Transcript hafta 2

ATATÜRK İLKELERİ
VE
İNKILAP TARİHİ
TURGAY BÜLENT GÖKTÜRK
2. HAFTA
TÜRK İNKILABINA YOL AÇAN NEDENLER
* FRANSIZ İHTİLALİNİN ETKİLERİ
* OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN
YAPISAL BOZUKLUĞU, BU BOZULMANIN
NEDENLERİ, 17. YY.DAN İTİBAREN
EMPERYALİZMİN GELİŞİMİ VE OSMANLI
DEVLETİ ÜZERİNDEKİ HEDEFLERİ
TÜRK İNKILABINA YOL
AÇAN NEDENLER
FRANSIZ İHTİLALİNİN ETKİLERİ
FRANSIZ İHTİLALİNİN YAYDIĞI FİKİRLER
( MİLLİYETÇİLİK, EŞİTLİK, ÖZGÜRLÜK,
ULUSÇULUK )
OSMANLI
İMPARATORLUĞUNUN
YAPISAL BOZUKLUĞU
BİR TOPLUMUN KURUMLARINDA
ÇÖZÜLME BAŞLAR, DEVLET DE BUNU
ÖNLEYEMEZSE İNKILAP KOŞULLARI
OLUŞMAKTADIR.
TÜRK İNKILABI DA,UZUN SÜRE YAPISINI
YENİLEYEMEDİĞİ İÇİN BOZULMA YOLUNA
GİREN OSMANLI TOPLUM YAPISININ
YERİNE ÇAĞDAŞ BİR TÜRK MODELİ
GETİRMEK İÇİN YAPILMIŞTIR.
GENEL
İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK
DEVLETLERİNİ “KAĞAN” VEYA “HAKAN”
YÖNETİYORDU.
KAĞAN AİLESİNE “GÖK TANRI” EGEMENLİK
YANİ DEVLETİ YÖNETME YETKİSİNİ
VERMİŞTİ.
KAĞAN’IN YANINDA ‘HATUN’ DENİLEN EŞİ
BULUNURDU.
GENEL
İSLAMİYET, EMEVİLER DÖNEMİNDE TÜRK
SINIRLARINA KADAR YAYILDI.
TÜRKLER, 10.YY.DA ABBASİLER
DÖNEMİNDE İSLAMİYETİ KENDİ İSTEKLERİ
İLE KABUL ETTİLER.
TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ KURDULAR.
SELÇUKLU TÜRKLERİ, İSLAM DÜNYASININ
SİYASİ EGEMENİ OLDULAR VE ANADOLU’YU
TÜRK YURDU YAPTILAR.
GENEL
DEVLET, MOĞOL İSTİLASINDAN SONRA
PARÇALANARAK KÜÇÜK BEYLİKLERE
BÖLÜNDÜ.
BUNLARIN EN KÜÇÜĞÜ VE EN BATIDA
BULUNANI (OSMANLI BEYLİĞİ), BİZANSIN
GÜÇSÜZLEŞMESİNDEN DE YARARLANARAK
RUMELİ’YE DOĞRU GENİŞLEDİ. İSTANBUL’U
FETHETTİ VE İMPARATORLUK HALİNE
GELDİ.
GENEL
15. YY.IN İKİNCİ YARISINDAN 17. YY.
SONUNA KADAR DÜNYANIN EN GÜÇLÜ
DEVLETİ OLDU.
15.YY.DA KESİN BİÇİMİNİ ALAN TOPLUMSAL
VE SİYASAL YAPI, 19. YY. BAŞLARINA
KADAR BÜYÜK BİR DEĞİŞİKLİK GEÇİRMEDİ.
TÜRK İNKILABI, BU DEVLETİN YERİNE YENİ
BİR TOPLUM VE SİYASET YAPISININ
KONULMASIDIR.
OSMANLI TOPLUM VE
DEVLET DÜZENİ
* OSMANLI DEVLET YAPISI
* OSMANLI TOPLUM DÜZENİ
* OSMANLI DEVLETİNİN GERİLEME
NEDENLERİ
OSMANLI DEVLET YAPISI
* OSMANLI DEVLETİ, DİĞER TÜRK
DEVLETLERİNDE OLDUĞU GİBİ,
ORTAASYA’DAN BERİ EDİNİLEN EGEMENLİK
ANLAYIŞI İLE İSLAMİYETLE GELEN
ESASLARI BİRLEŞTİRMİŞTİ.
