Transcript Ç¿ðõíèé èëëýã

Íÿðàéí ñýõýýí
àìüäðóóëàëò
ЭХЭМҮТ. ХЭ-ийн Нярай судлалын
тасгийн эрхлэгч С.Энхтуяа
2014 он
1
• Íèéò íÿðàéí 10% îðчèì íü òºðºõ ¿åäýý àìüñãàëàõûí
òóëä çàðèì äýìæëýã øààðääàã
• 1% íü ñýõýýí àìüäðóóëàõ àðãà õýìæýý øààðääàã.
• Бүтэлтийн улмаас эндэж буй нярайн
90 % - Амбу хүүдий ашиглан
• 99% - Амбу, цагаан мөгөөрсөн хоолойд гуурс
тавьж аврах боломжтой.
• Багийн үйл ажиллагаа маш чухал.
2010 онд нярайн сэхээн
амьдруулалтанд хийсэн
өөрчлөлтүүд
1. Нэг алхмаас нөгөө алхам руу шилжихдээ нярайн
амьсгалын байдал, ЗЦТоог хянан үзсэний дараа
пульсоксиметр аппарат ашиглан цусан дахь
хүчилтөрөгчийн хангамжийг үзнэ.
• Амьдралын 1 дэх минутанд SATO2 – 60-65%
»
2 дахь минутанд 65-70%
»
3 дахь минутанд 70-75%
»
4 дэх минутанд 75-80%
»
5 дахь минутанд 80-85%
»
10 дахь минутанд 85-90% болж
нэмэгдэх ёстой.
2. Гүйцэд төрсөн нярайн амьсгалыг дэмжих
шаардлагатай байгаа бол агаарын 21%
хүчилтөрөгч, дутуу нярайд 30% О2 өгч эхлэх.
• 100% O2 нь анхны амьсгал авах хугацааг
уртасгана.
3. Нярайд цэвэр хүчилтөрөгч өгөх нь хор нөлөө
ихтэй тул агаарын холимог өгөх, хүчилтөрөгчийг
агаартай холих холигчийг (blender) ашиглах
4. Соруулах нь цусан дахь О2-ийн хэмжээг бууруулж,
тархины даралтыг ихэсгэж, уушгины цулцангийн
тэлэгдэх чадварыг багасгадаг болох нь
судалгаагаар нотлогдсон тул соруулахгүй байхыг
санал болгосон. УОШ зунгагтай байвал мөгөөрсөн
хоолойд гуурс тавьж соруулахыг дэмжсэн эсвэл
үгүйсгэсэн үзэл баримтлал үгүй байна.
4
5. Төрөх өрөөнд СРАР-аар эерэг даралт үүсгэн
амьсгалуулах нь дараагийн өдрүүдэд
мөгөөрсөн хоолойд гуурс тавих тохиолдлыг
багасгасан.
6. Амьсгал зүрхний сэхээн амьдруулалтын
харьцаа 1:3 байх нь хэвээр ба
- хэрэв хүүхдийн зүрхний цохилтын тоо
зүрхний шалтгааны улмаас алдагдаж
байгаа бол харьцаа өөр байна 1 : 15
7. Гүйцэд төрсөн нярай хүнд бүтэлттэй төрж,
хүчилтөрөгч-цус дуталт тархины эмгэгшил
үүсэх магадлалтай байгаа бол биеийг халууныг
буулгаж эмчлэх аргыг хэрэглэх
8. Сэхээн амьдруулах арга хэмжээг зөв хийсээр
байтал 10 минутын дараа зүрхний үйл
ажиллагаа сэргэхгүй байгаа бол сэхээн
амьдруулалтыг зогсоох эсэхийг шийдэх
9. Сэхээн амьдруулалт шаардлагагүй байгаа
нярайн хүйг огтлох хугацаа дор хаяж 1 минут
байх
• Ураг эхийд умайд байхдаа хийн солилцоо
явуулдаг эрхтэн болох ихэсээс хамааралтай
байдаг.
