Transcript Tajemnica adwokacka

Adwokat jako osoba zaufania publicznego
•
•
Ustawa z 26.5.1982 r. – Prawo o adwokaturze
jest podstawowym aktem prawnym
regulującym ustrój i funkcjonowanie tej
korporacji zawodowej.
Adwokatura powołana jest do udzielania
pomocy prawnej, współdziałania w ochronie
praw i wolności obywatelskich oraz w
kształtowaniu i stosowaniu prawa.
Zorganizowana jest na zasadach samorządu
zawodowego, a stanowi ją ogół adwokatów
i aplikantów adwokackich.

Nazwa „adwokat” pochodzi od łacińskiego
słowa advocatus, a ta z kolei od łacińskiego
advocatio, oznaczającego prośbę o pomoc
prawną, głównie obronę sądową. Zawód
adwokata znany jest wszystkim kulturom
świata, już od czasu początku prawa
rzymskiego, jednakże w różnym stopniu w
tych kulturach wykorzystywany i szanowany.

Adwokat, jako przedstawiciel ustawowy z
mocy ustawy, reprezentuje pokrzywdzonych
małoletnich albo ubezwłasnowolnionych.
Pełnomocnikiem jest, gdy działa w interesie
strony procesu innej niż oskarżony, czy też
osoby niebędącej stroną (zwykle na
podstawie pełnomocnictwa), a w roli obrońcy
w interesie oskarżonego występuje w
procesie karnym.

Na listę adwokatów może być wpisany ten,
kto: jest nieskazitelnego charakteru i swym
dotychczasowym zachowaniem daje
rękojmię prawidłowego wykonywania
zawodu adwokata; korzysta w pełni z praw
publicznych oraz ma pełną zdolność do
czynności prawnych; ukończył wyższe
studia prawnicze w RP; odbył aplikację
adwokacką i złożył egzamin adwokacki. Są
od tego wymogu pewne wyjątki.

Adwokat podczas i w związku z
wykonywaniem obowiązków zawodowych
korzysta z ochrony prawnej, podobnie jak
sędzia i prokurator. Przy wykonywaniu
zawodu korzysta on z wolności słowa i pisma
w granicach określonych przez zadania
adwokatury i przepisy prawa.
•
•
§ 19 Tajemnica adwokacka
1. Adwokat zobowiązany jest zachować w tajemnicy oraz
zabezpieczyć przed ujawnieniem lub niepożądanym wykorzystaniem
wszystko, o czym dowiedział się w związku z wykonywaniem
obowiązków zawodowych.
2. Znajdujące się w aktach adwokackich materiały objęte są
tajemnicą adwokacką.
3. Tajemnicą objęte są nadto wszystkie wiadomości, notatki i
dokumenty dotyczące sprawy uzyskane od klienta oraz innych osób,
niezależnie od miejsca, w którym się znajdują.
4. Adwokat zobowiąże swoich współpracowników i personel oraz
wszelkie osoby zatrudnione przez niego podczas wykonywania
działalności zawodowej do przestrzegania obowiązku zachowania
tajemnicy zawodowej.
•
5. Adwokat posługujący się w pracy zawodowej
komputerem lub innymi środkami elektronicznego
utrwalania danych obowiązany jest stosować
oprogramowanie i inne środki zabezpieczające dane przed
ich niepowołanym ujawnieniem.
6. Przekazywanie informacji objętych tajemnicą zawodową
za pomocą elektronicznych i podobnych środków
przekazu wymaga zachowania szczególnej ostrożności i
uprzedzenia klienta o ryzyku związanym z zachowaniem
poufności przy wykorzystaniu tych środków.
7. Obowiązek przestrzegania tajemnicy zawodowej jest
nieograniczony w czasie.
8. Adwokatowi nie wolno zgłaszać dowodu z zeznań
świadka będącego adwokatem lub radcą prawnym w celu
ujawnienia przez niego wiadomości uzyskanych w związku
z wykonywaniem zawodu.
•
Adwokata nie wolno przesłuchiwać jako świadka co do
faktów, o których dowiedział się jako obrońca udzielając
porady prawnej lub prowadząc sprawę. W innych
wypadkach adwokat może odmówić zeznań co do
okoliczności, na które rozciąga się obowiązek zachowania
tajemnicy określony w art. 6 ustawy z dnia 26 maja 1982
r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. 1982 r. Nr 16 poz. 124),
chyba że sąd lub prokurator zwolni go na podstawie art.
163 kpk od obowiązku zachowania tajemnicy. Zwolnienie
to może nastąpić tylko wtedy, gdy ujawnienie okoliczności
objętych tajemnicą - w drodze przesłuchania adwokata
jako świadka - jest nieodzowne dla zapewnienia
prawidłowego wyrokowania w sprawie.
•
Zakaz obejmuje tajemnicę obrońcy, a więc nie
każdą tajemnicę adwokacką. Dotyczy
okoliczności, o których obrońca dowiedział się,
udzielając porady prawnej, chociażby ostatecznie
nie podjął się obrony, oraz informacji uzyskanych
przy prowadzeniu sprawy, niezależnie od źródła
ich pochodzenia (oskarżony, osoby mu
najbliższe, inne osoby lub źródła).
Uzupełnieniem zakazu przesłuchania jest zakaz
zajmowania pism i innych dokumentów
związanych z wykonywaniem obrony.

