Transcript türkiye`nin coğrafî konumu

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI
TÜRKİYE’NİN DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLERİ
İEGY
13.04.2015
1
TÜRKİYE’NİN COĞRAFÎ KONUMU
13.04.2015
2
TÜRKİYE’NİN COĞRAFÎ AVANTAJLARI
 785.347 kilometrekare yüzölçümü.
 Üç tarafı denizlerle çevrili ve 8485 kilometrelik bir sahil
uzunluğuna sahip.
 Avrupa, Balkanlar, Kafkasya, Orta Asya, Kuzey Afrika ve
Orta Doğu’dan oluşan geniş bir coğrafyanın merkezinde.
 İstanbul’dan 4 saatlik uçuşla 50’den fazla ülkeye, 1,5
milyar nüfusa ve 25 trilyon dolarlık pazara erişim olanağı.
 Stratejik ve coğrafî konumuyla periferisindeki ülkeler için
siyasî olduğu kadar, ekonomik bir çekim merkezi.
13.04.2015
3
TÜRKİYE’NİN DEMOGRAFİK AVANTAJLARI
 Geniş ve sürekli büyüyen bir iç Pazar →73,7 milyon nüfus.
 Genç, yetenekli, dinamik ve yetişmiş bir nüfus
- Nüfusun %61’i 34 yaşın altında (Yaklaşık 45 milyon)
- Yaş ortalaması: 28,8
- Her yıl 143 üniversiteden 500 bine yakın genç
mezun oluyor.
- Nüfusun 24,7 milyonu aktif olarak çalışmakta.
- AB üyesi ülkelerle karşılaştırıldığında, en büyük iş gücüne
sahip 5.ülke
13.04.2015
4
TÜRKİYE’NİN DÜNYA
EKONOMİSİNDEKİ YERİ
13.04.2015
5
TÜRKİYE’NİN AVRUPA EKONOMİLERİ
ARASINDAKİ YERİ
13.04.2015
6
TÜRKİYE VE G-20

Türkiye hâlihazırda, 1999’da kurulan ve dünya ekonomilerinin “Süper
Lig”i olarak tanımlayabileceğimiz G-20’nin aktif bir üyesi durumunda.

G-20’ye üyeliğimiz, uluslararası ekonomik ve malî sorunların
çözümünde ülkemize söz hakkı sağlamakta, profilimizi güçlendirmekte.

Küresel ekonomiye ilişkin görüşlerimizi dünyanın önde gelen
aktörleriyle paylaşmak açısından önemli bir platform.

“Pro-aktif” dış politikamızın doğal bir yansıması olarak, G-20
toplantılarına sadece kendi gündemimizi taşımıyor, küresel ölçekte
sesini duyurmakta güçlük çeken birçok ülkenin sesi olmaya da özen
gösteriyoruz.
13.04.2015
7
KİŞİSEL REFAH DÜZEYİ
13.04.2015
8
KİŞİSEL REFAH DÜZEYİ
(Yakın Dönemdeki Beklentiler)
13.04.2015
9
İSTİHDAMIN SEKTÖREL DAĞILIMI
13.04.2015
10
DIŞ TİCARET
İhracat
13.04.2015
11
DIŞ TİCARET
İhraç Pazarlarımız
Ana İhraç Pazarlarımız -2010-Milyar $
13.04.2015
Almanya
11,4
İngiltere
7,2
İtalya
6,5
Irak
6
Fransa
6
12
DIŞ TİCARET
İhracatta Hedefler
13.04.2015
13
DIŞ TİCARET
İthalat
13.04.2015
14
DIŞ TİCARET
İthalat Kaynaklarımız
Ana İthalat Kaynaklarımız -2010- Milyar $
13.04.2015
Rusya
21,6
Almanya
17,5
Çin
17,2
ABD
12,3
İtalya
10,2
15
KOMŞU ÜLKELERLE TİCARET HACMİ
(Küresel Kriz Dönemi -Milyar $)
2008
2009
2010
 Yunanistan
3,58
2,76
3
 Bulgaristan
4
2,5
3,2
 Gürcistan
1,52
1,05
1
 Azerbaycan
2,6
2,15
2,41
 İran
10,2
5,43
10,7
 Irak
15,2
6
7,4
1,75
2,52
 Suriye
13.04.2015
1,75
16
TÜRK SANAYİSİ
Otomobil ve Beyaz Eşya
 Türkiye, motorlu araç üretiminde dünyada 16. sıradadır.
Avrupa’nın en büyük otobüs üreticisi ve üçüncü en büyük
ticarî araç üreticisidir.
 Otomotiv ve oto yedek parça üretiminin %75’i AB
ülkelerine ihraç edilmektedir.
 Son 4 yılda gemi inşa kapasitesini 3 kat arttırdı. Dünya
gemi üretiminde ilk 10 içerisinde, ihracatında 7. sıradadır.

