Karta Nauczyciela

koncepcja MEN (propozycje)

Powody zmian

 Nowe zadania szkoły: - rozpoznawanie specjalnych potrzeb edukacyjnych i rozwojowych uczniów, - prowadzenie zajęć edukacyjnych odpowiednio do zdiagnozowanych potrzeb, - praca zespołowa nauczycieli na rzecz realizacji programów wspierających ucznia, - współpraca z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi wobec szkoły.

Powody zmian (cd.)



Zmieniona rola nauczycieli: -

zmiana charakteru zadań wykonywanych przez nauczycieli - konieczność zdefiniowania ich na nowo, - potrzeba dostosowania rozwiązań w zakresie statusu zawodowego nauczycieli do zmieniającej się rzeczywistości szkolnej.

Awans zawodowy nauczycieli

 Stan obecny – możliwe daty awansu: stażysta - po roku pracy awansuje go dyrektor szkoły, kontraktowy - po 3 latach pracy awansuje go organ prowadzący szkołę, mianowany - po 10 latach pracy awansuje go organ sprawujący nadzór pedagogiczny, dyplomowany - po 20 latach pracy można otrzymać tytuł honorowy profesora oświaty.

Awans zawodowy nauczycieli - propozycje

 Nauczyciel stażysta staż odbywa w trakcie przygotowania zawodowego, zakończonego egzaminem, jako warunek rozpoczęcia zatrudnienia.

Awans zawodowy nauczycieli (cd.)

 Nauczyciel kontraktowy: - pierwsza umowa o pracę na 3 lata, otrzymanie drugiej umowy warunkowane dobrą oceną pracy przez dyrektora szkoły, - awans na stopień nauczyciela dokonywany przez organ prowadzący szkołę, po 6 latach pracy.

Awans zawodowy nauczycieli (cd.)

 Nauczyciel mianowany (nauczyciel ze stopniem specjalizacji): nauczyciel mianowany może otrzymywać różne zadania przyznawane na rok szkolny przez dyrektora szkoły wraz z dodatkowym wynagrodzeniem, awans na stopień nauczyciela dyplomowanego przyznaje Rada Szkoły.

Awans zawodowy nauczycieli (cd.)

Proponuje się ograniczenie w dostępie do tytułu nauczyciela dyplomowanego poprzez:     zagwarantowanie osiągnięcia go tym nauczycielom, którzy zdobędą tytuł doktora, umożliwienie osiągania go dopiero po 20 latach pracy, umożliwienie osiągania go najwyżej 30% nauczycieli w konkretnej szkole, umożliwienie osiągania go najwyżej ocenianym przez społeczność szkolną.

Awans zawodowy nauczyciela (cd.)

 Nauczyciel dyplomowany – po 30 latach pracy może ubiegać się o tytuł honorowy profesora oświaty.

Ocena pracy nauczyciela

 Postulat połączenia oceny pracy nauczyciela z procedurami awansu zawodowego.

 Trzy wymiary oceny: ocena społeczności szkolnej, ocena dyrektora szkoły i wymiar zewnętrznej oceny akademickiej.

Status dyrektora szkoły:

     opiekun dla początkującego dyrektora, ocena pracy dyrektora oceną zarządzanej szkoły, dyrektor zatrudniany na kadencję w drodze konkursu, bez możliwości automatycznego przedłużania zatrudnienia, kandydat w konkursie na dyrektora szkoły, jeśli dotychczas był dyrektorem, obowiązkowo powinien przedstawić wynik ewaluacji pracy szkoły, która ostatnio zarządzał (zamiast oceny pracy), wynik ewaluacji lub kontroli pracy szkoły może zawierać wiążąca organ prowadzący rekomendację odwołania ze stanowiska dyrektora szkoły.

Status dyrektora szkoły (cd.)

 Od dyrektora powinno zależeć: czy rozpoczynający pracę nauczyciel może kontynuować pracę w zawodzie w konkretnej szkole (pierwsza umowa na 3 lata i potem ocena, czy dana szkoła jest dla niego odpowiednim miejscem pracy) - jeśli nie, początkującemu nauczycielowi pozostaje możliwość rozpoczynania swojej kariery w innej szkole lub w innym zawodzie,  czy doświadczony nauczyciel dostaje w szkole zwiększony zakres odpowiedzialności i zwiększone wynagrodzenie.

