Specjalista w zakresie geoinformacji - zawód na dziś i jutro

Jacek Kozłowski

„GEOINFO” Wrocław Cieszyn, czerwiec 2012 r.

1

Plan lekcji

1. Temat i cele lekcji.

2.

3.

Powszechność informacji przestrzennej oraz systemów GIS na przykładach.

Wybrane pojęcia z zakresu geoinformacji.

4. Zarys historii geoinformacji.

5.

6.

Podstawowe narzędzia i funkcjonalności geoportali na przykładzie Systemu Informacji Przestrzennej Powiatu Cieszyńskiego.

Lokalizacja szkół średnich i uczelni wyższych kształcących w zakresie geoinformacji.

7. Podsumowanie.

8.

Zakończenie.

2

Temat i cele lekcji

Temat lekcji: Specjalista w zakresie geoinformacji – zawód na dziś i jutro Cele lekcji: uświadomić powszechność geoinformacji, przybliżyć podstawowe pojęcia w tym zakresie, nakreślić historię geoinformacji, omówić funkcjonalność geoportali, wskazać miejsca kształcenia w tym zawodzie 3

Powszechność informacji przestrzennej

Informacja przestrzenne (geoinformacja) stosowana jest w bardzo wielu dziedzinach życia, m.in.: • w sektorze prywatnym i administracji publicznej, • w pracach naukowo-badawczych i zastosowaniach komercyjnych, • w obszarach dotyczących: ewidencji własności nieruchomości, architektury i budownictwa, planowania przestrzennego, ochrony środowiska, komunikacji i transportu, demografii, bezpieczeństwa i obronności, edukacji, kultury, turystyki i rekreacji, statystyki, marketingu i reklamy, logistyki, budownictwa, górnictwa i wielu innych.

4

Przykłady zastosowania informacji przestrzennej i oprogramowania GIS (1)

Lokalizatory internetowe: wszelkiego rodzaju wyszukiwarki wykorzystujące dane przestrzenne zarówno jako podkład dla innych danych oraz jako szczególne atrybuty wyszukiwania (np.: nazwy miast, ulic, numery adresowe) • globalne, np.: Google Mapy , Google Earth , Nokia Maps , ViaMichelin , • europejskie, np.: Mappy , Mapy.cz

, klickTel.de

, mapypravda.sk

, • narodowe, np.: • Polskie, np.: Zumi , Panorama firm , pkt.pl

, Targeo , • Szwajcarski, np.: search.ch

, • systemy rzeczywistości wirtualnej, np.: Layar – ( 1 ), ( 2 ), ( 3 ).

5

Przykłady zastosowania informacji przestrzennej i oprogramowania GIS (2)

Systemy pozycjonowania i lokalizacji: •lokalizacja telefonów komórkowych w sieciach poszczególnych operatorów GSM Technologia lokalizacji telefonu komórkowego polega na pomiarze siły sygnału pomiędzy BTS’em (stacją bazową), a lokalizowanym telefonem. Aby namierzenie było możliwe, aparat musi znajdować się w zasięgu przynajmniej 3 stacji bazowych, co pozwoli na zastosowanie metody triangulacji do wyznaczenia położenia urządzenia. Zaawansowane algorytmy pozwalają wyznaczyć współrzędne telefonu z dokładnością do maksymalnie 50 metrów w zabudowie miejskiej, gdzie jest duże zagęszczenie stacji bazowych oraz z dokładnością od maksymalnie 300 metrów na terenach pozamiejskich (http://inwigilacja24.com/telefonia/namierzanie-telefonu-komorkowego).

6

Lokalizowanie telefonu komórkowego na podstawie pomiaru siły sygnału pomiędzy stacjami bazowymi.

Źródło: http://inwigilacja24.com/telefonia/namierzanie-telefonu-komorkowego 7

Przykłady zastosowania informacji przestrzennej i oprogramowania GIS (2)