Son yıllarda yaptığı yatırımlarla lüks yat ve tekne
üretiminde dünyada 4. sıraya çıkmıştır.
 Beyaz eşya üretiminde de önemli bir yere sahip olan
Türkiye, dünyada buzdolabı ihracatında 8., çamaşır
makinesi ihracatında 6., bulaşık makinesi ihracatında 14.
sıradadır.
13.04.2015
17
TÜRK SANAYİSİ
Tekstil, Giyim ve Dericilik
 Dünya pamuk üretiminde 7. sırada bulunan Türkiye’de
35 binden fazla tekstil ve konfeksiyon firması faaliyet
göstermektedir.
 Türkiye, triko giysi ihracatında dünyada 4., yün tekstil
ürünü ihracatında 8., çorap ihracatında 3. , deri giyim
ihracatında 8. sıradadır.
 İhraç edilen tekstil ürünlerinin %80’i AB ülkelerine
yöneliktir.
 Organik ve ekolojik tekstil ürünlerinde Türkiye, önemli
bir ülke hâline gelmeye başlamıştır.
13.04.2015
18
TÜRK SANAYİSİ
Savunma Sanayii
13.04.2015
19
YABANCI SERMAYE VE YATIRIMLAR
 73 milyonu aşkın nüfusu, dinamik ve açık ekonomisi,
büyük iç pazarı, rekabetçi endüstrisi ve AB’yle arasında 15
yıldır mevcut olan Gümrük Birliğiyle önemli bir piyasa ve
yatırım alanıdır.
 Son yıllarda ekonomik alandaki atılımıyla 1 trilyon dolarlık
ekonomi olma yolunda ilerlemeyi sürdürmüş ve son 8 yılda
yaklaşık 93,6 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye
yatırım çekmeyi başarmıştır.
 2010 sonu itibariyle 26.000’den fazla yabancı şirket
Türkiye’de faaliyet göstermektedir.
 IMF ve OECD rapor ve tahminlerine göre 2010 ve 2011
yıllarında en fazla büyümekte olan ekonomiler arasındadır.
13.04.2015
20
YABANCI SERMAYE VE YATIRIMLAR-II
13.04.2015
21
TÜRKİYE’DEKİ ULUSLARARASI
ŞİRKETLER
 Şubat 2011 itibariyle Türkiye’de
uluslararası şirket sayısı 26.175’dir.
faaliyette
bulunan
 Bu
uluslararası
şirketlerin
ülke
menşeine
göre
sıralamasında Almanya (4411), İngiltere (2272) ve
Hollanda (1894) ilk üç sırada yer almaktadır.
 Şirketlerin faaliyetleri daha ziyade toptan ve perakende
satış, imalat, emlâk kiralama, kimyevî madde, tekstil ve
gıda üretiminde yoğunlaşmaktadır.
 Uluslararası şirketlerin illere göre dağılımı (İlk 4 il):
-İstanbul 14810
-Antalya
3258
-Ankara
1748
-İzmir
1560
