Makroekonomia I Ćwiczenia
Download
Report
Transcript Makroekonomia I Ćwiczenia
Makroekonomia I Ćwiczenia
Zajęcia 1
Karol Strzeliński
2014
Makroekonomia I Ćwiczenia
Czym różni się makroekonomia od mikroekonomii?
W mikroekonomii koncentrujemy się na próbach wyjaśnienia zjawisk
ekonomicznych na podstawie indywidualnych decyzji podmiotów
gospodarczych.
W makroekonomii koncentrujemy się próbach wyjaśnienia
zjawisk ekonomicznych dotyczących dużych agregatów
Interesuje nas jak działa gospodarka jako całość, sposób w jaki się rozwija,
jakim podlega fluktuacjom i zmianom długotrwałym.
Analiza makroekonomiczna jest podstawą do prowadzenia polityki
makroekonomicznej, której celem jest najczęściej rozwój i stabilizacja
ekonomiczna.
2
Makroekonomia I Ćwiczenia
Makroekonomistów interesuje analiza przyczynowoskutkowa takich zjawisk jak m.in.:
• produkcja w skali kraju (wielkość i struktura),
• dynamika tej produkcji w długim okresie i jej fluktuacje w krótkim okresie,
• podziałem wytworzonej produkcji,
• zmiany cen (wielkości nominalne a realne),
• tworzenie i wykorzystanie zasobów czynników wytwórczych (m.in.
inwestycje, bezrobocie, zasoby naturalne, itp.).
3
Makroekonomia I Ćwiczenia
Makroekonomiści badają łączny efekty działania
podmiotów gospodarczych, takich jak:
• przedsiębiorstwa,
• gospodarstwa domowe.
Badają także jak na wzrost w długim okresie i
stabilizację gospodarki w krótkim okresie oddziałuje
polityka:
• fiskalna,
• monetarna,
• inne polityki (np: polityka handlowa, inwestycyjna, zatrudnienia).
4
Makroekonomia I Ćwiczenia
Wzrost Gospodarczy i Cykl koniunkturalny
PKB
ekspansja
trend
recesja
Czas
5
Makroekonomia I Ćwiczenia
W analizie ekonomicznej posługujemy się modelami.
• Upraszczają rzeczywistość;
• Pozwalają;
• rozumieć zależności pomiędzy agregatami,
• testować (np. reakcje na politykę ekonomiczną),
• prognozować (np. wzrost).
6
Makroekonomia I Ćwiczenia
Prosty model ruchu okrężnego w gospodarce (Circular Flow – CF)
Założenia do modelu:
• brak państwa (rządu) i zagranicy,
• gospodarstwa domowe dysponują czynnikami produkcji (w tym nakładami pracy)
i dostarczają je przedsiębiorstwom,
• gospodarstwa domowe są wyłącznymi właścicielami przedsiębiorstw,
• przedsiębiorstwa dostarczają dobra i usługi,
• wszystkie dochody gospodarstw domowych są wydatkowane na dobra i usługi,
• całkowity przychód ze sprzedaży dóbr i usług jest wydatkowany na czynniki
produkcji.
7
Makroekonomia I Ćwiczenia
Model ruchu okrężnego w gospodarce (Circular Flow – CF)
dobra
dobra
Rynek dóbr
finalnych
zapłata za
dobra
zapłata za
dobra
gospodarstwa domowe
przedsiębiorstwa
zapłata za usługi
czynników
zapłata za usługi
czynników
Rynek
czynników
usługi
czynników
usługi
czynników
8
Makroekonomia I Ćwiczenia
Model CF może mieć też różne rozwinięcia (zmieniają nam się założenia)
Możemy dodać rząd,…
rynek dóbr
finalnych
G
Wydatki rządowe na
dobra i usługi
przedsiębiorstwa
C
Wydatki gospodarstw
domowych
gospodarstwa
domowe
rząd
TN
Podatki netto
rynek
czynników
9
Makroekonomia I Ćwiczenia
… rząd i sektor finansowy, …
rynek dóbr
finalnych
I
Inwestycje, wydatki firm na
zakup dóbr kapitałowych
rząd
przedsiębiorstwa
C
G
TN
gospodarstwa
domowe
Finansowanie
deficytu budżetowego
$$
kredyty dla
przedsiębiorstw
G –TN
sektor
finansowy
S
Oszczędności
rynek
czynników
10
Makroekonomia I Ćwiczenia
…możemy także otworzyć
gospodarkę na świat.
reszta świata [ROW]
X
Płatności
za eksport
rynek dóbr
finalnych
C
I
X-Z
eksport
netto
G
TN
rząd
przedsiębiorstwa
$$
G -TN
Z
Płatności
za import
gospodarstwa
domowe
S
sektor
finansowy
rynek
czynników
11
Dochody, PKB, …
Produkt krajowy brutto (PKB) (ang. GDP) to miara
produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze,
zlokalizowane na terytorium danego kraju bez względu
na to, kto jest ich właścicielem.
3 równoznaczne sposoby mierzenia aktywności
gospodarczej:
• wartość wszystkich dóbr finalnych wytworzonych w kraju w danym
roku,
• strumień dochodów czynników produkcji,
• suma wartości dodanych ze wszystkich gałęzi gospodarki
narodowej.
12
Przykład 1.
1.
0
50
A
4.
HUTA
5.
STAL.
6.
FSO
7.
DEALER
2.
0
40
120
200
200
250
250
280
280
300
B
3.
