Transcript Document

TIẾT 134.
ÔN TẬP PHẦN TẬP LÀM VĂN
1. Vì sao một văn bản cần có tính thống nhất? Tính
thống nhất của một văn bản thể hiện ở những mặt nào?
- Văn bản có tính thống nhất khi chỉ biểu đạt
một chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc
sang đề khác. Một văn bản cần có tính thống
nhất để luôn thể hiện đúng chủ đề cần biểu đạt,
không bị lạc đề.
- Tính thống nhất của một văn bản thể hiện ở tựa
đề, đề mục, trong quan hệ giữa các phần của
văn bản và các từ ngữ then chốt thường lặp đi
lặp lại.
3. Vì sao cần phải tóm tắt văn bản tự sự? Muốn tóm tắt một
văn bản tự sự thì phải làm như thế nào, dựa vào những yêu cầu
nào?
- Cần phải tóm tắt văn bản tự sự vì văn bản tự sự
thường khá dài, chúng ta phải tóm tắt để ghi lại nội
dung của chúng để dễ sử dụng hoặc thông báo cho
người khác biết một cách dễ dàng hơn.
- Muốn tóm tắt văn bản tự sự, cần đọc kĩ để hiểu rõ
chủ đề của văn bản, xác định nội dung chính cần
tóm tắt, sắp xếp nội dung ấy theo một thứ tự hợp lí,
sau đó viết thành văn bản tóm tắt.
4. Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm có
tác dụng như thế nào?
Tự sự kết hợp với các yếu tố miêu tả và biểu cảm
làm cho việc kể chuyện sinh động hơn, sâu sắc hơn,
có tác dụng thuyết phục người đọc, người nghe hơn.
* Khi nói (viết) một đoạn văn tự sự kết hợp với miêu
tả, biểu cảm cần chú ý: Phải tuỳ thuộc vào mục đích,
nội dung và tính chất của văn bản mà người viết
(nói) xem xét kết hợp các phương thức biểu đạt nào
với nhau cho phù hợp với mục đích cuối cùng là tạo
hiệu quả nghệ thuật cao nhất, không được tuỳ tiện
kết hợp các kiểu phương thức biểu đạt.
6. Văn bản thuyết minh có tính chất như thế nào, lợi
ích gì? Hãy nêu các văn bản thuyết minh thường gặp
trong cuộc sống hàng ngày?
- Văn bản thuyết minh trình bày tính chất, cấu tạo,
cách dùng, lí do phát sinh, quy luật phát triển, biến
hoá của sự vật, nhằm cung cấp tri thức, hướng dẫn
cách sử dụng cho mọi người.
- Trong cuộc sống văn bản thuyết minh được sử dụng
rộng rãi, ngành nghề nào cũng cần đến: Mua một cái
ti vi, tủ lạnh, máy tính,... đều có bản thuyết minh
kèm theo, để ta hiểu tính năng cấu tạo, cách sử
dụng, cách bảo quản,...; Mua một hộp bánh, hộp kẹo
trên đó ghi thành phần, hạn sử dụng...
7.
- Muốn làm một văn bản thuyết minh trước tiên phải có tri
thức về đối tượng, muốn có tri thức cần: quan sát, tìm hiểu,
hiểu được bản chất, đặc trưng của đối tượng, tránh sa vào
trình bày những biểu hiện không tiêu biểu, không đặc trưng.
- Các phương pháp thuyết minh: Nêu định nghĩa, giải thích,
liệt kê, nêu ví dụ, dùng số liệu, so sánh, phân tích, phân
loại...
8. Bố cục thường gặp khi làm một bài thuyết minh:
- Mở bài: Giới thiệu đối tượng thuyết minh
- Thân bài: Trình bày cấu tạo, các đặc điểm, lợi ích,... của đối
tượng
- Kết bài: Bày tỏ thái độ đối với đối tượng.
•
Thuyết minh về một đồ dùng.
MB: Giíi thiÖu ®å dïng vµ c«ng dông cña nã.
TB: H×nh d¸ng, mµu s¾c, cÊu t¹o c¸c bé phËn, c¸ch sö dông.
