Transcript ΑΓΓΕΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

ΑγγειοΓΕΝΕΣΗ
Άγγελος Β. Βασιλειάδης
Φοιτητής Ιατρικής, Α.Π.Θ.
ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ
 Η ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ είναι η φυσιολογική διαδικασία
που περιλαμβάνει την ανάπτυξη νέων αγγείων από
τα είδη υπάρχοντα αγγεία.
 Η ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ είναι μίας
ζωτικής σημασίας διαδικασία
αύξησης και ανάπτυξης, η οποία
συμμετέχει και στην επούλωση
τραυμάτων.
 Η ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ είναι ένα
βασικό βήμα στην μετάβαση των
όγκων από μία λανθάνουσα
κατάσταση σε μία κακοήθη.
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
1
ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗΣ
Μηχανισμός με Εκβλάστηση
Σχηματισμός νέου τριχοειδούς με
εκβλάστηση ενδοθηλιακών
κυττάρων (ενεργοποίηση ΕΚ και
επέκταση νέου κλάδου στην
περιβάλλουσα ουσία).
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Μηχανισμό του Εγκολεασμού
Ένα τριχοειδές διαιρείται στη
μέση σε δύο τριχοειδή αγγεία
(δημιουργία ενός επιμήκη
διαχωρισμού από την πλευρά
του αυλού).
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
2
ΒΗΜΑΤΑ ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗΣ
(Clapp et al., 2009)
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
3
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ
Αγγειοποίηση
(Vasculogenesis)
• η δημιουργία μιας λεπτής ενδοθηλιακής
δομής με λεία μυϊκά κύτταρα και
περικύτταρα (σχηματισμός κατά την
ενήλικη ζωή). Ρόλο ως «μηχανισμός
επιδιόρθωσης» αγγείων.
Αγγειογένεση
(Angiogenesis)
Αρτηριογενεση
(Arteriogenesis)
Εισαγωγή
• η δημιουργία αγγειακών δομών από
αγγγειοβλάστες, τα οποία
πολλαπλασιάζονται de novo σε
ενδοθηλιακά κύτταρα (εμβρυϊκή
ανάπτυξη)
• η δημιουργία ενός μεσαίου μεγέθους
αιμοφόρου αγγείου.
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
4
ΣΑΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
1. Αρκετές ασθένειες, όπως οι χρόνιες ισχαιμικές βλάβες:
αποτέλεσμα αποτυχίας ή ανεπάρκειας
δημιουργίας αιμοφόρων αγγείων.
2. Ηλιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας:
σχετίζεται με τοπική διεύρυνση των αιμοφόρων
αγγείων – συγκρούεται με αγγειογένεσης
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
5
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗΣ
ΑΝΤΙ-ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΤΙΚΕΣ
ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
ΠΡΟ-ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΤΙΚΕΣ
ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Μάχη του καρκίνου και των
κακοηθειών.
Θεραπεία καρδιαγγειακών
ασθενειών
1. Γονιδιακή θεραπεία
2. Στόχευση γονιδίων
(ενίσχυση ή αναστολή)
3. Πρωτεϊνική θεραπεία
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
6
ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ
 Δεν έχει χαρακτηριστεί ακόμα καλά.
 Πληροφορίες αμφισβητούνται.
ΑΣΚΗΣΗ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΝΟ
ΑΓΓΕΙΟ
ΓΕΝΕΣΗ
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
7
ΧΗΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ
Διεγέρτης
Μηχανισμός
FGF
Πολλαπλασιασμό και την διαφοροποίηση των EK
VEGF
Επηρεάζει την διαπερατότητα
VEGFR and NRP-1
Προάγουν την ολοκλήρωση σημάτων επιβίωσης
Ang1 and Ang2
Σταθεροποιούν τα αγγεία
TGF-β
↑ την παραγωγή της εξωκυττάριας θεμέλιας ουσίας
Ephrin
Καθορίζουν τον σχηματισμό αρτηριών και φλεβών
Plasminogen activators
AC133
Μετασχηματίζουν την εξωκυττάρια θεμέλια ουσία,
εκκρίνουν και ενεργοποιούν αυξητικούς παράγοντες
Ρυθμίζει την διαφοροποίηση των αγγειοβλαστών
Id1/Id3
Ρυθμίζουν την ενδοθηλιακή διαφοροποίηση
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
8
ΧΗΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ
FGF
Προάγει τον πολλαπλασιασμό και την
διαφοροποίηση των ενδοθηλιακών κυττάρων, των
λείων μυϊκών κυττάρων και των ινοβλαστών.
