Transcript 5.sınıf Atatürkçülük Sunusu

ATATÜRKÇÜLÜK
ATATÜRKÇÜLÜK , TÜRK MİLLETİNİN ÇAĞDAŞ UYGARLIK SEVİYESİNE ULAŞMASINI HEDEF
ALMAKTADIR. BİR BAŞKA ANLAMDA MODERNLEŞMEDİR, HÜR DÜŞÜNCEYİ TEMSİL EDER
ATATÜRK’ÜN DÜŞÜNCE SİSTEMİNİN
OLUŞMASINDAKİ ETMENLER
1. OSMANLI DEVLETİ’NİN YÖNETİM ŞEKLİNİN GÜNÜN ŞARTLARINA UYMAMASI
2. FRANSIZ İHTİLALİNİN YAYDIĞI MİLLİYETÇİLİK FİKİRLERİ
3. 1. DÜNYA SAVAŞI SONRASI VATANIN BÜTÜNLÜĞÜNÜN VE MİLLETİN BAĞIMZSIZLIĞININ
TEHLİKEYE DÜŞMESİ
ATATÜRKÇÜLÜĞÜN AMAÇLARI
1.
2.
3.
4.
TAM BAĞIMSIZLIK
HALKIN REFAHINI SAĞLAMAK
AKIL VE BİLMİ REHBER ALMAK.
TÜRK MİLLETİNİ ÇAĞDAŞ UYGARLIK DÜZEYİNE ÇIKARMAK.
ATATÜRK İLKE VE İNKILAPLARININ AMAÇLARI
1. TÜRK TOPLUMUNU AKLIN VE BİLMİN REHBERLİĞİNDE ÇAĞDAŞ UYGARLIK DÜZEYİNE
ÇIKARMAK
2. TÜRK TOPLUMUNA MUTLU BİR YAŞAM SAĞLAMAK.
3. BAĞIMSIZ VE GÜÇLÜ BİR TÜRKİYE OLUŞTURMAK.
A) SİYASİ ALANDA İNKILAPLAR
1) SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922 )
SALTANAT OSMANLI DEVLETİNDE 1299 YILINDA KURULMUŞTU. DEVLETİN YÖNETİMİNDE SADECE
OSMANLI SÜLALESİNE AİT BİREYLERİN SÖZ HAKKI VARDI. HALKIN DEVLET YÖNETİMİNDE SÖZ HAKKI
VE YÖNETİME KATILMA GİBİ BİR HAKKI YOKTU. KURTULUŞ SAVAŞI SONRASI İTİLAF DEVLETLERİ HEM
TBMM HÜKÜMETİNİ HEM DE OSMANLI HÜKÜMETİNİ LOZAN BARIŞ KONFERANSINA ÇAĞIRINCA
TBMM 1 KASIM 1922 YILINDA ALDIĞI BİR KARARLA SALTANATI KALDIRDI.
SİYASİ ALANDA İNKILAPLAR
2) CUMHURİYETİN İLANI (29 EKİM 1923)
CUMHURİYETİN İLANI İLE YÖNETİMDE HALKA SÖZ HAKKI VERİLMİŞTİR. CUMHURİYET İLE
HALK KENDİ YÖNETİCİLERİNİ SEÇME HAKKI VERİLMİŞTİR. HALK SEÇTİĞİ YÖNETİCİLERİN
YAPTIĞI ÇALIŞMALARI BEĞENMEZSE ONLARI DEĞİŞTİRME HAKKINA SAHİP OLMUŞTUR.
EGEMENLİK HAKKI HALKIN ELİNE GEÇMİŞTİR.
SİYASİ ALANDA İNKILAPLAR
3) HALİFELİĞİN KALDIRILIŞI (3 MART 1924 )
HALİFE PEYGAMBERİN ELÇİSİ ANLAMINA GELMEKTEDİR. İLK HALİFE HZ. EBUBEKİR DİR.
OSMANLI DEVLETİNE HALİFELİK YAVUZ SULTAN SELİM ZAMANINDA GELMİŞTİR. SON HALİFE
ABDÜLMECİT EFENDİDİR. HALİFELİĞİN KALDIRILMASI İLE DEVLET YÖNETİMİ LAİKLEŞMİŞTİR.
B)HUKUK ALANINDAKİ İNKILAPLAR
1) ANAYASANIN İLANI
Anayasa, bir devletin temel kurumlarının nasıl işleyeceğini belirleyen, yazılı kurallar bütünüdür.
Anayasa ile ayrıca kişilerin temel hak ve özgürlükleri güvence altına almıştır. Anayasa, bir
devletin yönetim biçimini belirtir. Devletin temel kanunudur. Vatandaşların temel hak ve
görevlerini bildirir.
