Transcript fas - Publiczna Szkoła Podstawowa w Gąsawach Rządowych

Publiczna Szkoła Podstawowa
w Gąsawach Rządowych
Dzieci z zespołem FAS-trudności
i perspektywy wychowawcze
oraz edukacyjne.
Co to jest FAS?
FAS (Fetal Alcohol Syndrome), czyli
Alkoholowy Zespół Płodowy, to jednostka
chorobowa obejmująca nieprawidłowości
neurobehawioralne oraz zmiany w budowie
ciała i organach wewnętrznych.
Nieprawidłowości te występują u dzieci
matek, które spożywały alkohol w czasie
ciąży.
Objawy Fas
•
•
•
•
•
Prawidłowe rozpoznanie FAS opiera się
na badaniach diagnostycznych, prowadzonych
w oparciu o następujące kryteria:
potwierdzenie picia alkoholu przez matkę alkoholu
w czasie ciąży,
spowolnienie rozwoju fizycznego,
opóźniony wzrost zarówno przed urodzeniem,
jak i po urodzeniu,
zespół ściśle określonych fizycznych anomalii,
wyrażających się mniej lub bardziej widocznymi
deformacjami w obrębie budowy twarzy, kończyn
i narządów wewnętrznych,
uszkodzenie mózgu, którego skutkiem są trudności
intelektualne.
Charakterystyka dzieci
Fizyczne właściwości FAS
Wady wzrostu:
•
•
•
•
•
niska waga urodzeniowa;
mała waga w stosunku do wieku;
mała głowa;
niedobór wzrostu;
zaburzenia rozwojowe.
Fizyczne właściwości FAS
Deformacje twarzy:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
małe, szeroko rozstawione oczy;
skrócone szpary powiekowe;
opadające powieki;
krótkowzroczność;
zez;
krótki zadarty nos;
brak rynienki podnosowej;
brak czerwieni wargowej;
spłaszczony środek twarzy;
słabo rozwinięta szczęka;
duże lub źle ukształtowane uszy;
wąskie czoło.
Fizyczne właściwości FAS
Inne pojawiające się zaburzenia:
•
•
•
•
•
•
niepowodzenia w prosperowaniu;
nierozwinięte paznokcie u rąk i nóg;
krótka szyja;
słaba koordynacja wzrokowo- ruchowa;
problemy ze słuchem;
anormalności stawów i kości.
Dzieci z FAS bardzo często wykazują problemy
z zachowaniem a większość z nich nie będzie w stanie
normalnie funkcjonować w społeczeństwie.
Wąskie czoło
Mało szeroko rozstawione oczy
Brak rynienki podnosowej
Zez, krótkowzroczność
Krótki, zadarty nos
Spłaszczony środek twarzy
Wąska górna warga
Duże, źle ukształtowane uszy
SPECYFIKA PROBLEMÓW DZIECI Z FAS
Przykładowe porównanie możliwości dzieci i nastolatków z FAS
Typowy 5-latek
Rozwój 5-latka z FAS odpowiada
rozwojowi 2-latka
•chodzi do przedszkola,
•współpracuje z rówieśnikami w zabawie,
•potrafi wykonywać trzy polecenia na raz,
potrafi się dzielić z innymi,
•potrafi czekać na swoją kolej.
•używa jeszcze pieluch,
•potrafi wykonać jedno z trzech poleceń
wydanych na raz,
•naśladuje mamę/opiekunkę,
•siedzi spokojnie przez 5-10 minut,
•bawi się sam,
•działa jak uparty dwulatek.
Typowy 10- latek
Rozwój 10-latka z FAS odpowiada rozwojowi
6-latka.
•odpowiada na abstrakcyjne pytania,
•współpracuje z innymi, rozwiązuje problemy,
•uczy się wyciągać wnioski,
•chłonie wiedzę,
•rozwija kontakty społeczne,
•potrafi generalizować informacje zdobyte w
szkole.
•uczy się eksperymentując,
•powtarza słowa, naśladuje zachowania,
•uznaje tylko zabawy z jasnymi zasadami i pod
kierownictwem,
•uczy się na podstawie wzorcowego
rozwiązywania problemu,
•szybko męczy go wysiłek umysłowy
Typowy 18-latek
Rozwój 18-latka z FAS
odpowiada rozwojowi
10-latka
•dąży do osobistej niezależności,
•kończy szkołę i rozpoczyna pracę
zawodową lub studia,
•ma swoje plany życiowe,
•potrafi oszczędzać pieniądze.
•potrzebuje narzucenia zasad i
kierownictwa,
•ma ubogi zasób zainteresowań,
•żyje ,,tu i teraz” , nie potrafi
przewidywać,
•cechuje go niefrasobliwość,
nadmierna ciekawość,
•organizuje sobie życie z pomocą
dorosłych.
Trudności szkolne dzieci z FAS
•
•
•
•
JĘZYK POLSKI, JĘZYKI OBCE
problemy z czytaniem spowodowane
zaburzeniami widzenia,
problemy z pisaniem wynikające ze słabej
sprawności motorycznej oraz ograniczonej
umiejętności planowania motorycznego,
trudności z rozumieniem tekstu,
mylenie słów o podobnym brzmieniu.
