Transcript Radca prawny – spojrzenie w przyszłość

Hilla §
Konferencja Okręgowej Izby Radców Prawnych
oraz Wydziału Prawa i Administracji UW
Radca prawny – spojrzenie w przyszłość
11.03.2011 r.
Radca prawny w obrocie zagranicznym
- Niemcy
Joachim Hilla
Rechtsanwalt i radca prawny
Frankfurt am Main – Warszawa
www.hilla.eu
Hilla §
Joachim Hilla
•
radca prawny i Rechtsanwalt
•
studia prawnicze w Katowicach, Warszawie i Heidelbergu
•
1990 wpis na listę adwokatów we Frankfurcie nad Menem
•
do roku 1998 wspólnik w jednej z wiodących niemieckich kancelarii
adwokackich, potem własne biura w Warszawie i we Frankfurcie nad
Menem
•
były pracownik naukowy Uniwersytetów w Katowicach i Passau, publikacje
w zakresie prawa polskiego i niemieckiego
•
arbiter Sądów Arbitrażowych: przy Krajowej Izbie Gospodarczej, przy
Polsko-Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej oraz członek Deutsche
Institution für Schiedsgerichtsbarkeit.
Radca prawny w obrocie
zagranicznym - Niemcy
Hilla §
I
Warunki wpisu na listy izby adwokackiej
a)
b)
c)
II
Niektóre warunki wykonywania zawodu
a)
b)
c)
III
adwokatów
adwokatów europejskich
innych prawników (WTO lub wzajemność)
liczba wykonujących zawód
specjalizacje
angielski językiem postępowania cywilnego?
Najważniejsze na koniec
Hilla §
I Warunki wpisu
a) lista adwokatów
Bundesrechtsanwaltsordnung (BRAO) v. 1.08.1959 idF v. 22.12.2010 (BGBl. I S. 565)
Związkowa ordynacja adwokacka
§ 4 Zugang zum Beruf des Rechtsanwalts
Zur Rechtsanwaltschaft kann nur zugelassen werden, wer die Befähigung zum
Richteramt nach dem Deutschen Richtergesetz erlangt hat oder die
Eingliederungsvoraussetzungen nach dem Gesetz über die Tätigkeit europäischer
Rechtsanwälte in Deutschland vom 9. 3. 2000 (BGBl I S. 182) erfüllt oder die
Eignungsprüfung nach diesem Gesetz bestanden hat.
§ 4 Dostęp do zawodu adwokata
Do adwokatury może zostać dopuszczony jedynie ten, kto uzyskał uprawnienie do
wykonywania zawodu sędziego zgodnie z niemiecką ustawą o zawodzie sędziego
albo ten, kto spełnia warunki integracji zgodnie z ustawą o działalności adwokatów
europejskich w Niemczech z 9 marca 2000 r., albo ten, kto zdał egzamin
kwalifikacyjny na podstawie tej ustawy.
Hilla §
I Warunki wpisu
Deutsches Richtergesetz (DRiG) v. 1. 04. 1972 idF v. 5.02.2009 (BGBl. I S. 713)
Niemiecka ustawa o zawodzie sędziego
§ 5 Befähigung zum Richteramt
(1) Die Befähigung zum Richteramt erwirbt, wer ein rechtswissenschaftliches
Studium an einer Universität mit der 1. Prüfung und einen anschließenden
Vorbereitungsdienst mit der 2. Staatsprüfung abschließt; die 1. Prüfung besteht
aus einer universitären Schwerpunktbereichsprüfung und einer staatlichen
Pflichtfachprüfung.
§ 5 Uprawnienie do wykonywania zawodu sędziego
(1) Uprawnienie do wykonywania zawodu sędziego uzyskuje, kto ukończył
uniwersyteckie studia prawnicze zdając pierwszy egzamin oraz następnie
ukończył praktykę przygotowawczą zdając drugi egzamin państwowy; pierwszy
egzamin składa się z egzaminu uniwersyteckiego w zakresie przedmiotów
specjalizacyjnych oraz państwowego egzaminu z przedmiotów obowiązkowych.
Hilla §
I Warunki wpisu
Deutsches Richtergesetz (DRiG) v. 1. 04. 1972 idF v. 5.02.2009 (BGBl. I S. 713)
Niemiecka ustawa o zawodzie sędziego
§ 5a Studium
(1) 1 Die Studienzeit beträgt 4 Jahre; diese Zeit kann unterschritten werden, sofern
die jeweils für die Zulassung zur universitären Schwerpunktbereichsprüfung und zur
staatlichen Pflichtfachprüfung erforderlichen Leistungen nachgewiesen sind. (…)
§ 5a Studia
(1) 1 Czas studiów wynosi cztery lata; okres ten może zostać skrócony, jeżeli
zostanie każdorazowo wykazane spełnienie warunków dopuszczenia do egzaminu
uniwersyteckiego w zakresie przedmiotów specjalizacyjnych oraz do państwowego
egzaminu z przedmiotów obowiązkowych. (…)
Hilla §
I Warunki wpisu
b) lista adwokatów europejskich
Gesetz über Tätigkeit europäischer Rechtsanwälte in Deutschland (EuRAG) v. 9.03. 2000 inF v.