Kogo powinna obejmować Karta Nauczyciela?

 Nauczycieli „tablicowych”.

 Nauczycieli organizujących i wspierających pracę „tablicową’ (np. pracownicy poradni, placówek doskonalenia, dyrektorzy szkół, bibliotekarze, pedagodzy szkolni, nauczyciele świetlic, doradcy edukacyjno zawodowi) w zakresie wymagań kwalifikacyjnych, gwarantowanego wynagrodzenia, możliwości awansu. Czas pracy i uprawnienia urlopowe określałby organ prowadzący, zależnie od lokalnych uwarunkowań i faktycznych potrzeb, w sposób uzgodniony lokalnie.

Kogo Karta nie obejmuje:

 urzędników,  związkowców,  pracowników systemu egzaminacyjnego.

Główne cechy propozycji zmian w sprawie statusu:

    określenie pracy „tablicowej” jako prowadzenie zajęć bezpośrednio z uczniami (obowiązkowych lub wynikających z planowanego indywidualnego podejścia do potrzeb uczniów), ustawowe określenie rocznej minimalnej liczby godzin dla nauczycieli „tablicowych”, rozważenie możliwości mniejszej obowiązkowej liczby godzin dla nauczycieli dziedzin egzaminacyjnych, możliwość umawiania się na zwiększone niż konieczne pensum (ale do rozsądnej granicy, istotnie mniejszej niż wynikająca z Kodeksu pracy),

Główne cechy propozycji zmian w sprawie statusu (cd.):

 warunki czasu pracy i urlopowe ustalane lokalnie dla nauczycieli innych niż „tablicowi” (powinny być lepsze niż przewiduje to Kodeks pracy, np. mniej godzin pracy tygodniowo, więcej urlopu),  gwarancje zatrudnienia w okresie wakacji i na podstawie umowy o pracę dla nauczycieli pracujących w szkołach prowadzonych przez inne organy niż samorządy lokalne,  możliwość powrotu do wykonywania zawodu nauczyciela, z zaliczeniem stażu pracy, po przerwie wynikającej z wykonywania pracy związanej z zarządzaniem oświatą w urzędzie (administracji rządowej lub samorządowej), związku zawodowym, systemie egzaminacyjnym, nadzorze pedagogicznym.

Zasady wynagradzania:

      włączenie do wynagrodzeń nauczycieli środków przeznaczonych obecnie na zwiększenie funduszu świadczeń socjalnych, dodatki wiejskie, mieszkaniowe, urlopy dla poratowania zdrowia, lokalne systemy wynagradzania - bardziej motywujące do pracy (elastyczne uregulowania prawne), dodatki za wykonywanie różnych zadań przydzielanych przez dyrektora (środki finansowe uzyskane w wyniku zniesienia dodatków socjalnych), gwarancja wyrównywania średnich w JST, gwarancja minimalnych wynagrodzeń zasadniczych w każdej grupie awansu w każdym rodzaju szkoły, ew. system wskaźnikowy wskazujący proporcje pomiędzy stawkami poszczególnych grup awansu, zamiast corocznego centralnego ustalania kwot wynagrodzeń.

Zasady zatrudniania:

 rezygnacja z zatrudnienia na podstawie mianowania na rzecz umów na czas nieokreślony z Kodeksu pracy (do rozważenia),  gwarancja zatrudniania wszystkich nauczycieli na cały rok szkolny,  konkretne i precyzyjne określenie możliwości sprawnego rozwiązania umowy o pracę z nauczycielem, który ma kłopoty z prawem, nałogami lub zdrowiem psychicznym.

Czas i warunki pracy szkoły:

 ok. 20% czasu pracy szkoły przeznacza się na zajęcia związane z zaspokojeniem dobrze zdefiniowanych potrzeb rozwojowych poszczególnych uczniów,  możliwość włączenia tzw. 2 godzin dodatkowych do pensum (pensum ruchome lub widełki),  do rocznego obowiązkowego wymiaru czasu pracy oddziału i nauczyciela równoprawnie powinny być wliczane zajęcia programowe realizowane poza szkołą,  stworzenie odpowiednich warunków pracy w celu wykonywania przez nauczyciela innych czynności niż realizacja zajęć dydaktycznych.

Opracowanie

Krzysztof Baszczyński