VEGF
Ο κύριος αυξητικός παράγοντας, ο οποίος παίζει
τον κύριο ρόλο στη ρύθμιση της αγγειογένεσης,
αυξάνοντας τον αριθμό των τριχοειδών.
Angiopoietins
Απαιτούνται για τον σχηματισμό ώριμων αγγείων
και βοηθούν στη σταθεροποίηση αυτών.
MMPs
Βοηθούν στην υποβάθμιση των πρωτεϊνών που
συγκρατούν τα τοιχώματα των αγγείων σταθερά
(πρωτεόλυση).
Dll4
Εισαγωγή
Σημαντικό αρνητικό ρόλο στη ρύθμιση της
αγγειογένεσης.
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
9
ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ ΟΓΚΩΝ
 Τα καρκινικά κύτταρα χάνουν την ικανότητα να διαιρούνται με
ελεγχόμενο τρόπο.
 Τα καρκινικά κύτταρα εμφανίζονται σαν ένας όγκος ο οποίος διαιρείται
και αναπτύσσεται ταχέως.
 Όγκοι δεν μπορούν να αυξηθούν πέρα από ένα ορισμένο μέγεθος λόγω
έλλειψης οξυγόνου.
 Όγκοι επάγουν την ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων (αγγειογένεση).
 Αγγειογένεση απαιτείται για την εξάπλωση ενός όγκου ή για μετάσταση.
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
10
ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ ΣΕ
ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
 Εξαιρετικό μέσο για την θεραπεία των καρδιαγγειακών ασθενειών
(αντιμετώπιση της ισχαιμίας).
 Παραμένει ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο θέμα.
ΕΡΕΥΝΕΣ
 Προκλινικές έρευνες έχουν δείξει ότι αγγειογενετικές
κυτταροκίνες, όπως VEGF και FGF, τονώνουν τον ασφαλή
σχηματισμό αιμοφόρων αγγείων στην ισχαιμική καρδιά και τα
ισχαιμικά άκρα (θεραπευτική αγγειογένεση).
(Simons and Ware, 2003)
 Έρευνες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι ο VEGF και άλλοι
αυξητικοί παράγοντες προάγουν την αθηροσκλήρωση και
δυνητικά αποσταθεροποιούν τις αθηρωματικές πλάκες.
(Celletti et al., 2001; Heeschen et al., 2001)
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
11
ΑΣΚΗΣΗ
1. … αποτελεί έναν ισχυρό διεγέρτη της
αγγειακής αναδόμησης:
Αυξάνει τον αριθμό
των τριχοειδών
ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ
2. … ενισχύει την αιματική ροή:
Μεγεθύνει τον
αυλό των αγγείων
ΑΡΤΗΡΙΟΓΕΝΕΣΗ
(Ping Leung et al., 2008; Prior et al., 2003)
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
12
ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ
Υπερέκφραση του VEGF
1. Αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων
2. Πολλαπλασιασμο τριχοειδών στον
αμφιβληστροειδή (αγγειογένεση)
Αύξηση της αγγειογένεσης
Οίδημα (αίμα και υγρά διαρρέουν
στον αμφιβληστροειδή)
ΑΠΩΛΕΙΑ ΟΡΑΣΗΣ
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Εισαγωγή
Χρήση ενός VEGF αναστολέα siRNA για να
σταματήσει τον καταρράκτη
σηματοδότησης της αγγειογένεσης.
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
13
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Clapp C, Thebault S, Jeziorski MC, Martinez de la Escalera G. Peptide
hormone regulation of angiogenesis. Physiol Rev. 2009;89:1177-1215.