Systemy pozycjonowania i lokalizacji: •lokalizacja satelitarna pojazdów, osób za pomocą odbiorników GPS Global Positioning System (GPS) właściwie GPS-NAVSTAR (ang. Global Positioning System – NAVigation Signal Timing And Ranging) – jeden z systemów nawigacji satelitarnej, stworzony przez Departament Obrony Stanów Zjednoczonych, obejmujący swoim zasięgiem całą kulę ziemską. System składa się z trzech segmentów: segmentu kosmicznego - 31 satelitów orbitujących wokół Ziemi na średniej orbicie okołoziemskiej; segmentu naziemnego stacji kontrolnych i monitorujących na ziemi oraz segmentu użytkownika - odbiorników sygnału. Zadaniem systemu jest dostarczenie użytkownikowi informacji o jego położeniu oraz ułatwienie nawigacji po terenie. Działanie polega na pomiarze czasu dotarcia sygnału radiowego z satelitów do odbiornika. Znając prędkość fali elektromagnetycznej oraz znając dokładny czas wysłania danego sygnału można obliczyć odległość odbiornika od satelitów (http://pl.wikipedia.org/wiki/Global_Positioning_System).

Przykład usługi lokalizacyjnej: http://www.youtube.com/watch?v=3IXC5A1ZoV4 8

Lokalizowanie Ilustracja konfiguracji satelitów operacyjnych GPS wraz z wirującą Ziemią. Opis wskazuje liczbę satelitów widocznych z wybranego punktu na Ziemi (45°N).

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Global_Positioning_System 9

Przykłady zastosowania informacji przestrzennej i oprogramowania GIS (3)

Internetowe plany gmin/miast/powiatów/województw/krajów oraz Systemy Informacji Przestrzennej: stanowią rozwiązania informatyczne wdrażane najczęściej przez jednostki administracji samorządowej szczebla wojewódzkiego, powiatowego oraz duże aglomeracje miejskie (powiaty grodzkie), rzadziej mniejsze gminy miejskie i wiejskie; prezentują dane przestrzenne o bardzo szerokim spektrum informacji z zakresu m.in.: danych ewidencyjnych, mapy zasadniczej, ewidencji uzbrojenia terenu, edukacji, zdrowia, środowiska, planowania przestrzennego, demografii, kultury, turystyki, sportu, rekreacji, komunikacji i transportu, zarządzania kryzysowego • centralne/krajowe, np.: Geoportal.gov.pl

, • wojewódzkie, np.: mazowiecki , łódzki , dolnośląski , • powiatowe ziemskie, np.: SIP Powiatu Cieszyńskiego , ZSW GIS Powiatu Żywieckiego , SIP Powiatu Lubińskiego , • powiatowe grodzkie, np.: Miasto Katowice , Miasto Bytom , Miasto Rybnik , Miasto Gliwice , Miasto Wrocław , Miasto Łódź , Miasto Kraków , • gminne miejskie, np.: Miasto Cieszyn , Miasto Pszczyna , Miasto Tarnowskie G., • gminne wiejskie, np.: Gmina Piaseczno , Gmina Raszyn .

10

Przykłady zastosowania informacji przestrzennej i oprogramowania GIS (4)

Geoportale tematyczne: stanowią specyficzną odmianę Systemów Informacji Przestrzennej i są skoncentrowane na jednym zagadnieniu oraz ściśle określonym obszarze • przyrodnicze, np.: Tatrzański Park Narodowy , • turystyczne, np.: Miejski System Informacji Turystycznej , • społecznościowe, np.: Google Panoramio , • wyborcze, np.: Geoportal Wyborczy Gliwic , • gospodarcze, np.: Informacja o Rynku Nieruchomości , • mapy zasięgu sieci GSM, np.: Plus , T-Mobile , Orange , Play , • bezpieczeństwa, np.: Ekstrema Polskie , • naukowe, np.: Państwowy Instytut Geologiczny .

11

Przykłady zastosowania informacji przestrzennej i oprogramowania GIS (5)

Systemy wspomagania marketingu i sprzedaży: stanowią rozwiązania wyposażone w zaawansowane funkcje analityczne, często wykorzystujące rozwiązania typu wielowymiarowe hurtownie danych (kostki OLAP), czy

bussines intelligence

• Gdzie mieszkają klienci? Jakie są ich cechy (segmentacja rynku, klasyfikacja terenów mieszkalnych)?

• Gdzie są moi konkurenci?

• Jaki jest potencjał obrotu w regionie dla mojego produktu? Jakiego udziału w rynku mogę się spodziewać na danym terenie?

• Gdzie powinienem zlokalizować nowy oddział mojej firmy? Czy powinienem rozszerzyć (rozbudować) istniejący oddział?

• Jak powinienem promować mój produkt? Gdzie i w jaki sposób powinienem się reklamować (direct mailing)?