1921 (TEŞKİLATI ESASİ )
1924 ANAYASASI
1961 ANAYASASI
1982 ANAYASASI
B)HUKUK ALANINDAKİ İNKILAPLAR
2) MEDENİN KANUN (17 ŞUBAT 1926)
MEDENİ KANUN TOPLUMSAL HAYATI DÜZENLEYEN KANUNDUR. MEDENİ KANUN İLE
KADINLARA EŞİT HAKLAR TANINMIŞTIR. KADINLARA MİRASTAN HAK ALMA , TEK EŞLE
EVLİLİK GİBİ HAKLAR TANINMIŞTIR. MEDENİ KANUN TOPLUMSAL HAYATIN LAİKLEŞMESİNİ
SAĞLAMIŞTIR. TÜRK MEDENİ KANUNU İSVİÇRE MEDENİ KANUNUNDAN ALINMIŞTIR.
C)EKONOMİK ALANDA İNKILAPLAR
A)
B)
C)
D)
E)
F)
G)
AŞAR VERGİSİNİN KALDIRILMASI: AŞAR VERGİSİ ÇİFTÇİDEN ALINAN VERGİDİR.BU
VERGİNİN KALDIRILMASI İLE HALKÇILIK İLKESİNE UYULMUŞTUR. 1925
İŞ BANKASININ AÇILMASI: İŞ BANKASININ AÇILMASI İLE TİCARET YAPMAK İSTEYEN
TÜCCARA KREDİ VERİLMEYE BAŞLANMIŞTIR. 1924
TEŞVİK – İ SANAYİ KANUNU: ÖZEL SEKTÖRÜ ÖZENDİRMEK İÇİN ÇIKARTILAN BİR
YASADIR. BU YASA İLE HALKI SANAYİ YATIRIMI YAPMASI İÇİN ÖZENDİRME
YAPILMIŞTIR. 1927
17 Şubat 1923 ‘de “İzmir İktisat Kongresi” toplandı .Milli ekonominin hedefleri
belirlendi.
1939’da Türkiye’nin ilk demir çelik fabrikası olan Karabük Demir-Çelik Fabrikası kuruldu.
1 Temmuz 1926 ‘da “Kabotaj Kanunu” çıkarıldı. Böylece Türk karasularında yolcu ve yük
taşıma hakkı yalnızca Türk gemilerine verildi. Ayrıca Denizbank’ın kurulmasıyla
denizcilik faaliyetleri artmıştır.
MADEN TETKİK ARAMA ENSTİTÜSÜ İLE YURDUMUZDAKİ MADENLERİN İŞLETİLMESİ
AMAÇLANDI BU AMAÇLA ETİBANK KURULDU.
EKONOMİK ALANDA İNKILAPLAR
D)SOSYAL ALANDAKİ İNKILAPLAR
•ŞAPKA KANUNU 25 KASIM 1925
•ŞAPKA KANUNU İLE ÜLKEMİZDE MODERN GİYSİ ALANINDA BİR ADIM ATILMIŞ OLDU.
SOSYAL ALANDAKİ İNKILAPLAR
30 Kasım 1925’de tekke , zaviye ve türbeler çıkarılan bir kanunla kapatıldı.
1934 çıkarılan bir kanunla din görevlilerinin dini elbiselerle ibadet yerleri dışında
dolaşmaları yasaklandı. En yetkili kişi hariç (Diyanet İşleri Başkanı “”gibi) BU YASA LAİKLİK
İLKESİ İLE İLGİLİDİR.
SOSYAL ALANDAKİ İNKILAPLAR
TAKVİMDE DEĞİŞİKLİK:1925 Yılında Hicri ve Rumi takvimler kaldırılarak Miladi takvim
kabul edildi.1 Ocak 1926’dan itibaren uygulamaya geçildi.
SOSYAL ALANDAKİ İNKILAPLAR
ÖLÇÜLERDE DEĞİŞİKLİK: 1931 Yılında bir kanunla Okka ,arşın vb. yöresel ölçü birimleri
yerine Kilo, metre ve litre gibi ölçü birimleri kabul edildi.
SOSYAL ALANDAKİ İNKILAPLAR
SOAYDI KANUNU: 24 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu kabul edildi. Soyadı kanunun çıkması
ile karışıklıklar engellendi. Kişilere verilen ayrıcalıklı unvanlar kaldırıldı. Soaydı kanunu
halkçılık ilkesi ile ilintilidir.
SOSYAL ALANDAKİ İNKILAPLAR
KADINLARA VERİLEN HAKLAR: Türk Kadınına Siyasi Haklar Verildi.
a) 30 Nisan 1930’da belediye seçimlerinde seçmen olma hakkı,
b) 26 Ekim 1933’te muhtar seçme ve köy ihtiyar heyetine seçilme hakkı,
c) 5 Aralık 1934’te milletvekili seçilme ve seçme hakkı verildi.