30.07.2009 (I S. 182, 1349)
Ustawa o działalności adwokatów europejskich w Niemczech
§ 2 Niederlassung
(1) Wer als europäischer Rechtsanwalt auf Antrag in die für den Ort seiner
Niederlassung zuständige Rechtsanwaltskammer aufgenommen wurde, ist
berechtigt, in Deutschland unter der Berufsbezeichnung des Herkunftsstaates die
Tätigkeit eines Rechtsanwalts gemäß §§ 1 bis 3 der Bundesrechtsanwaltsordnung
auszuüben (niedergelassener europäischer Rechtsanwalt).
§ 2 Prowadzenie działalności
(1) Kto jako europejski adwokat został przyjęty do izby adwokackiej właściwej ze
względu na miejsce prowadzenia działalności, jest uprawniony używając tytuł
zawodowy kraju pochodzenia wykonywać w Niemczech czynności adwokata zgodnie
z §§ 1 do 3 BRAO (prawnik europejski prowadzący stałą praktykę)
Hilla §
I Warunki wpisu
Anlage zu § 1
Rechtsanwaltsberufe in Mitgliedstaaten der Europäischen Union, anderen
Vertragsstaaten des Abkommens über den Europäischen Wirtschaftsraum und der
Schweiz
(…)
- in Polen: Adwokat/Radca prawny
- in Slowenien: Odvetnik/Odvetnica
- in der Slowakei: Advokat/Komercny pravnik
Załącznik do § 1
Zawody prawnicze w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w innych
państwach członkowskich porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym
i w Szwajcarii
(…)
- Polska: adwokat/radca prawny
- Słowenia: Odvetnik/Odvetnica
- Słowacja: Advokat/Komercny pravnik
Hilla §
I Warunki wpisu
c) lista innych prawników (WTO lub wzajemność)
Bundesrechtsanwaltsordnung (BRAO) v. 1.08.1959 idF v. 22.12.2010 (BGBl. I S. 565)
Związkowa ordynacja adwokacka
§ 206 Niederlassung
(1) 1 Ein Angehöriger eines Mitgliedstaates der Welthandelsorganisation, der einen Beruf ausübt,
der in der Ausbildung und den Befugnissen dem Beruf des Rechtsanwalts nach diesem Gesetz
entspricht, ist berechtigt, sich unter der Berufsbezeichnung des Herkunftsstaates zur
Rechtsbesorgung auf den Gebieten des Rechts des Herkunftsstaates und des Völkerrechts in
Deutschland niederzulassen, wenn er auf Antrag in die für den Ort seiner Niederlassung
zuständige Rechtsanwaltskammer aufgenommen ist. 2 Das Bundesministerium der Justiz wird
ermächtigt, durch Rechtsverordnung ohne Zustimmung des Bundesrates die Berufe zu
bestimmen, die in der Ausbildung und den Befugnissen dem Beruf des Rechtsanwalts nach
diesem Gesetz entsprechen.
§ 206 Prowadzenie działalności
(1) 1 Członek państwa członkowskiego Światowej Organizacji Handlu (WTO), który wykonuje
zawód, jaki wykształceniem i uprawnieniami odpowiada zawodowi adwokata według niniejszej
ustawy, jest uprawniony przy użyciu tytułu zawodowego państwa pochodzenia do świadczenia
pomocy prawnej w Niemczech w zakresie prawa państwa pochodzenia i prawa
międzynarodowego, jeżeli zostanie przyjęty na wniosek do właściwej ze względu na miejsce
siedziby izby adwokackiej. 2 Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości jest upoważnione w
rozporządzeniu wydanym bez uzgodnienia z Radą Federalną określić zawody, jakie
wykształceniem i uprawnieniami odpowiadają zawodowi adwokata według niniejszej ustawy.
Hilla §
I Warunki wpisu
§ 206 c.d.
(2) 1 Für die Angehörigen anderer Staaten, die einen in der Ausbildung und den Befugnissen dem
Beruf des Rechtsanwalts nach diesem Gesetz entsprechenden Beruf ausüben, gilt Absatz 1 mit
der Maßgabe, dass die Befugnis zur Rechtsbesorgung auf das Recht des Herkunftsstaates
beschränkt ist, entsprechend, wenn die Gegenseitigkeit mit dem Herkunftsstaat verbürgt ist. 2
Das Bundesministerium der Justiz wird ermächtigt, durch Rechtsverordnung ohne Zustimmung
des Bundesrates die Staaten, für deren Angehörige dies gilt, und die Berufe zu bestimmen.