12

Przykładowe analizy przestrzenne na potrzeby działań marketingowych wykonane w oprogramowaniu GIS.

Źródło: GIS for Direct Marketing. Identify and Target Your Best Customers. ESRI.

http://www.esri.com/library/brochures/pdfs/gis-for-direct-marketing.pdf

13

Przykłady zastosowania informacji przestrzennej i oprogramowania GIS (6)

Systemy inżynierskie: dotyczy różnorodnych rozwiązań informatycznych stosowanych w takich branżach jak: górnictwo, geologia, geodezja, planowanie przestrzenne, akustyka, archeologia, inne; najczęściej są to systemy o wąskiej specjalizacji i dedykowanej funkcjonalności Przykładowe opracowania zrealizowane z pomocą oprogramowania do badań przyrodniczych w połączeniu z GIS.

Źródło: http://www.rockware.com/index.php

14

Zarys historii geoinformacji (1)

• • • • • Powstanie

Systemów Informacji Przestrzennej

, a szerzej

systemów GIS

, wiąże się z rozwojem kartografii .

Odkryte najstarsze mapy pochodzą sprzed kilku tysięcy lat z obszaru starożytnej Babilonii i najprawdopodobniej służyły do obsługi podatku gruntowego.

Za panowania Ramzesa II (XIII w. p. Chr.) lokalizacje egipskich kopalni złota zaznaczane były na pergaminowych mapach.

W II w. p. Chr. w Chinach na jedwabiu kreślono mapy topografii terenu wykorzystywane w celach wojskowych.

Pierwsze mapy obrazujące cały (znany starożytności) świat stworzył grecki filozof Anaximander z Miletu w VI w. p. Chr.

Eratosthenes z Cyreny, uważany za twórcę kartografii i geodezji, ok. 200 lat p. Chr. obliczył dokładnie wielkość kuli ziemskiej, sporządził atlas świata oraz udowodnił, że można dotrzeć do Indii drogą morską podążając na zachód od Hiszpanii.

15

Zarys historii geoinformacji (2)

• W czasie I wojny światowej rozwinęła się fotogrametria, czyli technika pomiarów na podstawie zdjęć lotniczych.

• Lata 50-te XX w. to prace ukierunkowanie na zautomatyzowanie procesu tworzenia (kreślenia, druku) map.

• Lata 60-te XX w. to pierwsze programy komputerowe do obsługi danych przestrzennych.

• Pierwszy system informacji geograficznej powstał w 1963 r. w Kanadzie w celu inwentaryzacji zasobów naturalnych i ich analizy. Powstały w ramach projektu w 1971 r. program komputerowy nazywał się CGIS (ang.

Canadian GIS

) i zawierał 7 warstw tematycznych.

• W 1964 r. powstało Harwardzkie Laboratorium Grafiki Komputerowej i Analiz Przestrzennych, które w 1966 r. buduje system SYMAP (ang.

Synagraphic Mapping System

) do prezentacji danych przestrzennych.

• W roku 1968 w ramach programu kosmicznego Apollo 8 wykonano pierwsze zdjęcia Ziemi z dalekiego kosmosu.

16

Zarys historii geoinformacji (3)

• • • • • • • • W 1969 roku w Redlands w Kalifornii małżeństwo Jack i Laura Dangermond zakładają Environmental Systems Research Institute (ESRI).

W tym samym roku w Huntsville w Alabamie powstaje firma M&S Computing Inc., znana dzisiaj pod nazwą Intergraph Corporation.

W roku 1973 amerykańska służba geodezyjna rozpoczyna tworzenie systemu GIRAS (ang.

Geographical Information Retrieval and Analysis System

) do zarządzania zasobami naturalnymi.

W 1978 r. wielodyscyplinarna grupa naukowców rozpoczyna pracę nad projektem ERDAS (ang.

Earth Resources Data Analysis System

).

W tym samym roku w kosmos wystrzelono pierwsze satelity GPS.

Harwardzkie Laboratorium Grafiki Komputerowej i Analiz Przestrzennych buduje OdysseyGIS - pierwszy nowoczesny wektorowy system GIS.

W 1981 r. na rynek trafia ARC/Info firmy ESRI.

W 1985 r. powstał rastrowy wojskowy system GIS o nazwie GRASS (ang.

Geographic Resources Analysis Support System

).

