiorstwie handlowym zawiera z reguły
następujące moduły:
moduł zakupu towarów,
moduł rozrachunków z wierzycielami (dostawcami),
moduł sprzedaży towarów,
moduł rozrachunków z dłużnikami (odbiorcami),
moduł zarządzania towarami w magazynie,
moduł raportowania,
moduł administracyjny.
 Może istnieć wiele różnych sposobów realizacji funkcji rozrachunkowych z
wierzycielami i dłużnikami. Inne rozwiązania występują, gdy system obrotu
towarowego jest częścią systemu zintegrowanego, a inne w przypadku, gdy jest
on systemem samodzielnym, który operuje na własnych, wyizolowanych zbiorach
danych. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, gdy dostawcy i
odbiorcy towarów są zapisani we wspólnej kartotece kontrahentów, która
obejmuje dodatkowo wszystkich innych dostawców (materiałów biurowych,
gospodarczych, energii, usług itp.). Moduły rozrachunków znajdują się wtedy w
systemie księgowym i tam właśnie odbywa się rejestracja wszystkich rozliczeń.
W drugim przypadku możliwe są dwa rozwiązania:
 rozliczenia
należności i zobowiązań odbywają się w systemie obrotu
towarowego, a do systemu księgowego trafiają jedynie dane sumaryczne (łączna
wartość przychodów i rozchodów, zobowiązania, należności, podatek VAT itp.),
czyli w systemie księgowym nie prowadzi się szczegółowej ewidencji analitycznej
rozrachunków z dostawcami i odbiorcami towarów;
 rozliczenia należności i zobowiązań odbywają się w systemie księgowym, do
którego są przesyłane (lub drugi raz wprowadzane) faktury zakupu i sprzedaży,
czyli w systemie księgowym prowadzi się ewidencję analityczną rozrachunków z
dostawcami i odbiorcami towarów.
Moduł zakupu towarów









Do podstawowych funkcji modułu zakupów zalicza się :
rejestrację zakupów, czyli wprowadzanie danych o zakupach z
faktur obcych (lub dokumentów wydań zewnętrznych dostawcy);
emisję dowodów przychodu do magazynu (PZ – przyjęcie
zewnętrzne);
rejestrację faktur korygujących;
wystawianie zamówień na towary do dostawców;
prowadzenie kartoteki dostawców;
przygotowanie (np. agregacja) i eksport danych o wartości
przychodów towarów do systemu księgowego;
przygotowanie i eksport danych o fakturach zakupu
(zobowiązania, naliczony podatek VAT) do systemu księgowego;
drukowanie rejestru faktur VAT zakupu;
generowanie różnych zestawień o zakupach według dostawców i
towarów.
Moduł sprzedaży





W ramach modułu sprzedaży realizowane są następujące funkcje :
rejestracja zamówień od odbiorców,
wystawianie faktur sprzedaży (lub paragonów w przypadku
sprzedaży detalicznej),
emisja (wydruk) poleceń wydania towarów (dowodów rozchodu z
magazynu -WZ - wydanie zewnętrzne),
wystawianie faktur korygujących,
prowadzenie kartoteki odbiorców,
 przygotowanie (np. agregacja) i eksport danych o wartości
rozchodów towarów do systemu księgowego;
 przygotowanie i eksport danych o fakturach sprzedaży (należności,
należny podatek VAT) do systemu księgowego;
 drukowanie rejestru faktur VAT sprzedaży;
 generowanie zestawień o sprzedaży według odbiorców i według
towarów.
Moduł rozrachunków z wierzycielami
Moduł rozrachunków z wierzycielami winien umożliwiać :
 całkowite i częściowe rozliczenie faktur zakupu gotówką z emisją
dokumentów KW - kasa przyjmie,
 wystawianie poleceń przelewu i automatyczne rozliczenie na ich
podstawie faktur zakupu (całkowite lub częściowe),
 przygotowanie i eksport danych o zrealizowanych płatnościach do
systemu księgowego,
 generowanie różnych zestawień o zobowiązaniach,
 generowanie różnych zestawień o historii rozrachunków z
dostawcami.
Wskazane jest aby zestawienia były parametryzowane i możliwe
było dokonanie zarówno selekcji, jak i grupowanie zobowiązań
według różnych kryteriów, np. takich jak:
 grupy dostawców,
 przedziały opóźnienia w realizacji płatności (np. wszystkie,
opóźnione 1 dzień, opóźnione 1 tydzień),
 przedziały kwotowe (np. wszystkie, należności do 1 000 zł, od 1 000
do 5 000 zł),
 przedziały upływu terminu płatności (np. o dzisiejszym terminie
upływu, o terminie upływu przypadającym za tydzień).
Moduł rozrachunków z dłużnikami
Moduł rozrachunków z dłużnikami wspomaga realizację podobnych
funkcji jak moduł rozrachunków z wierzycielami. Do najważniejszych z
nich należą:
 całkowite i częściowe rozliczanie faktur sprzedaży gotówką z emisją
dokumentów KP - kasa przyjmie,
 całkowite i częściowe rozliczanie faktur sprzedaży na podstawie wyciągu
bankowego lub innych form płatności (czeki),
 drukowanie wezwań do zapłaty,
 przygotowanie i eksport danych o zrealizowanych płatnościach do systemu
księgowego,
 generowanie różnych zestawień o należnościach.
 generowanie różnych zestawień o historii rozrachunków z odbiorcami
Moduł zarządzania towarami
Kolejnym modułem w systemie obrotu towarowego jest w
magazynie. Do podstawowych funkcji tego modułu należą:
 prowadzenie kartoteki towarów (ilościowo-wartościowej),
 wystawianie i rejestrowanie dowodów przesunięcia między
magazynami,
 kalkulacje cen sprzedaży (według różnych metod),
 wspomaganie inwentaryzacji z emisją arkuszy spisu z natury (ASN)
i protokołów różnic inwentaryzacyjnych,
 przygotowanie i eksport danych dotyczących rozliczenia
inwentaryzacji do systemu księgowego,
 drukowanie cennika towarów,
 generowanie zestawień o stanach i obrotach towarów.
Kryteria selekcji, grupowania i sortowania danych powinny
umożliwiać uzyskanie m.in. następujących zestawień towarów:
 według grup towarowych,
 według podanego okresu sprzedaży (lub zakupu),
 posortowane według wskaźnika marży,
 posortowane według wartości sprzedaży,
 w podanych przedziałach wartości sprzedaży (np. towary o
wartości sprzedaży powyżej 100 000 zł),
 o stanach zerowych,
 nie wykazujących ruchu (np. od miesiąca),
 o stanie poniżej stanu określonego jako minimalny,
 posortowane według upływających terminów ważności.
Moduł raportowania i moduł administracyjny
W module raportowania można udostępnić wymienione wyżej raporty, a także
dodać szereg innych, które korzystają informacji zgromadzonych w poszczególnych modułach,
np. raport przedstawiający prognozę płynności, który porównuje oczekiwane wpływy (spłatę
należności) z wypływami (spłatą zobowiązań) lub raport ukazujący wszystkie operacje
przeprowadzone w danym dniu (lub innym okresie).
Moduł administracyjny służy do ustalenia wartości różnych parametrów globalnych
definiowania nowych elementów w tabelach słownikowych, definiowania reguł biznesowych
stosowanych w danym przedsiębiorstwie, np.:
 ustalenie metody rozchodowania towarów (FIFO, LIFO),
 definiowanie użytkowników systemu i przydzielania im praw do poszczególnych funkcji systemu,
 zdefiniowanie nowej formy płatności,
 zdefiniowanie nowej stawki podatku VAT,
 określenie wysokości rabatu przyznawanego odbiorcy po przekroczeniu ustalonej wysokości
obrotu,
 określenie maksymalnego pułapu kredytowania klientów,
 określenie domyślnej stawki narzutu dla kalkulowania cen sprzedaży.
SYSTEM INFORMATYCZNY WSPOMAGAJĄCY DZIAŁALNOŚĆ
PODSTAWOWĄ W PRZEDSIĘBIORSTWIE WYTWÓRCZYM




Do podstawowych podsystemów systemu informatycznego
wspomagającego działalność przedsiębiorstwa wytwórczego, które
odróżniają go od systemu przeznaczonego dla przedsiębiorstwa
handlowego należą :
podsystem technicznego przygotowania produkcji (TPP), który stanowi
bazę dla planowania produkcji i zaopatrzenia materiałowego oraz
generowania dokumentacji warsztatowej;
podsystem gospodarki materiałowej (GM), który wspomaga planowanie
zużycia i zaopatrzenia materiałowego i obsługuje ewidencję stanów i
obrotów materiałów;
podsystem planowania i rozliczania produkcji (PRP), który wspomaga
planowanie produkcji i obsługę cyklu rozliczania produkcji;
podsystem gospodarki wyrobami gotowymi (GWG), który wspomaga
planowanie sprzedaży i ewidencję stanów i obrotów wyrobów gotowych.
Wymienione podsystemy podstawowe są ze sobą ściśle powiązane.
Niżej podano kilka powodów decydujących o tych zależnościach:
 plany sprzedaży (system GWG) są podstawą opracowania planów
produkcji (system PRP), te zaś podstawą opracowania planów zużycia
materiałów (system GM);
 kartoteka konstrukcyjna wyrobów korzysta z kartoteki wyrobów
gotowych (system GWG), kartoteki części (system PRP), kartoteki
materiałów (system GM);
 wystawiane w systemie GM dokumenty rozchodowe materiałów służą
do wyceny produkcji w toku (niezakończonych zleceń produkcyjnych)
w podsystemie rozliczania produkcji oraz wyceny wyrobów gotowych
w systemie GWG;
 karty pracy obsługiwane przez system PRP służą do wyceny wyrobów
gotowych w systemie GWG.
System technicznego przygotowania produkcji
Podstawowym modułem, który jest wykorzystywany w procesach
planowania produkcji jest system technicznego przygotowania
produkcji. Jego głównym zadaniem jest zbudowanie i utrzymanie w
stanie aktualnym podstaw normatywnych procesu produkcyjnego
zapisanych w tzw. bazie konstrukcyjno-technologicznej. Baza ta jest
zapisana w dwóch podstawowych kartotekach:
 kartotece konstrukcyjnej,
 kartotece technologicznej.
Najogólniej rzecz ujmując pierwsza kartoteka informuje o tym, z
czego poszczególne wyroby są zbudowane, a druga o tym, w jaki
sposób należy je wykonać.
W kartotece konstrukcyjnej jest zapisana informacja o wewnętrznej
strukturze wszystkich wyrobów produkowanych w przedsiębiorstwie.
Specyfikacje wyrobów gotowych (lub receptur w procesach chemicznych) i
ich części ujmują strukturalną i ilościową strukturę wyrobów gotowych ,
składających się z półfabrykatów (zespołów, komponentów, części, detali) i
materiałów. Na krawędziach są umieszczone współczynniki produkcji, które
wskazują ile elementów podrzędnych składa się na element nadrzędny.
Kartoteka konstrukcyjna opiera się na dwóch zbiorach:
 kartotece części, która zawiera wykaz wszystkich wytwarzanych
półfabrykatów (a może zawierać też wykaz wyrobów gotowych i materiałów);
 kartotece struktur wyrobów, która opisuje powiązania pomiędzy elementami
wyrobów gotowych.
Dzięki kartotece konstrukcyjnej można uzyskać odpowiedź na dwa pytania:
 ile i jakich zespołów, komponentów, części itd., potrzeba na wyprodukowanie
zadanej liczby wyrobów;
 ile i jakie wyroby gotowe można wyprodukować na podstawie zgromadzonych
w przedsiębiorstwie zespołów, komponentów, części itd..
 Kartoteka technologiczna zawiera marszruty technologiczne, wskazujące jakie




