Fragmentaryczne deficyty trydno ci w uczeniu
Download
Report
Transcript Fragmentaryczne deficyty trydno ci w uczeniu
Korekcja fragmentarycznych deficytów
rozwojowych, trudności w uczeniu się
Dr hab. prof. AP Jolanta Zielińska
Korekcja
fragmentarycznych
deficytów
utrudniających dzieciom uczenie się:
rozwojowych
Korekcja fragmentarycznych deficytów rozwojowych utrudniających
dzieciom uczenie się to dział pedagogiki specjalnej zajmujący się
diagnozowaniem oraz prowadzeniem terapii dzieci i młodzieży
przejawiających deficyty rozwojowe określane często jako
mikrouszkodzenia.
Etiologia fragmentarycznych deficytów rozwojowych utrudniających
dzieciom uczenie się to przyczyny:
genetyczne,
organiczne,
biologiczne,
społeczne.
UWAGA OGÓLNA:
W analizie rozwoju dziecka istotne jest branie pod uwagę stopnia
nasilenia i rozległości występujących zaburzeń.
Czynników
mogących
mieć
wpływ
na
fragmentarycznych
deficytów
rozwojowych
dzieciom uczenie się można doszukiwać się w:
systemie
edukacyjnym
programowe),
(organizacja
występowanie
utrudniających
szkolnictwa
i
treści
środowisku, w jakim przebywa dziecko (rodzinne, rówieśnicze, ale i
kulturowe),
samym dziecku (właściwości fizyczne i psychiczne).
Objawy deficytów rozwojowych (obserwowalne już od 3 roku życia
przy uzyskanej w granicach normy inteligencji ogólnej):
zaburzenia: neurologiczne (bez wyraźnych objawów uszkodzenia
ośrodkowego
układu
nerwowego
określane
często
mikrouszkodzeniami),
nietypowy rozwój (przede wszystkim sfer: ruchowej, poznawczej i
emocjonalnej oraz mowy),
trudności edukacyjne (nieharmonijny rozwój oraz występująca
nadpobudliwość psychoruchowa, zaburzenie funkcji percepcyjnomotorycznych oraz myślenia i komunikacji),
rozbieżności między możliwościami a osiąganymi wynikami.
Podstawowe terminy:
trudności w uczeniu się,
specyficzne trudności w uczeniu się.
UWAGA OGÓLNA:
Trudności w opanowaniu materiału wyznaczonego programem, opisane
przez Halinę Spionek
Cechy dzieci z trudnościami w uczeniu się:
zaburzenia percepcyjne, percepcyjno-motoryczne, koordynacji
ruchowej,
nadpobudliwość,
uwagi,
nadruchliwość,
impulsywność,
zaburzenia
zaburzenia pamięci, myślenia,
zaburzenia rozwoju języka,
braki w umiejętnościach szkolnych,
nieprawidłowości w rozwoju emocjonalnym i społecznym –
trudności adaptacyjne.
Percepcja wypowiedzi:
fizyczna słyszalność dźwięków mowy,
fonematyczna zdolność różnicowania dźwięków,
słuchowa pamięć słowna,
zdolność szybkiego przełączania uwagi na różne elementy
linearne wypowiedzi, semantyka,
umiejętność mówienia i rozumienia.
Trudności w uczeniu się:
szeroki termin, odnoszący się do różnorodnej grupy zaburzeń,
manifestujących się poprzez: znaczące trudności w opanowaniu i
stosowaniu umiejętności słuchowych, mówienia, czytania, pisania,
rozumienia oraz umiejętności matematycznych.
Cechy zaburzenia:
pochodzenie wewnętrzne,
uwarunkowane dysfunkcjami centralnego układu nerwowego,
mogą współwystępować z innymi rodzajami niepełnosprawności (na
przykład defektami sensorycznymi, upośledzeniem umysłowym,
zaburzeniami rozwoju emocjonalnego i społecznego),
mogą być konsekwencjami wpływu środowiska (na przykład różnice
kulturowe, nieodpowiednie lub niewłaściwe wychowanie, czynniki
psychogenne), nie są one jednak bezpośrednim następstwem działania
tych warunków i wpływów.
Specyficzne trudności w uczeniu się to długotrwały stan,
najprawdopodobniej pochodzenia neurologicznego, który w sposób
wybiórczy manifestuje się poprzez zakłócenie rozwoju, integracji i
realizacji werbalnych oraz niewerbalnych zdolności.
Specyficzne trudności w uczeniu występują jako odmienny rodzaj
niepełnosprawności przy zachowaniu przeciętnej lub ponadprzeciętnej
inteligencji, prawidłowo funkcjonujących systemów sensorycznych,
właściwej sprawności motorycznej i adekwatnych możliwości uczenia
się.
