Transcript Ochrona w*asno*ci intelektualnej

Ochrona własności
intelektualnej
Wykład 5
Dozwolony użytek publiczny
i osobisty
Majątkowe prawa autorskie
ulegają ograniczeniu w ramach
instytucji
dozwolonego
użytku
prywatnego
(osobistego)
dozwolonego
użytku
publicznego
licencji
ustawowych
Dozwolony użytek osobisty
chodzi o wykorzystanie utworu dla własnego użytku osobistego (także w kręgu
osób pozostających w związku osobistym – pokrewieństwa, powinowactwa lub
stosunku towarzyskiego).
Użytek taki nie obejmuje w szczególności wykorzystania utworów w celu
wykonywania zawodu i innych celach zarobkowych.
Zasadniczo każdy utwór może być w ten sposób wykorzystany, PrAut wyłącza
jedynie – w tym zakresie – możliwość korzystania z utworów będących
programami komputerowymi, realizację budowy według cudzego utworu
architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego oraz korzystanie z
elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to
własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.
Dozwolony użytek osobisty
Przy czym nie wymaga zezwolenia twórcy
przejściowe lub incydentalne
zwielokrotnianie utworów, niemające
samodzielnego znaczenia gospodarczego, a
stanowiące integralną i podstawową część
procesu technologicznego oraz mające na
celu wyłącznie umożliwienie:
• przekazu utworu w systemie teleinformatycznym
pomiędzy osobami trzecimi przez pośrednika lub
• zgodnego z prawem korzystania z utworu
Przesłankami dopuszczalności korzystania z utworu
w ramach dozwolonego użytku osobistego są:
Korzystanie z już rozpowszechnionego utworu
Własny użytek osobisty obejmujący krąg osób
pozostających w związku osobistym
Nieodpłatność
Cel dozwolonego użytku osobistego
Ustawodawca nie sprecyzował celu
dozwolonego użytku prywatnego
Musi to być jedynie własny użytek osobisty
Może to być cel: rozrywkowy,
hobbystyczny, naukowy, kolekcjonerski, itp.
Wyłączenia z zakresu dozwolonego
użytku osobistego
Budowanie według
cudzego wzoru
architektonicznego
Baza danych nie
jest utworem
Korzystanie z
elektronicznych
baz danych.
Wyjątki:
Nie ma formy
elektronicznej
Korzystanie z
programów
komputerowych
Dotyczy własnego
użytku naukowego
Dozwolony użytek publiczny
Wiąże się z realizacją ogólnego interesu społecznego w
zakresie informacji, oświaty, nauki i kultury i prowadzi do
możliwości wykorzystania cudzego utworu bez potrzeby
uzyskania zgody uprawnionego oraz nawet w niektórych
przypadkach bez obowiązku zapłaty wynagrodzenia.
Polega na ustawowej dopuszczalności swobodnego
korzystania z cudzego dzieła bez zezwolenia osoby
uprawnionej i bez obowiązku zapłaty wynagrodzenia ze
względu na istotne potrzeby kulturalno-oświatowe
społeczeństwa.
Dotyczy to niektórych utworów wykorzystywanych np.
przez:
• prasę (art. 25–26 PrAut),
• instytucje naukowe i oświatowe (art. 27 PrAut),
• biblioteki, archiwa i szkoły (art. 28 PrAut),
• ośrodki informacji lub dokumentacji naukowotechnicznej (art. 30 PrAut);
• w ramach instytucji tzw. cytatu dozwolonego, (art. 29
ust. 1 PrAut);
• ponadto możliwości zamieszczania w podręcznikach, i
wypisach oraz antologiach, w celach dydaktycznych i
naukowych, rozpowszechnionych drobnych utworów
lub fragmentów większych utworów (art. 29 ust. 2–3
PrAut).
Korzystanie z utworów
w ramach dozwolonego
użytku publicznego
W celach:
W sferze
nadawania utworu
gospodarczych
W zakresie
wykonywania
utworu
informacyjnych
W odniesieniu do
utworów
plastycznych
państwowych
Oświatowych i
naukowych
Dozwolony użytek utworu w celach
informacyjnych
Ratio legis przepisów polega na zapewnieniu
jak najszybszego przepływu aktualnych
informacji i szerokiego do nich dostępu ze
względu na potrzeby informacyjne
społeczeństwa.
