Transcript renesans1_prezentacja

RENESANS
Wynalazek druku
1450 r. – Jan Gutenberg
Upadek imperium wschodniorzymskiego
29 maj 1453 r. – zajęcie Konstantynopola
Wielkie odkrycia geograficzne
1488 r. – opłynięcie Przylądka Dobrej Nadziei (Bartolomeu Dias)
12.10.1492 r. – odkrycie Ameryki (Krzysztof Kolumb)
1498 r. – podróż do Indii (Vasco da Gama)
1519 – 1522 r. – pierwsza podróż dookoła świata
(Magellan)
Reformacja
31.10.1517 r. – 95 tez na drzwiach kościoła w Wittenberdze (Marcin
Luter)
Najważniejsze wydarzenia
Filozofia renesansu
średniowieczne „Memento Mori”
Teocentryzm (Bóg ośrodkiem myśli),
życie przyszłe najważniejszą wartością.
Kontemplacja biblijnych wartości poświęcenia
i pokory.
Ideał ubóstwa i skromności, asceza.
Augustynizm (św. Augustyn).
Tomizm (św. Tomasz z Akwinu).
renesansowe „Carpe Diem”
Antropocentryzm (człowiek ośrodkiem
myśli),
życie ziemskie w centrum zainteresowania.
Interpretacja rzymskich i klasycznych
tekstów, nacisk na sztukę i zmysły.
Ideał pieniądza.
Humanizm renesansowy.
Filozofia renesansu
Humanizm renesansowy
• człowiek najwyższą wartością,
• ożywił studia klasycznej łaciny i greki,
• sztuki wyzwolone powinny być uprawiane
niezależnie od stanu majątkowego,
• wzorzec „człowieka renesansu”.
Portret małżonków Arnolfinich, Jan van Eyck
Humanizm renesansowy
Francesco Petrarca
Renesansowy poeta pochodzący z Italii
Canzoniere - tom z utworami napisanymi po
włosku (m. in. "Sonety do Laury")
Thomas More
• krytykował rozrzutność, arogancję i brutalność królów,
• źródłem ludzkich nieszczęść często bywa własność prywatna,
• autor dzieła Utopia.
Humanizm renesansowy
Erazm z Rotterdamu
• krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo,
hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru,
• najsławniejsza jego rozprawa Pochwała głupoty jest satyrą na
ówczesne społeczeństwo,
• namawiał, aby Pismo Święte było czytane przez osoby
świeckie
w języku narodowym.
Humanizm renesansowy
Giovanni Pico della Mirandola
• O godności człowieka – manifest humanizmu
• Pojęcie „osobowości”
• „Każdy jest kowalem swojego losu”
Humanizm renesansowy
Leonardo da Vinci
Człowiek renesansu
Człowiek renesansu
Mona Lisa (Gioconda), Leonardo da Vinci
Ostatnia Wieczerza, Leonardo da Vinci
Człowiek renesansu
Człowiek witruwiański, Leonardo da Vinci
Człowiek renesansu
Dama z gronostajem, Leonardo da Vinci
Człowiek renesansu
Człowiek renesansu
Człowiek renesansu
Muzyka renesansu
Muzyka renesansu
Muzyka renesansu
Muzyka renesansu
Muzyka renesansu
Muzyka renesansu
Muzyka renesansu
• Kleszczmy rękoma – M. Gomółka
wyk. Zespół Kameralny „Tohu Wawohu”
• Je l’ayme bien – Orlando di Lasso
wyk. Zespół Kameralny „Ad Libitum”
• Pater Noster
– wyk. Chór Instytutu Muzyki UŚ
Muzyka renesansu
Muzyka renesansu
Średniowiecze
• Przewaga jednogłosowości – monodia.
• Śpiew a cappella.
• Tekst w języku łacińskim.
• Surowość i ascetyzm chorału gregoriańskiego,
silne powiązanie z religią.
• Chór męski.
• Śpiew ametryczny, melizmatyczny.
• Chorał gregoriański, ballada, rondeau,
virelai, chanson (trubadurzy i truwerzy).
Renesans
• Muzyka wielogłosowa – polifonia, homofonia.