• Эхийн умайд ургийн уушгинй цулцангууд
шингэнээр дүүрсэн байдаг.
7
ÒªÐªÕªÄ ÁÝËÒÃÝÕ
ÑÀÍÀ: ÃÀÐÀÀ ÓÃÀÀ ! Төрөх өрөөнд
орж байгаа бүх хүн гараа угаах !
Òºðºëò á¿ðèéí ¿åä:
• Төрөх өрөө: íýâò ñàëõèã¿é, äóëààí, 250-280C õýìòýé
áàéõ, ханын цаг (4 талдаа)
• Нярайг хуурайшуулах цýâýð, äóëààí гурван äààâóó,
өлгий
• Ñàìáàéãààð áýëòãýñýí áºìáºëºã
• Дулаацуулах ширээ
Багаж хэрэгсэл:
• Íÿðàéí çîðèóëàëòûí ººðºº òýëýãääýã Амбу õ¿¿äèé:
уутны багтаамж 250 – 400 мл
• Õî¸ð ÿíçûí õýìæýýñòýé ìàñê: гүйцэд áîëîí áàãà æèíòýé
нярайд çîðèóëñàí: № 0, 1
8
• Àì, õàìðààñ ñàëèà ñîðóóëàõ òºõººðºìæ
• Соруулах гуурсууд: 8, 10, 5, 6 Fr
• Интубацын гуурсууд: №2, 2.5, 3, 3.5, 4
• Ларингоскоп (хошуу, тэжээл)
Эмийн бодис:
• Эпинефрин
• Натри хлоридын уусмал
• Содын уусмал
• Зүү тариур
2a/
9
Òºðөх ¿åèéí нярайн
àñàðãàà
• Òºðñºí öàãèéã чанга хэлнэ.
• Õ¯¯ÕÄÈÉà ÄÓËÀÀÍ ÁÀÉËÃÀХ!
• Нярайг ýõèéí õýâëèé äýýð даавуун дээр
тавина.
• Õ¿¿õäèéí á¿õ áèåèéã õóóðàéøóóëна. Í¿äèéã
àðчина. Íîðñîí äààâóóã ñîëü.
• Õóóðàéøóóëæ áàéõ явцдаа дараах 3-ийг
үнэлнэ:
– Хүүхэд гүйцэд ба дутуу эсэх (төрөхөөс өмнө
тээлтийн нас, биеийн жинг мэдсэн байна)
– Амьсгалж, уйлж байгаа эсэх
– Булчингийн хүчдэл
2a/
10
Õ¿¿õäийн àìüñãàëûí
áàéäëûã ¿íýëэх:
– Ñàéí àìüñãàëàõ (öýýæíèé õàíà äýýø äîîø
òºâõºëçºæ õºäëºõ) – ÿìàð íýã àðãà õýìæýý
øààðäëàãàã¿é.
- Àìüñãàëàõã¿é áóþó àìüñãàë òàñàëäàõ
(ãàñïñ) - яаралтай тусламж үзүүлж
эхэлнэ.
2a/
11
2a/3 – Baby crying at birth
2a/
12
Òºðñíèé äàðààõ
тусламж
– Нярайн х¿éã õóðäàí òàñàëæ, òîãòâîðòîé,
äóëààí ãàäàðãóó äýýð øèëæ¿¿ëýí òàâина.
– Хүүхэд амьд төрсөн эсэхийг тодорхойлно.
• Нярайн эмч хүүхдийн зүрхийг нэг гараар
чагнаж, нөгөө гараар хүйн лугшилтийг
үзнэ. Зүрхний цохилтыг 6 сек тоолж, 10аар үржүүлнэ
– Хүүхдэд амьд төрсөн шинж илэрвэл сэхээн
амьдруулах эмчилгээг маш хурдан эхэлнэ.
