Transcript mamül yaşam seyri maliyetleme slayt

Sosyal Bilimler Enstitüsü
İşletme Anabilim Dalı
Stratejik Maliyet Yönetimi
Öğretim Üyesi
Yard.Doç.Dr. Rifat YILMAZ
KONU
ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYET ANALİZİ
METİN ŞEN-32431112748
ÜRÜN YAŞAM SEYRİ MALİYETLEME ANALİZİ
•Günümüzde teknoloji ve iletişim araçlarının
gelişmesiyle birlikte işletmelerin rekabeti hızla
artmaktadır.
•Buna bağlı olarak işletmeler sürdürülebilir
rekabeti sağlamak ve ortalamanın üzerinde kar
sağlayabilmek için maliyet sistemleri ve
yöntemleri geliştirmektedirler
• Geleneksel maliyet yönteminde maliyet takibi üretim
aşamasında yapılmakta, satış sonrası maliyetler dikkate
alınmamaktadır. Oysa satış sonrası ortaya çıkan maliyetler takip
edilmediğinde, işletmelerin hem maliyet kontrolünü tam olarak
yapamamakta hem de maliyet muhasebesi verilerinden yeterince
faydalanamamaktadır.
• İşletmeler hem üretim aşamasında ortaya çıkan, hem de satış
sonrası oluşan maliyetlerini takip etmeleri gerekir. Ürünün
tasarım aşamasından başlayarak, ürünün son yaşam evresine
kadar maliyetlerin izlenmesine ürün yaşam seyri maliyet
yöntemi denmektedir.
Ürün yaşam seyri maliyet yöntemi
1. üretim öncesi maliyetler,
2. üretim maliyetleri,
3. üretim sonrası maliyetlerdir.
. Maliyet ve Maliyetleme Kavramları
• Maliyet; bir varlığı elde edebilmek için yapılması
gerekli olan fedakarlıkların parasal değeridir.
• Maliyetleme ise; bir firmanın farklı operasyonlarının
veya üretiminin çeşitli aşamalarına yapılan gider ve
harcamaların tahsis edilmesiyle bir işin yapılmasının
parasal değerini veya üretimin maliyetini hesaplama
sistemidir.
Analiz ve Maliyet Analizi Kavramları
• Analiz; çözümleme, tahlil olarak tanımlanmaktadır. Başka
bir tanıma göre ise; bir bütünün parçalarının ve onların
bütünü oluşturmadaki ilişkilerinin araştırılması olarak
tanımlanmaktadır.
• Maliyet Analizi ise; işletme operasyonlarının maliyetlerine
katkı sağlayan faktörlerin ve alternatif süreçlerde ortaya
çıkacak maliyetlerin ve bunların kar üzerinde etkilerinin
incelenmesi olarak tanımlanmaktadır.
 Mamul Yaşam Seyri Maliyetlenmesi işletmelerde
üretilen mamulün
farklı yaşam seyri
aşamalarında
oluşan
maliyetleri
üretim
başlamadan göstermeye çalışır.
 İlk olarak 1960’lı yıllarda ABD
Savunma
bakanlığı tarafından silah alım sistemlerinin daha
etkili bir hale getirmek amacıyla kullanılmıştır.
MYSM TANIMLARI

Mamul Yaşam Seyri pazarlama yönetiminde ürün
stratejilerine yönelik bir yaklaşım olup, zaman boyutu
içerisinde herhangi bir mal veya hizmete olan talebin
yapısı olarak tanımlanır.

Yaşam seyri felsefesi, önceden tahmin edilebilir
süreçler ve değerlendirme aşamaları süresince zaman
esaslı olarak ele alındığından, bir ürün yada hizmetle
ilgili gelir ve maliyetlerin belirlenmesini ve tahminini
kapsayan bir karar alma aracıdır.

Mamul yaşam seyri maliyetlemesi, fiziksel varlıkların
ekonomik ömürleri boyunca ortaya çıkan tüm
maliyetleri tanımlayıp, ölçerek bugünkü değer
yöntemiyle elde etme ve bunlara sahip olma
maliyetinin optimizasyonuna çalışır.

