Transcript yer altı kablosu - Ordu Elektrik Mühendisleri

YER ALTI
KABLOLARI
YER ALTI KABLOSUNUN
İŞLEVİ
Enerjinin açık
hava hatları
ile
iletilmediği
yerlerde
elektrik
enerjisinin iletme ve dağıtmak amacı
ile yeraltı kabloları kullanılır.
Hava hattının kullanma imkanı olmayan
yerlerde nehir,göl ve deniz geçişlerinde
zorunluluk vardır.
KABLOLARDA DİKKAT
EDİLMESİ GEREKEN TEKNİK
ÖZELLİKLER
Kabloların Kısa Devre Şartları
Altında Isınma Açısından Kontrolü
Kısa devre zorlamalara uygun
iletken ve ekran kesitinin tespit
edilmesi gerekir.
İletkenin Kısa Devre Kapasitesi
İLETKENİN KISA DEVRE
KAPASİTESİ
Kısa devre oluştuğunda kısa devre
akımları tarafından üretilen ısı iletkende
depolanır.
Bu şartlar altında iletken izin verilen
sıcaklığın ötesinde ısınmamalıdır.
Bu sebeple kısa devrenin
başlangıcındaki iletken sıcaklığı ile kısa
devre süresi mutlaka göz önüne
alınmalıdır.
mahfazalarının ve zırhların
Kısa devre dayanım
kapasiteleri
Yıldız noktası yalıtılmış veya söndürme
bobini üzerinden topraklanmış
şebekelerde iki faz-toprak akımının
ekranlar üzerinde en yüksek hata
akımını meydana getirirler.
İki faz-toprak hatası sonucu ekranlar ,
metal kılıflar, zırhlar bu asimetrik kısa
devre akımını taşıması sonucu ısınırlar.
mahfazalarının ve zırhların
Kısa devre dayanım
kapasiteleri
Kablolar 3-faz kısa devre akımı esas
alınıp seçildiğinden kabloların
ekranlarının , metal kılıflarının veya
zırhlarının asimetrik kısa devreye
dayanma kapasitelerinin de
araştırılması gerekir.
Nötrü doğrudan . reaktans bobini veya
düşük değerli direnç üzerinden topraklı
şebekelerde de söz konusu kısa devere
dayanım kapasitesi kontrolu yapılır.
KABLO ÇEŞİTLERİ
İŞLETME GERİLİMLERİNE GÖRE
AG Kabloları(1kV kadar)
OG Kabloları(1kV-35kV kadar)
YG
Kabloları
(35kV-380kV
kadar)
KABLO ÇEŞİTLERİ
KULLANILAN YALITKAN SENTETİK
BİLEŞİMLERE GÖRE
Kağıt izolasyonlu Kablolar
PVC (Polivinilklorid) Kablolar
PE (Polietilen) Kablolar
XLPE (Çapraz
bağlı Polietilen)
Kablolar
KABLO ÇEŞİTLERİ
İLETKEN YAPILDIKLARI
MALZEMEYE GÖRE
Bakır İletkenli Kablolar
Alüminyum İletkenli Kablolar
olarak sınıflandırılırlar.
KABLO TANIMLARI
KABLO:Elektrik enerjisini ileten,elektriğe
karşı yalıtılmış bir veya birden fazla
damardan oluşmuş bir mamuldür.
DAMAR:Kablonun yalıtılmış her bir
iletkendir.
İLETKEN:Elektrik enerjisini iletmeye
yarayan yalıtılmamış tel veya tel
demetidir.
KABLO TANIMLARI
KILIF:İletkeni yalıtmaya yarayan
mekanik etkilerden korumak amacı ile
kullanılır.İletken damarı ve damarları
içine alan bir gömlektir.
YALITKAN KILIF: Çıplak iletkenlerini
yalıtan ilk kılıftır.Kullanılan izolasyon
maddesine göre adlandırılır.
KABLO TANIMLARI
ORTA KILIF: Çok damarlı kablolarda
damarları kaplayan yalıtıcı ve doldurucu
kılıftır.
KORUYUCU DIŞ KILIF: Çok damarlı
kablolarda Kabloya silindir biçimi
vermek için dolgu malzemesinden
yapılan ortak kılıftır. Kabloyu dış darbe
etkilerine karşı korur.
KABLO TANIMLARI
EKRAN:YG Karşı Korumak veya enerji
kablolarının haberleşme tesislerine
etkisini azaltmak amacı ile kullanılan
metal sargıdır.
KONSANTRİK İLETKEN: Bir damarlı
kablolarda yalıtkan kılıfın,çok damarlı
kablolarda ortak kılıfın üzerine gelen
bakır telden yapılmış sargıdır.Bu sargı
nötr iletkeni olarak kullanılır.
KABLO TANIMLARI
ZIRH:Kabloyu mekanik etkilerden
koruyan yuvarlak tel veya yassı metal
şeritlerden yapılmış örgü veya sargı.
Ortak kılıf üzerine sarılır.
TERMOPLASTİK YALITKAN: PVC ve PE
gibi ısıtılarak şekillendirilen ve zamanla
ilk sertliği değişmeyen polimer
(plastik)maddelerdir.
KABLO TANIMLARI
LASTİK YALITKAN: Sentetik veya doğal
kauçuğa veya bunların karışımına bazı
katkı maddeleri katılması ile elde edilen
hamurun vulkanilize edilmiş durumudur.
YER ALTI KABLOSU YAPI
ELEMANLARI
YER ALTI KABLOSU YAPI
ELEMANLARI
YER ALTI KABLOLARI İÇİN
ÖNERİLER
Büyük güçlerin,büyük kesitli kablo
yerine eşit kesitli ve birden fazla kablo
ile taşınması daha ekonimiktir.