13.04.2015
22
ÖZELLEŞTİRME
 Gerçek anlamda rekabetçi bir piyasa ekonomisi oluşturma
çalışmaları çerçevesinde Türkiye, özelleştirme sürecine son
zamanlarda daha fazla hız vermeye başlamıştır.
 Yoğun özelleştirme programına, uluslararası yatırımcıların
da geniş şekilde katılımları teşvik edilmektedir.
 Özelleştirme sürecinin altındaki temel felsefe, devletin
rolünün sağlık, temel eğitim, sosyal güvenlik, millî
savunma ve geniş çaplı altyapı yatırımlarıyla sınırlamaktır.
 Türkiye, 25 OECD ülkesi arasında özelleştirme sürecini
hızla tamamlayan ülkeler arasında ilk sıralarda yer
almaktadır.
13.04.2015
23
ÖZELLEŞTİRME-II
Özelleştirme Uygulamaları* (Milyar Dolar)
(*) 1985-2010 arası için ÖİB, 2003-2010 için ÖİB, TMSF VE Ulaştırma
Bakanlığı tarafında yapılan özelleştirme işlemlerine ilişkin tutarlar
kullanılmıştır.
Kaynak: ÖİB, TMSF
TÜRKİYE’NİN BÜYÜME PERFORMANSI
13.04.2015
25
TÜRKİYE’NİN BÜYÜME PERFORMANSI
II
 Son 10 Yıl İçinde Türkiye’nin Büyüme Oranları (GSYH)
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
6,8
-5,7
6,2
5,3
9,4
8,4
6,9
4,7
0,7
-4,7
2010
8,9
13.04.2015
26
TÜRKİYE’NİN BÜYÜME PERFORMANSIIII (OECD Ülkeleriyle Kıyaslama)
OECD tahminlerine göre Türkiye, 2011-2017 döneminde yıllık
ortalama % 6,7 büyüme oranıyla OECD’ye üye ülkeler arasındaki
en hızlı büyüyen ekonomi olacaktır.
13.04.2015
27
Yıllara Göre TÜFE Enflasyon Oranları
(1983-2011)
13.04.2015
28
TÜRKİYE’NİN MÜTEAHHİTLİK
SEKTÖRÜNDEKİ GÜCÜ VE ÖNEMİ
 Müteahhitlik sektöründe bölgesinin tek gücüdür.
 Avrupa’nın en büyük, dünyanın 4. çimento üreticisidir.
Çelik üretiminde 10.sıradadır.
 2010
sonu
itibariyle
Türk
müteahhitlik
sektörü
Balkanlardan Orta Asya’ya, Rusya’dan Ortadoğu ve
Afrika’ya kadar 5 kıtada, 89 ülkede 188 milyar dolarlık
iş hacmine sahiptir.
 Yıllık ortalama 20 milyar dolarlık iş kapasitesi mevcuttur.
(Hedef, 2011’de 30 milyar dolar, 2015’de 50 milyar dolar).
 Dünyanın en büyük 225 müteahhitlik şirketi içinde 33
firmasıyla dünyada Çin’in ardından 2. sıradadır (2010).
13.04.2015
29
TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ-I

