Transcript Układy zbiorowe w szkolnictwie wyższym
PAWEŁ SOBOTKO Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy w szkolnictwie wyższym.
Ewolucja regulacji prawnej
Kodeks pracy o układach zbiorowych
Art. 240 § 1. Układ określa: 1) warunki, jakim powinna odpowiadać treść stosunku pracy, z zastrzeżeniem § 3, 2) wzajemne zobowiązania stron układu, w tym dotyczące stosowania układu i przestrzegania jego postanowień.
§ 2. Układ może określać inne sprawy poza wymienionymi w § 1, nie uregulowane w przepisach prawa pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący.
§ 3. Układ nie może naruszać praw osób trzecich.
Prawo o szkolnictwie wyższym Stan prawny do 30 września 2014 r.
Art. 152. 1. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy dla cywilnych pracowników uczelni publicznych ze strony pracodawców zawiera minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, a uczelni wojskowych, służb państwowych, artystycznych, medycznych oraz morskich właściwy minister wskazany w art. 33 ust. 2.
Prawo o szkolnictwie wyższym Stan prawny do 30 września 2014 r.
Art. 152. 2. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy określa sprawy, o których mowa w art. 151 ust. 1.
3. Z dniem wejścia w życie układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania do pracowników objętych układem lub regulaminem wynagradzania przestają mieć zastosowanie przepisy wydane na podstawie art. 151 ust. 1.
Prawo o szkolnictwie wyższym
Stan prawny od 1 października 2014 r.
Art. 152. 1. (uchylony).
2. (uchylony).
3. Z dniem wejścia w życie układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania do pracowników objętych układem lub regulaminem wynagradzania przestają mieć zastosowanie przepisy wydane na podstawie art. 151 ust. 1.
Propozycja regulacji – wniosek de lege ferenda
Art. 152. 1. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy dla cywilnych pracowników uczelni publicznych ze strony pracodawców zawierają właściwe organizacje pracodawców, działające na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. Nr 55, poz. 235 z późn. zm.), gdy zaś ich nie ma – minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, a w przypadku uczelni wojskowych, służb państwowych, artystycznych, medycznych oraz morskich – właściwy minister wskazany w art. 33 ust. 2.
Propozycja regulacji – wniosek de lege ferenda
Art. 152. 2. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy określa sprawy, o których mowa w art. 151 ust. 1. Do tego układu mają także zastosowanie przepisy art. 240 § 1 - 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
3. Z dniem wejścia w życie układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania do pracowników objętych układem lub regulaminem wynagradzania przestają mieć zastosowanie przepisy wydane na podstawie art. 151 ust. 1.
Naruszenie Konstytucji RP
Uchylenie art. 152 ust. 1 i 2 P.s.w. narusza przepisy art. 59 ust. 2 i art. 2 Konstytucji RP: Art. 59
2. Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, w szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień.
Naruszenie umów międzynarodowych
1) Uchylenie art. 152 ust. 1 i 2 P.s.w. narusza przepisy ratyfikowanych przez Polskę umów międzynarodowych: art. 8 ust. 2 konwencji Nr 87 MOP dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych, przyjętej w San Francisco dnia 9 lipca 1948 r. (Dz. U. z 1958 r. Nr 29, poz. 125); 2) art. 4 konwencji Nr 98 MOP dotyczącej zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych, przyjętej w Genewie dnia 1 lipca 1949 r. (Dz. U. z 1958 r. Nr 29, poz. 126),
Naruszenie umów międzynarodowych
Uchylenie art. 152 ust. 1 i 2 P.s.w. narusza przepisy art. 59 ust. 2 i art. 2 Konstytucji RP oraz przepisy ratyfikowanych przez Polskę umów międzynarodowych: 3) art. 5 i art. 6 § 2 Europejskiej Karty Społecznej, sporządzonej w Turynie dnia 18 października 1961 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.); 4) art. 28 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE z 2010 r., C 83, s. 389).
Naruszenie umów międzynarodowych
Art. 8 ust. 2 konwencji Nr 87 MOP dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych, przyjętej w San Francisco dnia 9 lipca 1948 r.:
Ustawodawstwo krajowe nie powinno naruszać gwarancji przewidzianych w tej konwencji ani być tak stosowane, aby naruszało te gwarancje.
Naruszenie umów międzynarodowych
Art. 4 konwencji Nr 98 MOP dotyczącej zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych, przyjętej w Genewie dnia 1 lipca 1949 r.:
W razie potrzeby należy zastosować środki odpowiadające warunkom krajowym, w celu zachęcania i popierania jak najszerszego rozwoju i wykorzystywania procedury dobrowolnych rokowań dla zawierania układów zbiorowych pomiędzy pracodawcami i organizacjami pracodawców z jednej strony a organizacjami pracowników z drugiej, w celu uregulowania w ten sposób warunków pracy.
Naruszenie umów międzynarodowych
Art. 5 i art. 6 § 2 Europejskiej Karty Społecznej, sporządzonej w Turynie dnia 18 października 1961 r.
W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do rokowań zbiorowych, Umawiające się Strony zobowiązują się: (…) 2 popierać, kiedykolwiek będzie to konieczne i właściwe, mechanizm dobrowolnych negocjacji między pracodawcami lub organizacjami pracodawców z jednej strony a organizacjami pracowników z drugiej strony, dla uregulowania, w drodze układów zbiorowych pracy, warunków zatrudnienia;
Naruszenie umów międzynarodowych
Art. 28 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej
Pracownicy i pracodawcy, lub ich odpowiednie organizacje, mają, zgodnie z prawem Unii oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi, prawo do negocjowania i zawierania układów zbiorowych pracy na odpowiednich poziomach oraz do podejmowania, w przypadkach konfliktu interesów, działań zbiorowych, w tym strajku, w obronie swoich interesów
Kierunek działań
1.
2.
3.
Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego Skarga na Polskę do Międzynarodowej Organizacji Pracy Skarga zbiorowa na Polskę do Europejskiego Komitetu Praw Społecznych