* OSMANOĞLU AİLESİ, EGEMENLİĞİN DE
KAYITSIZ ŞARTSIZ SAHİBİYDİ.
* EN GÜÇLÜ ŞEHZADE, PADİŞAH (BEY)
OLUYORDU.
OSMANLI DEVLET YAPISI
* TAHTA GEÇEN ŞEHZADE, DEVLETİN
BÖLÜNMEMESİ İÇİN DİĞER KARDEŞLERİNİ
ÖLDÜRTÜYORDU.
* YILDIRIM BAYEZİT DÖNEMİNDE BAŞLAYAN
BU GELENEK, FATİH DÖNEMİNDE SALTANAT
YASASI DURUMUNA GELDİ.
* 17.YY. BAŞLARINDA, AİLENİN EN YAŞLI
ERKEĞİ, PADİŞAH OLMAYA BAŞLADI.
OSMANLI DEVLET YAPISI
* BU GELİŞME İLE PADİŞAH, TAM VE MUTLAK
YETKİLİ OLDU.
* DEVLETİN TEMELİ İSLAMİYET OLDUĞU İÇİN
YAPTIKLARI İŞİN DİNE UYGUN OLDUĞUNU
VEYA DİN DIŞI KALDIĞI İÇİN DİLEDİĞİ GİBİ
DAVRANACAĞINI DİN BİLGİNLERİNE
ONAYLATMASI YETİYORDU.
* ŞEYHÜLİSLAMIN PADİŞAHA HERHANGİ BİR
KONUDA FETVASI İLE İZİN VERMESİ,
YAPILAN İŞİN DİNE UYGUN OLDUĞUNU
GÖSTERİYORDU..
OSMANLI DEVLET YAPISI
* PADİŞAHIN VEKİLİNE SADRAZAM VEYA
VEZİR-İ AZAM DENİLİRDİ.
* PADİŞAHIN MÜHÜRÜNÜ TAŞIYAN VE ONUN
ADINA İŞ YAPAN SADRAZAM DA DAHİL
OLMAK ÜZERE TÜM DEVLET GÖREVLİLERİ,
PADİŞAHIN KULU SAYILIRDI VE CAN
GÜVENLİKLERİ YOKTU.
OSMANLI DEVLET YAPISI
.
* SADECE DİN BİLGİNLERİ BUNUN DIŞINDA
İDİLER. ZİRA ONLAR DİN ADINA ADALET
DAĞITIYOR, YANİ YARGIÇLIK YAPIYORLARDI.
* PADİŞAHIN İSTEDİĞİ İŞLERİ YAPABİLMESİ
İÇİN ONLARIN GÖNLÜNÜ HOŞ TUTMASI
GEREKİYORDU. “ULEMA” DENİLEN DİN
BİLGİNLERİ, AYRICALIKLI KONUMA
ERİŞTİLER.
OSMANLI DEVLET YAPISI
.
* OSMANLI DEVLETİ BİR TARIM ÜLKESİYDİ
VE BÜYÜK SERVET KAYNAĞI OLAN
TOPRAĞIN ÖNEMİ FAZLAYDI.
* TOPRAK, PADİŞAHIN YANİ DEVLETİN MALI
SAYILIRDI.
* TOPRAĞI İŞLETMEK İÇİN “SİPAHİ” DENİLEN
DEVLET MEMURUNU GÖREVLENDİRİRDİ.
OSMANLI DEVLET YAPISI
* TOPRAK ÜZERİNDE DEVLETİN TEMSİLCİSİ
OLAN SİPAHİ, TOPRAĞI BİR KEZ PARA
ALDIĞI KÖYLÜYE İŞLETİRDİ.
* KÖYLÜ, YAŞAMI BOYUNCA TOPRAĞI İŞLER,
ÖLÜNCE YERİNE OĞLU GEÇERDİ.
* KÖYLÜ, ÜRÜNÜ ALINCA BELLİ BİR
BÖLÜMÜNÜ SİPAHİYE VERİR, KALANI
KENDİNİN OLURDU.