Mamul yaşam seyri maliyetleme yöntemi,
yöneticilere bir ürünün tüm yaşamı boyunca maruz
kaldığı maliyetleri yönetme ve anlama konusunda
bilgi sağlayan bir sistemdir.
Nihai Tüketici Mamul Yaşam Seyri
Maliyetlemesi
 Son kullanıcının mamul yaşam seyri boyunca
katlandığı maliyetleri ifade etmekte olup; müşteri
açısından en uygun mamul maliyeti kavramı olarak
tanımlanmaktadır.
 Tüketicinin bir ürünü satın alırken kullandığı üç
kriteri dikkate almak gerekir . Bunlar ;
1-Ürün Kalitesi
2-Zamanla ilgili Faktör
3-Satın Alma Fiyatıdır.
Tüketicinin mamul yaşam seyri maliyetleri, satın alma
fiyatıyla başlar. Daha sonra buna dağıtım maliyeti,
montaj maliyetleri, işletme maliyetleri, bakım onarım
masrafları, elden çıkarma maliyeti gibi maliyetleri de
eklenir.
Üretici Mamul Yaşam Seyri Maliyetlemesi
Yaşam seyri boyunca girişilen aktivitelere göre
değişiklik göstermekle birlikte genel olarak şu
aşamaları içerir :
1- Mamul Kavramı,
2-Dizayn
3-Geliştirme
4-Üretim
5-Lojistik Destek
Üretici mamul yaşam seyri maliyeti, söz
konusu aşamalarda ortaya çıkan tüm maliyetler
toplanmak suretiyle bulunur. Ayrıca mamulün
üretimiyle ilgili yatırım harcamalarının da
mamullere tatbik edilmesi gerekir.
MYSM KAPSAM VE ÖZELLİKLERİ


Mamul yaşam seyri maliyet yönetimi , yaklaşık
maliyet ve karlılık analizi temeline dayanmaktadır.
Giriş - Gelişme – Olgunlaşma - Düşüş
aşamalarından oluşan mamulün ömrünün esas
alınmasıdır. Amaç, söz konusu değişik aşamalarda
işletmenin alacağı en uygun pazarlama ve üretim
kararıyla işletmeye en yüksek karı sağlayabilmektir.
MYS AŞAMALARI VE MALİYETLEME SÜRECİ


Temelde 4 aşama olmakla birlikte daha sonraları bazı yazarlar
tarafından bunlara bir aşama daha eklenmiş ve bu sayı 5’e
yükselmiştir.
Bunlar;
1- Mamul Fikri (Kavramı)
2- Dizayn ve Geliştirme
3- Üretim
4- Lojistik Destek
5- Elden Çıkarma
MAMUL YAŞAM SEYRİ MALİYETLEMESİNİN
AMAÇLARI

MYSM’ nin temel amacı, mamulün planlanması
evresinde karar vericilere mamulün yaşam sürecinin
her aşamasında kullandığı maliyetleri hesaplama,
analiz etmek, raporlama ve yönetme olanağı
sunmaktır.
MYSM Amaçlarının Başarılması için Tanımlanması Gereken
Unsurlar
Aşağıdaki unsurların tanımlanmış olması gerekir.
A)Başlangıç Yatırım Maliyeti
B) Varlığın Ömrü
C) İskonto Oranı
D) İşletme ve Bakım – Onarım Maliyetleri
E) Atık (Hurda) Maliyeti
F) Bilgi ve Geri Beslenme
G)Belirsizlik ve Duyarlılık Analizi.
MYSM UYGULAMA ALANLARI

MYSM çok geniş bir uygulama alanına sahip olup, gösterdiği
alanlar; uzay endüstrisi, havacılık endüstrisi, savunma
endüstrisi, gemi endüstrisi, otomotiv endüstrisi, inşaat, baraj,
köprü, tünel, metro, alt yapı sistemleri vb dir.

MYSM bir karar verme aracıdır. Bu yönüyle dört halde
uygulama alanı bulunmaktadır.
1-) İki yada daha fazla alternatif arasında seçim
2-)Geçmişte verilmiş kararların ve bunların
değerlendirilmesi
3-) Muhtemel maliyetler seviyesinin belirlenmesi
4-) Gelecekte karar vericilere yardımcı olma
sonuçlarının
Ürün Yaşam Seyri Maliyet
Analizi Ve Ürün Yaşam Seyri Maliyetleme

Ürün Yaşam Seyri Maliyet Analizi
endüstrinin birçok dalında giderek artan bir
öneme sahip olan bir karar alma aracıdır.