operacje muszą zostać wykonane, w jakiej kolejności, na jakich maszynach
(stanowiskach roboczych) i przez jakich pracowników (o jakich kwalifikacjach)
aby wyprodukować dany wyrób. Dla danego wyrobu może wystąpić kilka
alternatywnych marszrut.
Kartoteka marszrut jest powiązana bezpośrednio z kartoteką operacji
technologicznych, która z kolei korzysta z kartoteki środków produkcji,
kartoteki stanowisk pracowniczych (zawodów) i kartoteki części.
Wyodrębnienie kartotek środków produkcji i stanowisk pracowniczych
pozwala uniknąć redundancji danych w bazie w przypadku, gdy te same
operacje technologiczne, środki produkcji i wykonawcy występują w
marszrutach wielu wyrobów.
Kartoteka operacji technologicznych zawiera opisy operacji (szczegółową
instrukcję wykonania każdej operacji), czasy trwania operacji, kody środków
produkcji i kody wykonawców operacji oraz kody części (lub materiałów)
poddawanych obróbce lub montażowi. Służy ona zatem do przechowywania
norm pracochłonności, maszynochłonności i materiałochłonności. Na czas
trwania operacji składają się:
jednostkowe czasy wykonania operacji - czasy tj,
czasy przygotowawczo-zakończeniowe środka produkcji, na którym jest
wykonywana dana operacja - czasy tpz.
 W kartotece środków produkcji przechowywane są również dysponowane
czasy pracy poszczególnych maszyn i urządzeń, które określają ile godzin w
danym okresie mogą one pracować przy przestrzeganiu zasad ich prawidłowej
eksploatacji.
 Źródłem danych dla bazy systemu TPP jest dokumentacja konstrukcyjna i
technologiczna. Na podstawie bazy danych systemu otrzymuje się raporty
dotyczące pracochłonności, materiałochłonności oraz maszynochłonności
jakie przypadają na zadany program produkcji. Raport pracochłonności
wskazuje ile godzin pracy potrzeba na wyprodukowanie określonej liczby
danego wyrobu lub wyrobów (lub części) z uwzględnieniem zawodów
(stanowisk pracy). Raport maszynochłonności określa zapotrzebowanie na
pracę maszyn przy jego (ich) produkcji. Raport materiałochłonności
przedstawia natomiast zapotrzebowanie na materiały, które należy zużyć
według norm, aby wykonać zadaną liczbę wyrobów lub części. Wykonanie
raportu materiałochłonności wymaga zastosowania procedury „rozwinięcia
technologicznego”.
Procedura „zwinięcia technologicznego” pozwala natomiast na uzyskanie
raportu o możliwościach produkcji wyrobów na podstawie informacji o
stanach materiałów w kartotece materiałowej i stanach części zapisanych w
kartotece części.
Funkcje planowania sprzedaży, produkcji i zaopatrzenia




Uproszczona procedura planowania w przedsiębiorstwie
wytwórczym jest realizowana w następujących krokach:
planowanie sprzedaży - na podstawie złożonych zamówień,
podpisanych kontraktów i prognoz sprzedaży;
planowanie produkcji – na podstawie planów sprzedaży, z
uwzględnieniem stanów zapasów wyrobów gotowych;
planowania zużycia materiałów – na podstawie planów produkcji i
kartoteki strukturalnej;
planowanie zaopatrzenia materiałowego – na podstawie planów
zużycia materiałów, z uwzględnieniem zapasów materiałów.
Pierwszy krok przedstawionej procedury jest realizowany w
systemie gospodarki wyrobami gotowymi, drugi w systemie
planowania i rozliczania produkcji, a trzeci w systemie gospodarki
materiałowej
 Wpływ na plany produkcji mają nie tylko opracowane plany sprzedaży
i stany zapasów wyrobów gotowych, ale również dostępne środki
produkcji i siła robocza, czyli dysponowany czas pracy maszyn i
urządzeń oraz dysponowany czas pracy ludzi. Skonfrontowanie tych
wielkości z czasami realizacji planów produkcji, które wynikają z
norm zapisanych w kartotece technologicznej, prowadzi do
przedstawienia tzw. bilansów pracochłonności i maszynochłonności.
 Jeśli moce produkcyjne są niewystarczające lub odnotowano
niewystarczającą liczbę fachowców do realizacji planu produkcji,
należy bądź zwiększyć potrzebne zasoby, bądź zmodyfikować plany
produkcji (np. zmieniając terminy ich realizacji). Procedurę
uzgadniania możliwości produkcyjnych z zapotrzebowaniem na
zasoby potrzebne do wykonania planu produkcji określa się
bilansowaniem zasobów.
 Planowanie produkcji obejmuje z reguły trzy horyzonty czasowe:
roczny, kwartalny i miesięczny. Na podstawie planów miesięcznych
tworzone są zlecenia produkcyjne, uruchamiające produkcję
konkretnej serii wyrobów lub części.










Efektem realizacji procedur planowania produkcji są następujące
wyjścia podsystemu
planowania produkcji:
plany produkcji (roczne, kwartalne, miesięczne, inne);
plany zatrudnienia (i funduszu płac, jeśli uwzględni się stawki płac);
plany obciążenia maszyn i urządzeń;
bilanse pracochłonności, maszynochłonności i materiałochłonności.
Warto też wspomnieć, że plan potrzeb materiałowych, który powstaje
na podstawie planu zużycia materiałów musi uwzględniać
dodatkowo zamówienia już złożone do dostawców, a w wyniku
realizacji funkcji planowania potrzeb materiałowych, oprócz planu
zaopatrzenia, powstają również inne zestawienia analityczne:
rozwinięcia materiałowe wyrobów gotowych,
potrzeby materiałowe w przekroju części,
potrzeby materiałowe w przekroju operacji technologicznych,
potrzeby materiałowe w przekroju stanowisk pracy.
Ewidencja i rozliczanie produkcji (system PRP)
Drugim zadaniem (po wspomaganiu procedury planowania produkcji)
systemu planowania i rozliczania produkcji jest przygotowanie
dokumentacji warsztatowej, która służy właściwemu zorganizowaniu
procesu produkcyjnego oraz rejestrowaniu przebiegu produkcji. Do
najważniejszych funkcji w tym zakresie należą:
 tworzenie i emisja zleceń produkcyjnych wraz z dokumentacją
warsztatową,
 rejestracja wykonania prac,
 wycena zleceń produkcyjnych według kosztów rzeczywistych.
Podstawowym zbiorem informacji jest kartoteka zleceń produkcyjnych.
Zlecenia produkcyjne mogą być wystawiane dla serii wyrobów gotowych
lub półfabrykatów. Rejestracja roboczogodzin i zużycia materiałowego
według zleceń zapewnia możliwość kalkulacji kosztów zlecenia, a
następnie - po uwzględnieniu wielkości serii – jednostkowych kosztów
wytworzenia wyrobów i półfabrykatów
Kartoteka zleceń produkcyjnych zawiera trzy grupy informacji:
 informacje identyfikujące zlecenie oraz wytwarzany produkt (nr
zlecenia i charakter zlecenia: montażowe lub obróbka, symbol i
charakterystykę wyrobu, wielkość serii produkcyjnej, datę
rozpoczęcia i zakończenia zlecenia, itp.);
 informacje dotyczące struktury i wielkości kosztów
bezpośrednich realizacji zlecenia (materiały bezpośrednie, płace
bezpośrednie, koszty obróbki obcej, koszty energii i paliw
technologicznych itp.);
 informacje dotyczące metod rozliczania kosztów w ramach
zlecenia, zakresu kosztów branych do wyceny produktu, metod
kalkulacji itp.
 Uruchomienie zlecenia produkcyjnego powoduje wygenerowanie
(wyemitowanie) dokumentacji warsztatowej, na którą składają się:
 zestawienia zapotrzebowania materiałowego (na materiały i części)
według stanowisk pracy,
 przewodniki warsztatowe dla zleceń,
 karty pracy.






Rejestracja wykonania produkcji, czyli wyprodukowania wyrobu gotowego lub
półfabrykatu (części lub detalu) polega na wypełnieniu odpowiednich pól w przewodniku
warsztatowym oraz wpisaniu do karty pracy czasu pracy danego pracownika na danym
zleceniu;
Ponadto do dokumentów służących rozliczeniu produkcji należą dowody rozchodu
materiałów (RW) oraz zwrotu materiałów z produkcji (ZW). Różnica wielkości zapisanych
w dowodach RW i ZW informuje o faktycznym zużyciu materiałów na poszczególne
zlecenia.
Po rejestracji wykonania produkcji z systemu można uzyskać wykazy zleceń zakończonych
i niezakończonych oraz zestawienia faktycznych roboczogodzin w układzie zleceń oraz
stanowisk pracy.
Ostatnią funkcją w zakresie rozliczania produkcji jest wycena zleceń produkcyjnych. W
przypadku produkcji zleceniowej, na przykładzie której omawiamy działanie systemu
planowania i rozliczania, roboty w toku na koniec okresu rozliczeniowego stanowią
wszystkie zlecenia, które nie zostały zakończone. Kalkulacja rzeczywistego kosztu
wykonania zleceń (zakończonych i niezakończonych) z reguły obejmuje:
koszt materiałów bezpośrednich, obliczony w oparciu o dowody RW i ZW wystawione do
wycenianego zlecenia oraz ceny materiałów;
koszt robocizny bezpośredniej, obliczony w oparciu o karty pracy wystawione do
wycenianego zlecenia oraz stawki płac;
koszty obróbki obcej, obliczone na podstawie wartości wynikającej z faktur kooperantów;
koszty pośrednie wydziałowe, obliczone przy zastosowaniu odpowiednich wskaźników
narzutu
 Koszty materiałów bezpośrednich i robocizny bezpośredniej są
księgowane na odpowiednich kontach kosztowych układu
kalkulacyjnego. Jeśli w planie kont systemu księgowego występują
kosztowe konta analityczne dla poszczególnych zleceń, to dla każdego
zlecenia następuje odpowiedni zapis w księdze informujący o
wysokości poniesionych kosztów materiałów bezpośrednich i
robocizny bezpośredniej.
 W przeciwnym wypadku dokonuje się zapisów sumarycznych (często
w podziale na miejsca powstawania kosztów). Wycenione zlecenia
niezakończone stanowią wartość robót w toku. Zakończenie zlecenia
i przekazanie wyrobów gotowych do magazynu stanowi podstawę do
wystawienia dowodu przyjęcia wewnętrznego PW, a wycena zlecenia
stanowi podstawę do obliczenia jednostkowych kosztów wytworzenia
wyrobów gotowych, a następnie ustalenia cen sprzedaży.
Ewidencja stanów i obrotów materiałowych (system GM)