Trudności w nauce występują, gdy uczeń:
mimo starań, nie potrafi w odpowiednim czasie przyswoić sobie
wiedzy i umiejętności przewidzianych w programie nauczania,
wprawdzie wykazuje postępy w nauce, ale czyni to kosztem
niewspółmiernie dużego własnego wkładu pracy czy też wysiłków i
starań otoczenia.
UWAGA OGÓLNA:
Trudności w nauce manifestują się w bardzo różny sposób, zarówno
jeśli chodzi o ich zakres, jak i stopień nasilenia. W ciągu życia mogą
wpływać na:
poczucie własnej wartości,
samoocenę,
edukację,
aktywność zawodową,
aktywność społeczną,
czynności dnia codziennego.
Edukacja dzieci z trudnościami w uczeniu się:
organizacja: zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, korekcyjnokompensacyjne (2-3 godziny tygodniowo), klasy wyrównawcze (1015 dzieci),
diagnoza i wczesne rozpoznanie:
psychologiczna, pedagogiczna, socjalna,
diagnoza
medyczna,
filozofia edukacji: 3 stanowiska, edukacja zorientowana na:
wspomaganie rozwoju procesów poznawczych, kształtowanie
umiejętności szkolnych, zaspokajanie indywidualnych potrzeb.
Uwarunkowania genetyczne jako przyczyna trudności w uczeniu
się:
związane z naturą dziecka,
z wyposażeniem z jakim przychodzi na świat,
wyraźniej w męskich liniach rodzin,
5 – 10 razy częściej u chłopców.
Uwarunkowania organiczne i biologiczne jako przyczyna trudności
w uczeniu się:
minimalna dysfunkcja mózgu,
zaburzenia fizjologiczne lub biochemiczne (anemia, alergie
pokarmowe),
opóźnienie w rozwoju centralnego systemy nerwowego( wolniejsze
osiąganie pełnej dojrzałości anatomicznej i funkcjonalnej) 5 – 40%
dzieci w wieku przedszkolnym.
Autyzm wczesnodziecięcy:
zespół
poważnych
zaburzeń
rozwojowych
dziecka,
manifestujących się do 30 miesiąca życia, związanych z
wrodzonymi dysfunkcjami układu nerwowego.
Liczby:
częściej u chłopców niż dziewczynek (4:1),
15 na 10 000 dzieci,
70 % dzieci autystycznych jest upośledzonych umysłowo.
Triada objawów zaburzeń autystycznych:
zaburzenia więzi międzyludzkich,
zaburzenia komunikacji i fantazji,
werbalnego i niewerbalnego, wyobraźni,
brak
porozumienia
ograniczony repertuar aktywności i zainteresowań, stereotypia
ruchowa, niepokój przy zmianach otoczenia.
Zespoły psychozopodobne:
Schizofrenia dziecięca: rozpad lub rozszczepienie osobowości.
Zespól hospitalizacyjny: zachowanie dziecka
reakcję na nagle przerwanie kontaktu z matką.
stanowiące
Zespól deprywacyjny: zaburzenia rozwoju psychoruchowego
dziecka związane z brakiem opieki i miłości wskutek utrzymującej
się nieobecności matki.
Uwarunkowania społeczne jako przyczyna trudności w uczeniu się:
nieprawidłowe wychowanie w rodzinie, jakość opieki i oddziaływań
wychowawczych,
przedszkole, niewłaściwe metody wychowawcze,
szkoła, niewłaściwe metody nauczania (90 % dzieci z trudnościami w
nauce).
Problem diagnozy i wczesnego rozpoznania:
diagnoza medyczna: zaburzenia rozwoju fizycznego i funkcjonowania
systemu nerwowego,
diagnoza psychologiczna: ogólny rozwój umysłowy, poszczególnych
procesów poznawczych,
diagnoza pedagogiczna: stopień zaawansowania w nauce, rodzaj i
zakres trudności, niepowodzeń, opóźnień,
diagnoza socjalna: sytuacja i warunki życia w rodzinie, stosunki więzi
emocjonalne.
Dobra diagnoza: nie tylko braki, ale mocne strony, dla edukacji, czyli
opracowania programu pomocy.
Filozofia edukacji dzieci z trudnościami w uczeniu się:
edukacja zorientowana na wspomaganie rozwoju procesów
poznawczych (strategie uczenia się),
edukacja zorientowana na kształtowanie umiejętności szkolnych
(niewłaściwe metody nauczania),
edukacja zorientowana na zaspokajanie potrzeb indywidualnych,
poprzednie łącznie.
Przedstawiciele
zajmującymi
fragmentarycznych
deficytów
dzieciom uczenie się:
Marta Bogdanowicz,
Ewa Górniewicz,
Edyta Gruszczyk-Kolczyńska,
Jadwiga Jastrząb,
Barbara Kaja,
Jan Konopnicki,
Hanna Nartowska,
Ewa Tomasik,
Halina Spionek,
Barbara Zakrzewska.
się
problematyką
korekcji
rozwojowych
utrudniających