OSMANLI DEVLET YAPISI
* SİPAHİ, DEVLET ADINA TOPLADIĞI
VERGİLERİN BİR BÖLÜMÜ İLE GEÇİNİR,
KALANI İLE DE DEVLETİN KENDİSİNDEN
İSTEDİĞİ( ASKER YETİŞTİRMEK ) GÖREVLERİ
YERİNE GETİRİRDİ.
* GEREK BU TOPRAK DÜZENİ, GEREK O
ZAMANA GÖRE İLERİ BİR TİCARET VE
GÜÇLÜ BİR ZANAAT, OSMANLI DEVLETİNİ
GÜÇLÜ BİR KONUMA GETİRMİŞTİ.
OSMANLI TOPLUM DÜZENİ
* YURTTAŞLAR, MÜSLÜMANLAR VE
GAYRİMÜSLÜMLER OLMAK ÜZERE İKİYE
AYRILIRDI.
* NÜFUSUN NEREDEYSE YARISINI
OLUŞTURAN GAYRİMÜSLÜM
YURRTAŞLAR, ZAMANIN AVRUPASINDA
DÜŞLENEMEYECEK ŞEKİLDE RAHAT
YAŞARLARDI.
OSMANLI TOPLUM DÜZENİ
* ÖZEL VE EKONOMİK YAŞAMLARINA
KARIŞILMAZDI.
* TEK İSTİSNA, ERKEKLERDEN “CİZYE”
ADINDA VERGİ ALINIR VE DEVLET
YÖNETİMİNDE GÖREV ALAMAZLARDI.
*YETENEKLİ GAYRİMÜSLÜM ERKEK
ÇOCUKLARININ BİR KISMI, AİLELERİNE
İMKANLAR TANINARAK ALINIR VE
MÜSLÜMANLAŞTIRILIRDI. (DEVŞİRME)
OSMANLI DEVLETİNİN
GERİLEME NEDENLERİ
* 17.YY. ORTALARINDA DURGUNLUK
DÖNEMİNE, SONRA DA GERİLEME VE
ÇÖKME SÜRECİNE GİRİLDİ.
* COĞRAFİ KEŞİFLER SONUCU
AVRUPANIN DENİZAŞIRI ÜLKELERE
ULAŞMASI İLE OSMANLININ AVRUPA’YA
TİCARETİ AZALDI.
* UZAKDOĞU İLE OSMANLI-RUSYA
ÜZERİNDEN YAPILAN TİCARET ÇÖKTÜ.
OSMANLI DEVLETİNİN
GERİLEME NEDENLERİ
* GELİŞMELERİN DIŞINDA KALAN OSMANLI
EKONOMİSİ TARIMA DAYANAN YAPISI İLE
GEREKLİ İLERLEMEYİ YAPAMAZ DURUMA
DÜŞTÜ.
* EĞİTİM VE BİLİM ALANINDA DA
AVRUPA’DAKİ GELİŞMELER TAKİP
EDİLEMEDİ.
OSMANLI DEVLETİNİN
GERİLEME NEDENLERİ
* 30 YIL SAVAŞLARINI UZLAŞMAYLA
BİTİREN AVRUPALILAR, OSMANLILAR
KARŞISINDA BİRLİK OLDULAR.
* RUSYA, GELİŞMEYE BAŞLADI. İRAN’LA
ÇEKİŞMELER SON BULMADI.
* SAVAŞ İÇİN GEREKLİ PARAYI SAĞLAMAK
İÇİN MEVCUT TOPRAK DÜZENİ BOZULDU.
OSMANLI DEVLETİNİN
GERİLEME NEDENLERİ
* “DİRLİK” VERGİSİ NEDENİYLE, DEVLETİN
TOPRAK ÜZERİNDEKİ DENETİMİ
ZAYIFLADI.
*”AYAN” ADI VERİLEN KİŞİLER DİRLİKLERİ
KULLANMA HAKKINI ELE GEÇİRİP,
DEVLETE VERGİ VERİP, BÖLGELERİNDE
BAŞLARINA BUYRUK YAŞAMAYA
BAŞLADILAR. DEVLETİN EN ÖNEMLİ
NİTELİKLERİNDEN BİRİ OLAN
“MERKEZCİLİK” YOK OLDU.