Do funkcji systemu należą:
ewidencja przychodów materiałowych,
ewidencja rozchodów materiałowych,
wspomaganie inwentaryzacji,
prowadzenie kartoteki dostawców,
rozliczanie zużycia materiałów,
generowanie różnych zestawień o zakupach według dostawców i materiałów;
przygotowanie i eksport danych o stanach, obrotach i zużyciu materiałów do
systemu księgowego.
Ewidencja przychodów do magazynu dotyczy następujących zdarzeń :
wystawianie zamówień na materiały na podstawie planów zaopatrzenia;
rejestracja przychodów do magazynu (na podstawie dokumentów obcych) i
emisja dowodów PZ – przyjęcie zewnętrzne;
rejestracja zwrotów z produkcji i emisja dowodów ZW – zwrot;
rejestracja przesunięć magazynowych – dowód MM.
Ewidencja rozchodów materiałów obejmuje natomiast:
 rejestrację wydań materiałów do produkcji i emisja dowodów RW -
rozchodu wewnętrznego;
 rejestrację przesunięć magazynowych – dowód MM;
 sprzedaż materiałów i emisję dowodów WZ – wydanie zewnętrzne.
Należy zauważyć, że sprzedaż materiałów i związane z tym dokumenty
wydania zewnętrznego WZ i faktury sprzedaży nie są typowe dla obrotu
materiałowego i dotyczą zdarzeń incydentalnych. Materiały są bowiem
kupowane w celu ich przetworzenia w procesie produkcyjnym, a nie w
celu sprzedaży.
 Wspomaganie inwentaryzacji polega, podobnie jak to było w przypadku
systemu obrotu towarowego, na emisji arkuszy spisu z natury i protokołów
różnic inwentaryzacyjnych oraz przekazywaniu odpowiednich danych do
systemu księgowego.
Oprócz wymienionych wyżej funkcji do zadań systemu gospodarki
materiałowej, podobnie jak to było w przypadku opisanego w
poprzednim rozdziale systemu obrotu towarowego, mogą należeć:
 przygotowanie (np. agregacja) i eksport danych o wartości
zakupów materiałów do systemu księgowego;
 przygotowanie i eksport danych o fakturach zakupu
(zobowiązania, naliczony podatek VAT) do systemu księgowego;
 drukowanie rejestru faktur VAT zakupu.
Ewidencja stanów i obrotów wyrobami gotowymi (system GWG)
Do jego podstawowych zadań należą:
 ewidencja przychodów wyrobów gotowych,
 wycena wyrobów gotowych według kosztu wytworzenia,
 kalkulacje cen sprzedaży,
 ewidencja rozchodów wyrobów gotowych, czyli wspomaganie sprzedaży
(fakturowanie, wydania z magazynu),
 prowadzenie kartoteki odbiorców,
 wspomaganie inwentaryzacji z emisją arkuszy spisu z natury i protokołów różnic
inwentaryzacyjnych,

generowanie różnych zestawień sprzedaży według odbiorców i wyrobów
gotowych,
 przygotowanie i eksport danych o stanach, obrotach wyrobów gotowych do
systemu księgowego.
Zakończenie zlecenia produkcyjnego i przekazanie wyrobów do magazynu stanowi podstawę do
zarejestrowania przychodu, zaktualizowania stanów w kartotece wyrobów gotowych, obliczenia
kosztów jednostkowych wytworzenia i wystawienia dowodu PW - przyjęcie wewnętrzne.
Przychód do magazynu może też nastąpić w wyniku przesunięcia magazynowego lub zwrotu
produktu przez klienta: wtedy wystawiany jest dowód PZ – przyjęcie zewnętrzne .

Po dokonaniu przyjęcia towarów do magazynu należy ustalić ceny sprzedaży. W
zależności od przyjętej w przedsiębiorstwie polityki cenowej, cenę można
skalkulować w oparciu o jednostkowy koszt wytworzenia, koszt pełny lub koszt
zmienny, względnie wprowadzić do kartoteki tzw. cenę rynkową, która nie jest
powiązana z żadnym z wymienionych kosztów, a wynika z zawartych umów lub
ustaleń działu marketingu.

Oczywiście system powinien dopuszczać możliwość ustalenia wielu cen dla jednego
wyrobu. Rozchody z magazynu dotyczą głównie sprzedaży wyrobów gotowych. Z
operacją sprzedaży wiążą się dwa dokumenty: faktura VAT sprzedaży oraz dowód WZ –
wydanie zewnętrzne. Rozchód może również nastąpić w przypadku przesunięcia
magazynowego lub zwrotu wyrobu do produkcji, np. w celu poprawienia.
Podobnie jak w przypadku systemu gospodarki materiałowej czy systemu obrotu
towarowego, system GWG może realizować ponadto następujące funkcje:

przygotowanie (np. agregacja) i eksport danych o wartości sprzedaży wyrobów
gotowych do systemu księgowego;

przygotowanie i eksport danych o fakturach sprzedaży (należności, należny podatek

VAT) do systemu księgowego;

drukowanie rejestru faktur VAT sprzedaż.
SYSTEMY KSIĘGOWE WSPOMAGAJĄCE CYKL ADMINISTRACYJNY
Występuje cykl administracyjny, w którym są rozliczane pozostałe zasoby
przedsiębiorstwa. Realizację tego cyklu wspomagają następujące
dziedzinowe podsystemy rachunkowości finansowej:
 system gospodarki środkami trwałymi,
 system kadrowo-płacowy,
 system księgowo-finansowy.
Z punktu wiedzenia informacji finansowej dwa pierwsze systemy służą do
obsługi kolejnych dziedzin pomocniczych rachunkowości tj.
rachunkowości środków trwałych i rachunkowości płac. Dane
rejestrowane i obliczane w tych systemach są księgowane w księdze
głównej systemu finansowo-księgowego na kontach kosztowych oraz
kontach rozrachunkowych (system płacowy) i kontach środków trwałych.
W tym kontekście głównym zadaniem systemu gospodarki środkami
trwałymi jest obliczanie amortyzacji, która stanowi z jednej strony koszt
działania przedsiębiorstwa, a z drugiej przedstawia wysokość umorzenia,
o którą pomniejsza się w kolejnych okresach obrachunkowych wartość
księgową środków trwałych
W systemie finansowo-księgowym amortyzacja jest księgowana zbiorczo, w
podziale jedynie na grupy środków trwałych. System kadrowo-płacowy
oblicza dane rozrachunkowe o wynagrodzeniach, narzutach na
wynagrodzenia i podatku dochodowym oraz przygotowuje odpowiednie
dekrety (lub raporty) do księgowań zbiorczych na kosztowych i
szczegółowych księgowań na analitycznych kontach rozrachunkowych.
 Warto dodać, że w organizacjach produkcyjnych dwa pierwsze z
wymienionych systemów mogą być powiązane z systemem planowania i
rozliczania produkcji. System gospodarki środkami trwałymi może
przekazywać dane o dysponowanym czasie pracy maszyn, a system kadrowopłacowy – dane o dysponowanym czasie pracy ludzi.
 Dane te są wykorzystywane w procesie bilansowania posiadanych zasobów z
zasobami potrzebnymi do wykonania zaplanowanych zadań.
System gospodarki środkami trwałymi
Zarządzanie środkami trwałymi jest realizowane w następujących etapach:
 pozyskiwanie środków trwałych,
 użytkowanie środków trwałych,
 pozbywanie się środków trwałych.
W każdym z wymienionych wyżej etapów zarządzania środkami trwałymi
dokonywane są operacje związane z ewidencją ruchu środków trwałych.
W etapie drugim mamy dodatkowo do czynienia ze zdarzeniami, które
powodują zmianę ich wartości. Do podstawowych zadań systemu
gospodarki środkami trwałymi należą:
 ewidencja stanów i ruchu środków trwałych,
 naliczanie amortyzacji i umarzanie wartości środków trwałych,
 rejestracja czasu pracy maszyn i urządzeń oraz środków transportu,
 inwentaryzacja środków trwałych,
 ewidencja modernizacji, napraw i remontów.