– Ýõýä õ¿¿õýä íü àìüñãàëûí болон бусад
áýðõøýýëòýé áàéãàà ба тусламж үзүүлэх
шаардлагатайг хэлнэ.
Àìüñãàëûí çàìûã чºëººëºõ
ÁÀÉÐËÀË
• Õ¿¿õäèéã õàòóó, äóëààí ãàäàðãóó äýýð äýýø
õàðóóëàí õýâò¿¿ëнэ.
• Õ¿¿õäèéí òîëãîéã áàãà çýðýã ãýäèéëãýнэ.
• Õ¿¿õäèéí ìºðºí äîð äààâóó íóãàëàí èâж өгнө.
14
Àìüñãàëûí çàìûã чºëººëºõ
ÑÎÐÓÓËАХ:
• Ýõëýýä àì залгиураас, дараа нь
хамраас.
– ñîðóóëàõ ãóóðñûã ààæèì õèé
– àì ðóó óðóóëààñ цааш 5 ñì
орчим
ã¿í
øóðãóóëæ
ñîðóóëна
– ãóóðñûã
òàòàõ
çóóðàà
ñîðóóë
– Äàðàà íü õî¸ð õàìðûí í¿õ ð¿¿
3 ñì ã¿í îðóóëæ ãóóðñûã
òàòàõ çóóðàà ñîðóóë.
– Õýðýâ øààðäëàãàòàé áîë
äàâòàí ñîðóóëæ áîëîõ áîëîâч
õî¸ðîîñ èë¿¿ óäàà á¿¿
ñîðóóë.
• Ñàëиаг
ñîðóóëàãчààð
ñîðóóëàõäàà
20
ñåêóíäýýñ
èõã¿é õóãàöàà çàðöóóë.
Соруулах хэрэгсэл
гуурс 8Fr, 10Fr
бургуй
Зунгаг байвал
Ларингоскоп тавьж соруулах
Интубацийн гуурс тавьж соруулах
Нярайг ширээн дээр
байрлуулангуут
багийн нэг гишүүн
хүүхдийн баруун гарт
пульсоксиметр
холбож
хүчилтөрөгчийн
ханамжийг
тодорхойлно
.
Арьсны өнгөөр хүчилтөрөгчийн ханамжийг
тодорхойлох боломжгүй тул энэ аппаратыг ашиглана
SpO2 95%с
дээш
(N=187名)
бол хүчилтөрөгчийн
хэмжээг бууруулах,
эсвэл зогсооно.
Доод хэмжээнээс бага
ч SpO2 нь нэмэгдэхээр
үед 95%д хүрээгүй ч
зогсоож болно.
60%
70%
80%
90%
Хүчилтөрөгчийг
залгах/хэмжээг
нэмэгдүүлэх
заалт
Defining the Reference Range for Oxygen Saturation for Infants After Birth
Jennifer A.Dawson, C.Omar F.kamlin, Maximo Vento, Connie Wong, Tim J.Cole, Susan M. Donath,
Peter G. Davis and Colin J. Morley
Pediatrics published online May 3,2010;
DOI: 10.1542/peds.2009-1510
Nasal CPAP
・ 5〜6 cm H2O даралт өгөх
・ 21 % хүчилтөрөгч өгөх
CPAP амьсгалуулах боломжгүй
тохиолдолд чөлөөт урсгалаар
хүчилтөрөгч өгнө.
5〜10L хурдаар хүчилтөрөгчийн ханамж хэвийн
хэмжээнд хүртэл- SpO2
•Хэрэв хүүхдийн Sat өсөхгүй, амьсгал
жигдрэхгүй, цээж хүчтэй хонхолзож
амьсгалж байвал эерэг даралтаарАмбугаар амьсгал удирдаж эхэлнэ.
