Transcript Gajusz Petroniusz

1. Gajusz Petroniusz
2. Ofoniusz Tygellinus
3. Poppea Sabina
Przedstawione na podstawie
„Quo Vadis” i źródeł historycznych
Gajusz Petroniusz
Gaius Petronius zwany Arbiter Elegantiarum (27-66 n.e.) - rzymski pisarz (poeta), filozof i
polityk. Przypisuje się mu autorstwo wydanej anonimowo powieści "Satyryk".
Krytykowany przez stoików sybaryta, praktyk epikureizmu. Według Tacyta Seneka
zarzucał mu, że zamienia noc w dzień. Zdecydowanie wybierał epikurejskie przyjemności
bezczynności. Jako przedstawiciel znakomitego rodu Petroniuszy nie uniknął jednak
funkcji publicznych. Zarządzał rzymską prowincją w Azji, Bitynią. Okazał wówczas, że jest
człowiekiem obowiązkowym i energicznym. W 62 lub 63 roku został konsulem.
Uzyskał duży wpływ na Nerona, znudzonego stoickim Seneką. Dla zafascynowanego
kulturą grecką i uważającego się za artystę cesarza oraz jego zmanierowanego dworu, stał
się wyrocznią w sprawach dobrego smaku i wartości artystycznych. Stąd przydomek
Arbiter elegantiae (elegantiarum).
Swój wpływ na cesarza przypłacił nie tylko niechęcią Seneki, ale również nienawiścią
prefekta pretorianów Ofoniusza Tygellinusa, który wykorzystał spisek na życie Nerona
(65) do oskarżenia Petroniusza o kontakty z jednym z przywódców spisku, Gajuszem
Pizonem. Podobnie jak Seneka i Lukan popełnił w związku z tym samobójstwo.
Mało dowiadujemy się o jego pochodzeniu i rodzinie. Wiemy tylko, iż miał
on siostrę, której synem był Winicjusz. Petroniusza zwano arbitrem
elegantiarum, czyli znawcą elegancji i mody. Przydomek ten zyskał gdyż w
środowisku rzymskim znano go jako estetę ceniącego dobry gust.
Świadczyć o tym może jego bogato urządzony dom. Łaźnie, które posiadał
ceniono wyżej niż te samego cezara. Petroniusz był estetą „w każdym
calu”, stanowiło to dla niego bardzo ważny aspekt życia .Był też poetą,
satyrykiem oraz filozofem. Miał też skłonności do rozważań filozoficznych
„Świat dźwiga na barkach nie Atlas , lecz kobieta i czasem igra nim jak
piłką . Był epikurejczykiem ; twierdził , „(...) że życia nie warto żałować” i
że „kto umiał żyć , ten powinien umieć umrzeć .” Nie stronił więc od
uciech, był stałym gościem neronowych uczt , rażących wręcz rozpustą .
Bohatera cechowała nieprzeciętnie wysoka inteligencja i „ponadczasowa”
osobowość . Nie znosił on widoku krwi i brutalności , ludzi używających
przemocy miał za prymitywnych barbarzyńców.
Swoje problemy (choć miał ich niewiele) traktował z dystansem , nie zwracał na
nie większej uwagi . Taki właśnie dystans i ironia to jego główna broń . Petroniusz
sceptycznie oceniał czasy , w których żył . Potrafił się , jednak , do nich
dostosować , zachowując niezależnośćPosiadał wielki dar – prawidłowo oceniał
sytuacje i wyciągał z nich korzyści , które bardzo przydawały mu się w dalszej
egzystencji , w zakłamanym światku Nerona .Petroniusza cechowało także swoiste
poczucie humoru , które nadawało jego postaci wyrazu . Mawiał on , że „(...)
śmiech odróżnia ludzi od zwierząt .”
W stosunku do innych był niezwykle tolerancyjny . Nie patrząc na podziały
klasowe , odwzajemnił szczerą miłość niewolnicy Eunice .Akceptował również
uczucie Marka Winicjusza do chrześcijanki Ligii , a nawet pomógł mu ją zdobyć .
Bohater ten posiada nietypowy charakter. Był on bowiem człowiekiem
"rządzącym sprawiedliwie" i jednocześnie "zniewieściałym i miłującym rozkosz".
Mówił o sobie, że "będzie zmieniał zdanie, ilekroć uzna to za stosowne". Wbrew
temu nie był on jak "chorągiewka na wietrze". Wypowiedzi i czyny poprzedzał
wnikliwym przemyśleniem. Charakterystyczna dla Petroniusza była też
umiejętność wpływania na postępowanie cezara. Neron znając dobry gust arbitra
bardzo cenił jego zdanie.
Bohater ten stracił jednak poważanie władcy, gdyż wstawił się za
chrześcijanami, gdy Neron chciał ich oskarżyć za podpalenie Rzymu.
Petroniusz ujął się na nimi mimo tego, co napisał w liście do siostrzeńca (
"nie rozumiem: ani chrześcijan, ani ciebie, ani Ligii"). Wiedział jednak, że
wyznawcy Chrystusa nie byli zdolni do popełnienia takiego czynu.
Wkrótce oskarżono go o spiskowanie na życie despoty. Krążyły pogłoski i
donosy jakoby miał być skazany na śmierć. Petroniusz potrafił spojrzeć
śmierci w oczy – wysyłając do Nerona list , ukazujący całą podłość Rzymu
i jego – okrutnego władcy . Uczynił to z właściwą sobie ironią i nie chcąc
dać satysfakcji cezarowi kazał otworzyć sobie żyły. Wraz z nim uczyniła to
jego ukochana Eunice.