W przedsiębiorstwach produkcyjnych system gospodarki środkami trwałymi
może ponadto wspomagać planowanie remontów i konserwacji maszyn i
urządzeń. Polega ono na porównaniu rzeczywistego czasu ich pracy oraz wynikającego z planów produkcji - planowanego obciążenia w kolejnych
okresach z wymaganiami określonymi w zasadach prawidłowej eksploatacji,
które zapisano w kartotece.
Podstawowym zbiorem danych w systemie gospodarki środkami trwałymi
jest kartoteka środków trwałych. Zawiera ona m.in. informacje takie jak:
numer inwentarzowy jednoznacznie identyfikujący środek oraz nazwa,
forma posiadania (dzierżawiony, własny),
statystyczny symbol klasyfikacji,
symbol stanowiska kosztów „przejmującego amortyzację”,
symbol pracownika odpowiedzialnego za użytkowanie,
data przyjęcia do ewidencji, likwidacji, sprzedaży itp.,
stawka umorzenia i wartość umorzenia liczona narastająco,
źródło pochodzenia i rok budowy,
przeznaczenie (rodzaj działalności),
składka ubezpieczeniowa,
terminy remontów okresowych,
koszty remontów i konserwacji.
 Organizacja gospodarcza najczęściej pozyskuje środki trwałe poprzez zakup,
zrealizowanie inwestycji lub metodą leasingu finansowego lub leasingu
operacyjnego. Do dokumentów związanych z pozyskaniem środków trwałych
należą: faktura VAT zakupu, dowody przyjęcia środka trwałego z inwestycji –
OT, protokoły odbioru końcowego, umowy leasingowe, protokoły odbioru
technicznego itp. W trakcie użytkowania środka trwałego może nastąpić
zmiana miejsca użytkowania (dowód MT) i osoby odpowiedzialnej. Pozbywanie
się środków trwałych polega głównie na ich likwidacji i sprzedaży, względnie
darowiźnie lub przejęciu przez leasingobiorcę. Operacjom tym towarzyszą
dokumenty takie: jak faktury VAT sprzedaży, dowody likwidacji środka – LT,
protokoły fizycznej likwidacji środka, umowy darowizny, protokoły zdawczoodbiorcze.
 Wszystkie wymienione wyżej operacje muszą znaleźć swoje odzwierciedlenie
w odpowiednich zapisach na kontach środków trwałych oraz kontach
rozrachunkowych systemu księgowego. Ważne jest zatem aby system
gospodarki środkami trwałymi przekazywał do niego dane o wartości zakupu,
wartości inwestycji i wartości sprzedaży środka.
 Kolejna grupa funkcji systemu gospodarki środkami trwałymi dotyczy zdarzeń
związanych z użytkowaniem środków trwałych . Najważniejszą z nich jest
naliczanie amortyzacji. Po zakończeniu każdego miesiąca następuje
pomniejszenie wartości księgowej każdego środka trwałego o pewną wielkość,
która wynika z przyjętej stawki umorzeniowej oraz metody amortyzacji. Dla
różnych grup środków przepisy przewidują różne okresy umarzania ich
wartości i w konsekwencji różne stawki odpisów amortyzacyjnych.
 W systemie gospodarki środkami trwałymi prowadzi się szczegółową ewidencję
analityczną dla każdego środka trwałego w zakresie amortyzacji i
odpowiadającej jej wartości umorzenia w każdym miesiącu. W systemie
księgowym prowadzi się jedynie ewidencję syntetyczną dla grup środków
takich jak maszyny i urządzenia, środki transportu oraz budynki i budowle.
 Z tego względu zadaniem systemu gospodarki środkami trwałymi jest
przygotowanie zagregowanych danych o wartości umorzenia danej grupy
środków, która pomniejszy ich wartość księgową w zespole zerowym planu
kont. Zmniejszeniu wartości środków trwałych w zespole zerowym towarzyszą
odpowiednie księgowania kosztów w zespołach kont kosztowych. W zależności
od struktury tych kont może być konieczne przygotowanie wartość amortyzacji
w innych układach niż na potrzeby księgowań wartości umorzenia w zespole
zerowym.
 Kolejną funkcją związaną z użytkowaniem środków trwałych jest rejestracja
czasu pracy maszyn i urządzeń. Odbywa się ona na tzw. kartach eksploatacji
środka (maszyny, samochodu itp.). Jak wspomniano wcześniej informacja o
faktycznym czasie pracy może być pomocna w ustalaniu planów konserwacji i
remontów. Może zostać także wykorzystana do obliczania kosztów pracy
maszyn i urządzeń przypadających na dane zlecenie produkcyjne, wyrób lub
grupę wyrobów. Dokumenty związane z inwentaryzacją środków trwałych to
arkusze spisu z natury, które stanowią podstawę do porównania stanów
rzeczywistych z ewidencyjnymi zapisanymi w kartotece oraz do sporządzenia
protokołów różnic inwentaryzacyjnych. Ewidencja związana z modernizacją,
naprawami i remontami środków powinna umożliwiać dokonanie
dokładnego opisu zdarzenia, a w szczególności zapisania danych o
dokonanych zmianach, wymienionych częściach, wykonawcy prac, terminach
wykonania i poniesionych kosztach. Należy też pamiętać, że konsekwencją
tych operacji może być konieczność przeszacowania wartości danego środka.
Wskazane jest aby system umożliwiał powiązanie dokonanej modernizacji lub
remontu z przeszacowaniem wartości.
System kadrowo-płacowy
Do głównych zadań modułu kadrowego należą:
 prowadzenie kartoteki osobowej pracowników,
 emisja dokumentów kadrowych (umowa pracy, świadectwo pracy itp.),
 rejestracja czasu pracy,
 rejestracja nieobecności (urlopów, zwolnień lekarskich itp.),
 naliczanie stażu,
 generowanie zestawień.
Podstawowym zbiorem modułu kadrowego jest kartoteka osobowa
pracownika, która zawiera m.in. następujące dane:
 symbol pracownika,
 dane osobowe (imię, nazwisko, adres, NIP, nr dowodu osobistego itp.),
 wykształcenie i zawód,
 symbol komórki organizacyjnej,
 data zatrudnienia,
 forma umowy o pracę,
 wymiar etatu,
 symbol stanowiska,
 rodzaj wynagrodzenia,
 stawkę osobistego zaszeregowania,
 staż pracy (w zakładzie, w innych miejscach, do wymiarowania urlopu
itp.),
 informacje niezbędne do liczenia zasiłków chorobowych i
rodzinnych,
 nazwę, adres i numer konta bankowego.
 Kartoteka ta korzysta ze zbiorów słownikowych, takich jak słownik
komórek organizacyjnych i słownik stanowisk pracy.
 Ewidencję czasu pracy oraz nieobecności prowadzi się najczęściej w
osobnych zbiorach (tabelach). W zależności od rodzaju działalności
przedsiębiorstwa, przyjętej organizacji czasu pracy i systemu
wynagradzania (za czas pracy, akordowo) rejestracja czasu pracy może
przebiegać w różny sposób. Jak wspomniano wcześniej, w przypadku
przedsiębiorstwa wytwórczego do ewidencji czasu pracy pracowników
bezpośrednio produkcyjnych wykorzystuje się często karty pracy,
które stanowią część dokumentacji warsztatowej systemu planowania i
rozliczania produkcji. Innym sposobem rejestracji czasu pracy jest
zastosowanie urządzeń pomiarowych (tzw. odbijanie kart) i połączenie
ich z systemem kadrowym. W przypadku gdy przedsiębiorstwo nie
stosuje dokładnego pomiaru czasu pracy (lub nie stosuje go w
odniesieniu do pewnej grupy pracowników – najczęściej pracowników
biurowych i kadry kierowniczej), ewidencja czasu pracy sprowadza się
do rejestracji nieobecności.
 Jeśli wynagrodzenie uzależnione jest od tego, czy praca była wykonywana
w nadgodzinach, na późniejszych zmianach, niedziele i święta lub winne
dni ustawowo wolne, konieczne jest, aby system uwzględniał możliwość
ewidencji czasu pracy w rozbiciu na odpowiednie pozycje. Pomocne w tym
mogą być tzw. kalendarze czasu pracy.
 Każdy pracownik może mieć przydzielony indywidualny kalendarz, w
którym
 ustala się, w jaki sposób są traktowane przy naliczaniu płac odpowiednie
dni, zmiany i godziny pracy. Kalendarze pracy służą również do
planowania urlopów.
 Kolejną funkcją systemu kadrowego jest naliczanie stażu pracy. Wymaga
ono rozszerzenia kartoteki osobowej o dwa dodatkowe zbiory (tabele), w
których przechowuje się historię zatrudnienia pracownika w poprzednich
miejscach pracy oraz historię zatrudnienia w obecnym miejscu (kolejno
zajmowane stanowiska z podaniem czasu, w którym to miało miejsce).
Informacje te mogą zostać wykorzystane do naliczania stażu pracy w
różnych kategoriach takich jak staż pracy w zakładzie, staż do
wynagrodzenia (może obejmować też zatrudnienie w poprzednich
miejscach pracy), staż do wymiarowania urlopu itd.
 Ostatnim z omawianych zadań podsystemu kadrowego jest emisja
dokumentów związanych z przyjmowaniem do pracy, przeszeregowaniem,
zwolnieniem itp. oraz różnego rodzaju zestawień. Do dokumentów tych
należą w szczególności:
 angaż (czyli umowa o zatrudnieniu),
 świadectwo pracy,
 zaświadczenie o zatrudnieniu,
 karty urlopowe,
 wykaz pracowników wg stanowisk i zawodów,
 plany i stan wykorzystania urlopów wg stanowisk itp.,
 wykaz nieobecności wg typów i MPK,
 czasy pracy w przekroju zleceń i MPK,
 zestawienie o stanie zatrudnienia według płci, stanowisk pracy itp. (dla
GUS).
Do podstawowych zadań modułu płacowego należą :
 prowadzenie kartoteki wynagrodzeń pracowników
przedsiębiorstwa,
 obsługa bezosobowego funduszu płac,
 automatyczne obliczanie składników wynagrodzeń oraz sum do
wypłaty,
 obsługa wypłat wynagrodzeń na rachunki oszczędnościowo-
rozliczeniowe,
 drukowanie list wypłat,
 eksport danych o wynagrodzeniach do programu Płatnik,
 obsługa rozrachunków z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i
urzędami skarbowymi,
 emisja dokumentów do urzędów skarbowych i innych instytucji,
 przygotowanie i eksport danych o wynagrodzeniach do systemu
księgowego.
Kartoteka wynagrodzeń zawiera szczegółowe dane wymagane do
celów emerytalnych
Kartoteka wynagrodzeń zawiera szczegółowe dane wymagane do celów
emerytalnych i rentowych, dane o podatku dochodowym, dodatkach i
potrąceniach oraz kwotach do wypłaty. Są one przechowywane w układzie
miesięcznym i narastająco. Poszczególne składniki wynagrodzenia obejmują m.in.:
 wynagrodzenie brutto, które stanowi podstawę obliczania składek na
ubezpieczenie społeczne;
 składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe;
 koszty uzyskania przychodu;
 dochód, który stanowi podstawę naliczania podatku dochodowego;
 zaliczka na podatek dochodowy;
 składka na ubezpieczenie zdrowotne;
 dodatki (np. zasiłek rodzinny);
 potrącenia (np. ubezpieczenie, kasa zapomogowa pożyczkowa).
Obsługa bezosobowego funduszu płac wiąże się wynagradzaniem za pracę osób
zatrudnionych na podstawie innej formy zatrudnienia niż umowa o pracę, czyli na
podstawie np. umowy zlecenia lub umowy o dzieło.
 Aktualizacja kartoteki wynagrodzeń wymaga przeprowadzenia obliczeń
związanych z wyceną pracy, poszczególnymi składnikami wynagrodzenia,
dokonaniem potrąceń (podatkowych, składek ubezpieczeniowych i innych).
Punktem wyjścia w obliczeniach jest ustalenie, który wynika z dokumentów
zarejestrowanych w module kadrowym takich jak karty pracy, listy obecności,
karty urlopowe i inne oraz stawki płacowe. Następnie obliczane są inne
wielkości (np. dodatek stażowy, premia, wynagrodzenie za urlop) wchodzące w
skład wynagrodzenia brutto, który stanowi podstawę obliczania wysokości
składek na ubezpieczenie społeczne oraz podatku dochodowego. Algorytmy
obliczania wysokości składek na ubezpieczenie społeczne, składki na
ubezpieczenie zdrowotne, zaliczka na podatek dochodowy wynikają z
obowiązujących przepisów, które określają metodę obliczeń oraz stosowane
stałe wartości względne (wskaźniki procentowe) lub bezwzględne (w złotych).
 Obecnie w większości wypadków wypłata wynagrodzeń odbywa się przy na
konta bankowe przy pomocy poleceń przelewu. Operacja ta moŜe się odbywać
się przy pomocy oprogramowania określanego jako homebanking, które jest z
reguły dostarczane przedsiębiorstwu przez bank. Aby wyeliminować konieczność
ręcznego wprowadzania danych do tego modułu potrzebne jest, aby system
płacowy posiadał odpowiedni interfejs, umożliwiający automatyczny przesył
danych o wysokości wypłat na odpowiednie konta bankowe pracowników. nie
płacy zasadniczej. Podstawę stanowią tu dane o czasie pracy.
Funkcja drukowanie list wypłat może obejmować emisję zestawień
takich jak:
 listy płac pracowników przedsiębiorstwa (według różnych
kryteriów i różnej kolejności, np. alfabetycznie, według miejsc
powstawania kosztów itp.),
 odcinków płacowych i list do potwierdzenia pobranego
wynagrodzenia,
 lista wynagrodzeń bezosobowych,
 listy płatnicze zasiłku z ubezpieczeń społecznych,
 listy dodatkowe (premie specjalne, odprawy, świadczenia socjalne).
Kolejna funkcja systemu płacowego to eksportowanie danych do programu
Płatnik, dostarczanego firmom przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Program ten służy do przygotowania i przekazania do niego dokumentów
rozliczeniowych (i zgłoszeniowych).
Na podstawie przekazanych z systemu płacowego danych program Płatnik
generuje następujące dokumenty:
 RMUA – uzupełnić,
 DRA – deklaracja rozliczeniowa (zbiorcza),
 RCA – imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych
świadczeniach,
 RZA – raport imienny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne,
 RSA - raport imienny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu
składek
 dokumenty zgłoszeniowe.
Wymienione dokumenty są najczęściej przekazywane do ZUS w postaci elektronicznej.
Następna z wymienionych funkcji systemu płacowego to rozliczenia z Zakładem
Ubezpieczeń Społecznych oraz urzędami skarbowymi. Dokonywanie przelewów na konta
bankowe tych instytucji może się odbywać sposób opisany poprzednio, tj. przy
wykorzystaniu oprogramowania homebanking.
 Oprócz dokumentów dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych system





kadrowo-płacowy powinien przygotowywać dokumenty i
zestawienia również dla innych instytucji państwowych, takich jak
urzędy skarbowe i urzędy statystyczne oraz pracowników
przedsiębiorstwa. Należą do nich w szczególności:
PIT - 4 – deklaracja na zaliczkę miesięczną i podatek dochodowy
od łącznej kwoty
dokonanych wpłat (dla urzędu skarbowego),
PIT – 11 - .(dla urzędu skarbowego i pracownika),
zestawienia wynagrodzeń według typów umów (dla urzędu
statystycznego),
zestawienie osób o mniejszej składce zdrowotnej (dla Narodowego
Funduszu Zdrowia).
System finansowo-księgowy