Adwokat obowiązany jest zachować w
tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w
związku z udzielaniem pomocy prawnej.
Obowiązek ten nie może być ograniczony w
czasie, a ponadto adwokata nie można
zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy
zawodowej co do faktów, o których
dowiedział się, udzielając pomocy prawnej
lub prowadząc sprawę.

Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej
nie dotyczy jednak informacji udostępnianych
na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu
wprowadzaniu do obrotu finansowego
wartości majątkowych pochodzących z
nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz
o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu.

Przedmiot etyki adwokata określony jest
normami moralnymi obowiązującymi członków
palestry w tych przypadkach, w których normy
prawne nie wskazują dla niego wyraźnych norm
postępowania. Przedmiot etyki adwokata
wynika z zastosowania do jego zawodu norm
moralności ogólnej. Nawet tam, gdzie prawo
reguluje postępowanie adwokata, rozciągają
się zakresy przedmiotu etyki adwokata,
dlatego, że równocześnie obowiązują go normy
prawne i normy moralne.
•
Znaczenie etyki adwokackiej wynika z dużego
znaczenia społecznego zawodu adwokata.
Oprócz usług urzędników i notariuszy, z
usług adwokatów korzysta największa liczba
obywateli. Załatwiając znaczną część spraw
prawnych, adwokaci mogą w dużym stopniu
uczestniczyć w procesie tworzenia w kraju
warunków dla istnienia moralności i
praworządności. Mogą również przyczyniać się do
podtrzymywania należytego prestiżu nie tylko swojego zawodu, ale
także innych zawodów prawniczych.

Jak zauważają A. Malicki, I. Wrocławska (Adwokat też
pod ochroną, Palestra 1-2/2007) w przypadku
konfliktów na salach sądowych pomiędzy sędziami i
adwokatami mamy do czynienia z niepokornymi
uczniami, którymi są adwokaci i władczymi
nauczycielami, czasami nieprzebierającymi w słowach,
którymi okazują się być sędziowie. Sytuacja ta powstaje
w związku z postrzeganiem jednej grupy zawodowej
przez drugą. I tak adwokaci zazdroszczą sędziom stałej
pensji, wygodnej pracy, pozycji władczej, nie widząc
często tomów akt, obowiązku sporządzania uzasadnień,
prowadzenia narad, konieczności stałego podnoszenia
kwalifikacji.

Sędziowie często uważają, że adwokaci mają
lekką pracę, za dużo zarabiają i ich życie
zawodowe jest wygodne. Widoczny jest też
poklask prasy i niektórych polityków dla
takich sędziów, którzy pokrzykują na
adwokatów i radców na sali.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 prawa o adwokaturze:
adwokat podczas i w związku z
wykonywaniem obowiązków zawodowych
korzysta z ochrony prawnej, podobnie jak
sędzia i prokurator. Natomiast zgodnie z
paragrafem 27 Zbioru Zasad Etyki
Adwokackiej i Godności Zawodu adwokat
obowiązany jest zachować umiar i takt wobec
sądów, urzędów i instytucji przed którymi
występuje.

„ Nastrój powagi, wynikający z charakteru i
roli sali sądowej, podkreślony urzędowym
strojem sędziów, prokuratorów i adwokatów,
powinien znaleźć odzwierciedlenie przede
wszystkim w poszanowaniu godności osób
uczestniczących w tych czynnościach”.