Analiz bir inceleme çözümleme, maliyetleme ise
analiz sonucunda elde edilen veriler ışığında birim
ve toplam maliyetin hesaplaması işidir. Yaşam
seyri maliyet analizi yaşam seyri maliyetlemenin
ayrılmaz bir parçasıdır. Çünkü analiz yapılmadan
maliyetleme yapılamaz ve maliyetleme sonuçları
analiz yapılmadan değerlendirilemez.
MYSM’ DE MALİYETLERİ
DÜŞÜREN FAALİYETLER
1- Mamul Fikrinin Oluşturulması ve Dizayn
Aşaması
Bir Pazar analizinde müşterinin mamul seçerken
esas aldığı üç temel bulunur bunlar
 Mamulün kalitesi
 Zamanla ilişkili faktör
 Satın alma fiyatı dır.
2- Üretim Aşaması
Üretim aşamasında kullanılabilecek en uygun
maliyetleme yönetimi ise Kaizen maliyetleme
yöntemidir. Japonca bir terim olup sürekli
iyileştirme anlamına gelmektedir.
3- Lojistik Destek Aşaması : Genel olarak
 Mamullerin depolanması
 Mamullerin müşterilere dağıtılması
 Mamullerin, müşteriler tarafından arzulanan
yere kurulması ve kullanımının müşterilere
öğretilmesidir.
MAMUL YAŞAM SEYRİ MALİYETLERİNİN
HESAPLANMASI
Hesaplama ile ilgili olarak her mamul için uygulama
imkanı olan bir formül henüz bulunmamaktadır.
Karşılaşılan örnekler ve hesaplamada kullanılan
formüller çalışan
örnek mamule göre farklılık
göstermektedir.
Üretici Bakış Açısından
Yaşam Seyri Maliyet Analizi ve Maliyetlemesi
Üretici açısından ürün yaşam seyri aşamaları, yaşam
seyri boyunca ortaya konulan faaliyetlerdeki
değişmelere göre ele alınmaktadır.
Ürün yaşam seyri maliyetleri ürünün yaşamı boyunca
ürünle ilgili ortaya çıkan maliyetlerdir. Ancak üretici
boyutu açısından genel olarak yaşam seyri
aşamalarını ifade etmek istersek 5 aşamada ele
alabiliriz.
•
•
•
•
1. Üretim Konsepti
2. Tasarım
3. Ürün ve Süreç Geliştirme
4. Üretim
5. Lojistik
• Ürünlerin tasarımı ve geliştirilmesi müşteri memnuniyeti
açısından büyük önem taşımaktadır.
• Mamul üretim hattına verildikten sonra tasarım
değişikliklerine gitmek üretici açısından daha fazla maliyetli
olacaktır. Bu durum daha önceden analiz edilerek uygun
tasarım yapılırsa, kaldıraç etkisi gösterecektir.
• Ürün üretildikten sonra lojistik aşamasında ortaya çıkan
maliyetler; pazarlama, sipariş süreçleme, dağıtım, distribütör
desteklemeleri, ve garanti maliyetlerinden oluşur.
Tüketici Açısından Yaşam Seyri Maliyet Analizi ve


Maliyetlemesi
Tüketici açısından yaşam seyri, ürünün satın
alınmasıyla başlar ve elden çıkartılmasıyla son
bulur. Üreticiler, tüketicinin yaşam seyri
maliyetlerini de dikkate almak zorundadırlar.
Örneğin, bir araba üretiminde daha ucuz fakat
daha ağır bir hammadde kullanırsanız tüketici
açısından akaryakıt giderinin artmasına neden
olursunuz. Bu ise müşteri memnuniyetini
azaltacaktır. Kısacası üretici işletme; maliyet ile
müşteri memnuniyeti arasında optimumu
sağlayacak bir tasarım seçeneğini seçmelidir.