Głównym zadaniem systemu rachunkowości finansowej jest obsługa
ksiąg przedsiębiorstwa, do których należą:
dziennik, ujmujący zapis zdarzeń w porządku chronologicznym;
konta księgi głównej, czyli ewidencja syntetyczna wykorzystująca
zasadę podwójnego zapisu;
konta ksiąg pomocniczych, czyli ewidencja analityczna bazującą
na zapisie jednostronnym, powtarzalnym;
inwentarz, czyli wykaz składników aktywów i pasywów;
 zestawienie obrotów i sald księgi głównej i ksiąg pomocniczych.
 Prowadzenie ksiąg w rachunkowości finansowej musi się odbywać zgodnie z






wymogami prawa bilansowego tj.:
zapisy księgowe powinny być prowadzone w księgach z zachowaniem
porządku chronologicznego i systematycznego;
porządek chronologiczny, który można zdefiniować jako zapisywanie operacji
gospodarczych w kolejności czasu ich dokonywania, polega na rejestrowaniu w
dzienniku bieżących operacji z możliwością podziału na dzienniki częściowe,
grupujące operacje gospodarcze według ich rodzaju;
zapisy w dzienniku muszą być numerowane, zaś obroty naliczane w sposób
ciągły;
muszą też istnieć powiązania zapisów w dzienniku z dowodami księgowymi,
będącymi podstawą dokonania tych zapisów;
porządek systematyczny polega na rejestrowaniu operacji na kontach
syntetycznych (księga główna) z wykorzystaniem techniki podwójnego
księgowania oraz na kontach analitycznych (księgi pomocnicze), przy pomocy
zapisów jednostronnych;
zapisy w porządku systematycznym powinny umożliwiać zestawianie w
odpowiednich przekrojach syntetycznych stanów składników majątku
przedsiębiorstwa oraz źródeł jego finansowania po doprowadzeniu ich do
zgodności ze stanem faktycznym, ustalonym w wyniku inwentaryzacji.
 Można powiedzieć, że dziennik ilustruje działalności finansową
przedsiębiorstwa, zaś pozostałe księgi wyrażają stany finansowe.
Do tej pory zostały omówione systemy informatyczne wspomagające
prowadzenie tzw. rachunkowości pomocniczej, czyli ksiąg pomocniczych.
Należały do nich:
 w jednostkach handlowych - system obrotu towarowego obsługujący
procesy zaopatrzenia i sprzedaży oraz powiązane z nimi moduły
obsługujące rachunki zobowiązań i należności;
 w jednostkach wytwórczych - system gospodarki materiałowej, planowania
i rozliczania produkcji oraz gospodarki wyrobami gotowymi;
 systemy obsługujące rozliczanie pozostałych zasobów przedsiębiorstwa, tj.
system gospodarki środkami trwałymi i gospodarki kadrowo-płacowej.
 Ostatnim z przedstawianych w tej części wykładu systemów jest system
wspomagający prowadzenie pozostałych ksiąg przedsiębiorstwa, w tym
przede wszystkim księgi głównej, nazywanej kartoteką obrotów i sald.
 Na początku roku obrotowego następuje otwarcie ksiąg rachunkowych na
podstawie zestawienia bilansu lub zestawienia obrotów i sald. Następnie
prowadzona jest bieżąca ewidencja zdarzeń gospodarczych oparta o własne i
obce dowody źródłowe.
 Rejestracja i generowanie dowodów źródłowych może być prowadzona albo w
dziedzinowych systemach informatycznych obsługujących księgi pomocnicze
albo ręcznie. Dowody te stanowią podstawę do dokonania odpowiednich
zapisów w porządku chronologicznym w jednym dzienniku lub w kilku
dziennikach rodzajowych oraz w porządku systematycznym na kontach
księgowych z zachowaniem zasady podwójnego zapisu. Zbiór danych
zawierający księgowania nazywa się kartoteką obrotów i sald. Zapisy powstają
w bazie danych systemu księgowego albo automatycznie na podstawie danych
wygenerowanych przez dziedzinowe systemy informatyczne albo w sposób
ręczny na podstawie przygotowywanych zestawień i dowodów PK – poleceń
księgowania. Ostatnim etapem jest zamknięcie kont na koniec okresów
sprawozdawczych (najczęściej miesiąca). Zakończenie księgowań i
zamknięcie danego miesiąca wiąże się z wydrukiem (albo przeniesieniem na
nośnik komputerowy) specjalnie oznaczonego zestawienia obrotów i sald,
informacji sprawozdawczej kończącej dany okres oraz uniemożliwieniem
dostępu do dalszych księgowań w zamykanym okresie.