Türkiye’de bankacılık reformu 2006 yılında tamamlanmış, bu
sayede Türk bankaları küresel krizden etkilenmemiş, bilakis
kârlılıklarını arttırmışlardır.

Küresel krize rağmen, Türk bankacılık sisteminin aktif toplamı
Ekim 2010 itibarıyla 932 milyar 35 milyon liraya yükselmiştir. Bu
rakamın 3-4 yıl içinde 1,5 trilyon liraya ulaşması beklenmektedir.

Türk bankaları hâlen 14 ülkede (ABD, Almanya, Bahreyn,
Bulgaristan, Çin, Gürcistan, Irak, İngiltere, KKTC, Lüksemburg,
Malta, Pakistan, Rusya, Yunanistan) şube ve temsilciliği
bulunmaktadır.

Türkiye’de ise yabancı ülke merkezli 41 bankanın temsilciliği
bulunmaktadır (İsviçre 8, Almanya 6, Hollanda 6, ABD 4, Fransa
3, İngiltere 4, İspanya 2, İtalya 2, Katar, BAE, Belçika, Hindistan,
Kanada, Japonya 1’er).
13.04.2015
30
TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ-II
13.04.2015
31
TURİZM
 2009 itibariyle dünyanın ilk 10 turizm ülkesi arasındadır.
 Ziyaretçi sayısı bakımından 7., elde edilen turizm geliri
açısından 9. durumdadır (Almanya, Rusya, İngiltere
ziyaretçi sayısı bakımından ilk 3 sırada).
 İlk 10 sıradaki ülkelerden 9’u 2009 yılını eksiyle
kapatırken, turist sayısı artış gösteren yegâne ülkedir.
 Küresel krize rağmen, turist sayısında 2008’e göre % 2,81
artış sağlamıştır.
 Sadece sahil turizmi değil, sağlık, kültür, inanç, spor
mağara, avcılık, yayla ve kongre turizmi gibi alanlarda da
de de güçlü bir altyapıya sahiptir.
13.04.2015
32
TURİZM (2010)
 2010 yılında 28,6 milyon turist ülkemizi ziyaret etmiştir.
 2009’a göre %2,8 artış.
 2010’da en fazla turist gönderen ülkeler:
Almanya %15.3,
Rusya % 10.85
İngiltere %9.3
(Diğer ülkeler, İran, Bulgaristan, Gürcistan, Hollanda,
Fransa, Suriye ve İtalya).
13.04.2015
33
SAĞLIK TURİZMİ
 Yılda yaklaşık 60 bin sağlık turisti, yaklaşık 1 milyar dolar
gelir.
 Türkiye termal kaynaklarda Avrupa’da 1., dünyada ise 7.
sırada
 Özel sağlık kurumlarının çoğu Batıyla yarışabilecek
seviyede.
 Sağlık hizmet maliyetimiz düşük
 Nitelikli sağlık personeli
13.04.2015
34
TURİZM İSTATİSTİKLERİ
 Son 10 Yılın Yabancı Turist Sayıları ve Turizm Gelirleri
Sayı (Milyon)
Gelir (Milyar dolar)
2001
11,3
7,4
2002
13
9
2003
13,7
9,7
2004
17,2
12
2005
20,5
14
2006
19,3
12,6
2007
23
14
2008
26,4
16,8
2009
27,3
15,8
2010
28,6
15,6
13.04.2015
35
ULAŞTIRMA
 Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan Türkiye, doğu ve batı
arasında önemli bir lojistik bağlantı noktasıdır.
 Marmaray
ve
Kars-Tiflis-Bakü
demiryolu
inşasının
tamamlanmasıyla, Çin ve Batı Avrupa arasında demiryolu
ulaşımı mümkün hâle gelecektir.
 18.500 km duble yol. 2011 sonuna kadar 22.500 km’ye
çıkarılması planlanıyor.
 2023’e kadar bitirilecek, toplam uzunluğu 4.773 km olan
12 otoyol projesi mevcut.
13.04.2015
36
TÜRK HAVA YOLLARI

Avrupa’da en hızlı büyüyen havayolu şirketi.

Kârlılıkta dünyada 6. sırada.

Bağlantı noktası sayısında dünyada 8., Avrupa’da 3. sırada.

131 uluslararası, 41 iç hat, toplam 172 güzergah.

2010’da 8 yeni dış hat noktası hizmete açıldı: (Akra,
Bologna, Dar-üs Selam, Entebbe, Nahçivan, Podgorica,
Soçi, Vaşington)

2011 yılında 11 yeni uluslar arası hat devreye girecek:
(Malaga, Selanik, Valensiya, Tulus, Manila, Napoli, Torino,
Cenova)