2a/
22
Ìàñêèéã õ¿¿õäèéí í¿¿ðýíä çºâ
òààðóóëàõ
Ìàñêèéã í¿¿ðýíä òààðóóëàõ:
Ǻâ õýìæýýòýé ìàñê íü í¿¿ðíèé äàðààõ
õýñã¿¿äèéã õàìàðñàí áàéíà:
– õàìàð
– àì
– ýð¿¿íèé òºâãºð
Ãýõäýý í¿äèéã òàãëààã¿é
áàéõ ¸ñòîé.
2a/
23
ÀÌÜÑÃÀËÓÓËÀÕ
Ìàñêèéã í¿¿ðýíä òààðóóëàõ:
• Í¿¿ðíèé ìàñê õýòýðõèé ÒÎÌ áîë:
– Í¿äèéã òàãëàíà.
– Ýð¿¿íèé òºâãºðººñ èë¿¿ ãàðíà.
• Í¿¿ðíèé ìàñê õýòýðõèé ÆÈÆÈÃ áîë:
– Õàìðûã õàìàðч чàäàõã¿é
– Àìûã á¿ðýí õàìàðч чàäàõã¿é
2a/
24
Õýðõýí àìüñãàëóóëàõ âý?
• Õ¿¿äèéã 2-3 õóðóóãààðàà 2-3 óäàà
àòãàæ øàõна
• Õ¿¿õäèéí öýýæ äýýø äîîø òºâõºëçºæ
õºäëºõèéã àæèãëà. Õýðýâ öýýæ
õºäëºõã¿é áàéâàë:
– Òîëãîéí áàéðëàëûã çàñ
– Ìàñê íÿãò òàâèãäñàí ýñýõèéã øàëãà
• Õ¿¿äèéã ãàðààðàà èë¿¿ õ¿чòýé àòãàæ
øàõ
• Ìàñê ñàéí áèò¿¿ìæëýãäñýí, õ¿¿õäèéí
öýýæ õºäºëæ áàéâàë õ¿¿äèéã ìèíóòàíä 40
óäàà àòãàæ øàõàí àìüñãàëóóë
• Àìüñãàëóóëæ áàéõäàà öýýæèéã àæèãëà:
– Çîõèîìëîîð àìüñãàëóóëñíààñ öýýæ
õºäºëæ áàéíà óó?
Амьсгалыг дэмжих үзэл
баримтлал
• Гүйцэд нярайд хүчилтөрөгч өгөхдөө хамгийн бага
концентрацаас эхлэн пульсоксиметрээр хянаж
өгнө.
• Дутуу нярайд өгөх анхны амьсгалын даралтын
хэмжээ 20 см у/б, гүйцэд нярайд 30-40 см у/б
байна.
• Хэрэв өгч байгаа даралтыг хянах боломжгүй бол
ЗЦТ, цээжний хөдөлгөөнийг сайтар хянана. Цээж
хэт өргөгдөн хийлэгдэх ёсгүй.
• Хэрэв нярайн ЗЦТ < 100 байвал хүчилтөрөгчийн
өтгөрүүлгийг 100% өгч, цаашид багасгана.
Öýýæíèé õºäºë㺺íèéã õàðàõûí òóëä õ¿¿õäèéí
õàæóó талд ýñâýë òîëãîéí òàëä áàéðëàíà
Àìüñãàëûí äàâòàìæ:
40-60 àìüñãàë ìèíóòàíä
Аìüñãàëóóëàõàà хýçýý çîãñîîõ âý?
• Õýðýâ õ¿¿õýä àìüñãàëæ, óéëæ áàéâàë: ÇÎÕÈÎÌËÎÎÐ
ÀÌÜÑÃÀËÓÓËÀÕÀÀ ÇÎÃÑÎÎ.
– àìüñãàëûã 1 ìèíóòàíä òîîë.
– öýýæ õîíõîëçîõ øèíæ áàéãàà ýñýõèéã àæèãëà.