17

Zarys historii geoinformacji (4)

• • • • • • • • W 1986 r. czwórka studentów zakłada MapInfo Corporation, a w 1991 r. wydaje produkt MapInfo Professional.

Pierwszy szeroko znany produkt firmy Integraph – MGE – powstaje w 1989 r.

Rok 1993 – powstaje EUROGI (ang.:

European Umbrella Organisation for Geographic Information

).

W roku 1994 r. zarządzeniem Prezydenta Billa Clintona w USA powstaje Krajowa Infrastruktura Danych Przestrzennych – NSDI (ang.

National Spatial Data Infrastructure

).

W tym samym roku powstaje OpenGIS Consortium (OGC), działające obecnie pod nazwą – Open Geospatial Consortium, skupiające kilkaset instytucji publicznych i prywatnych.

W roku 1999 r. rusza komercyjny projekt IKONOS, pozwalający na wykonywanie zdjęć z rozdzielczością 1 m / 1 piksel.

W następnym roku USA znoszą zakłócanie sygnału GPS.

Wiek XXI to dynamiczny i wielokierunkowy rozwój systemów GIS, w tym: webGIS, mobileGIS.

18

Aktualny kontekst prawny wykorzystywania informacji przestrzennej

Dyrektywa Nr 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 ustanawiająca infrastrukturę informacji [IIP] przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) Cel: Ustanowienie przepisów ogólnych służących ustanowieniu infrastruktury informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej dla celów polityk wspólnotowych w zakresie ochrony środowiska oraz polityk lub działań mogących oddziaływać na środowisko.

Wynikiem transpozycji Dyrektywy INSPIRE do prawa krajowego jest Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz. U. z 2010 r. Nr 76, poz. 489), która weszła w życie z dniem 7 czerwca 2010 r.

19

Wybrane pojęcia z zakresu geoinformacji (1)

Dynamiczny rozwój systemów GIS w ostatnich dziesięcioleciach doprowadził także do rozwoju języka pojęciowego oraz nazewnictwa.

Nazwa

GIS

(ang.

Geographical Information System

) została użyta po raz pierwszy w 1971 r. przy okazji powstania systemu CanadianGIS.

W Polsce przyjęło się tłumaczyć skrót GIS jako

System Informacji Geograficznej

.

W literaturze istnieje wiele definicji systemów GIS, podkreślających różne cechy tych rozwiązań.

Według definicji podanej w 1989 przez Dueker i Kjerne :

GIS to system złożony ze sprzętu i oprogramowania, danych, ludzi, odpowiedniej organizacji i zasad służących zbieraniu, przechowywaniu, analizowaniu, rozszerzaniu informacji o obszarach kuli ziemskiej

.

20

Wybrane pojęcia z zakresu geoinformacji (2)

W Polsce pojawieniu się systemów GIS towarzyszyło także powstanie dedykowanego języka pojęciowego, wzorowanego często na określeniach anglojęzycznych, ale zawierającego także wiele określeń powstałych w oparciu o leksykę polską.

Na podstawie

Internetowego leksykonu geomatycznego

Towarzystwa Informacji Przestrzennej pod redakcją prof. Jerzego Gaździckiego: Polskiego System Informacji Geograficznej (ang.

Geographical Information System

) to system informacji przestrzennej dotyczący danych geograficznych; termin ten w liczbie mnogiej "systemy informacji geograficznej" stosowany jest również jako nazwa dziedziny zajmującej się geoinformacją oraz metodami i technikami GIS.

21

Wybrane pojęcia z zakresu geoinformacji (3)

System Informacji Przestrzennej (SIP) (ang.

Spatial Information System

) to: 1) system pozyskiwania, gromadzenia, weryfikowania, integrowania, analizowania, transferowania i udostępniania danych przestrzennych, w szerokim rozumieniu obejmuje on metody, środki techniczne, w tym sprzęt i oprogramowanie, bazę danych przestrzennych, organizację, zasoby finansowe oraz ludzi zainteresowanych jego funkcjonowaniem; 2) oprogramowanie o funkcjach odpowiadających definicji (1), produkowane i oferowane przez wyspecjalizowane firmy, np. ESRI i Intergraph. System Informacji o Terenie (SIT, SIoT) (ang. Land Information System (LIS)), system informacji przestrzennej dotyczący danych o terenie.

Według definicji Międzynarodowej Federacji Geodetów (FIG), system informacji o terenie jest środkiem do podejmowania decyzji o charakterze prawnym, administracyjnym i gospodarczym oraz pomocą w planowaniu i rozwoju; składa się on z bazy danych o terenie utworzonej dla określonego obszaru oraz metod i technik systematycznego pozyskiwania, aktualizowania i udostępniania danych, a jego podstawą jest jednolity sposób identyfikacji przestrzennej, służący również do łączenia danych systemu z danymi innych systemów. 22

Wybrane pojęcia z zakresu geoinformacji (4)

Dane przestrzenne (ang. spatial data), dane dotyczące obiektów przestrzennych, w tym zjawisk i procesów, znajdujących się lub zachodzących w przyjętym układzie współrzędnych.

Dane przestrzenne dotyczą: 1) właściwości geometrycznych obiektu przestrzennego, a zwłaszcza jego położenia względem przyjętego dwuwymiarowego lub trójwymiarowego układu współrzędnych, 2) 3) 4) charakterystyki obiektu pod względem czasu, np. daty jego utworzenia, związków przestrzennych (topologicznych) danego obiektu z innymi obiektami przestrzennymi, wyróżnionych atrybutów opisowych obiektu przestrzennego, służących do jego identyfikacji oraz określających jego podstawowe właściwości.

Dane przestrzenne mogą być: 1) referencyjne nazywane również georeferncyjnymi, jeśli odnoszą się do Ziemi, 2) aplikacyjne nazywane również tematycznymi.

W dyrektywie INSPIRE oraz w ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej przyjmuje się, że dane przestrzenne są danymi bezpośrednio lub pośrednio odniesionymi do określonego położenia lub obszaru geograficznego.

23

Wybrane pojęcia z zakresu geoinformacji (4)

Informacja przestrzenna (IP) (ang. spatial information), informacja uzyskiwana w drodze interpretacji danych przestrzennych.

Infrastruktura Informacji Przestrzennej (IIP) (Infrastructure for Spatial Information), infrastruktura danych przestrzennych; termin związany z INSPIRE.

W ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej infrastruktura ta jest definiowana jako opisane metadanymi zbiory danych przestrzennych oraz dotyczące ich usługi, środki techniczne, procesy i procedury, które są stosowane i udostępniane przez współtworzące infrastrukturę organy publiczne i osoby trzecie.

Usługi danych przestrzennych (ang. spatial data services), w ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej, operacje, które mogą być wykonywane przy użyciu oprogramowania komputerowego na danych przestrzennych zawartych w zbiorach danych przestrzennych lub na powiązanych z nimi metadanych. Rozporządzenie Komisji (WE) 1205 / 2008 określa następujące typy usług danych przestrzennych: usługa wyszukiwania (discovery), usługa przeglądania (view), usługa pobierania (download), usługa transformacji (transformation), usługa uruchamiania usług (invoke), usługi pozostałe (other).

24

Najważniejsze cechy systemów informacji przestrzennej

połączenie danych geometrycznych i opisowych

zdjęcie, film, dokument

office

istnieje możliwość „przywiązywania” atrybutów opisowych (np.: test, liczba, data) i innych (np.: adres URL – link WWW, ) do obiektów graficznych (np.: działki, punktu adresowego, funkcji terenu); z powyższej cechy wynika znaczna część funkcjonalności systemów SIP, w szczególności w zakresie: wyszukiwania, analizy i raportowania.

25

Najważniejsze cechy systemów informacji przestrzennej (2)

warstwowy układ danych

– zbiory danych przestrzennych przechowywane są w bazie danych lub plikach i prezentowane na mapie jako układ wielu warstw tematycznych; możliwe jest też grupowanie tych warstw w zestawy - mapy.

26

Najważniejsze funkcjonalności systemów informacji przestrzennej

       przeglądanie danych (różnorodne narzędzia poruszania się po mapie, manipulacja skalą wyświetlanej mapy, itd.), edycja danych (wprowadzanie, modyfikacja, usuwanie, geokodowanie), wizualizacja danych (stosowanie niemal dowolnej symboliki i kolorystyki, sterowanie widocznością w zależności od skali mapy, wyświetlanie etykiet/opisów obiektów, obsługa danych 3D i lokalizacji GPS, itd.), wykonywanie analiz (wyszukiwanie i zaznaczanie obiektów za pomocą warunków geometrycznych i logicznych obiektów, itd.), – atrybutów opisowych, prezentowanie atrybutów opisowych wyszukanych obiektów oraz generowanie dla nich zestawień/raportów, stosowanie buforów, wyznaczanie tras i analizy sieciowe, wyszukiwanie wieloparametryczne wspomaganie podejmowania decyzji (generowanie map tematycznych i kartogramów, analizy wariantowe, obsługa osi czasu, itd.), swobodny dostęp do danych (webGIS – geoportale, mobileGIS, WebServices), zarządzanie danymi (wyglądem prezentowanych danych, prawami dostępu przez użytkowników, mechanizmami wymiany danych z innymi systemami, itd.).