Dünyanın önde gelen etkinliklerine ve markalarına
sponsorluk (Barcelona S.K., Manchester United, Eurolig)
13.04.2015
37
TEKNOLOJİ, ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME
 Türkiye’nin Ar-Ge harcamaları 2010 yılında GSMH’nın
%0,85’ine yükselmiştir. Hedef %2’dir.
 “Teknopark” sayısı 2010 yılı itibariyle 39’a yükselmiş
olup, bu teknoparklarda Türk ihracatına yarım milyar
doların üzerinde katma değer sağlayan 1451 firma
faaliyet göstermektedir.
 2003-2009 yılları arasında, fikrî mülkiyet ve lisans
başvurusu sayısı beş kat artış göstermiştir.
13.04.2015
38
TEKNOLOJİ, ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME-II
 Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki yatırımlara son dönemde
özel bir önem verilmektedir.
 Bilgi ve iletişimde pazar büyüklüğü yaklaşık 30 milyar
dolar civarında olup, GSMH’nın %4’ünü oluşturmaktadır.
 Türk “software” piyasası son dönemde yüzde yüzü aşan bir
büyüme oranı yakalamış ve 2009 itibariyle 2 milyar dolar
düzeyine erişmiştir.
 Cep telefonu abonesi sayısı 68 milyona, geniş bant
internet abonesi sayısı 37 milyona yaklaşmıştır.
 Teknoloji ve bilişim alanlarında son derecede iyi yetişmiş
mühendislere ve uzman kadrolara sahiptir.
13.04.2015
39
TÜRKİYE’NİN AR-GE HARCAMALARI
13.04.2015
40
TARIM ÜRÜNLERİ İHRACATINDA
TÜRKİYE
 Tarımsal üretim değeri açısından dünyanın 8.büyük gücü
(Her yıl 50-60 milyar dolarlık üretim değeri var).
 Bölgesinde en önemli tarım üreticisi ve ihracatçısı
ülkelerden. Tarımsal nüfus/GSMH oranında Avrupa’da 1.,
dünyada 8. sırada (2023’de dünyada 6. olması bekleniyor).
 150 tarımsal ürün yetişiyor. Üretilen meyve ve sebzenin
toplamı 42 milyon ton. 177 ülkeye ihracat yapılıyor.
 Türkiye zengin coğrafyası ve iklim çeşitliliğiyle;
-Fındık, incir, ayva, kiraz, yaş ve kuru kayısıda dünya 1.’si,
-Antepfıstığında dünya 3.’sü,
-Çay ve zeytinyağı üretiminde dünya 5.’si,
-Narenciyede AB üretiminin %31’ini, dünya üretiminin
%3’ünü tek başına karşılıyor.
13.04.2015
41
TÜRKİYE’NİN KALKINMA YARDIMLARI
(Yıllara Göre)
Son 5 yılda resmî kalkınma yardımları 3,4 milyar doları aşmış
(%79,7:TİKA, %18,7: MEB); ülkemizin yaptığı kalkınma yardımlarının
toplamı ise 7,1 milyar doları bulmuştur.
Resmî Yardımlar
Özel Yardımlar
Toplam
(Hükümet Dışı Kuruluşlar)
2005
→
601 milyon dolar
450 milyon dolar
1.051 milyar dolar
2006
→
714 milyon dolar
995 milyon dolar
1.709 milyar dolar
2007
→
602 milyon dolar
734 milyon dolar
1.336 milyar dolar
2008
→
780 milyon dolar
796 milyon dolar
1.576 milyar dolar
2009
→
707 milyon dolar
812 milyon dolar
1.519 milyar dolar
2010 yılındaki kalkınma yardımlarımızın toplam tutarı 1 milyar dolara yaklaşmıştır.
13.04.2015
42
Kaynak: TİKA
TÜRKİYE’NİN RESMÎ KALKINMA
YARDIMLARI (2010)
 2010 yılı resmî kalkınma yardımları→ 966,82 milyon $
 Yardımların Oranı
Kafkaslar/Orta Asya (%53,51)
Orta Doğu (% 24,17)
Avrupa (% 15,18)
Afrika (% 4,04)
Diğer (%2,48)
 En fazla yardım yapılan ülkeler (2010)
Pakistan (134,49 milyon $)
Afganistan (107,32 milyon $)
Kazakistan (83,81 milyon $)
13.04.2015
43
TÜRKİYE’NİN EKONOMİK AÇILIMLARI
 Vizelerin kaldırılması (Libya, Lübnan,
Arnavutluk, Tacikistan, Sırbistan, Rusya)
Suriye,
Ürdün,
 Irak ve Suriye’yle başlatılan Yüksek Düzeyli Stratejik
İşbirliği süreçleri, çeşitli alanlarda işbirliği öngören çok
sayıda anlaşma imzalanması, Türkiye, Suriye, Ürdün,
Lübnan arasında 4’lü İşbirliği Mekanizması.
 Kalkınma Yardımları ve TİKA Ofisleri (23 ülkede 26
koordinasyon ofisi).
 Bölge ülkeleriyle giderek gelişen ulaşım ağları (Yeni
demiryolu bağlantıları, karayolu ağının genişletilmesi,
limanlar ve denizcilik alanındaki atılımlar, havayolu
bağlantılarının artması- THY’nin Avrupa’nın 3. büyük
havayolu konumuna yükselmesi)
 Afrika’da açılan yeni Büyükelçilikler
13.04.2015
44
EKONOMİDEKİ ZORLUKLAR-I