Matematyka i inne przedmioty ścisłe
• problemy z wnioskowaniem i myśleniem
przyczynowo-skutkowym,
• problemy z liczeniem przekładające się na
brak umiejętności sprawnego
posługiwania się pieniędzmi, kalendarzem,
zegarkiem,
• problemy z rozumieniem pojęć
abstrakcyjnych.
Przedmioty artystyczne
problemy z zadaniami abstrakcyjnymi
wymagającymi własnej aktywności
twórczej.
Wychowanie fizyczne
problemy z zadaniami wymagającymi
dobrego planowania motorycznego,
koordynacji ruchowej, równowagi i oceny
relacji przestrzennych.
Propozycje działań wobec ucznia
z FAS
ZASADA KONKRETU
• konstruując wypowiedzi i polecenia używać krótkich
zdań,
• jasno, konkretnie opisując polecenia i oczekiwany wynik
działania,
• często powtarzając instrukcje, podpowiadając
i prowadząc dziecko ,,od-do”, a jeśli to możliwe,
umieszczając polecenia
w formie graficznej w polu działania uczniów,
• dzieląc na etapy zadania i ćwiczenia wymagające
większego nakładu pracy,
• stałe nadzorowanie czynności ucznia.
ZASADA STAŁOŚCI
• stałość oczekiwań- czyli stały plan dnia,
w tym stałe pory posiłków oraz stałe
rozkłady lekcji i zajęć dodatkowych,
• ograniczenie sytuacji w których zmieniają
się nauczyciele prowadzący zajęcia lub
uczeń jest zaskakiwany nowymi
pomysłami czy rosnącymi wymaganiami.
ZASADA POWTARZANIA
• podpowiadanie i powtarzanie częstych
komunikatów oraz szkolnych instrukcji.
ZASADA RUTYNY
• oddziaływania nauczyciela prowadzące do
codziennych rutyn powinny obejmować
porządek dnia, a więc: posiłki, naukę
w szkole, w domu, obowiązki
i zainteresowania.
ZASADA PROSTOTY
• krótkie i zwięzłe komunikaty
ZASADA SZCZEGÓŁOWOŚCI
• mówienie dokładnie, czego oczekuje,
co ma być zrobione, nie odwoływanie się
do analogii,
• stosowanie poleceń typu: ,,dokładnie zrób
to i to”, ,,krok po kroku”.
ZASADY DLA UCZNIA
•
•
•
•
•
po pracy, czyli nauce przychodzi nagroda,
odrabiam lekcje po zjedzeniu obiadu,
w poniedziałki mam zajęcia z pedagogiem,
w dni parzyste czytam lektury,
w nieparzyste gram na komputerze.
POSTĘPOWANIE Z UCZNIEM
Z FAS
Sposoby redukujące nadmiar bodźców
przeszkadzających uczniowi
• w sali uczeń siedzi blisko
nauczyciela,
• mobilizowanie do dbałości o porządek
na stoliku,
• wytłumienie dźwięków przez dywan,
• zakrywanie elementów wyposażenia
sali,
które rozpraszają.
Sposoby pozwalające utrzymać
rutynę
•
•
•
•
•
niezmienny rozkład zajęć,
wywieszenie planu tygodnia,
bezpieczne otoczenie,
unikanie niespodzianek,
odpowiednia motywacja.
Sposoby pozwalające ograniczyć
nadaktywność ucznia
• umożliwienie korzystania z piłeczki do
ściskania,
• wprowadzenie ćwiczeń ruchowych,
• opracowanie niewerbalnego sygnału
dyscyplinującego.
Sposoby na poprawę
interakcji społecznych
• chronienie ucznia przed napastowaniem ze
strony innych dzieci,
• wprowadzenie systemu ,,dobrych kolegów”,
• zachęcanie do aktywnej socjalizacji, udziału
w zajęciach pozalekcyjnych, szkolnych
imprezach.
,,Starają się zrozumieć mnie
od zewnątrz. Ale ja mogę być jedynie
pojęty od wewnątrz”.
Jan Paweł II
LITERATURA
• ,,Czy FAS można leczyć?”- Katarzyna Kałamajska-Liszcz, Teresa
Jadczak-Szumiło,Warszawa,2008.
• ,,Ciąża i alkohol. W trosce o Twoje dziecko”-Małgorzata Klecka,
Warszawa 2006.
• Kobiety i alkohol, Magdalena Ślósarska ,Państwowa Agencja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 1997.
• ,,Dziecko z FAS w szkole i w domu” - Liszcz Krzysztof, Rubikon.
• www. http://fas.edu.pl/
• ,,Dziecko, które nigdy nie dorośnie. Co to jest FAS?” Danuta
Hryniewicz, Warszawa 2007.
• ,,Specyfika pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom z FAS”
Danuta Hryniewicz. – Warszawa.
Dziękuję za uwagę