KB: ý nghÜa ®å dïng ®èi víi b¶n th©n.
Đề bài: Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam
Mở bài: Nêu định nghĩa về chiếc nón lá Việt Nam
Thân bài: Giới thiệu về cấu tạo, hình dáng, cách làm, những vùng
nổi tiếng về làm nón, lợi ích của chiếc nón
Kết bài: cảm nghĩ về chiếc nón lá Việt Nam.
•
Thuyết minh cách làm một sản phẩm nào đó.
MB: Tªn ®å dïng, môc ®Ých, t¸c dông cña đồ dùng
TB: Nguyªn liÖu, sè lîng, chÊt lîng.
- Qui tr×nh, c¸ch thøc tiÕn hµnh tõng bíc, tõng kh©u.
- ChÊt lîng thµnh phÈm.
KB: Nh÷ng lu ý, gi¶i quyÕt t×nh huèng khi tiÕn hµnh.
Đề bài: Cách làm đồ chơi Em bé đá bóng bằng quả khô
a. Nguyên liệu
b. Cách làm
c. Yêu cầu thành phẩm.
* Thuyết minh một di tích, danh lam thắng cảnh.
MB: VÞ trÝ, ý nghÜa danh lam th¾ng c¶nh
TB: Nêu những vấn đề sau:
- VÞ trÝ ®Þa lÝ, qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn….
- CÊu tróc, quy m«, tÝnh chÊt.
- Phong tôc, lÔ héi.
KB: T×nh c¶m cña em ®èi víi danh lam th¾ng c¶nh ®ã.
* Giới thiệu về một thể loại văn học
MB: Giíi thiÖu thÓ lo¹i, vÞ trÝ cña nã ®èi víi v¨n häc, x·
héi.
TB: Giíi thiÖu ph©n tÝch cô thÓ néi dung vµ h×nh thøc
cña thÓ lo¹i.
KB: Nh÷ng lu ý khi thëng thøc hoÆc s¸ng t¹o thÓ lo¹i,
v¨n b¶n.
9. Thế nào là luận điểm trong bài văn nghị luận? Hãy nêu
ví dụ về một luận điểm và cho biết tính chất của nó.
- Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng quan điểm, chủ
trương của người viết (nói) nêu ra trong bài văn nghị luận
dưới hình thức câu khẳng định (hay phủ định), được diễn
đạt sáng rõ, dễ hiểu nhất quán. Luậnđiểm là linh hồn của bài
viết, nó thống nhất các đoạn văn thành một khối. Luận điểm
phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế thì mới có
sức thuyết phục.
10. Văn bản nghị luận có thể vận dụng các yếu tố miêu tả, tự
sự, biểu cảm như thế nào?
Ví dụ:
“
Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt,
nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu
quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài cỏ nội, nghìn xác này gói
trong da ngựa, ta cũng vui lòng.’’
( Hịch tướng sĩ- Trần Quốc Tuấn)
“
Để ghi nhớ công lao người lính An Nam, chẳng phải người ta đã
lột hết tất cả của cải của họ, từ chiếc đồng hồ, bộ quần áo mới toanh
mà họ bỏ tiền túi ra mua, đến các vật kỉ niệm đủ thứ,...trước khi đưa
họ đến Mác – xây xuống tàu về nước đó sao? Chẳng phải người ta đã
cho họ ăn như cho lợn ăn và xếp họ như xếp lơn dưới hầm tàu ẩm ướt,
không giường nằm, không ánh sáng, thiếu không khí đó sao? Về đến
xứ sở, chẳng phải họ đã được một quan cai trị biết ơn đón chào nồng
nhiệt bằng một diễn văn yêu nước: “ Các anh đã bảo vệ tổ quốc, thế là
tốt. Bây giờ, chúng tôi không cần đến các anh nữa, cút đi!’’ đó sao?’’
( Thuế máu- Nguyễn Ái Quốc)
11. Thế nào là văn bản tường trình, văn bản
thông báo? Phân biệt mục đích và cách viết
hai loại văn bản đó.