27

System Informacji Przestrzennej Powiatu Cieszyńskiego – przykład geoportalu (1)

Źródło: http://sip.powiat.cieszyn.pl/ 28

System Informacji Przestrzennej Powiatu Cieszyńskiego – przykład geoportalu (2)

Narzędzia podstawowe (zarządzania mapą): przesuwanie mapy w pionie i poziomie przesuwanie mapy w dowolnym kierunku powiększanie mapy pomniejszanie mapy pełny zasięg mapy przywracanie widoku mapy ponawianie widoku mapy suwak skali mapy podziałka liczbowa podziałka liniowa 29

System Informacji Przestrzennej Powiatu Cieszyńskiego – przykład geoportalu (3)

Narzędzia dodatkowe (zaawansowane): obliczanie odległości/długości wstawianie punktu na mapę obliczanie powierzchni generowanie adresu WMS kasowanie selekcji link do serwisu metadanych generowanie linku do mapy generowanie wydruku wyszukiwanie obiektów wokół punktu link do serwisu klienta WMS 30

System Informacji Przestrzennej Powiatu Cieszyńskiego – przykład geoportalu (4)

Narzędzia wyszukiwania obiektów: wyszukiwanie z rejestrów wyszukiwanie wokół punktu 31

System Informacji Przestrzennej Powiatu Cieszyńskiego – przykład geoportalu (5)

Inne narzędzia: wyszukiwanie tras miniatura mapy 32

Oferta uczelni w zakresie geodezji, kartografii i GIS (szkoły średnie)

Źródło: http://www.gisplay.pl/mapa/mapagis.html

33

Oferta uczelni w zakresie geodezji, kartografii i GIS (uczelnie wyższe)

Źródło: http://www.gisplay.pl/mapa/mapagis.html

34

Oferta uczelni w zakresie geodezji, kartografii i GIS (studnia podyplomowe)

Źródło: http://www.gisplay.pl/mapa/mapagis.html

35

Przykładowy program studiów podyplomowych

Tematyka zajęć I-go semestru: 1. Podstawy Systemów Informacyjnych i Geoinformacyjnych: – podstawowe pojęcia i definicje: architektura systemów, systemy operacyjne, sieci komputerowe, struktura systemów informacyjnych – systemy SIP/SIT/GIS, zastosowania 36

2. Systemy Map Numerycznych: – teoretyczne i praktyczne wiadomości dotyczące metod pozyskiwania danych do budowy i aktualizacji map numerycznych (w tym metody kartograficzne, fotogrametryczne i satelitarne) – budowa map numerycznych w środowisku CAD/GIS oraz programów wspomagających – budowa numerycznych modeli terenu (NMT) – struktury map numerycznych – zarządzanie zasobami map numerycznych – standardy budowy map numerycznych 3. Systemy Zarządzania Bazami Danych: – rodzaje i modele baz danych – charakterystyka języka SQL – relacyjne bazy danych – bezpieczeństwo, dostęp i zarządzanie bazami danych – inżynieria internetowa Drugi semestr to przede wszystkim praktyczne zajęcia z budowy i obsługi systemów bazodanowych. Wykonywane są przykładowe projekty GIS do wspomagania zarządzania i planowania działalności administracyjnej i gospodarczej. Realizowane są również tematy z zakresu strategii budowy i zarządzania projektami geoinformacyjnymi dla administracji i zakładów przemysłowych. Zagadnienia praktyczne z inżynierii internetowej (HTML, XML, serwisy internetowe, WEB GIS). Program drugiego semestru obejmuje również napisanie pracy dyplomowej oraz jej publiczną obronę.