W praktyce system finansowo-księgowy obejmuje najczęściej
następujące moduły:
obsługi ksiąg rachunkowych,
obsługi rozliczeń bankowych,
obsługi kasy,
emisji dowodów korespondencji rozrachunkowej,
 rozliczeń podatku VAT,
 automatycznego rozliczania kosztów,
 generowania obowiązującej sprawozdawczości finansowej.
 Oprócz nich system f-k może zawierać moduły umożliwiające
dokonywania operacji zakupu i sprzedaży różnego rodzaju usług,
które z natury rzeczy nie są wykonywane w systemie gospodarki
materiałowej i gospodarki wyrobami gotowymi, czyli nie są związane
ze zmianą wartości zapasów przedsiębiorstwa.
Moduł obsługi ksiąg rachunkowych realizuje w szczególności
następujące funkcje:
 definiowanie zakładowego planu kont,
 prowadzenie dziennika,
 prowadzenie kartoteki obrotów i sald,
 ręczne księgowanie operacji gospodarczych,
 automatyczne księgowanie danych z systemów dziedzinowych.
Zakładowy plan kont stanowi zbiór kont syntetycznych i
analitycznych, na których są dokonywane księgowania operacji
gospodarczych. Dla każdego konta określa się symbol i nazwę konta
oraz ustala różne jego cechy, takie jak:
 charakter konta (syntetyczne, analityczne),
 możliwość przyjmowania zapisów po jednej lub po obu stronach
konta,
 sposób przyjmowania zapisów (generowane automatycznie lub
wprowadzane ręcznie przez operatora systemu.
W informatycznym systemie księgowym - w odróżnieniu od
ręcznych technik prowadzenia księgowości - bezpośrednie
księgowania są dokonywane jedynie na kontach analitycznych.
Syntetyka powstaje jako rezultat agregacji (sumowania) księgowań
dokonanych w analityce. Konsekwencją zastosowania systemu
informatycznego jest nieco inne rozumienie księgi głównej, niż ma
to miejsce w przypadku stosowania technik ręcznych. Jak
wspomniano wcześniej nazywa się ona często kartoteką obrotów i
sald i obejmuje wszystkie konta, które występują w bazie danych
systemu finansowo-księgowego, czyli zarówno konta syntetyczne i
analityczne. Konta analityczne w informatycznym systemie
księgowym działają bowiem tak samo, jak konta syntetyczne w
ręcznych systemach księgowości.
 Z przedstawionych wyżej powodów koniecznym jest, aby również
treść zapisów w dzienniku umożliwiała dokonywanie księgowań
na kontach analitycznych w systemie podwójnego zapisu (Winien,
Ma).
Dziennik powinien zawierać zatem następujące informacje:
 numer pozycji dziennika,
 symbol, numer księgowy i datę wystawienia dowodu źródłowego,
 datę księgowania;
 symbol konta analitycznego,
 stronę konta,
 kwotę zapisaną na koncie;
 treść operacji gospodarczej.
W przypadku zdefiniowania przytoczonej wyżej struktury zbioru
dziennika każda operacja gospodarcza (dowód źródłowy) jest
podstawą do dokonania przynajmniej dwóch zapisów w dzienniku
(jednego ze stronąWinien, drugiego ze stroną Ma) i w konsekwencji
zapisu na przynajmniej dwóch kontach analitycznych.
Struktura zbioru księgi głównej, zwanej często kartoteką obrotów i sald, może
się przedstawiać następująco:
 symbol konta,
 obroty miesięczne po stronie Winien,
 obroty miesięczne po stronie Ma,
 obroty narastająco po stronie Winien,
 obroty narastająco po stronie Ma,
 saldo Wn,
 saldo Ma.
Zapisy w dzienniku i księgach mogą następować w sposób ręczny lub
automatycznie. Zapisy ręczne są dokonywane w sytuacji, gdy księgowana
operacja gospodarcza nie została zarejestrowana w żadnym z dziedzinowych
systemów informatycznych lub została uprzednio zarejestrowana w systemie,
który nie jest zintegrowany z systemem finansowo-księgowym i nie przesyła do
niego danych o stosownych dekretach. W tej drugiej sytuacji należy oczekiwać,
że system dziedzinowy emituje pewne zestawienia, w oparciu o które można
wystawić stosowne dla danej operacji gospodarczej polecenia księgowania
(często nazywane rozdzielnikami, np. płac, kosztów, materiałów itp.), w
postaci papierowej.
 Polecenia księgowania są następnie ręcznie rejestrowane w systemie
księgowym przez operatora i na ich podstawie powstają odpowiednie zapisy
w dzienniku i księgach. Warunkiem dokonania automatycznych księgowań w
systemie finansowo-księgowym jest przygotowanie przez system dziedzinowy
zbiorów danych opisujących zdarzenia gospodarcze oraz zdefiniowane tzw.
automatów księgowych, które wskazują, na jakich kontach mają one zostać
zaksięgowane. Jeśli system księgowy i system dziedzinowy stanowią odrębne
systemy dostarczone przez różnych producentów, często wykonane przy
pomocy różnych narzędzi i wykorzystujące różne systemy zarządzania
bazami danych, to rozwiązanie problemu automatycznych księgowań jest
utrudnione. Wymaga ono bowiem, nie tylko zdefiniowania automatów
księgowych, ale również opracowania specjalnych procedur eksportu danych
i tabel konwersji danych, dzięki który z systemu dziedzinowego dane zapisuje
się w formacie obsługiwanych przez program księgowy. W przeciwnym
wypadku, czyli gdy system dziedzinowy i finansowo-księgowy stanowią różne
części tego samego pakietu zintegrowanego, odpowiednie procedury
przygotowania zestawów danych do księgowania są z reguły już wykonane
przez producenta oprogramowania. Wtedy problem automatycznego
księgowania sprowadza się do zdefiniowania automatów księgowych
Kolejnym modułem wchodzącym w skład systemu finansowo-księgowego
jest moduł obsługujący rozliczenia bankowe. Moduł ten pełni dwie
podstawowe funkcje:
 wystawianie poleceń przelewu regulujących zobowiązania
przedsiębiorstwa wobec
 kontrahentów, pracowników, urzędów skarbowych i innych instytucji
państwowych
 (np. sądów);
 rejestrację operacji wykonanych na rachunkach bankowych podmiotu na
podstawie
 wyciągów bankowych.
Warto wspomnieć, że moduł ten może współpracować z oprogramowaniem
typu homebanking i dzięki temu polecenia przelewu mogą być
przekazywane do banku drogą elektroniczną.
 Moduł obsługi kasy służy natomiast do regulowania rozliczeń
gotówkowych, które mogą dotyczyć pracowników (delegacje, wypłaty
wynagrodzeń) lub kontrahentów (zapłaty dla usługodawców, dostawców
materiałów, zwrot gotówki klientom itp.). W module kasowym rejestruje
się wpłaty i wypłaty gotówki, wystawia dowody KP – kasa przyjmie i KW –
kasa wyda oraz generuje raporty kasowe.
 Rejestracja danych w obu opisanych wyżej modułach wiąze się z
powstawaniem stosownych zapisów w dzienniku (rodzajowym) oraz
powinna skutkować odpowiednimi księgowaniami w księdze głównej,
przy czym zapisy te mogą następować albo natychmiastowo (w trybie online), albo wsadowo w ustalonych odstępach czasu (w trybie off-line).
 Kolejną funkcją (modułem) systemu księgowego jest emisja dowodów
korespondencji rozrachunkowej. Do dowodów tych należą m.in. wezwania
do zapłaty (tzw. monity), uzgodnienia, noty odsetkowe i dokumentacja
roszczeniowa przeznaczona dla sądu. Ważne jest, aby system księgowy
automatycznie naliczał wysokość not odsetkowych, według
obowiązujących w danym okresie stawek procentowych.
 Następnym modułem systemu finansowo-księgowego jest moduł
obsługujący rozliczenia podatku VAT. O ile sama rejestracja faktur zakupu i
sprzedaży odbywa się z reguły w dziedzinowych systemach zaopatrzenia i
sprzedaży, o tyle prowadzenie rejestrów VAT odbywa się często w systemie
finansowo-księgowym. Moduł rozliczeńVAT powinien umożliwiać
automatyczne zestawianie rejestrów zakupu i sprzedaży zgodnie z
przepisami o VAT, comiesięczne rozliczanie podatku VAT, emisję
podstawowego dokumentu dla urzędu skarbowego związanego z
rozliczaniem podatku VAT, tj. deklaracji VAT-7 (deklaracja dla podatku od
towarów i usług).
 Dane potrzebne dla sporządzenia tej deklaracji pochodzą zarówno z
rejestru zakupu (tzw. VAT naliczony) jak i rejestru sprzedaży (VAT należny).
 Nie wszystkie systemy finansowo-księgowe są wyposażone w moduł
rozliczania kosztów. Moduł ten jest szczególnie przydatny tym
przedsiębiorstwom, które stosują ewidencję kosztów w układzie
ewidencyjnym. Jego zadaniem jest automatyczne rozksięgowanie kosztów
wspólnych w oparciu o zdefiniowane klucze rozliczeniowe (procentowe,
proporcjonalne) lub tzw. rozdzielniki kosztów.
Operacje te mogą w szczególności wzajemnych świadczeń
jednostek działalności dotyczyć rozliczenia:
 koszty wzajemnych świadczeń jednostek działalności pomocniczej
(remontowej,
 transportowej, energetycznej itp.),
 kosztów działalności pomocniczej na produkcję podstawową,
 kosztów wydziałowych produkcji podstawowej na nośniki kosztów
(produkty, grupy produktów, zlecenia itp.),
 kosztów wzajemnych świadczeń jednostek działalności
podstawowej,
 kosztów zakupu,
 kosztów ogólnych i sprzedaży.
Ostatni z opisywanych modułów – moduł generowania sprawozdań i
zestawień –powinien umożliwiać sporządzanie m.in.:
 zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych i analitycznych w układzie
miesięcznym i narastającym;
 zestawień operacji w dziennikach, czyli operacji księgowania w układzie
chronologicznym;
 sprawozdania finansowego jednostki (tj. bilansu, rachunku zysków i strat,
informacji dodatkowej i rachunku przepływów pieniężnych);
 zestawienia rejestrów zakupu i sprzedaży VAT;
 zestawień należności i zobowiązań (uregulowanych, nieuregulowanych,
spóźnionych) według grup kontrahentów, przedziałów kwotowych itp.;
 analizy płynności, czyli zestawienia przewidywanych wpływów i wypływów,
które wynikają z ustalonych terminów płatności należności i zobowiązań;
 zestawień kosztów według rodzajów, miejsc powstawania kosztów, nośników
 kosztów (produktów, zleceń itp.);
 zestawień przychodów ze sprzedaży według rodzajów działalności,
produktów lub ich grup);
 zestawień obrotów na konkretnym koncie lub grupie kont analitycznych lub
syntetycznych.
INTEGRACJA W SYSTEMIE INFORMATYCZNYM
RACHUNKOWOŚCI FINANSOWEJ
Z punktu widzenia stosowanych rozwiązań informatycznych można mówić o
następujących aspektach integracji:
 operowaniu na wspólnych zbiorach danych stałych (kartotekach, słownikach)
przez podsystemy dziedzinowe i system księgowy;
 automatycznym przesyłaniu danych o zarejestrowanych w podsystemach
dziedzinowych operacjach gospodarczych, które są konieczne do ich
zaksięgowania w księdze głównej na kontach analitycznych;
 automatycznym sumowaniu obrotów kont analitycznych w celu ustalenia
obrotów i sald kont syntetycznych;
 automatycznym przesyłaniu z podsystemów dziedzinowych danych
rozrachunkowych oraz rejestrów zakupu i sprzedaży VAT do systemu
księgowego;
 automatycznej aktualizacji kartotek i zbiorów danych transakcyjnych danego
podsystemu przez moduły przynależne do innego podsystemu dziedzinowego




Schemat działania systemu informatycznego rachunkowości
jest następujący :
ewidencja zdarzeń gospodarczych w dziedzinowych
systemach informatycznych lub ewidencja ręczna (rejestracja
i generowanie dokumentów źródłowych w rejestrach, czyli
dziennikach);
księgowanie zdarzeń gospodarczych na kontach
analitycznych w księdze głównej (na podstawie zbiorów
dekretów przygotowanych w systemach dziedzinowych lub
ręcznie wystawionych poleceń księgowania – PK);
obliczanie obrotów i sald kont syntetycznych,
generowanie sprawozdań i zestawień.
Plan kont jako podstawowy instrument integracji w rachunkowości finansowej
Procesy gospodarcze
Przykłady zdarzeń
Zespół kont
Gospodarowanie majątkiem
trwałym
zakup, likwidacja, sprzedaż środków trwałych,
umorzenie wartości środków
0 Majątek trwały
Gospodarowanie środkami
pieniężnymi
wpłaty i wypłaty gotówki w kasie,
wpłaty i wypłaty na kontach bankowych
1 Środki pieniężne i
rachunki bankowe
Powstanie rozrachunków
zakup towarów, materiałów i usług, sprzedaż
towarów i produktów, naliczenie płac
2 Rozrachunki
i roszczenia
Gospodarowanie materiałami i
towarami
przyjęcie materiałów i towarów, wydanie materiałów i
towarów
3 Materiały i towary
Zużycie zasobów trwałych
i obrotowych z tytułu
działalności operacyjnej
rozliczenie zużycia materiałów
i energii, naliczenie wynagrodzeń, naliczenie
amortyzacji
4 Koszty według
rodzaju
Wycena produktów i produkcji
niezakończonej
j.w. oraz rozliczenie kosztów produkcji
Pomocniczej, rozliczenie kosztów wydziałowych,
wycena produkcji niezakończonej
5 Koszty według
typów działalności
Gospodarka wyrobami
gotowymi
przyjęcie produktów, wydanie produktów
6 Produkty i
rozliczenia
międzyokresowe
Przychody, koszty własne
sprzedaży, inne przychody i koszty
sprzedaż towarów i produktów, rozliczenie kosztów
własnych sprzedaży
7 Przychody i koszty
ich osiągania
Tworzenie kapitałów, funduszy
i rezerw, wynik finansowy
wniesienie kapitałów, odpisy na fundusze i rezerwy,
przeksięgowania przychodów i kosztów na wynik
finansowy
8 Kapitały, fundusze,
rezerwy i wynik
finansowy
Powiązania na poziomie zbiorów danych przesyłanych z systemów
dziedzinowych wspomagających rozliczanie zasobów
przedsiębiorstwa wytwórczego do systemu finansowo-księgowego
w celu dokonania odpowiednich księgowań w kartotece sald i
obrotów:
 system gospodarki materiałowej,
 system gospodarki wyrobami gotowymi,
 system kadrowo-płacowy,
 system gospodarki środkami trwałymi,
 moduł obsługi kasy i moduł rozliczeń bankowych.
System gospodarki materiałowej
Do najważniejszych operacji gospodarczych i dokumentów, na
temat których system gospodarki materiałowej eksportuje dane do
systemu finansowo-księgowego należą :
 zakup materiałów - faktury VAT zakupu
 przyjęcie materiałów do magazynu - dowody PZ,
 rozliczenie zużycia materiałów – dowody RW i ZW.
System gospodarki wyrobami gotowymi
Kolejnym systemem, który przesyła dane do systemu finansowoksięgowego jest system gospodarki wyrobami gotowymi.
Przekazuje on dane o trzech ważnych operacjach gospodarczych i
towarzyszącym i m dokumentach :
 przyjęcie wyrobów gotowych z produkcji – dowody PW,
 wydanie wyrobów gotowych na zewnątrz – dowody WZ,
 sprzedaż wyrobów gotowych - faktury VAT sprzedaży.
System kadrowo-płacowy (KP)
 Do najważniejszych danych, które system kadrowo-płacowy (KP)
przesyła do systemu finansowo-księgowego należą dane kosztowe o
wysokości wynagrodzenia brutto i wysokości składek na
ubezpieczenie społeczne, które są zestawiane według kont miejsc
powstawania kosztów oraz jeśli plan kont zawiera konta
analityczne dla zleceń lub wyrobów, to również według tych kont.
 Dodatkowo w układzie zagregowanym są przekazywane dane o
wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i
wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, które są
księgowane na kontach rozrachunków w zespole 2
System gospodarki środkami trwałymi
 Najważniejszą i najczęściej wykonywaną operacją w systemie
gospodarki środkami trwałymi, która skutkuje zapisami w systemie
finansowo-księgowym jest operacja naliczania amortyzacji i
umarzania wartości środków trwałych .
 Do innych ważnych operacji zarejestrowanych w tym systemie
należą:
 zakup środka trwałego – faktura VAT zakupu,
 przyjęcie środka trwałego z inwestycji – dowód OT.
Moduł obsługi kasy i moduł rozliczeń bankowych