2. Simons M, Ware JA. Therapeutic angiogenesis in cardiovascular disease. Nat
Rev Drug Discov. 2003;2:863-871.
3. Celletti FL, Waugh JM, Amabile PG, Brendolan A, Hilfiker PR, Dake MD.
Vascular endothelial growth factor enhances atherosclerotic plaque
progression. Nat Med. 2001;7:425-429.
4. Heeschen C, Jang JJ, Weis M, Pathak A, Kaji S, Hu RS, Tsao PS, Johnson FL,
Cooke JP. Nicotine stimulates angiogenesis and promotes tumor growth and
atherosclerosis. Nat Med. 2001;7:833-839.
5. Prior BM, Lloyd PG, Yang HT, Terjung RL. Exercise-induced vascular
remodeling. Exerc Sport Sci Rev. 2003;31:26-33.
6. Ping Leung F, Ming Yang L, Laher I, Yao X, Chen ZY, Huang Y. Exercise,
vascular wall and cardiovascular diseases. Sports Med 2008;38:1009-1024.
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
14
TEST
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
15
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ TEST
1. Τι διαδικασίες συμβαίνουν κατά τη φυσιολογική διαδικασία της αγγειογένεσης
Α. ανάπτυξη λεμφαγγείων με την άμεση δράση των λεμφαδένων
Β. ανάπτυξη νέων αγγείων από τα είδη υπάρχοντα αγγεία
Γ. ανάπτυξη νέων αγγείων που βοηθούν την ανάπτυξη του όγκου
Δ. ανάπτυξη νέων αγγείων προσωρινής ύπαρξης
2. Είναι σωστό για την αγγειογένεση ότι:
Α. Ζωτικής σημασίας, επούλωση τραυμάτων, σμίκρυνση τριχοειδικού δικτύου
B. Ζωτικής σημασίας, ανάπτυξη νέων αγγείων, ανάπτυξη όγκων
Γ. Ανάπτυξη νέων αγγείων, ανάπτυξη όγκων, ανάπτυξη λεμφαγγείων
Δ. Ανάπτυξη όγκων, ανάπτυξη λεμφαγγείων, επούλωση τραυμάτων
3. Είναι σωστό ότι η αγγειογένεση πραγματοποιείται με:
Α. το μηχανισμό της εκβλάστησης
Β. το μηχανισμό δράσης της IL-6
Γ. το μηχανισμό του εγκολεασμού
Δ. το μηχανισμό των αντικυθήρων
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
16
TEST
4. Ποια είναι τα τέσσερα βασικά βήματα της αγγειογένεσης
Α. αποσταθεροποίηση, εκβλάστηση, σταθεροποίηση, αναστολή
Β. αποσταθεροποίηση, εκβλάστηση, επιμήκυνση, αναστολή
Γ. αποσταθεροποίηση, εκβλάστηση, διακλάδωση, σταθεροποίηση
Δ. αποσταθεροποίηση, σταθεροποίηση, επιμήκυνση, αναγνώριση
5. Η δημιουργία νέων αγγειακών δομών με τη βοήθεια των αγγειοβλαστών κατά
τη διάρκεια της εμβρυϊκής ανάπτυξης ονομάζεται:
Α. Αγγειακή αναδόμηση
Β. Αρτηριογένεση
Γ. Αγγειογένεση
Δ. Αγγειοποίηση
6. Η διαδικασία της αγγειογένεσης έχει σαν θεραπευτικό στόχο:
Α. Χρόνιες ισχαιμικές βλάβες
Β. Επούλωση καταγμάτων
Γ. Ηπατίτιδες
Δ. Νευροεκφιλιστικές ασθένειες
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
17
TEST
7. Δεν είναι σωστό ότι στις κλινικές εφαρμογές της αγγειογένεσης ανήκουν:
Α. οι αντι-αγγειογενετικές θεραπείες
Β. γονιδιακή θεραπεία
Γ. οι προ-αγγειογενετικές θεραπείες