Obejmuje:
• Prawo przedruku
• Duży cytat
Prawo przedruku
Wolno rozpowszechniać w celach
informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:
1) już rozpowszechnione:
• sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
• aktualne artykuły na tematy polityczne,
gospodarcze lub religijne, chyba że zostało
wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze
rozpowszechnianie jest zabronione,
• aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie;
Prawo przedruku
Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych
w prasie, radiu i telewizji:
2) krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów
wymienionych wyżej;
3) przeglądy publikacji i utworów
rozpowszechnionych;
4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i
rozprawach; nie upoważnia to jednak do
publikacji zbiorów mów jednej osoby;
5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych
utworów.
Prawo przedruku
Rozpowszechnianie wcześniej rozpowszechnianych
sprawozdań o aktualnych wydarzeniach, artykułach
przesłanki
Aktualność
artykułu
Wcześniejsze
rozpowszechnianie
Duży cytat
Obejmuje prawo przytaczania w sprawozdaniach
o aktualnych wydarzeniach utworów
udostępnianych podczas tych wydarzeń,
jednakże w granicach uzasadnionych celem
informacji.
Prawo przedruku nie dla każdego!!!
Prawo przedruku przeznaczone jest dla mediów. Przepis
wskazuje wprost, że z przedruku korzystać może
prasa, radio i telewizja.
Definicji prasy szukać należy w ustawie o prawie
prasowym. Nie rozstrzygnięto jednoznacznie, czy z
wyliczenia tego mogą wprost korzystać podmioty
prowadzące serwisy, czy portale internetowe. Art. 25
ust. 4 prawa autorskiego wychodząc naprzeciw
dzisiejszym realiom wskazuje, że przepisy o prawie
przedruku stosuje się odpowiednio do publicznego
udostępniania utworów w taki sposób, aby każdy mógł
mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie
wybranym. Nawiązuje zatem do Internetu.
Prawo przedruku
• Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1
•
pkt 1 lit. b i c, twórcy przysługuje prawo do
wynagrodzenia.
Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest
dozwolone zarówno w oryginale, jak i w tłumaczeniu.
Dozwolony użytek utworu w celach
oświatowych i naukowych
Podmioty uprawnione do swobodnego
korzystania z utworów w ramach
dozwolonego użytku w celach oświatowych
Instytucje
naukowe i
oświatowe
Biblioteki,
szkoły, archiwa
Ośrodki
informacji i
dokumentacji
Dozwolony użytek utworu w celach
oświatowych i naukowych
• Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w
celach dydaktycznych lub prowadzenia
własnych badań, korzystać z
rozpowszechnionych utworów w oryginale
i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym
celu egzemplarze fragmentów
rozpowszechnionego utworu.
Dozwolony użytek utworu w celach
oświatowych i naukowych
Uprawnienia
Instytucje
naukowe i
oświatowe
Sporządzanie kopii
fragmentów egzemplarzy
utworów
Korzystanie z już
rozpowszechnionych
utworów
Szkoły prywatne i
publiczne, muzea,
biblioteki, archiwa
Cel
Prowadzenie
własnych badań
dydaktyczny
Dozwolony użytek utworu w celach
oświatowych i naukowych
Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:
1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań
statutowych, egzemplarze utworów
rozpowszechnionych;
2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy
rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia,
zachowania lub ochrony własnych zbiorów;
3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub
poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu
informatycznego (terminali) znajdujących się na
terenie tych jednostek.
Dozwolony użytek utworu w celach
oświatowych i naukowych
Ośrodki informacji lub dokumentacji mogą
sporządzać i rozpowszechniać własne
opracowania dokumentacyjne oraz pojedyncze
egzemplarze, nie większych niż jeden arkusz
wydawniczy, fragmentów opublikowanych
utworów.
Twórca albo właściwa organizacja zbiorowego zarządzania
prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi jest uprawniona
do pobierania od tych ośrodków wynagrodzenia za odpłatne
udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów.