Transcript Давс:ДЭМБ-ын Номхон Далайн Баруун Эргийн
Давс ДЭМБ-ын Номхон Далайн Баруун Эргийн Бүсийн Стратеги
Б.Энхтунгалаг Нийгмийн Эрүүл Мэндийн Хүрээлэн Хоол Судлалын Төв
ДАВСНЫ ХЭРЭГЛЭЭГ БУУРУУЛАХ БҮСИЙН СТРАТЕГИ ХЭЛЭЛЦЭХ ЗӨВЛӨЛДӨХ УУЛЗАЛТ Сингапур улс, 2010 оны 6 сарын 2-3 ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ: ДЭМБ-ын НБДЭБүсийн төв, Шанхайн Зүрх судас,эрүүл мэндийн газар, Сингапур улсын ЭМЯ, Англи, Австралийн Сидней их сургууль ОРОЛЦОГЧИД: Астрали, Англи, Бруней, Фижи, Малайз, Монгол, Шинэ Зеланд, Япон, Солонгос, Сингапур, Вьетнам
Нас баралтын гол шалтгаан: Дэлхийд Цусны даралт ихсэлт Тамхи Холестрин өндөр Тураал Аюултай бэлгийн харьцаа 7 сая 0 1 2 3 4 5 Нас баралт, саяар 6 7 Хөгжингуй оронд Хөгжиж буй оронд ЦД их:
• •
62% нийт цус харвалт 49% нийт зүрх судасны өвчлөл Ezzati et al. Lancet 2002:360:1347-60.
Артерийн даралт ба нас барах эрсдэл Цус харвалт Зүрхний НБ 32 16 Эрсдэл 8 4 2 16 8 Эрсдэл 4 2 1 120 125 135 148 168 120 125 135 148 Артерийн даралтын хэмжээ (mmHg) 168 Артерийн даралт 115 mmHg - Эрсдлийн эхлэл (83% Насанд хүрэгсэд)
Atheroma in carotid artery Plaque Ulcerated Plaque Fissured Plaque тромбоцит
Цусны Даралт ?
• • • • •
Давсны хэрэглээ Ногоо, жимс бага хэрэглэх Биеийн жин Дасгал хөдөлгөөн дутах Архи их хэрэглэх
• • • • • • • •
Давсны сөрөг нөлөөлөл
Ходоодны хавдар Цус харвалт LVH Зүрхний цохилт алдагдах, үе үе хавагнах Бөөрний өвчин/протейнури Бөөр чулуужих Яс хэврэгших (oстеофороз) Астма
Давсны хэрэглээ 5-6гр өдөрт
Цус харвалт 24% НБДЭБ
ЗСӨ 18% He & MacGregor. Hypertension 2003;42:1093-99 600,000 ( ойролцоогоор ) Цус харвалт ба зүрхний шигдээс өвчнөөр нас барахаас сэргийлнэ хүнийг Дэлхийд жилд 2.5 сая ( ойролцоогоор ) хүнийг үхлээс сэргийлнэ
Далд давс
боловсруулсан хүнс, бэлэн хоол, takeaway, нийтийн хоол
Үйлдвэрүүд бүтээгдэхүүн дэх давсны агууламжаа бага багаар багасгах Хэрэглэгч, олон нийт эсэргүүцэхгүй Нийгмийн эрүүл мэндийн ач холбогдол Зардал маш бага ↓ А/Д Хоол, хүнсээ өөрчлөх шаардлагагүй
Давсны хэрэглээг бууруулах стратеги, Англи Давсны хэрэглээ Эх үүсвэр г/өдөр Хоолны газар (15%) Түүхий давс (5%) Хүнсний үйлдвэр (80%) 1.4 гр 0.5 гр 7.6
гр Нийт 9.5гр Бууруулах хэрэгцээ 40% бууруулах Хэрэглээний зорилт гр/өдөр 0.9
гр шаардлагагүй 0.5
гр 40% бууруулах 4.6
гр 6.0
гр
үйлдвэрүүд дараагийн 5 жилийн турш хүнсний бүтээгдэхүүн дэх давсны агууламжыг 40 % хүртэл аажим бууруулах шаардлагатай
Англи улсын амжилт
2008 онд давсыг бууруулах арга хэмжээ авч эхлүүлснээс хойш нас хүрсэн хүний хоногийн нийт шээсэнд хийсэн шинжилгээ 9.5 - 8.6 гр (10%
) ( жилд 26,000 тн давс багасгасан) ≈ жилд 6000 нас баралт - цус харвалт, зүрхний шигдээс 2014 он гэхэд давсны хэрэглээ өдөрт 6 гр-с бага болсон байх ёстой
ДЭМБ-ын Номхон Далайн Баруун Эргийн Бүсийн Стратеги ДАВСНЫ ХЭРЭГЛЭЭ Хоногт 5 граммаас бага
ДАВС
БҮСИЙН СТРАТЕГИ Бүрэлдэхүүн: 1.