• Õýðýâ >30 ìèí àìüñãàëæ, öýýæ õîíõîëçîõã¿é áàéâàë:
– äàõèí á¿¿ àìüñãàëóóë
– Боломжтой болмогц õ¿¿õäèéã ýõèéí öýýæèí äýýð
àðüñ-àðüñààð õ¿ðýëöýæ áàéõààð òàâüæ, òóñëàìæèéã
¿ðãýæë¿¿ëýí ¿ç¿¿ë.
– Төрөх өрөөнд õ¿¿õäèéí àìüñãàëæ áóé áàéäàë áîëîí
äóëààíûã 15 ìèíóò òóòàì õÿíàна.
– ýõýä õ¿¿õýä ñàéæèðч áîëîõûã õýëнэ.
• Áîëîìæòîé áîëìîãö ýõ õ¿¿õäýý õºõ¿¿ëæ ýõëýõèéã äýìæ.
• Õ¿¿õäèéã ãàíöààðàíã ÕÝÇÝÝ ч á¿¿ îðõè.
31
• Нярайг 30 сек Амбугаар удирдсаны дараа
– Амьсгалыг дахин үнэлнэ.
– Öýýæíèé õºäºë㺺íèéã àæèãëàна.
– Зүрхний цохилтыг үнэлнэ
• <30 ìèí àìüñãàëæ, àìüñãàë òàñàëäàæ
ýñâýë öýýæ õ¿чòýé õîíõîëçîæ áàéãàà ¿åä
үргэлжлүүлэн амьсгалуулна.
• ЗЦТ < 60 байвал
• Зүрхэнд шууд бус иллэг хийнэ.
2a/
32
Ç¿ðõíèé èëëýã
© 2000 AAP/AHA
Ç¿ðõíèé èëëýã
Ýðõèé õóðóóíû àðãà
l
Äàðàëò ºâ÷¿¿н äýýð áàéõ ¸ñòîé
Иллэг хийх гүн –
Өвчүүний 1 /3 дарах
Ç¿ðõíèé èëëýã: Õèéìýë àìüñãàëòàé
çîõèöóóëàõ
Ç¿ðõíèé èëëýã: Õèéìýë àìüñãàëòàé çîõèöóóëàõ
ĺðâºí ¿éëäýëòýé öèêë îéðîëöîîãîîð 2 ñåêóíä
¿ðãýëæèëíý
Îéðîëöîîãîîð ìèíóòàíä 120 “¿éëäýë” õèéíý (40
àìüñãàë, 120 èëëýã)
Ýмийн эмчилгээ:
Äээðõ ¿éëäëèéí äàðàà ç¿ðõíèé öîõèëò < 60:
30 ñåêóíä õèéìýë àìüñãàë õèéõ áà +
30 ñåêóíä ç¿ðõíèé èëëýãèéã õèéìýë àìüñãàëûí
õàìò õèéõ
__________________
Íèéò 60 ñåêóíä
Эмийн эмчилгээ эхэлнэ.
Ýïèíåôðèí:
1:1,000
ºòãºð¿¿ëýãòýé áîë
1:10,000 áîëãîæ
øèíãýëíý
Эргэлдэх цусны
хэмжээ багассан
үед тунг 0.5 хүртэл
нэмэх
Ýïèíåôðèí: ¯ð ä¿í, äàâòàëò
Ç¿ðõíèé àãøèëòûí õ¿÷ áà äàâòàìæèéã
íýìýãä¿¿ëíý
Çàõûí ñóäñûã àãøààíà
3 - 5 ìèíóò òóòàìä äàâòàæ áîëíî
Õýðýâ ýõíèé òóíã ìºãººðñºí õîîëîéí ãóóðñààð
õèéñýí áîë õ¿éí ñóäñààð õèéõ òóíã äàõèí
òîîöíî
Ýïèíåôðèí: ¯ð ä¿í ìóó
Ýðãýëäýõ öóñíû õýìæýý
áàãàñàõ
Ýðãýëäýõ öóñíû õýìæýý áàãàññàí øèíæ¿¿ä:
Õ¿÷èëòºðºã÷ ºãñíèé äàðàà öîíõèãîð áàéõ
Ñóäàñíû ëóãøèëò ñóë (ÇÖ èõýññýí áóþó
áàãàññàí)
Ñýõýýí àìüäðóóëàëòàíä үр дүн ìóó байна.