Ostatnimi z opisywanych podsystemów (modułów) rejestrujących
operacje gospodarcze są moduły obsługujące rozliczanie
rozrachunków poprzez kasę lub rachunek bankowy. Do
najważniejszych rozliczeń w tym zakresie należą :
wpłaty i wypłaty gotówki z kasy przez pracowników (dowody KP i
KW),
przelewy na konta osobiste pracowników (dowody PP),
wpłaty i wypłaty gotówki z kasy przez kontrahentów (dowody KP i
KW),
rozliczenia z kontrahentami realizowane poprzez rachunki
bankowe (wyciągi bankowe),
przelewy na rachunki bankowe urzędu skarbowego i Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych (dowody PP).
Wspólne zbiory danych
Ostatni z rozważanych aspektów integracji w informatycznym
systemie rachunkowości finansowej dotyczy korzystania przez
różne jej podsystemy ze wspólnych zbiorów danych stałych.
Do najważniejszych zbiorów, z których korzysta system księgowy
oraz różne inne podsystemy dziedzinowe należą:
 centralna kartoteka kontrahenta,
 struktura organizacyjna (struktura miejsc powstawania kosztów),
 kartoteka pracowników.
Centralna kartoteka kontrahenta
Korzystają z niej:
 moduł obsługi planu kont w systemie finansowo-księgowym – numery
kontrahentów stanowią rozwinięcie analityczne dla systematycznych
kont rozrachunkowych z dostawcami i odbiorcami;
 system gospodarki materiałowej – aktualizacja kartoteki może być
dokonywana w procesie zakupów materiałów, a odwołania występują
np. w sytuacji regulowania zobowiązań w module rozrachunkowym lub
generowania zestawień;
 system gospodarki wyrobami gotowymi – aktualizacja kartoteki może
być dokonywana w procesie sprzedaży wyrobów gotowych, a
odwołania występują np. w sytuacji regulowania należności w module
rozrachunkowym lub generowania zestawień;
 moduły obsługi kasy i rozliczeń bankowych systemu finansowoksięgowego – odwołania do kartoteki występują w przy rozliczaniu
należności i zobowiązań z kontrahentami
 Centralna kartoteka kontrahenta redukuje w dużym stopniu ryzyko
podwójnego zarejestrowania tego samego kontrahenta w bazie danych systemu
i konsekwencje wynikające z tego faktu. W przypadku, gdy firma używa
systemów nie zintegrowanych, w praktyce często zdarza się, że w każdym
systemie związanym z kontrahentami, tj. systemie zaopatrzenia, sprzedaży i
księgowym ten sam kontrahent posiada inny numer i jest identyfikowany w
różny sposób. W konsekwencji rodzi to problemy i błędy w rozliczaniu
należności lub zobowiązań i analizowaniu stanu rozliczeń.
 Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że sam fakt istnienia jednego
wspólnego zbioru kontrahentów, z którego korzystają wszystkie wymienione
wyżej systemy nie wyeliminuje sytuacji, w której ten sam kontrahent występuje
pod dwoma (lub więcej)
 numerami. Konieczne jest w tym celu ustalenie i przestrzeganie przejrzystych
zasad wprowadzania nazwy kontrahenta do bazy, a w przypadku dużej liczby,
również ustalania nazwy skróconej, według której operator mógłby szybko
sprawdzić, czy dany kontrahent juŜ został zapisany w kartotece.
Struktura organizacyjna (struktura miejsc powstawania kosztów)
Kolejny wspólny zbiór danych to struktura organizacyjna firmy, która obejmuje
wykaz komórek organizacyjnych, wraz z ustaleniem komórek nadrzędnych i
podrzędnych. Dane z tego zbioru są wykorzystywane przez różne systemy, które
korzystają z wykazu kodów komórek organizacyjnych :
 moduł obsługi planu kont – do zbudowania kont analitycznych, które zawierają
miejsca powstawania kosztów;
 system kadrowy – dla przypisania pracowników do komórki organizacyjnej,
 system płacowy – dla przygotowania danych o wynagrodzeniach według miejsc
powstawania kosztów;
 system gospodarki materiałowej – dla oznaczania dowodów zużycia
materiałowego (które służą do rozliczania kosztów materiałów bezpośrednich)
oraz oznaczania magazynów materiałowych;
 system gospodarki środkami trwałymi – do wskazania miejsca powstawania
kosztów, do którego będzie przypisywana amortyzacja środka trwałego,
 pośrednio system rozliczania produkcji – dla oznaczania kart pracy kodami
miejsc powstawania kosztów.
Kartoteka pracowników
Oprócz systemu kadrowo-płacowego korzystają z niej następujące
systemy i moduły:
 moduł obsługi planu kont – dla zbudowania analitycznych kont
rozrachunków z pracownikami;
 moduł obsługi kasy i rozliczeń bankowych – przy rejestracji
wszelkich rozliczeń z pracownikami (wypłata wynagrodzeń z kasy
lub przelewem na konto osobiste, wypłata i rozliczanie zaliczek,
inne);
 system gospodarki środkami trwałymi – dla wskazania osoby
odpowiedzialnej za środek trwały;
 system rozliczania produkcji – dla wskazania osoby wykonującej
zlecenie (opisania karty pracy);
 system gospodarki materiałowej i system gospodarki wyrobami
gotowymi –dla wskazania osoby przyjmującej lub wydającej
(materiały, wyroby) i osoby odpowiedzialnej za magazyn.
Cechą wspólną przedstawionych kartotek jest to, że zapisane w nich kody
identyfikujące kontrahenta, pracownika lub komórkę organizacyjną
występują w planie kont, a zatem w konsekwencji również w kartotece
sald i obrotów systemu finansowo-księgowego.

Jednak nie są to wszystkie kartoteki, z których korzystałby więcej niż
jeden podsystem.
 Drugim – obok systemu finansowo-księgowego - ważnym systemem
integrującym zbiory danych przedsiębiorstwa jest system planowania i
rozliczania produkcji.
 Odwołuje się on do trzech ważnych kartotek, które są obsługiwane przez
inne podsystemy dziedzinowe, i wykorzystuje je m.in. w celu:
 obliczenia zapotrzebowania materiałowego - kartoteka materiałów;
 zdefiniowania technologii oraz zbilansowania pracochłonności maszyn i
urządzeń -kartoteka środków trwałych;
 wprowadzenia planów produkcji wyrobów gotowych oraz wystawienia
zlecenia na wykonanie wyrobów gotowych - kartoteka wyrobów
gotowych.
Podsumowanie:






Systemy finansowo-księgowe wyróżniamy ze względu
na:
„Historyczną”, całkowitą rozpoznawalność struktury
informacyjnej zagadnienia,
Pełne zalgorytmizowanie wszystkich operacji
zachodzących w systemie,
Sprecyzowane wymagania co do najważniejszych
postaci dokumentów wyjściowych,
Masowość, powtarzalność i rutynowość operacji,
Przewagę przetwarzania numerycznego nad innymi
typami przetwarzania,
Relatywną „łatwość” tworzenia aplikacji w tej
dziedzinie,
stały się pierwszymi systemami informatycznymi jakie w
ogóle powstawały.
 Z punktu widzenia modelowego odwzorowania organizacji




gospodarczych systemy te obsługiwały zawsze w zasadzie obieg
dokumentacyjny - nadrzędny nad istniejącym w wielu
przedsiębiorstwach obiegiem materialnym
Fakt ten sytuował je w nadrzędnej pozycji wobec innych systemów
a także sprawiał, że niejako naturalnie stawały się czynnikiem
integrującym wszystkie systemy pracujące w danej instytucji
Wymienione cechy sprawiły, że systemy finansowo-księgowe
pojawiły się jako pierwsze wśród systemów transakcyjnych i po
dziś dzień stanowią zdecydowaną większość wśród systemów
opartych na relacyjnej bazie danych
Rosnące potrzeby użytkownika sprawiły zaś rozbudowę systemów
finansowo-księgowych o specyficzne moduły pozwalające na
analizy finansowe organizacji (należące do klasy SIK).
Jedynie specyficzne dziedziny zastosowań, ze względu np. na
wysoki stopień ryzyka podejmowanego w trakcie podejmowania
decyzji (np. giełda) stanowią tereny ekspansji nowych typów
systemów informatycznych (klasy systemów sztucznej inteligencji).
Systemy finansowo-księgowe tworzą:
 Zalążek przyszłych systemów informatycznych rozmaitych
organizacji
 Integracyjną płaszczyznę powstawania systemu kompleksowego
 Wzorzec uporządkowania obiegu informacyjnego
Stąd w SWZ pełnią rolę szczególną - stanowią przeważnie
zasadniczy trzon kompleksowego systemu organizacji, wokół
którego narastają systemy szczegółowe, cząstkowe.
W związku z tym nieprawidłowe skonstruowanie tego
właśnie systemu rzutuje następnie na cały system organizacji
 Systemy finansowo-księgowe mają więc budowę modułową, gdzie
każdy moduł odpowiada innej sferze zarządzania
przedsiębiorstwem
 Wyróżniamy między innymi takie moduły jak: FinansowoKsięgowy, Środki Trwałe, Gospodarka Materiałowa, Sprzedaż,
Kadry, Płace itp. wymienione uprzednio,
 W tym względzie szczególną uwagę należy zwrócić na różnice w
budowie systemów polskich i zagranicznych
 Przede wszystkim różnica ta jest zauważalna w odniesieniu do
polskiego modułu Finansowo-Księgowego i odpowiadających mu
modułów zachodnich producentów, a mianowicie Księgi Głównej,
Należności, Zobowiązań oraz Rozliczania projektów.
W tworzonych w Polsce systemach FK spełniane są przede
wszystkich następujące założenia funkcjonalne:
 rejestracji i iteracyjnej kontroli danych, gdzie dekrety księgowe
wprowadza się pierwotnie do tymczasowych zbiorów roboczych,
skąd po sprawdzeniu i zatwierdzeniu są księgowane na
odpowiednich kontach,
 detalizowanej kontroli należności i zobowiązań (posiada
rozbudowane mechanizmy kojarzenia faktur z zapłatą),
 generowania zestawień i sprawozdań z wprowadzanych rejestrów
oraz przejęcia danych z innych modułów.
 Tradycyjny polski system FK ma bardzo rozbudowany plan kont.





