Transcript Wykład 6

Współczesne systemy polityczne i ich typologie
1. Kryteria klasyfikowania systemów politycznych:
- reżim polityczny;
- zasady organizacji aparatu państwowego;
- struktura terytorialna państwa.
Reżim polityczny – to ogół metod stosowanych przez aparat państwowy w stosunkach
ze społeczeństwem oraz zasady jakimi kieruje się w tych stosunkach.
(DEMOKRATYCZNE, AUTORYTARNE, TOTALITARNE)
Zasady organizacji aparatu państwowego – to reakcje między władzą
ustawodawczą i wykonawczą oraz głową państwa. Charakter instytucji głowy
państwa.
Relacje między władzą ustawodawczą i wykonawczą:
PARLAMENTARNY, PREZYDENCKI, MIESZANY, RZĄDY ZGROMADZENIA
Zależności między głową państwa a szefem rządu:
PARLAMENTARNE, PREZYDIALNE
Charakter instytucji głowy państwa:
REPUBLIKA, MONARCHIA
Struktura terytorialna państwa – to relacje między centralnymi i lokalnymi organami
państwowymi
UNITARNE, ZŁOŻONE
2. Podział systemów politycznych ze względu na charakter reżimu politycznego
A. Państwo demokratyczne
- zasada suwerenności narodu;
Suwerenność narodu (konstytucja) - oznacza nieograniczoną władzę narodu
przejawiającą się w decydowaniu i rozstrzyganiu w sprawie władzy państwowej.
- prawo suwerenne do współdecydowania;
REFERENDA, INICJATYWA LUDOWA, VETO LUDOWE;
- prawo suwerenne do tworzenia organów państwowych
PARLAMENT, GŁOWA PAŃSTWA, ORGANY SAMORZĄDU LOKALNEGO
- zasada reprezentacji (zasada mandatu wolnego)
- pluralizm polityczny (legalność i swoboda działania opozycji)
Schemat modelu Pluralistycznego
nacisk
Agregacja
Artykulacja
Instytucje
Związki
interesu
Państwowe
Partie
Decyzja
wybór
sprzężenie
zwrotne
Wybory
obywatelskie
- zasada podziału władz (ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza) Locke, Montesqie.
- państwo prawa – prawo stoi ponad władzą.
B. Państwo totalitarne
- autokratyczna struktura władzy skupionej w ramach jednostki lub grupy;
- rozbudowany system kontroli wszechobecność państwa;
- powszechna indoktrynacja;
- uniformizacja form życia społecznego;
- centralizacja systemu gospodarczego i polityki gospodarczej.
C. Państwo autorytarne
- istnienie jednej partii;
- zawężony zakres uczestnictwa społeczeństwa w życiu politycznym kraju;
Autorytarne reżimy polityczne:
- reżimy biurokratyczno-militarystyczny (Ameryka Południowa);
- autorytarny korporcjonizm (organizowana demokracja);
- reżimy pokolonialno-mobilizujace (Afryka);
- „rasowe i etniczne demokracje” (RPA);
- posttotalitarne, autorytarne reżimy (NRD, Rumunia, Bułgaria, Czechosłowacja).