1933 yılında kadınlara seçme ve
seçilme hakkı verildikten sonra
Aydın'ın Çine ilçesine bağlı Demirdere
köyünde seçimi kazanan Gül Esin ilk
kadın muhtarımızdır(1933).
EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR
LATİN ALFABESİNE GEÇİŞ: 1 KASIM 1928 YILINDA LATİN ALFABESİNE GEÇİLDİ. BÖYLECE
ÖĞRENİLMESİ ZOR OLAN ARAP ALFABESİNDEN VAZGEÇİLEREK LATİN ALFABESİ İLE
OKUMA ORANI HIZLA ARTTI.
EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR
TEVHİD-İ TEDRİSAT KANUNU 3 MART 1924: ÜLKEMİZDEKİ TÜM EĞİTİM KURUMLARI
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLANDI MEDRESE VE BENZERİ DİNİ EĞİTİM KURUMLARI
KAPATILDI. TEVHİD-İ TEDRİSAT KANUNU ÜLKEMİZDE EĞİTİM ÖĞRETİM BİRLİĞİNİ
SAĞLADI. BU YASA LAİKLİK İLKESİ İLE İLİNTİLİDİR.
EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR
TÜRK DİL VE TÜRK TARİH KURUMLARININ AÇILMASI: TÜRK DİL VE TÜRK TARİH
KURUMUNUN AÇILMASI İLE ÜLKEMİZDE TARİHİMİZ VE DİLİMİZ KONUSUNDA
ÇALIŞMALAR YAPILDI. BU KURUMLARIN AÇILMASI MİLLİYETÇİLİK İLKESİ İLE İLİNTİLİDİR.
ATATÜRK İLKELERİ
1) CUMHURİYETÇİLİK
Cumhuriyetçilik ,Halk egemenliğinin hakim kılındığı bir yönetim biçimidir.23 Nisan 1920
tarihinde TBMM’nin açılışı ile başlayan süreçte 29 Ekim 1923 tarihinde ilan edilen
CUMHURİYET ile egemenlik hakkı millete verildi böylece “EGEMENLİK KAYITSIZ VE
ŞARTSIZ MİLLETİN OLDU.”
ATATÜRK İLKELERİ
2) MİLLİYETÇİLİK
Atatürk’e göre millet; geçmişte bir arada yaşamış, bir arada yaşayan, gelecekte de bir
arada yaşama inancında ve kararında olan, aynı vatana sahip, aralarında dil, kültür ve
duygu birliği, olan insanlar topluluğudur. MİLLİYETÇİLİK İLKESİ İLE İLGİLİ OLARAK ATATÜRK
İNKILAPLARI TÜRK DİL VE TÜRK TARİH KURUMUNUN AÇILMASIDIR.
ATATÜRK İLKELERİ
3) HALKÇILIK
Atatürk’ün halkçılık ilkesinden anlaşılan; toplumda hiçbir kimseye, zümreye ya da herhangi
bir sınıfa ayrıcalık tanınmamasıdır. Bütün herkes kanun önünde eşittir. Halkçılık ilkesine
göre; hiçbir kimse başkalarına karşı din, dil, ırk, mezhep veya ekonomik açıdan üstünlük
sağlayamaz.
ATATÜRK İLKELERİ
4) LAİKLİK
Laiklik, din ve devlet işlerinin ayrılması demektir. Diğer bir tanımlamayla da devlet
düzeninin, eğitim kurumlarının ve hukuk kurallarının dine değil akla ve bilime
dayandırılmasıdır. Ayrıca din işleri kişinin vicdanına bırakılarak din özgürlüğü sağlanmıştır.
Laikleşme Aşamaları:
Saltanatın Kaldırılması (1922)
Halifeliğin Kaldırılması (1924)
Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması(1925)
“Devletin dini İslam’dır” ibaresinin Anayasa’dan Çıkarılması(1928)
ATATÜRK İLKELERİ
5) DEVLETÇİLİK
Devletçilik ilkesi, devletin gerekli gördüğü alanlarda devletin gelişmesi ve yücelmesi için
yapılan çalışmalardır. Atatürk’ün devletçilik ilkesi; Türk toplumun ulaşmak istediği çağdaş
ve modern bir düzen için gerekli olan ekonominin güçlendirilmesi ve ulusallaştırılmasıdır.
Devletçilik ilkesine göre, devlet ekonomiyle ilgili olarak doğrudan doğruya müdahale
yapabilir. Ekonomik teşebbüsler sadece devlet tarafından yapılmayacak, özel teşebbüslere
izin verilecek fakat hiçbir özel teşebbüs devlet kontrolünden ve teftişinden çıkamayacak.
ATATÜRK İLKELERİ
6) İnkılapçılık
İnkılapçılık ilkesi sürekli olarak yeniliğe açık olmak ve her alanda uygar milletler seviyesine
çıkmayı amaçlamaktadır.