Petroniusz
Ofoniusz Tygellinus
Gajusz Ofonius Tigellinus, Fotka Tigellinus Sophonius - pochodzący z Agrigento
wojskowy Rzymski , bliski przyjaciel cesarza Nerona , prefekt straży nocnej a od 62 (po
śmierci Sekstusa Afraniusza Burrusa ), prefekt pretorianów i prawa ręka cesarza.
Cieszył się bardzo złą sławą. Wygnany w 39 przez Kaligulę , powrócił do Rzymu dwa lata
później, ułaskawiony przez Klaudiusza . W 62 na polecenie Nerona wysłał siepaczy, którzy
zamordowali spiskującego przeciw cesarzowi Faustusa Korneliusza Sullę . Głowę Sulli
wysłano następnie do Rzymu, gdzie Neron naśmiewał się z upadku wroga. Od tego czasu,
wspólnie z żoną cesarza Poppeą , miał decydujący wpływ na politykę cesarstwa.
Przypuszcza się, iż to właśnie on podsunął Neronowi pomysł zrzucenia na chrześcijan
odpowiedzialności za wielki pożar jaki strawił dużą część Rzymu w 64 roku. W 65 wytropił
spisek zawiązany przez Gajusza Pizona . Tygellinus wykorzystał tą okazję do usunięcia
znienawidzonych przez siebie przyjaciół Nerona: Gajusza Petroniusza , Lukana oraz
filozofa Senekę Młodszego . Za zasługi w wykryciu spisku odznaczony przez Nerona
tytułem ornamenta triumphalia.
W 68 roku, w obliczu upadku władzy cesarza, Tygellinus postanowił zdradzić Nerona i
wsparł w dążeniach do tronu przywódcę legionów hiszpańskich , Galbę . Po jego upadku
skazany na śmierć przez cesarza Otona , popełnił samobójstwo.
Tygellinus był to człowiek gotowy na wszystko jeżeli by to miało przynieść
mu korzyści. Często posługiwał się do tego kłamstwem i zdradą.
Tygiellinus chciał się przypodobać władcy zadeklarował podpalenie
Rzymu, którego sam dokona, aby Neron mógł zobaczyć palące się miasto.
Mógłby wtedy napisać sztukę godną dzieła Homera. Podsunął on myśl,
aby o zagładę miasta oskarżyć chrześcijan. .Był on jednym z największych
prześladowców chrześcijan co udowodnił skazując na cierpienia Chilona
Chilonidesa. Uwielbiał zadawać ból i go oglądać.
Tygellin miał jednego "groźnego" rywala. Był nim Petroniusz.
Pozycję na dworze Cezara zawdzięczał swojemu prostactwu. Neron dobrze
czuł się w jego towarzystwie , bo nie obawiał się ani jego intelektu, ani
wykształcenia czy zmysłu estetycznego i moralizowania z jego strony. Za
wszelką cenę chciał pokonać Petroniusza i starał się pozyskać łaski Cezara
urządzając chociażby Agrypy. Kiedy w końcu Cezar pogrążył się w
szaleństwie, wyuzdaniu, okrucieństwie jego nieodłącznym towarzyszem
stał się Tygellin. Jest jedną z najbardziej negatywnych postaci z powieści
Poppea Sabina
Urodziła się około 30 r. n.e. jako córka Poppei Sabiny i Tytusa Olliusza. Jej pierwszym
mężem był Rufriusz Kryspin, z którym miała syna. Potem została żoną z MarkaSalwiusza
Othona, który rozwiódł się z nią na życzenie cesarza Nerona. Kochanką tego ostatniego
była od 58 r. W 62 r. zostali małżeństwem. Przyczyniła się do śmierci matki Nerona,
Agrypiny Młodszej. Aby zostać cesarzową, uknuła spisek przeciw Oktawii, pierwszej
żonie Nerona. Wywierała ogromny wpływ na politykę. Poppea prowadziła wystawny tryb
życia i była znana jako piękna, wyrachowana kobieta. Niektóre jej zabiegi kosmetyczne
zyskały wielką sławę (np. kąpiele w oślim mleku). W 63 r., po urodzeniu córki, otrzymała
tytuł Augusty. Prawdopodobnie sam Neron doprowadził do jej śmierci w 65 roku. Miał on
kopnąć, będącą w ciąży Poppeę, co spowodowało jej śmierć.
Z powieści Quo Vadis dowiadujemy się że była drugą żoną Nerona.
Poppea słynęła z wybitnej urody i okrucieństwa. W Rzymie nienawidzono
jej , uważano ją za inspiratorkę zbrodni Cezara ( zabójstwa Agryppiny i
Oktawii). Ukazana jest jako kobieta żądna władzy, mściwa i okrutna, a przy
tym piękna niczym bóstwo. Bała się rywalek które mogłyby zająć jej
miejsce u boku Cezara. Znienawidziła Ligię i oskarżyła ją o rzucenie uroku
na swa córkę i, która z tego powodu miała zachorować i umrzeć. Była
kobietą przezorną i sprytną, potrafiła manipulować Neronem. Utwierdzała
go w przekonaniu że jest wybitnym artystą. Widziała że jej los zależy od
kaprysu Cezara, dlatego nie sprzeciwiała mu się .
Poppea Sabina