Хяналт, шинжилгээ үнэлгээ 2.
ЗГ-ын түвшинд хийх үйл ажиллагаа 3.
Үйлдвэрлэлийн түвшинд хийх үйл ажиллагаа 4.
Хэрэглэгчийн түвшинд хийх үйл ажиллагаа
ХЯНАЛТ, ШИНЖИЛГЭЭ ҮНЭЛГЭЭ 1.
Хүн амын давсны хэрэглээний түвшинг хянах 2.
Давсны эх үүсвэр болж буй хоол хүнсийг тодорхойлох 3.
Хүнсэн дэх давсны агууламжийг тогтоох 4.
Худалдаан дахь давсны хяналт
ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ТҮВШИНД 1.
2.
3.
Хариуцах яам, үйл ажиллагааг удирдан чиглүүлэх зохицуулагчийг тодорхойлох, CCP; ҮА-ны төлөвлөгөө, хөтөлбөр боловсруулах; ЭМ салбар тэргүүлэх үүрэгтэйгээр бусад шийдвэр гаргагчтай хамтарч ажиллах ( ТББ, үйлдвэр, сургалт, ЭШ-ний байгууллага) ;
4.
5.
6.
7.
8.
ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ТҮВШИНД Бусад орны туршлагаас суралцах; Хэрэглэгчдийн давсны хэрэглээг
ЗГ-ын үүрэг оролцоо, дэмжлэгийг тодорхойлох; ҮА явуулахад шаардагдах ,,, тодорхойлох; Хууль эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх.
ХТ-ийн мэдээллийн сан үүсгэх үр дүнтэй механизм бий болгох;
1.
2.
3.
4.
ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ТҮВШИНД Давсыг ямар бүтээгдэхүүнд яаж
зорилтыг тодорхойлох кулинар г.м); ( гоймон, давсласан хүнс, кимчи, давстай цай, чипс, ялангуяа хиам, нийтийн хоолны газрын хоол, ЗГ-аас хэрэгжүүлж буй ҮА-нд сайн дураар нэгдэж, хүлээн зөвшөөрөх; Хүнсний нийгэмлэг, холбоодтой.
Сургуулийн хоол, савласан ХБ-ний стандартад давсны хэмжээ, харьцааг тусгах;
1.
2.
3.
4.
ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ТҮВШИНД Боловсролын бүх шатанд хийх СС-ны арга хэмжээг тодорхойлох; Давсны эх үүсврийн талаарх хэрэглэгчийн мэдлэгийг
; Хүн амын бүлэг, газар нутгийн онцлогт тохирсон өвөрмөц мэдээлэл өгөх ( тухайлбал: хоолны давсыг багасгах) Хэрэглэгч болон үйлдвэрүүдийн ДХ
ЭМ-ийн ямар үр дүн гарч байгааг хянах.
Анхаарал тавьсанд баярлалаа!
www.salt.gov.uk
1.
2.
3.
ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ТҮВШИНД Боловсролын бүх шатанд хийх СС-ны арга хэмжээг тодорхойлох; ЭМ салбар тэргүүлэх үүрэгтэйгээр кампанит ажил ЗБ-лах ( хэрэглэгч, үйлдвэрлэгч, ТТБ, олон нийттэй хамтран); Хэрэглэгч болон үйлдвэрүүдийн давсны хэрэглээг бууруулснаар ЭМ ийн ямар үр дүн гарч байгааг хянах.
Sea Water Comparison
( 100г-д 2,5г давс/ 1.0 g натри)
Пицца 60% Chicken Curry 60% Боловсуулсан бяслаг 130% Bacon Хиам Утсан загас Sweet Pickle Shepherds Pie 200% 100% 190% 170% 40% Frozen Prawns Crisps Майноз Savoury Biscuits 80% 110% 100% 70% Medium Sliced White Granary Loaf Crumpets Digestive Cream Crackers Cheddar Cheese Stilton Cheese Processed Cheese Branflakes Cornflakes Кетчуп Цуу 50% 60% 80% 60% 60% 70% 90% 130% 100% 110% 110% 100%
Above data collected 2001, n.b. most have been reduced by 10 – 30% (2008) UK only