• Formy wokalne a cappella,
formy instrumentalne pisane na lutnie i organy.
• Teksty w języku narodowym.
• Formy oparte na melodiach świeckich.
• Chór mieszany.
• Śpiew metryczny, brak melizmatyki.
• Główne gatunki muzyki religijnej: msza, oficjum, motet.
• Formy muzyki świeckiej: chanson, madrygał , frottolla, balletto, villanella, canzonetta.
Muzyka renesansu
Muzyka renesansu
Przedstawiciele na świecie
• Johannes Ockeghem
• Giovanni Pierluigi da Palestrina
• Josquin Des Prez
• Orlando di Lasso
Przedstawiciele w Polsce
• Mikołaj Gomółka
• Mikołaj Zieleński
• Mikołaj z Krakowa
• Marcin Leopolita
• Wacław z Szamotuł
• Mikołaj z Radomia
Muzyka renesansu
Sztuki plastyczne
Filippo Brunelleschi
- zasady perspektywy linearnej
Masaccio
Lorenzo Ghiberti
Michelangelo Buonarroti
Rafael Santi
Sandro Botticelli
Święta Trójca, Masaccio
Sztuki plastyczne
Filippo Brunelleschi
Kopuła katedry Santa Maria del Fiore we Florencji
Sztuki plastyczne
Masaccio
Wygnanie z raju | Grosz czynszowy, Masaccio
Sztuki plastyczne
Lorenzo Ghiberti
• Projekt i wykonanie brązowych drzwi
(północnych) do baptysterium przy florenckim
kościele
S. Maria del Fiore
Sztuki plastyczne
Michelangelo Buonarroti
Sąd ostateczny, Michelangelo Buonarroti
Sztuki plastyczne
Michelangelo Buonarroti
Pietà watykańska, Michelangelo Buonarroti
Sztuki plastyczne
Rafael Santi
Madonna Sykstyńska, Rafael Santi
Sztuki plastyczne
Rafael Santi
Szkoła Ateńska, Rafael Santi
Sandro Botticelli
Narodziny Wenus, Sandro Botticelli
Sztuki plastyczne
Literatura renesansowa
- charakterystyczne cechy i główne tematy literatury
renesansowej:
Średniowiecze
Miłość – dworna, platoniczna
Wyprawy – krucjaty, wojny religijne w imię wiary i Boga
Rycerz
Anonimowość twórców
Człowiek podporządkowany Bogu
Powaga i myśl o śmierci, zbawieniu, piekle, niebie
Żywoty świętych np. Złota legenda Jakuba Voragine’a
Renesans
• Miłość –zmysłowa, pełna erotyzmu
• Wyprawy – zamorskie podróże, odkrycia
geograficzne, w celach zysku i podboju nowych ziem
• Zdobywca
• Kult sławy, kariery wszelkich indywidualności
• Człowiek w centrum jako podmiot myśli, działań, bohater
literatury
• Śmiech towarzyszy ludzkiemu życiu i chęci wyzyskania jego
darów
• Żywoty artystów np. Żywoty najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i
artystów Giorgia Vasari
Literatura renesansowa
Literatura renesansowej Europy
• Francois Rabelais: Gargantua i Pantagruel
• Michel Montaigne: Próby
• Francesco Petrarca: Sonety do Laury
• Ludovico Ariosto: Orland szalony
• Torquato Tasso: Jerozolima wyzwolona
• Niccolo Machiavelli: Książę
• Giovanni Boccaccio: Dekameron
• Dante Alighieri: Boska komedia
• William Shakespeare: Makbet, Hamlet, Romeo i Julia
Literatura renesansowa
Pisarze renesansowi w Polsce
• Andrzej Frycz-Modrzewski: O poprawie
Rzeczypospolitej
• Szymon Szymonowic:
Żeńcy
• Mikołaj Sęp-Szarzyński – zbiór sonetów: Rytmy albo wiersze
polskie
• Mikołaj Rej: Żywot człowieka poczciwego
• Piotr Skarga – Kazania sejmowe
• Jan Kochanowski: Odprawa posłów
greckich, Fraszki, Treny, Pieśni, Psalmy
Literatura Renesansowa