OSMANLI DEVLETİNİN
GERİLEME NEDENLERİ
* 17.YY. SONLARINDA BÜYÜK TOPRAK
KAYIPLARI BAŞLADI. 18.YY. RUSYA,
AVUSTURYA, VENEDİK, İRAN İLE YAPILAN
BÜYÜK VE KANLI SAVAŞLARLA GEÇTİ.
OSMANLI DEVLETİNİN
GERİLEME NEDENLERİ
*FRANSIZ İHTİLALİ GERİLEMEYİ TAM
BİR ÇÖKÜŞE ÇEVİRDİ. ULUSÇULUK
AKIMI NEDENİYLE, BAĞRINDA BİRÇOK
ULUS BARINDIRAN OSMANLI DEVLETİ,
AVRUPALI DEVLETLER VE RUSYANIN
DA KIŞKIRTMASI İLE BU ULUSLARA
SAHİP OLAMADI.
OSMANLI DEVLETİNİN
GERİLEME NEDENLERİ
*EKONOMİK SÖMÜRME
*DÜŞMANLARLA SAVAŞ
*ULUSAL AYAKLANMALAR
*GERİLEYEN KÜLTÜR DÜZEYİ
“ISLAHAT”
OSMANLI DEVLETİNDE
ISLAHAT HAREKETLERİ
GENEL KARAKTERİ
* YENİLİKLERE YÖNELME DÜŞÜNCESİNİN
İLK DENEMESİ 1727 YILINDA KİTAP BASIM
TEKNİĞİNİN UYGULANMASIDIR.
* 18.YY. SONLARINDA ASKERİ MÜHENDİS
OKULLARININ KURULMASI, BATININ
TEKNİK İLERLEMESİNİN KABUL EDİLDİĞİ
ANLAMINA GELMEKTEDİR.
OSMANLI DEVLETİNDE
ISLAHAT HAREKETLERİ
* İLK BÜYÜK REFORM, “ORDUYU“
DÜZELTMEK İÇİN YAPILDI. AMA ONU
TEŞKİL EDEN İNSAN ÖGESİ İHMAL EDİLDİ.
* ISLAHAT HAREKETLERİNİN TEMEL AMACI
DEVLETİ KURTARMAKTI. BİREY, DAHA
SONRA GELİYORDU.
OSMANLI DEVLETİNDE
ISLAHAT HAREKETLERİ
* REFORMLARIN İKİNCİ AMACI;
BİR
ZAMANLAR DEVLETİNE SADIK OLAN, ANCAK,
ULUSÇULUK AKIMININ ETKİSİ VE EMPERYALİST
DEVLETLERİN KIŞKIRTMALARI SONUCUNDA
BAĞIMSIZLIK İÇİN AYAKLANAN GAYRİMÜSLÜM
VATANDAŞLARIN TEKRAR KAZANILMASINI
SAĞLAMAKTI. ( HUKUK REFORMLARI)
* BATICILAR-İSLAMCILAR ARASINDAKİ ÇEKİŞME
OSMANLI DEVLETİNDE
ISLAHAT HAREKETLERİ
* ORDUDA REFORM
* TOPRAK DÜZENİNİN KALDIRILMASI
* AYANLIĞIN TASFİYESİ
* BÜROKRASİNİN DÜZELTİLMESİ
* YURTTAŞLARA CAN, MAL GÜVENLİĞİ
* YEREL YÖNETİMLERDE ISLAHAT
* EĞİTİM SİSTEMİNDE REFORM
* AYDINLARIN UYANIŞI
* ANAYASALI MONARŞİ
OSMANLI DEVLETİNDE
ISLAHAT HAREKETLERİ
GENEL KARAKTERİ
OSMANLI ISLAHAT HAREKETLERİ 150 YIL
KADAR SÜRMÜŞ, BELLİ BAŞLI VE TOPLU MU KURTARICI SOMUT HİÇBİR SONUCA
ULAŞAMAMIŞ VE TAMAMLANAMAMIŞTIR.
ISLAHAT HAREKETLERİ
* III. SELİM VE II. MAHMUT DÖNEMİ:
III.SELİM’İN (1789-1807) TEŞHİSLERİ
DOĞRUYDU.
NİZAM-I CEDİT=YENİ DÜZEN
ORDUYU MODERNİZE ETTİ.
İLK KEZ DİPLOMATİK TEMSİLCİLER AÇTI.
ESKİ DÜZEN YANDAŞLARINCA DEVRİLDİ.
YERİNE KARDEŞİ IV. MUSTAFA GETİRİLDİ
ISLAHAT HAREKETLERİ
* IV. MUSTAFA’NIN YERİNE, AYAN
ALEMDAR MUSTAFA PAŞA DESTEĞİYLE
II.MAHMUT (1808-1839) TAHTA ÇIKARILDI.
* AYANLARLA İMZALADIĞI “SENED-İ
İTTİFAK ADLI BELGEYİ DİKKATE ALMADI
VE ALEMDARI DA ORTADAN KALDIRDI.
AYANLARIN SİYASAL GÜCÜNÜ YOK ETTİ.
* YENİÇERİ OCAĞINI KALDIRDI. (1826)
* DEVLET İŞLERİNDE UZMANLIĞI GETİRDİ.
BAKANLIKLARI KURDU.
ISLAHAT HAREKETLERİ
* GAYRİMÜSLÜM VATANDAŞLARIN
EŞİTLİĞİNİ SAĞLAYACAK HUKUK
REFORMUNU GERÇEKLEŞTİRDİ.
* MEMURLARIN KUL OLARAK
GÖRÜLMESİNİ ENGELLEYEN YASALAR
ÇIKARARAK CAN VE MAL GÜVENLİKLERİNİ
SAĞLADI.
* POLİS, İTFAİYE, POSTA, ASKERİ
OKULLAR VE TIBBİYE GİBİ BİRÇOK
KURUMUN TEMELİNİ ATTI.
ISLAHAT HAREKETLERİ
* 1806-1812 TÜRK-RUS SAVAŞI SONUNDA
SIRBİSTAN ÖZERK OLDU.
* YUNAN VE ARNAVUTLUK İSYANLARI.
* 1828-29 TÜRK-RUS SAVAŞI SONUCU
YUNANİSTAN BAĞIMSIZLIĞINI KAZANDI.
* TÜM BUNLARA RAĞMEN OSMANLININ EN
REFORMCU PADİŞAHI OLMUŞTUR.
TANZİMAT DÖNEMİ
* ABDÜLMECİT(1839-61) İKİ BÜYÜK FERMAN
İLAN ETTİ.
* TANZİMAT FERMANI(3 KASIM 1839) İLE
ADALET İŞLERİNE DÜZEN GETİRİLDİ. ÖLÜM
CEZASI VERME HAKKINI BİLE ELİNDE TUTAN
PADİŞAH, BU HAKKINDAN VAZGEÇTİ.
İNSANLARIN CAN GÜVENLİĞİ SAĞLANDI.
* VERGİ ADALETİ SAĞLANDI, ASKERLİK
KISALTILDI.
TANZİMAT DÖNEMİ
* HUKUK DEVLETİNİN İLK VE EN ÖNEMLİ
ÖZELLİĞİ, İÇİNDE YAŞAYAN TÜM İNSANLARA
CAN GÜVENCESİ VERMESİDİR. BU DA
YASAYA UYGUN DAVRANILMASI VE ADİL
BİÇİMDE YARGILANMA İLE OLUR. TANZİMAT
FERMANI, OSMANLI YURTTAŞINA HUKUK
DEVLETİNİN BU İLKESİNİ TANIMIŞ
OLUYORDU.
TANZİMAT DÖNEMİ
* 28 ŞUBAT 1856’DA İLAN EDİLEN “ISLAHAT
FERMANI” İLE İSLAM HUKUKUNA YENİLİK
GETİRİLMİŞ, MÜSLÜMAN OLAN VE OLMAYAN
VATANDAŞLARIN YASA KARŞISINDAKİ
EŞİTLİĞİ SAĞLANDI. GAYRİMÜSLÜM
VATANDAŞLARIN VERGİ ADALETİ VE DEVLET
HİZMETİNE ALINMALARI SAĞLANDI.
TANZİMAT DÖNEMİ
* BATI HUKUKU VE İSLAM HUKUKU,
HUKUKTA İKİ BAŞLILIK YARATTI.