(2) 1 Dla członków innych państw, którzy wykonują zawód odpowiadający wykształceniem i
uprawnieniami zawodowi adwokata na podstawie niniejszej ustawy, obowiązuje ustęp 1 z
zastrzeżeniem, że uprawnienie do świadczenia pomocy prawnej jest ograniczone do prawa
państwa pochodzenia, odpowiednio, jeżeli jest zagwarantowana wzajemność państwa
pochodzenia. 2 Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości jest upoważnione w rozporządzeniu
wydanym bez uzgodnienia z Radą Federalną określić państwa, których członków to obowiązuje
oraz określić zawody.
Hilla §
II Niektóre warunki wykonywania zawodu
a) liczba wykonujących zawód
Na dzień 1 stycznia 2010 r. w Niemczech było 153 251 adwokatów,
w tym 565 prawników zagranicznych.
Wśród prawników zagranicznych było:
•
351 prawników zagranicznych wpisanych na podstawie postanowień ustawy o
działalności adwokatów europejskich w Niemczech (EuRAG); wśród nich
16 prawników z Polski
•
213 prawników zagranicznych z innych państw, wpisanych na podstawie §206
BRAO
źródło: statystyki ze strony Bundesrechtsanwaltskammer (www.brak.de)
http://www.brak.de/seiten/pdf/Statistiken/2010/MGgross2010.pdf
http://www.brak.de/seiten/pdf/Statistiken/2010/206BRAO2010.pdf
http://www.brak.de/seiten/pdf/Statistiken/2010/EuRAG2010.pdf
Hilla §
II Niektóre warunki wykonywania zawodu
400
300
200
100
0
1998 1999 2000 2003 2008 2009 2010
EuRAG
91
108
127
196
297
322
351
WTO
38
40
51
134
185
200
213
Liczba wykonujących zawód w Niemczech adwokatów europejskich i
prawników WTO w porównaniu do lat ubiegłych
Źródło: statystyki ze strony Bundesrechtsanwaltskammer (www.brak.de)
Hilla §
II Niektóre warunki wykonywania zawodu
b) specjalizacje
Fachanwaltschaften:
•
Fachanwalt für Arbeitsrecht (prawo pracy) 8 368
•
Fachanwalt für Familienrecht (prawo rodzinne) 8 098
•
Fachanwalt für Steuerrecht (prawo podatkowe) 4 463
•
Fachanwalt für Verkehrsrecht (prawo ruchu drogowego) 2 420
•
Fachanwalt für Strafrecht (prawo karne) 2 414
•
Fachanwalt für Miet- und Wohnungseigentumsrecht (prawo najmu i własności
mieszkań) 2181
•
Fachanwalt für Bau- und Architektenrecht (prawo budowlane i architektoniczne)
2013
•
Fachanwalt für Verwaltungsrecht (prawo administracyjne) 1372
•
Fachanwalt für Sozialrecht (prawo socjalne) 1252
•
Fachanwalt für Insolvenzrecht (prawo upadłościowe) 1147
Hilla §
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
II Niektóre warunki wykonywania zawodu
Fachanwalt für Erbrecht (prawo spadkowe) 1076
Fachanwalt für Medizinrecht (prawo medyczne) 916
Fachanwalt für Versicherungsrecht (prawo ubezpieczeń) 883
Fachanwalt für Handels- und Gesellschaftsrecht (prawo handlowe i spółek)734
Fachanwalt für Gewerblicher Rechtsschutz (prawo własności przemysłowej) 543
Fachanwalt für Bank- und Kapitalmarktrecht (prawo bankowe i rynków
kapitałowych) 372
Fachanwalt für Informationstechnologierecht (prawo informatyczne) 190
Fachanwalt für Transport- und Speditionsrecht (prawo transportowe i
spedycyjne) 134
Fachanwalt für Urheber- und Medienrecht (prawo autorskie i mediów) 121
Fachanwalt für Agrarrecht (prawo rolne) 48
- na dzień 1. 01.2010 r. 38 745 Fachanwälte na łączną liczbę 153 251
adwokatów
(źródło www.brak.de)
Hilla §
II Niektóre warunki wykonywania zawodu
c) angielski językiem postępowania cywilnego?
Gerichtsverfassungsgesetz (GVG) v. 9.05.1975 idF v. 22.12.2010 (BGBl. I S. 1077)
Ustawa o ustroju sądów powszechnych
§ 184
1 Die Gerichtssprache ist deutsch.
§ 184
1 Językiem postępowania sądowego jest język niemiecki.
Hilla §
III Najważniejsze na koniec
Niemiecki model kształcenia prawników
jako towar eksportowy?
- Rozwiązywanie kazusów
- Kto, od kogo, czego i na jakiej podstawie żąda
- Technika sprawozdawcza
Hilla §
Życzę dalszych sukcesów w studiach.
Materiał na www.hilla.eu
Joachim Hilla
RA i r.p.
Schillerstraße 20
60313 Frankfurt am Main
Tel.: +49 69 91 33 01 0
Fax: +49 69 91 33 01 19
Al. Jerozolimskie 101/12
02-011 Warszawa
Tel.: +48 22 745 01 90
Fax: +48 22 745 01 91