Δ. θεραπεία πολυκυστικών ωοθηκών
8. Η σωστή σειρά είναι:
Α. Άσκηση – αύξηση παραγωγής Fe – αγγειοποίηση
B. Άσκηση – αύξηση παραγωγής MMPs – αύξησης VEGF
Γ. Άσκηση – αύξηση παραγωγής ΝΟ – αγγειογένεση
Δ. Άσκηση – αύξησης παραγωγής TNF-a – αγγειογένεση
9. Ποιοι θεωρούνται οι βασικότεροι παράγοντες της αγγειογένεσης:
Α. VEGF – FGF – TGF-β – Dll4
B. VEGF – Ang1 – Dll4 – Id1
Γ. FGF – Ang1 – VEGF – MMP
Δ. FGF – Dll4 – Id3 – TGF
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
18
TEST
10. Ποια είναι η βασική δράση του αυξητικού παράγοντα των ινοβλαστών(FGF):
Α. πολλαπλασιασμός και διαφοροποίηση ενδοθηλιακών κυττάρων
Β. ενεργοποίηση άλλων αυξητικών παραγόντων
Γ. σταθεροποίηση των τοιχωμάτων των αγγείων
Δ. ενδοθηλιακή διαφοροποίηση
11. Είναι σωστό ότι η άσκηση προάγει:
Α. αύξηση του VEGF
Β. αγγειογένεση και αγγειοποίηση
Γ. αγγειογένεση και αρτηριογένεση
Δ. αγγειακή διαπερατότητα
12. Θεραπεία για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που έχει αποτέλεσμα την
απώλεια της όρασης
Α. Χορήγηση VEGF και FGF κατά η γονιδιακή θεραπεία
Β. Χρήση VEGF αναστολέα siRNA
Γ. Χρήση VEGF αναστολέα mRNA
Δ. Χρήση VEGF αναστολέα tRNA
Εισαγωγή
Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Test
[email protected]
19
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
 Η παρουσίαση αφορά φοιτητές της Ιατρικής σχολής και συναφών
σχολών (Βιολογία, Οδοντιατρική). Πιθανότατα η παρουσίαση να
αποτελούσε μέρος σε στρογγυλή τράπεζα σε κάποιο συνέδριο.
 Σκοπός της παρουσίασης είναι να διασαφήσει βασικές έννοιες
σχετικά με την διαδικασία της αγγειογένεσης και να περιγράψει τα
βασικά σημεία της φυσιολογικής και παθολογικής διαδικασίας.
 Διαδικασία παρουσίασης:
1. Παρουσίαση του θέματος «Αγγειογένεση».
2. Μόλις τελειώσει η παρουσίαση θα τους μοιραστεί ερωτηματολόγιο 12
ερωτήσεων (όπως φαίνεται στη διαφάνεια με αριθμό 15) προκειμένου να
αξιολογηθεί:
- Η προσοχή που επέδειξαν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης
- Οι γνώσεις που αποκόμισαν
- Η κριτική τους ικανότητα
- Η ικανότητα μάθησης
3. Αφού το συμπληρώσουν θα αλλάξουν ερωτηματολόγια με τους
διπλανούς συμφοιτητές τους και θα τα διορθώσουν με τη βοήθεια του
διδάσκοντα (ακολουθούν η διαφάνειες με αριθμό από 16-19).
4. Τους επισημάνουμε ότι η όλη διαδικασία είναι ανώνυμη και ότι
δεν έχει σκοπό να τους βαθμολογήσει.
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Επιλεγόμενο Μάθημα
«Ιατρική Εκπαίδευση»
Ακαδ. Έτος 2011-2012
Χειμερινό Εξάμηνο
Συντονιστής: Π. Μπαμίδης, Επίκ. Καθηγητής
ΕΡΓΑΣΙΑ 3η
«Αναπροσαρμογή και επαναστόχευση ιατρικού εκπαιδευτικού υλικού»
Φοιτητής: Άγγελος Β. Βασιλειάδης
Α.Ε.Μ.: 30349
Έτος Σπουδών: 3ο