* BATI ÖRNEĞİ OKULLAR İLE MEDRESELER,
EĞİTİMDE İKİ BAŞLI BİR DÜZEN YARATTI.
MEŞRUTİYET DÖNEMİ
* YAPILAN HUKUK REFORMLARI İLE
ULUSÇULUK DUYGUSU BASTIRILAMIYOR,
BAĞIMSIZLIK İSTEYEN GAYRİMÜSLÜM
YURTTAŞLAR DURDURULAMIYORDU.
AVUSTURYA BİLE KENDİ DİNİNDEN OLAN
MACARLARI DURDURAMAMIŞLARDI.
* BATI TARZINDA YETİŞEN BİR GRUP AYDIN,
YENİ BİR KURTULUŞ ÇARESİ ÖNERDİ.
MEŞRUTİYET DÖNEMİ
* GENÇ OSMANLILAR ADINDAKİ GRUBA GÖRE,
HALKIN YÖNETİME KATILMASI SAĞLANIR İSE,
OSMANLILIK RUHU DOĞACAK VE İNSANLARIN
DEVLETİN BÜTÜNLÜĞÜNÜ BOZMA DÜŞÜNCESİ
YOK OLACAKTI.
* ABDÜLMECİT’İN ÖLÜMÜNDEN SONRA TAHTA
GEÇEN ABDÜLAZİZ(1861-76), BU FİKİRLERE KARŞI
İDİ.
* CUMHURİYET DÜŞÜNCESİNDEN UZAK OLAN BU
AYDINLAR, GİZLİ BİR MÜCADELE YÜRÜTTÜLER.
MEŞRUTİYET DÖNEMİ
* BU ARADA BALKANLARDA HUZURSUZLUK
ARTTI. BULGARLAR AYAKLANDI. SIRPLARLA
SAVAŞ BAŞLADI. DEVLET MALİ YÖNDEN
İFLAS ETTİĞİNİ BİLDİRDİ.
* OLUMSUZLUKLARDAN ABDÜLAZİZ
SORUMLU TUTULDU VE 1876’DA ORDU İLE
AYDINLARIN İŞBİRLİĞİ SONUCU TAHTTAN
İNDİRİLDİ. YERİNE ÖNCE V.MURAT, AYNI YIL
II. ABDÜLHAMİT PADİŞAH OLDU.
BİRİNCİ MEŞRUTİYET
* TAHTA ÇIKARKEN HALKIN YÖNETİME
KATILMASINI SAĞLAYACAK BİR ANAYASA
İLAN EDECEĞİ SÖZÜNÜ VEREN II. ABDÜLHAMİT, 23 ARALIK 1876’DA KANUN-İ ESASİ’Yİ
İLAN ETTİ.
* BU ANAYASA DİĞER ÜLKELERDE OLDUĞU
GİBİ HALKIN BASKISI SONUCU DEĞİL, BİR
GRUP ASKER VE AYDININ İSTEĞİ SONUCU
HAZIRLANMIŞTI.
BİRİNCİ MEŞRUTİYET
* TAM ÖZGÜRLÜKÇÜ BİR REJİM
GETİRMİYORDU. EGEMENLİK OSMANLI
AİLESİNDEYDİ. SİYASİ PARTİ KURMA ,
TOPLANTI ÖZGÜRLÜĞÜ YOKTU.
* TEK YENİLİK, BİR KANADINI HALKIN
(HEYET-İ MEBUSAN), DİĞER KANADINI
PADİŞAHIN (HEYET-İ AYAN) SEÇTİĞİ BİR
PARLAMENTONUN KURULMASIYDI.
* AMA PARLEMENTONUN YASAMA YETKİSİ
YOKTU.
BİRİNCİ MEŞRUTİYET
1877-78 RUS SAVAŞINDAKİ YENİLGİ
SONUCU
AYASTEFANOS ÖNBARIŞ ANLAŞMASI
YAPILDI VE OSMANLI’NIN BALKANLARDAKİ
VARLIĞI SONA ERDİ. KIBRIS ADASININ
YÖNETİMİ DE İNGİLİZLERE BIRAKILDI.
İSTİBDAT DÖNEMİ
* YENİLGİLERİN MEBUSLAR MECLİSİNDE
AĞIR ŞEKİLDE ELEŞTİRİLMESİNE KIZAN
PADİŞAH, HER İKİ MECLİSİ DE TATİL ETTİ
* TAM BİR DİKTATÖR GİBİ ÜLKEYİ YÖNETTİ.