0
30
C
VA: 120
80
50
30
20
Σ 300
13
Rachunek Dochodu Narodowego
• Oznaczenia:
• PKB – Produkt Krajowy Brutto (ang. GDP – Gross Domestic
Product),
• C – Konsumpcja (ang. Consumption),
• S – Oszczędności (ang. Savings),
• Sg – Oszczędności rządowe
• G – wydatki rządowe (ang. Government expenditures),
• I – Inwestycje, Inwestycje brutto (ang. Investments),
• INetto – Inwestycje netto,
I = Iplanowane + Inieplanowane = Itrwałe + Δzapasyplanowane +
Δzapasynieplanowane
• X – Eksport (ang. eXport),
• Z – Import,
14
Rachunek Dochodu Narodowego
• Oznaczenia (CD.):
• NX – Eksport netto (Net export) = X-Z,
• T – podatki (ang. Tax):
– Te – podatki pośrednie (np. VAT),
– Td – podatki bezpośrednie (direct tax) (np. podatek dochodowy),
– T - podatki od zysków korporacji
•
•
•
•
TR – transfery (oznaczane również jako B),
TN – podatki netto = T – TR,
subsydia – subsydia dla przedsiębiorstw,
A – amortyzacja,
A = I – INetto = inwestycje restytucyjne (odtworzeniowe),
• ZUS - składki na ubezpieczenie społeczne.
15
Rachunek Dochodu Narodowego
Produkt Krajowy Brutto (PKB):
• PKB = C + I + G + X – Z = C + I + G + NX,
• PKB = płace + zyski przedsiębiorstw + dochody z
kapitału (odsetki, dywidendy) + dochody z ziemi
+ dochody z dzierżawy (czynsz),
Produkt Narodowy Brutto (PNB, ang. GNP):
• PNB = PKB + dochody netto z własności za granicą
16
Rachunek Dochodu Narodowego
Produkt Narodowy Netto (PNN, ang. NNP):
• PNN = PNB – A = C + INetto + G + NX + dochody netto z
własności za granicą.
Dochód Narodowy (DN, ang. NI):
• DN = PNN(ceny rynkowe) –Te + subsydia = PNN(w cenach bazowych)
= suma dochodów z czynników produkcji
= PNN(w cenach producenta).
17
Rachunek Dochodu Narodowego
Dochód Osobisty (DO, ang. PI):
• DO = DN – zyski niepodzielne korporacji – podatki od tych
zysków (np. CIT) – (ZUS) + TR + odsetki od długu
publicznego.
Dochód Osobisty do Dyspozycji (DOD,
ang. DPI, DI), dochód rozporządzalny:
• DOD = DO – Td = C + S.
18
19
Ruch okrężny (CF) raz jeszcze
dobra
dobra
Rynek dóbr
finalnych
zapłata za
dobra
zapłata za
dobra
gospodarstwa domowe
przedsiębiorstwa
zapłata za usługi
czynników
zapłata za usługi
czynników
Rynek
czynników
usługi
czynników
usługi
czynników
20
Ruch okrężny – gospodarka
zamknięta
•
Wydatki = Dochody = Produkcja
Y CS CI
SI
•
Suma odpływów w gospodarce = Suma dopływów w gospodarce
– Odpływ – strumień pieniądza, który nie przepływa bezpośrednio od gospodarstw
domowych do przedsiębiorstw za pośrednictwem rynku dóbr i usług.
– Dopływ - strumień pieniądza który otrzymują przedsiębiorstwa, a który nie
pochodzi bezpośrednio od gospodarstw domowych.
21
Makroekonomia I Ćwiczenia
… rząd i sektor finansowy, …
rynek dóbr
finalnych
I
Inwestycje, wydatki firm na
zakup dóbr kapitałowych
rząd
przedsiębiorstwa
C
G
TN
gospodarstwa
domowe
Finansowanie
deficytu budżetowego
$$
kredyty dla
przedsiębiorstw
G –TN
sektor
finansowy
S
Oszczędności
rynek
czynników
22
Ruch okrężny – gospodarka
zamknięta
Wydatki:
Y C I G Te subsydia
Dochody:
Y C S TR Td
S Y TR Td C
Nadwyżka finansowa sektora prywatnego = deficyt
finansowy państwa
S I G TR Td Te
S T d T e - G TR I
23
Ruch okrężny – gospodarka
otwarta
reszta świata [ROW]
X
Płatności
za eksport
rynek dóbr
finalnych
C
I
X-Z
eksport
netto
G
TN
rząd
przedsiębiorstwa
$$
G -TN
Z
Płatności
za import
gospodarstwa
domowe
S
sektor
finansowy
rynek
czynników
24
Ruch okrężny - gospodarka otwarta
Wydatki:
Y C I G T e subsydia X - Z
Dochody:
Y C S TR Td
S Y TR Td C
S Td Te Z I G TR subsydia X
Odpływy
≡
Dopływy
25
Saldo budżetu
Oszczędności rządowe (SB)
• SB > 0 – nadwyżka,
• SB < 0 – deficyt budżetowy,
• SB ≡ SG ≡ Td + Te + ZUS + podatki od zysków
niepodzielnych korporacji – G – TR – subsydia – odsetki
od długu publicznego,
• S – I ≡ NX + (-SB),
• NX > 0 – nadwyżka bilansu handlowego,
• NX < 0 – deficyt bilansu handlowego,
26
Makroekonomia I Ćwiczenia
Dziękuje za uwagę
27