Örnek olması bakımından mamul yaşam seyri
maliyetlerinin
hesaplanmasında
kullanılabilecek formüllerden ikisi aşağıdadır.
Üretici MYSM : İlk madde malzeme + Tesis ve
imal gideri + işletme bakım giderinin bugünkü
değeri+ üretim kayıtlarının maliyetinin
bugünkü değeri+ yenilenecek malzemelerin
bugünkü değeri
Tüketici MYSM : Satın alma fiyatı+ ( Yıllık
enerji maliyeti x Tahmini yaşam süreci) nin
bugünkü değeri +( Varsa) Hurda değerinin
Bugünkü değeri.
SONUÇ

Yaşam Seyri Analizi: Pazarlama alanında ürünün
yaşam evrelerine göre (Giriş, Gelişme, Olgunluk ve
Düşüş) yapılan Pazar analizleri için kullanılmaktadır.

Yaşam Seyri Maliyet Analizi: Karar vericiye ve
bakış açısına göre ele alınan ürün yaşam evreleri
değişmektetir. Ele alınan yaşam evrelerinde ortaya
çıkacak maliyet unsurlarının incelenmesidir.

Yaşam Seyri Maliyetleme: karar vericiye ve
bakış açısına göre değişen ürün yaşam
evrelerinde ortaya çıkabilecek olan
maliyetlerin birim ve toplam maliyetler olarak
hesaplanma sürecidir.

Kavramsal netlik açısından yapılan
çalışmalarda; pazarlama, üretici ve tüketici
bakış açıları mutlaka vurgulanmalıdır.

Yaşam Seyri Yönetimi: mamul için gerekli olan doğal
kaynakların temin edilmesinden, üretimin
gerçekleştirilmesi ve atık olarak elden çıkartılmasına
kadar nasıl bir yol izleneceğinin belirlenmesi sürecidir.

Yaşam Seyri Maliyet Yönetimi: mamul fikrinin ortaya
atılması, tasarlanması, üretilmesi, satışının yapılması ve
satış sonrası tamir bakım servis hizmetlerinide kapsayan
dönemde maliyetlerin düşürülmesi için sistematik olarak
yapılan faaliyetlerin tümüdür.

Yaşam Seyri Değerlendirmesi: üretim için gerekli
olan hammadenin çıkartılması, üretimde
kullanılması, mamulün müşteri tarafından
kullanılması ve ömrünü tamamladıktan sonra geri
dönüşüm olarak kazanılması veya atık olarak
tabiata bırakılmasını da kapsayan süreçte çevreye
olan etkilerinin yönetilmesidir.

Yaşam Seyri Maliyet Değerlendirmesi: bir ürünün
ortaya çıkarılması için yapılan çabalardan, ortaya
çıktıktan sonra tüketici tarafından kullanılması ve
kullanım sonrası geri dönüşüm olarak tekrar
kazanılması yada tabiata bırakılmasına kadar
geçen süreçte çevreye verdiği etkilerin parasal
değerlerinin sistematik olarak belirlenmesidir.

Tam yaşam Seyri Maliyetleme: mamulün
yaşam seyri boyunca; tasarımcının, üreticinin,
tüketicinin ve toplumun katlanacağı tüm
fedakarlıkların parasal değerlerinin
belirlenmesi sürecidir.
olarak, işletme içerisinde yöntemin
gerektirdiği bilgi birikimi ve teknik alt yapının
sağlanması , değerlendirmeyi yapacak uzman kişinin
becerisine bağlı olarak işletmeler özellikle karar
verme sürecinde yöntemden büyük oranda fayda ve
avantaj sağlarlar.
 Sonuç
KAYNAKÇA

Yilmaz, R., & Ari, M. (2011). Ürün Yaşam Seyri Maliyet Analizi ve Ürün
Yaşam Seyri Maliyetleme Yaklaşımları İçin Durum Değerlendirmesi ve
Kavramsal Çözümleme İhtiyacı. Journal of Accounting & Finance, (49).

GÜNEŞ, R. & AKSU, İ., (2003) MAMUL YAŞAM SEYRİ
MALİYETLEMESİ PRODUCT LIFE CYCLE COSTING Süleyman
Demirel Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi , C.8, 5.2 s.43-61.

OTLU, F., & KARACA, S., (2005). MALİYET YÖNETİMİ VE
YAŞAM SEYRİ MALİYET ANALİZİ Süleyman Demirel Üniversitesi
iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, C.10,S.2s.245-270.
TEŞEKKÜRLER