* D.RUMELİ, MISIR, GİRİT ELDEN ÇIKTI.
* DÜYUN-İ UMUMİYE (GENEL BORÇLAR
YÖNETİMİ) ADLI ULUSLARARASI BİR ÖRGÜT
KURULDU.
* BATI ESASLARINDA PEK ÇOK OKUL AÇILDI.
İSTİBDAT DÖNEMİ
* İSTİBDAT REJİMİNE KARŞI JÖNTÜRKLER
ADLI BİR GRUP ORTAYA ÇIKTI. DAHA SONRA
BÜTÜN GİZLİ ÖRGÜTLERİ BİR ARAYA
GETİREREK “İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ”
HALİNE DÖNÜŞTÜ.
* ALMANLARIN OSMANLIYA YAKINLAŞMASI
İNGİLİZLERİ RAHATSIZ ETTİ. RUSLARLA GİZLİ
ANLAŞMALAR YAPILDI. SİYASAL PAZARLIK
KONUSU OSMANLI TOPRAKLARI İDİ.(REVAL
GÖRÜŞMELERİ)
İKİNCİ MEŞRUTİYET
* ALMAN GİZLİ SERVİSİNİN BU BİLGİYİ GENÇ
SUBAYLARA İLETMESİ İLE İTTİHAT TERAKİ
ÜYELERİ PADİŞAHA BAŞKALDIRDILAR. II.
ABDÜLHAMİT 30 YIL SONRA PARLAMENTOYU
(MECLİS-İ UMUMİ) YENİDEN TOPLAMA
KARARI ALDI. SEÇİMLERİN YAPILMASI
KARARLAŞTIRILDI. İTTİHATÇİLER MEŞRUTİ
YÖNETİMİ YETERLİ BULDULAR.
CUMHURİYET FİKRİ KİMSENİN AKLINA
GELMİYORDU.( BİR KİŞİ HARİÇ)
İKİNCİ MEŞRUTİYET
* MEŞRUTİYET = “ŞARTA BAĞLANMIŞ”
* HÜKÜMDARIN YETKİLERİNİ DEMOKRATİK BİR
ANAYASA İLE ŞARTA BAĞLAMASI, HALKLA
HÜKÜMDAR ARASINDA BİR YETKİ PAYLAŞIMINA
GİDİLMESİDİR.
* OSMANLININ BU ŞEKİLDE GÜÇLENECEĞİNİ
DÜŞÜNEN İNGİLİZLER, ORDUDA ALAYLI- OKULLU
AYIRIMINI KIŞKIRTTILAR.
* “DERVİŞ VAHDETİ” ADLI İNGİLİZ CASUSU,
MEŞRUTİYETİN ŞERİATA KARŞI OLDUĞUNU
YAYMAYA BAŞLADI. İSTANBUL’DA GERİCİ BİR
AYAKLANMA BAŞLADI. (31 MART 1909)
İKİNCİ MEŞRUTİYET
* PADİŞAH, AYAKLANMAYI BASTIRMADI.
BUNUN ÜZERİNE İTTİHATÇILAR,
SELANİK’TEN HAREKET ORDUSU OLARAK
ADLANDIRILAN ASKERİ KUVVET, İSTANBULA
GELEREK İSYANI BASTIRDI VE ABDÜLHAMİTİ
TAHTTAN İNDİREREK V. MEHMET REŞAT’I
TAHTA GEÇİRDİ.
* 31 MART OLAYI, MEVCUT YÖNETİMİ VE
ANAYASAL DÜZENİ YIKMAYA YÖNELİK İLK
İSYAN HAREKETİDİR.
İKİNCİ MEŞRUTİYET
* SİYASİ PARTİ KURMA, TOPLANTI HAKKI,
* MECLİS YETKİLERİNİN ARTIRILMASI,
* HÜKÜMETİN MECLİSE KARŞI SORUMLULUĞUNUN KABULÜ,
* YARGI GÜVENSİZLİĞİNİ YARATAN HÜKMÜN
KALDIRILMASI,
* PADİŞAHIN YASAMA YETKİSİNİN
DARALTILMASI.