Ticaret Açığı
:
69,9 milyar $ (2008)
38,8 milyar $ (2009)
71,6 milyar $ (2010)

İşsizlik
:
11%
(2008)
14%
(2009)
11,9% (2010)

Carî Açık
: 42
milyar $ (2008) (GSMH’nın %5,7’si)
14
milyar $ (2009) (GSMH’nın %2,3’ü)
48,6 milyar$
(2010) (GSMH’nın %6,5’i)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, TÜİK
13.04.2015
45
EKONOMİDEKİ ZORLUKLAR-II
 Dış Borç Stoku
:
290,4 milyar $ (2010)
Kamu Sektörü
:
88,9 milyar $
Özel Sektör
:
189,6 milyar $
Merkez Bankası
:
11,8 billion $
Uzun Vadeli
:
211,7 milyar $
Kası Vadeli
:
78,6 billion $
 Dış Borç Stoku/GSMH
:
%37,8 (2008)
%43,6 (2009)
%39,5 (2010)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
13.04.2015
46
2023 HEDEFLERİ

Cumhuriyetimizin 100.Yıldönümü Hedefleri:
- Dünyanın en büyük 10 ekonomisi içinde yer almak,
- 1 trilyon dolarlık bir ticaret hacmine erişmek,
- İhracatta 500 milyar doların üstüne çıkmak,
- 2 trilyon dolarlık bir GSMH’ya ulaşmak,
- Kişi Başına Düşen Millî Gelirde 25,000 dolara ulaşmak,
- Küresel anlamda bilinen 10 Türk markası yaratmak,
- Elektrik ihtiyacının üçte birini yenilenebilir kaynaklardan
karşılamak,
- Yıllık 50 milyon yabancı turist ağırlama kapasitesine erişmek.
13.04.2015
47
2023 YILI HEDEFLERİ
2023 İçin Diğer Makro-Ekonomik Hedefler 2023:
-Çalışan nüfusun 30 milyona çıkarılarak, işsizlik oranının %5 düzeyine
çekilmesi
-Tüm vatandaşların sosyal güvenlik sistemine dahil edilmesi,
-GAP, DAP ve KOP gibi bölgesel projelerini tamamlamış, dünyanın
tahıl ambarına, tarım merkezine dönüşmüş bir Türkiye inşa edilmesi,'
-11 bin kilometrelik demiryolu ağının, yeni hızlı demiryolu hatlarıyla
2 katına çıkarılması,
- Son dönemde inşa edilen 13.500 km’lik bölünmüş yola, 15.000 km
daha ilave edilmesi,
-En az 3 nükleer enerji santralinin tamamlanması,
- 2009'daki 2.565 kilovat saat olan kişi başına elektrik tüketiminin 4
bin kilovat saat seviyesini aşması,
-Kendi savunma uydumuzun Türk mühendislerince tasarlanıp imal
edilmesi ve Göktürk uydumuzun uzaya gönderilmesi.
13.04.2015
48