Struktura konta może być różna dla poszczególnych grup kont.
O klasyfikacji kont na ogół decyduje ich związek z bilansem.
Zazwyczaj każdy kontrahent posiada własne konto analityczne, na
którym śledzi się stan rozrachunków z nim.
Plan kont i odpowiednie automaty księgujące są tak
skonstruowane, aby można było wygodnie księgować i rozliczać
koszty według różnych kryteriów.
Konto syntetyczne może mieć symbol dowolnej długości, ale ze
względu na funkcjonalny podział modułów nie ma takiej potrzeby.
Stosuje się natomiast podział kont na aktywne, pasywne, kosztowe,
wynikowe i statystyczne.
Odpowiednie przypisanie każdego konta do właściwej grupy
wskaźników ma umożliwić automatyczne sporządzanie w
dowolnym czasie bilansów, ustalanie wyniku finansowego,
przepływów środków pieniężnych, czy też typowych wskaźników
finansowych.
 W zależności od wyboru można dane przesyłać do Księgi Głównej z
innych modułów jedynie na konta syntetyczne lub też kierować
zapisy księgowe na odpowiedni poziom analityczny. Do Księgi
Głównej mogą bowiem być przesyłane, w zależności ustawienia
systemu dekrety zawierające skumulowane kwoty trafiające na
dane konto lub też szczegółowe transakcje
 Różnice można również zauważyć w kontach kosztowych. Przede
wszystkim brak w niektórych systemach funkcji służącej do
śledzenia wyjścia z kręgu kosztów
 Systemy FK są przygotowane do automatycznego zamykania roku
obrachunkowego, czyli sporządzania bilansu zamknięcia i otwarcia
na następny rok na dzień 31 grudnia. Umożliwiają one też
równoległe księgowanie na przełomie roku danych za dwa lata
obrotowe. Dlatego też można księgować w nowym roku nie
czekając na zamknięcie starego i dopiero po uzgodnieniu
wszystkich zapisów do bilansu, na wydane polecenie,
porządkowane są bazy danych, zamykany jest stary rok, a do
nowego roku przenoszone są salda kont bilansowych, zaś na konta
rozrachunków zapisy nierozliczone. Na przełomie roku obrotowego
księguje się kilka okresów jednocześnie i wskazuje datę zamknięcia
roku. Bazy danych są wówczas odpowiednio porządkowane i jest
sporządzany bilans otwarcia nowego roku sprawozdawczego
 Oferowane na rynku programy finansowo księgowe ulegają ciągłej




transformacji. Wprowadzane są nowe technologie i rozwiązania
techniczne programów, zmieniają się narzędzia programowania,
baza sprzętowa. Jednak podstawowe cechy systemów FK pozostają
nie zmienione
Podstawą tych systemów jest ich modułowość i bardzo
rozbudowana część księgowości.
Ponadto można zauważyć, że dobry program powinien umożliwiać
stosowanie dowolnego planu kont, powinien dawać możliwość
dopasowania stosowanego w programie do planu kont
funkcjonującego w danej jednostce.
Program powinien się charakteryzować elastycznością przy
budowaniu planu kont.
Konto syntetyczne może być w nich rozbudowane do co najmniej
dwóch analityk, użytkownik powinien móc określić strukturę
przynajmniej dla grupy kont, tworzyć i wykorzystywać przy
budowaniu planu kont tzw. skoroszyty.
 System FK powinien ponadto umożliwiać wpisywanie dużej ilości





dekretacji, dowodów wg wszystkich stosowanych w księgowości metod,
kontrolować wpisane dane.
W kwestii rozrachunków ważna jest możliwość automatycznego
kojarzenia zapisów, uzyskania informacji o stanie rozrachunków na
koncie, anulowaniu błędnych rozrachunków. Z rozrachunkami ściśle wiąże
się możliwość uzyskiwania szybkiej i pewnej informacji o stanie płatności
obcych jak i własnych.
System powinien zapewniać użytkownikowi uzyskanie przejrzystych
zestawień z zapisów księgowych, obrotów na kontach, sald w różnych
przekrojach. Ważna jest również możliwość tworzenia własnych zestawień,
graficznej prezentacji danych, sumowania kont, wykonywania raportów
kasowych a także sprawozdań do GUS-u.
Systemy charakteryzują się również możliwością prowadzenia transakcji
w różnych walutach, służy do tego wbudowany moduł Wielowalutowości.
Istotne jest tu księgowanie w obcej walucie, prowadzenie tabel kursów
walut oraz wyliczanie różnic kursowych.
Innym ważnym w obecnych warunkach modułem jest Planowanie/
Budżetowanie, który umożliwia planowanie dochodów i kosztów
działalności.
Omawiane systemy pozwalają również na automatyczne sporządzanie
bilansu, księgowania w nowym roku sprawozdawczym przed zamknięciem
starego, wypisu bilansu otwarcia na kontach wieloletnich, przenoszenia
zapisów nierozliczonych kont rozrachunkowych, sprawdzania sald kont.
Cechy użytkowe systemów FK


o
o
o
o
o
o


prawidłowość - rozumiana jako zgodność systemu z przepisami prawa i
zasadami rachunkowości. Przepisy ustawy o rachunkowości określają
wiele warunków, dotyczących między innymi cechy wiarygodności oraz
użyteczności.
wiarygodność - składa się na nią wiele elementów:
rzetelność, czyli odzwierciedlenie w księgach rachunkowych stanu
rzeczywistego, zależnego od trafności ustalonych kryteriów klasyfikacji
operacji oraz ich konsekwentnego przestrzegania itd.,
dokumentowanie zapisów księgowych prawidłowymi dowodami
księgowymi
kompletność,
zrozumiałość nie tylko dla użytkowników systemu, lecz również dla osób
zobowiązanych do wewnętrznej i zewnętrznej kontroli,
terminowość, bezbłędność, sprawdzalność,
bezpieczeństwo ksiąg rachunkowych.
użyteczność - czyli możliwość zaspokojenia potrzeb informacyjnych
jednostki przez system. Potrzeby te dotyczą informacji uzyskiwanych w
celu wypełnienia obowiązków sprawozdawczych, podatkowych i
rozliczeniowych, a przede wszystkim do informacji niezbędnych do
zarządzania przedsiębiorstwem,
sprawność - rozumiana jako racjonalne dążenie do osiągania celów przy
zaangażowaniu opłacalnych środków technicznych i organizacyjnych
oraz łatwość obsługi systemu.
Cechy charakterystyczne programów finansowoksięgowych
Wspólne pochodzenie
 Niemal wszystkie krajowe programy finansowo-księgowe powstawały na
zamówienie konkretnej firmy i wymagania określonego księgowego
 Bazowały więc na intuicji, wieloletnim doświadczeniu, przyzwyczajeniach
zawodowych i umiejętnościach określonej osoby, kształtowanej z kolei przez
zdefiniowane otoczenie gospodarcze.
 Etapem następnym było przeważnie obudowywanie systemu finansowo-księgowego
dodatkowymi funkcjami w zakresie księgowości, a po przetestowaniu dobudowa
innych systemów związanych z systemem finansowo-księgowym (np. płace,
magazyn, sprzedaż itp.) i ich łączenie, z wcześniej powstałym systemem finansowoksięgowym.
 Rozbudowa systemu była stymulowana przeważnie kolejnymi próbami jego
sprzedaży.
 Każdy z kolejnych użytkowników wymagał zmian dostosowujących system do jego
warunków.
 To zaś prowadziło z jednej strony do jego uniwersalizacji - aby uzyskać nowe
obszary sprzedaży, a z drugiej - do specjalizacji - aby opanować rynek (np. biura
podróży) na którym zdobyto pierwszy sukces.
 Niekiedy potrzeba zmian systemu wynikała ze zmieniających się przepisów (np.
denominacja) lub rozbudowy organizacji (np. wprowadzenie systemu sieciowego w
miejsce jednostanowiskowego).
Cechy charakterystyczne programów finansowoksięgowych
Zagraniczne programy finansowo-księgowe przyjmowały się na
polskim rynku w efekcie dwóch różnych procedur adaptacyjnych:
 polonizacja systemu, a następnie dostosowanie do odrębnych
przepisów podatkowych, prawnych, typu księgowości itp.,
 dostosowanie systemu do porządku prawnego panującego w Polsce
(również przez ograniczanie ilości funkcji występujących w
programie - po to by wyeliminować funkcje nie występujące w
naszej księgowości), a następnie jego przetłumaczenie.
Powyższe adaptacje nie zawsze kończyły się sukcesem, czasami
doprowadzały do powstania systemu, który pobierał dane (po
przetworzeniu) z oryginalnego systemu zagranicznego i
„przekładał” je na obowiązujący w kraju system księgowości.
Cechy charakterystyczne programów finansowoksięgowych





Bariery specjalizacyjne
Przeszkody typu organizacyjno-prawnego wynikają z dynamiki rozwoju
gospodarczego wyrażającej się dużą różnorodnością typów podmiotów
gospodarczych i gwałtowną oraz głęboką zmiennością przepisów w czasie.
Do najpoważniejszych zaliczyć można:
prowadzenie odrębnej księgowości przez biura rachunkowe dla wielu firm
przy pomocy jednego programu,
tworzenie bilansu zbiorczego w przedsiębiorstwach wielozakładowych,
prowadzących niezależną księgowość w wydzielonych jednostkach,
częsta zmienność przepisów bez uwzględnienia okresu rozliczeniowego,
gruntowne zmiany organizacyjne w firmie, spowodowane np. procesami
prywatyzacyjnymi (wydzielenie części firmy rozbudowa o nowe działy
itp.),
przekroczenie ograniczeń akceptowalnej częstości zachodzenia zdarzeń
gospodarczych (znaczny wzrost ilości obsługiwanych dokumentów).
Cechy charakterystyczne programów finansowoksięgowych
Platforma systemowa i sprzętowa
Wyróżnia się dwa typy oprogramowania finansowo-księgowego:
 - jednostanowiskowe,
 - wielostanowiskowe.
Bezpieczeństwo danych:
 awaria źródeł zasilania
 konieczność wyposażenia w urządzenia podtrzymujące zasilanie,
 dla wersji jednostanowiskowej - istnienie procedur odbudowujących spójność bazy
danych po zaniku zasilania,
 oparcie na relacyjnej bazie danych z obsługą transakcji,
 kopie zapasowe
 dyski wymienne,
 programowe zabezpieczenie dostępu - poprzez wielopoziomowe hasłowe blokady
dostępu ograniczające dla poszczególnych użytkowników dostęp do
wykonywanych funkcji lub dostęp do danych (w sensie czytania/edycji); w
systemach sieciowych dodatkowo blokowany jest dostęp do sieci,
 sprzętowe zabezpieczenie dostępu - od zabezpieczenia zwykłym kluczem, po
identyfikację odcisków palców, głosu itp.,
 sprzętowo-programowe – mechanizmy firewall.
Typowe funkcje systemu finansowo-księgowego














Informatyczny system finansowo-księgowy musi być zgodny z obowiązującymi
przepisami prawa, a w szczególności spełniać wymagania określone w ustawie o
rachunkowości oraz w stosownych rozporządzeniach Ministra Finansów. Ponadto
powinien zezwalać na:
prowadzenie księgi głównej,
kontrolę transakcji finansowo-księgowych,
księgowanie i rozliczanie kosztów,
kontrolę oraz rozliczanie należności i zobowiązań,
budżetowanie,
zarządzanie gotówką,
analizy finansowe,
analizy księgowe,
generowanie sprawozdań,
ochronę wszystkich danych finansowo-księgowych (składowanie na trwałych
nośnikach), zgodnie z wymaganiami Ministerstwa Finansów,
zabezpieczanie danych przed nieuprawnionym dostępem,
gromadzenie, zabezpieczanie i przetwarzanie pełnych danych finansowoksięgowych spółki i jej oddziałów w zakresie i przez okres wymagany przez przepisy
państwowe,
ochronę (składowanie na trwałych nośnikach) i zabezpieczanie dostępu do danych
finansowo-księgowych zgodnie z wymaganiami przepisów państwowych,
Wielostopniową konsolidację wyników operacji finansowych dokonywanych w
poszczególnych oddziałach.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!
Witold Chmielarz - Wydział Zarządzania UW
[email protected]