TRABLUSGARP SAVAŞI
* İTALYANLAR 1911’DE YENİ SÖMÜRGE
ARAYIŞI İLE TRABLUSGARPI İŞGAL ETTİ.
* OSMANLILAR SADECE OLAYI PROTESTO
EDEBİLDİ. ÇÜNKÜ ORAYA GÖNDERİLECEK
BİR DONANMA YOKTU. M.KEMAL, ENVER VE
FETHİ BEYLERİN BULUNDUĞU BAZI GENÇ
SUBAYLAR GİTTİLERSE DE BALKAN
SAVAŞININ BAŞLAMASIYLA GERİ DÖNDÜLER
VE SAVAŞI KAYBETTİK. 1912’DE YAPILAN UŞİ
ANLAŞMASIYLA, RODOS VE 12 ADANIN
YÖNETİMİ, BALKAN SAVAŞI SONUNA KADAR
İTALYA’YA BIRAKILDI.
I. BALKAN SAVAŞI
* UŞİ İLE AFRİKA’DAKİ SON TOPRAK DA
KAYBEDİLDİ.
* BU ORTAMDA RUSLARIN KIŞKIRTMASI İLE
SIRPLAR, BULGARLAR, YUNANLILAR VE
KARADAĞLILAR, MAKEDONYAYI ELE
GEÇİRMEK ÜZERE SAVAŞ AÇTILAR.
* DÖRT CEPHEDE SAVAŞAN OSMANLI
YENİLDİ.
* ARNAVUTLUK BAĞIMSIZ OLDU,
MAKEDONYA VE TRAKYA, BALKAN
DEVLETLERİNCE PAYLAŞILDI.
I. BALKAN SAVAŞI
* 1913 YILINDAKİ LONDRA ÖNBARIŞ
ANLAŞMASI İLE OSMANLI BATI SINIRI MİDYEENEZ HATTINA ÇEKİLDİ.
* İMROZ VE BOZCAADA DIŞINDAKİ BÜTÜN
EGE ADALARI YUNANLILARA VERİLDİ.
* BU SAVAŞ İLE ORDUNUN HER YÖNDEN
POLİTİKANIN İÇİNE GİRDİĞİ GÖRÜLDÜ.
II. BALKAN SAVAŞI
* I. BALKAN SAVAŞI SONUNDA LONDRA
ANLAŞMASINDA BULGARLARIN FAZLA PAY
ALDIĞINI DÜŞÜNEN SIRBİSTAN VE
YUNANİSTAN, İLK SAVAŞA KATILMAYAN
ROMANYA’YI DA YANLARINA ALARAK
BULGARİSTAN’A SAVAŞ İLAN ETTİLER.
* BU DURUMDAN FAYDALANAN OSMANLI
DEVLETİ DE EDİRNE VE KIRKLARELİ’Yİ GERİ
ALDI.
İTTİHAT VE TERAKKİ
PARTİSİ DİKTATÖRLÜĞÜ
* I. BALKAN SAVAŞI NDAKİ TOPRAK
KAYIPLARINDAN YÖNETİCİLERİ SORUMLU
TUTAN İTTİHATÇILAR, 23 OCAK 1913’DE
HÜKÜMET BİNASINI BASARAK YÖNETİMİ ELE
GEÇİRDİLER.
“BABIALİ BASKINI” DENİLEN BU OLAYLA
BİRLİKTE ÜLKENİN KADERİ, 1918 SONUNA
KADAR ENVER PAŞA VE ARKADAŞLARININ
DİKTATÖRLÜĞÜNDE KALDI.
SONUÇ
* YAPILAN ISLAHAT HAREKETLERİ NE
TOPLUMUN, NE DE DEVLETİN YAPISINI
İYİLEŞTİREMEDİ. TEK KAZANÇ, TÜRK
ULUSÇULUĞU BİLİNCİNİN DOĞMASI VE
DEMOKRASİ YOLUNDA BAZI DENEYİMLERE
SAHİP OLMAKTI.
* “REFORM” İŞE YARAMAMIŞ, “INKILAP”
İHTİYACI DOĞMUŞTU.
ATATÜRK İLKELERİ
VE
İNKILAP TARİHİ
TURGAY BÜLENT GÖKTÜRK