37

Tematyka zajęć II-go semestru: 1. Budowa systemów geoinformacyjnych w zakresie: – katastru nieruchomości – – planów zagospodarowania przestrzennego monitorowania i ochrona środowiska – – sieci uzbrojenia terenu inne (w uzgodnieniu z uczestnikami Studium) 2. Systemy analiz przestrzennych: – – – modelowanie obiektów i zjawisk przyrodniczych formułowanie zapytań w SQL przestrzenne modelowanie zmienności warstw powierzchniowych (modelowanie struktur geologicznych, modelowanie przestrzenne) – – – wizualizacja analiz przestrzennych GIS statystyczny, GIS wirtualny projektowanie i symulowanie zjawisk hydrogeologicznych i geotechnicznych 38

3. Standaryzacja i strategia budowy systemów geoinformacyjnych: – systemy krajowe, regionalne i lokalne – – uwarunkowania prawne dotyczące struktur baz danych standaryzacja w zakresie informacji przestrzennej, jakości danych i organizacji projektów GIS – – – – integracja systemów interfejsy baz danych i GIS strategia budowy systemów analiza ekonomiczna inwestycji GIS Kierownik Studium dr inż. Wojciech Milczarek 39

Podsumowanie (1)

1.

Geoinformacja to informacja zawierająca w sobie aspekt przestrzenny (lokalizujący) badanego obiektu lub aspekt wskazujący na zależność przestrzenną w stosunku do innego obiektu.

2.

Systemy informacji przestrzennej to przede wszystkim narzędzia do pozyskiwania, gromadzenia, aktualizacji, analizy i dystrybucji danych przestrzennych. Występują one powszechnie w niemal wszystkich dziedzinach życia gospodarczego i społecznego.

3.

Systemy informacji przestrzennej coraz powszechniej są wykorzystywane także w jednostkach administracji publicznej do świadczenia usług elektronicznych. W ramach Unii Europejskiej stanowią one węzły Infrastruktury Informacji Przestrzennej i oparte są o standardy określone w Dyrektywie INSPIRE, a w Polsce o przepisy ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej.

40

4.

Podsumowanie

Serwisy internetowe prezentujące dane przestrzenne określa się mianem geoportali.

5.

Geoportale oferują dane przestrzenne różnego typu oraz o różnej dokładności i aktualności. Umiejętność identyfikacji tych cech pozwala na wybór właściwego miejsca i sposobu poszukiwania pożądanej geoinformacji.

6.

Geoportalem oferującym dostęp do danych przestrzennych regionu Śląska Cieszyńskiego jest System Informacji Przestrzennej Powiatu Cieszyńskiego: http://sip.powiat.cieszyn.pl

7.

Geoinformacja jest powszechnie spotykanym kierunkiem kształcenia lub specjalnością na uczelniach wyższych w ramach studiów dziennych oraz podyplomowych.

41

Bibliografia

Milestones in the history of thematic cartography, statistical, graphics, and data visualization. Michael Friendly. 2009. http://www.math.yorku.ca/SCS/Gallery/milestone/milestone.pdf

Dyrektywa Nr 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (ISPIRE).

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2007:108:0001:0014:PL:PDF System Informacji Przestrzennej Powiatu Cieszyńskiego (SDI for Cieszyn County). Henryka Bałys, Andrzej Sambura. Bruksela 2011. http://eurogi.org/downloads/file/69-presentations-eurogi-esdi-net-award winner-2011-poland.html#10 Geographic Information Systems. What is a GIS? U.S. Geological Survey. 2006. http://www.npwrc.usgs.gov/resource/habitat/research/what.htm

The National Spatial Data Infrastructure. U.S. Geological Survey. 2005. http://www.fgdc.gov/nsdi/library/factsheets/documents/nsdi.pdf

Systemy Informacji Geograficznej. Zarządzanie danymi przestrzennymi w GIS, SIP, SIT, LIS. Leszek Litwin, Grzegorz Myrda. Helion 2005.

GIS w geografii fizycznej. Artur Magnuszewski. Wyd. Nauk. PWN 1999.

Kartografia. Wizualizacja danych przestrzennych. Menno-Jan Kraak, Ferjan Ormeling. Wyd. Nauk. PWN 1998.

Multipurpose Cadastre: Terms and Definitions. Dueker. K.J. and Kjerne D. Annual Convention of ACSM ASPRS. Proceedings, Vol. 5 (1989), pp. 94-103.

INTERNETOWY LEKSYKON GEOMATYCZNY. http://www.ptip.org.pl/ 42