Transcript pomoc-dzieciom-pokrzywdzonym-przemoca-w

Pomoc dzieciom pokrzywdzonym
przemocą w rodzinie
Ministerstwo Sprawiedliwości
Departament Współpracy Międzynarodowej
i Praw Człowieka
18 listopada 2013 roku
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Procedury przesłuchań małoletnich
świadków/pokrzywdzonych
przestępstwem, zawarte w Kodeksie
postępowania karnego
Zasada jednorazowego
przesłuchania świadka
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Art. 185a § 1 kpk
W sprawach o przestępstwa określone w
rozdziałach XXV i XXVI Kodeksu karnego
pokrzywdzonego, który w chwili przesłuchania
nie ukończył 15 lat, przesłuchuje się w
charakterze świadka tylko raz
chyba że:
-wyjdą na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga
ponownego przesłuchania,
-zażąda tego oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie
pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Art. 185a § 2 kpk
Przesłuchanie przeprowadza sąd na
posiedzeniu z udziałem biegłego psychologa.
Prokurator, obrońca oraz pełnomocnik pokrzywdzonego
mają prawo wziąć udział w przesłuchaniu.
Osoba wymieniona w art. 51 § 2 ma prawo również być
obecna przy przesłuchaniu, jeżeli nie ogranicza to swobody
wypowiedzi przesłuchiwanego.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Art. 185b § 1 kpk
Świadka, który w chwili przesłuchania nie
ukończył 15 lat, można przesłuchać w warunkach
określonych w art. 185a w sprawach o przestępstwa
popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej
lub o przestępstwa określone w rozdziale XXV Kodeksu
karnego, jeżeli zeznania tego świadka mogą mieć istotne
znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Reprezentacja małoletniego
świadka
adwokat – anioł ?
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Art. 147 § 2 kpk
Jeżeli względy techniczne nie stoją na
przeszkodzie:
2) przesłuchanie pokrzywdzonego,
o którym mowa w art. 185a, oraz świadka,
o którym mowa w art. 185b, utrwala się
za pomocą urządzenia rejestrującego obraz
i dźwięk.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Nowelizacja Kodeksu postępowania
karnego w zakresie przesłuchań
małoletnich świadków
• Podniesienie wieku świadka do 18 lat
• Rozszerzenie kategorii przestępstw o rozdział XXIII
(handel ludźmi)
• Obowiązkowe ustanowienie obrońcy
• Obowiązkowa rejestracja przesłuchania
• Włączenie do procedury ofiar przestępstw seksualnych
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Art. 185d § 1
Przesłuchania w trybie określonym w art.
185a-185c przeprowadza się w odpowiednio
przystosowanych pomieszczeniach w siedzibie
sądu lub poza jego siedzibą.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze
rozporządzenia, sposób przygotowania
przesłuchania w trybie, o którym mowa w § 1,
oraz warunki, jakim powinny odpowiadać
pomieszczenia przeznaczone do przeprowadzania
takich przesłuchań,
w tym ich wyposażenie techniczne, mając na względzie
konieczność zapewnienia swobody wypowiedzi i poczucia
bezpieczeństwa osób przesłuchiwanych.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Liczba przesłuchań małoletnich świadków
w trybie art. 185a i 185b kpk
.
rok
art. 185a kpk
art. 185b kpk
2007
4972
-
2008
5802
-
2009
5522
-
2010
5283
-
2011
5065
936
2012
5426
1162
Na 6 588 przesłuchań małoletnich świadków doszło do:
67 przesłuchań z uwagi na wyjście na jaw istotnych okoliczności,
których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania.
33 przesłuchań wobec żądania oskarżonego, który nie miał obrońcy
podczas pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Współpraca z organizacjami
pozarządowymi – ochrona ofiar - dzieci
Ministerstwo Sprawiedliwości współpracuje z Fundacją
Dzieci Niczyje w ramach:
• Kampanii: „Dziecko – świadek szczególnej troski”;
• Koalicji na Rzecz Przyjaznego Przesłuchiwania Dzieci
(wypracowała standardy, jakim powinny odpowiadać przyjazne pokoje
przesłuchań);
• Certyfikacji przyjaznych pokoi przesłuchań;
• Rady Ekspertów ds. Ochrony Dzieci – Ofiar Przestępstw
(opracowała standardy przesłuchiwania małoletnich świadków w trybie art.
185 a i 185 b kpk;
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Kampania „Dziecko – świadek szczególnej
troski” Pierwszy etap kampanii (2004 r.):
„Wysoki Sądzie, boję się”
Podstawowym założeniem kampanii było
zwiększenie wrażliwości profesjonalistów
mających kontakt z dzieckiem – ofiarą
przestępstw (sędziów, prokuratorów,
policjantów, psychologów - biegłych
sądowych) na specyficzną sytuację dziecka
w postępowaniu karnym oraz podniesienie
ich kompetencji związanych z
przesłuchiwaniem dziecka.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Kampania „Dziecko –
świadek szczególnej troski”
Drugi etap (2007 r)
„Wysoki Sądzie,
mam prawo się nie bać”
Podczas tego etapu kampanii
położono nacisk na przygotowanie
dziecka do wystąpienia w roli
świadka oraz podnoszeniu
standardów istniejących już
przyjaznych pokoi przesłuchań
dzieci i zachęcaniu do tworzenia
nowych.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Kampania „Dziecko – świadek szczególnej troski”
Trzeci etap (2010 r.)
Hasło: „Będę przeSŁUCHANY/A” miało na celu podkreślenie podmiotowości
dziecka i jego prawa do szczególnej ochrony w trakcie uczestniczenia w
procedurach karnych. Położono nacisk na sposób prowadzenia przesłuchania oraz
promowano Kartę Praw Dziecka Świadka/Ofiary Przestępstwa.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Standardy przesłuchań małoletnich
świadków
Standardy przyjaznych pokoi przesłuchań (opr. koalicja)
Rekomendacje MS i FDN z 2007 i 2013 roku dotyczące
wyposażenia pokoi i sprzętu umożliwiającego nagrywanie
przesłuchań
Standardy przesłuchań w trybie art. 185a i 185b kpk (opr.
Rada ekspertów)
Rekomendacje MS i FDN z 2010 roku dotyczące procedur
przesłuchań małoletnich świadków.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Przyjazny pokój przesłuchań
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Pokój techniczny
•
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Standardy a Rozporządzenie
Ministra Sprawiedliwości
Standardy dotyczące pomieszczeń jak
i samego przesłuchania został uwzględnione
w projekcie Rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości w sprawie sposobu
przygotowania przesłuchania w trybie
określonym w art. 185a-185c kodeksu
postępowania karnego
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Certyfikacja pokoi przesłuchań
• Zgłoszenie pokoju do procedury certyfikacji
• Wizytacja prawnika i psychologa
• Ocena ankiet
• List gratulacyjny
• Uroczyste wręczenie certyfikatu
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Certyfikowane przyjazne pokoje przesłuchań
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
.
Wzmocnienie działań na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
Dziękuję za uwagę
Andrzej Augustyniak
Wydział ds. Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie
Departament Współpracy Międzynarodowej i
Praw Człowieka
Ministerstwo Sprawiedliwości
Al.. Ujazdowskie 11
00-950 Warszawa
telefon: (022) 23-90-653
e-mail: [email protected]