Öóñíû äàðàëò áàãà/íýâ÷èëò ìóó
Ýðãýëäýõ öóñíû õýìæýýã íýìýãä¿¿ëýõ ýì¿¿ä:
Íàòðè áèêàðáîíàò õýðýãëýõ
Íàòðè áèêàðáîíàò + Ñ¿¿íèé õ¿÷èë =
Í¿¿ðñõ¿÷ëèéí õèé (CO2)
CO2-ûã àðèëãàõûí òóëä õàíãàëòòàé
àìüñãàëóóëàõ øààðäëàãàòàé
Íàòðè áèêàðáîíàò
Õýçýý ¿ðãýëæë¿¿ëýí
àìüñãàëóóëàõ âý?
• ХүүхдийнSatO2, ЗЦТ өсөж байгаа үед төрөх
өрөөнөөс нярайн эрчимт эмчилгээний
хэсэгт шилжүүлнэ.
• Ýõýä хүүхдийн байдлын талаар, цаашид
тусламж шаардлагатай талаар хэлнэ.
• Õ¿¿õäèéã øèëæ¿¿ëýõ çàìäàà çîõèîìëîîð
àìüñãàëóóëна.
• Õýðýâ ÀÌÜÑÃÀËÀÕïÉ, ç¿ðõ öîõèëîõã¿é áîë
(10 ìèíóòûí äàðàà àìüñãàëóóëàõàà çîãñîîно).
• Õ¿¿õýä íàñ áàðñàí гэж үзнэ.
2a/
46
Сэхээн амьдруулалтын дараа
авах арга хэмжээ
• Нярай хүүхэд àìüñãàëûí áýðõøýýëòýé áèø áîë
эхтэй нь хамт асарна.
• Хүүхдийн биеийн дулааныг хэвийн байлгах
• 15 ìèíóò òóòàìä õÿíà.
• Áîëîìæòîé áîëìîãö õºõ¿¿ëæ ýõýëнэ.
• Ýöýã ýõòýé нь þó òîõèîëäñîí òàëààð ÿðèëö ýåðýã óóð àìüñãàëààð!
• Сэхээн амьдруулах арга хэмжээ авсан нярай
бүрийн цусны сахарын хэмжээг үзнэ.
Сэхээн амьдруулалтыг
зогсоох
• Нярайн тээлтийн нас (<23 долоо хоног),
биеийн жин (<500 грамм) хэтэрхий бага,
• Амьдралд үл нийцэх төрөлхийн хөгжлийн
гажигтай байвал сэхээн амьдруулалтыг
зогсооно.
Баримтлах стандартууд
• Нярайн бүтэлтийн оношлогоо, эмчилгээ
– MNS 6320 – 2012
• Хүчилтөрөгчөөр эмчлэх арга
– MNS 6105 – 2010
• Зохиомол амьсгал явуулах
– MNS 6202 – 2010
• Дутуу болон бага жинтэй нярайн эмчилгээ
асаргаа сувилгаа
– MNS 6322 – 2012
2a/
49
Ò¿ëõ¿¿ð ¿ãñ
• ÈÒÃÝË
• ÕÓÐÄÀÍ
• ÍÀÉÄÂÀÐ
• ǪªËªÍ
• ÁÝËÒÃÝË
• ÄÓËÀÀÍ
• ÒÓÑËÀÌÆ
• ÝЯ¯Ë ÀÕÓÉ
• ÝÕ
2a/
50
Анхаарал хандуулсанд
баярлалаа