Açık havada döşenen kabloların güneş
ışığı etkilerinden korunmalıdır.
Isınma,kabloların akım taşıma limitlerine
sınırlama getirmektedir.
YER ALTI KABLOSU
DÖŞENMESİ
Kanal derinlikleri
0 – 1 KV
yükseklik: 40-50 cm.
1 - 10 KV yükseklik 60-70 cm.
10 - 35 KV yükseklik 80-100 cm.
YER ALTI KABLOSU
DÖŞENMESİ
YER ALTI KABLOSUNUN
DİĞER TESİSLERDEN
UZAKLIĞA DÖŞENMESİ
•
•
•
Haberleşme kablolarına 50 cm.
Kanalizasyon su ve havagazı borularına
50 cm.
Yapı duvarlarına ve diğer tesislere
70 cm.
(OG kabloları duvara uzaklığı) 70 cm
YER ALTI KABLOSUNUN
DİĞER TESİSLERDEN
UZAKLIĞA DÖŞENMESİ
Demiryolu geçişlerinde derinlik en az
150 cm büz içinde olacak ve bir yedek
geçiş bulundurulmalıdır.
YER ALTI KABLOSUNUN
DİĞER TESİSLERDEN
UZAKLIĞA DÖŞENMESİ
Direğe çıkışlar galvaniz tava
olacak ve toprak üstü boyu
1,5 m’ den az olmamalı,
kroşelerle üç yerden monte
edilmelidir.
YER ALTI KABLOSUNUN
DİĞER TESİSLERDEN
UZAKLIĞA DÖŞENMESİ
Yüksek gerilim kablolarının beton kanal
içerisine döşenmesi durumunda kanal
derinliği 30 cm genişliği ise d = (2n+1)
cm
arasında olmalıdır. Ancak genişlik
sınırı
20-100 cm arasında olmalıdır.
d = kanal çapı
n = kablo çapı
YER ALTI KABLOSUNUN
DİĞER TESİSLERDEN
UZAKLIĞA DÖŞENMESİ
Kablolar birbirlerine ek kutularında
(muflarda) bağlantı yapılmalıdır.
Ek yerlerinde herhangi bir arıza
durumunda S şeklinde 2 m. bir fazlalık
bırakılmalıdır.
YER ALTI KABLOSU EK VE
BAŞLIK ÇEŞİTLERİ
Protolin
Silikon kauçuk
Isı büzdürme
Soğuk büzdürme
YER ALTI KABLOSU EKİNDE
DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
Mekanik tahribata ve ekin nem almasına
engel olacak iyi bir elektriki bağlantı
temin
edebilecek şekilde olması
gerekir.
YER ALTI KABLOSU EKİNDE
DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
Dış kılıf iyice temizlenmeli.
Kabloyu keserken iletken ile izolasyon
arasında bir gevşeme olmaması için
iletken uçlarının bağlanması.
YER ALTI KABLOSU EKİNDE
DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
Dış kılıf ve izolasyon
maddesi
soyulurken iletkenin damarlarına zarar
verilmemesine dikkat edilmeli.
İletken yüzeyleri
temizlenmeli.
(çapak)
çok
iyi
YER ALTI KABLOSU EKİNDE
DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
Kablo iletken demeti büklüm yönü
tersine döndürülmemeli.
İrtibat klemenslerinin kablo kesitine
uygun olmasına dikkat edilmeli.
YER ALTI KABLOSU EKİNDE
DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
İrtibat klemensleri
temiz olması , iyice
gösterilmelidir.
ve vidalalarının
sıkılmasına özen
Ek malzemeleri
hazır olmalı
ve
hazırlıklar tekrar gözden geçirilmeli.
YER ALTI KABLOSU EK
YAPIMINDA DİKKAT
EDİLECEK HUSUSLAR
Protolin maddenin kullanma tarihine ve
hava ile irtibatının olup olmadığına dikkat
edilmelidir.
YER ALTI KABLOSU
BAŞLIKLARI
DAHİLİ
TİP
YER ALTI KABLOSU
BAŞLIKLARI
HARİCİ
TİP
YER ALTI KABLOSU
BAŞLIKLARI
YER ALTI KABLOSU
BAŞLIKLARI
YER ALTI KABLOSU BAŞLIK
MALZEMELERİ
YER ALTI KABLOSU BAŞLIK
YAPIMININ AMACI
•
Kablo başlıkları
üzere ikiye ayrılır.
•
Başlık
yapılmasının
amacı
dahili
bağlantılarda kısa devre darbelerine karşı
korumak harici tesislerde ise nemin kabloya
sızmasını önlemektir.
harici ve dahili
olmak
YER ALTI KABLOSU BAŞLIK
YAPIMINDA DİKKAT
EDİLECEK HUSUSLAR
•
1 KV’tun altında dahili tesislerde kablo
başlığına gerek yoktur.
•
1 KV’tan sonraki dahili tesislerde kablo
başlığı yapma zorunluluğu vardır.
•
Kablo başlıklarında kablo pabucu
kullanılacak ve lehimle doldurulacak.
YER ALTI KABLOSU
ARIZALARI
İmalat hataları
Nakliye ve depolama
Tesis hataları
Montaj hataları
Mekanik dış etkiler
YER ALTI KABLOSU
ARIZALARI
Kimyasal ortam etkileri
Termik etkiler
Manevra ve atmosferik gerilim darbeleri
Eskime ve yaşlanma