Prezantim



Tema: Kontrata e know-how-it

 Punoi:Liridona Bujupaj

Kuptimi I kontratës së know how-it

  Kontrata e know-how-it kryesisht permban ne vete një vëllim te diturisë dhe te pervojës dhe qe ka aplikim ne ekonomi.

Know how është nje kreacion shpirtëror I mendjes se njeriut dhe mund te shfaqet në formë të materializuar me anë të shenimit ne letër edhe pse nuk e jep atributin e sendit material.

Kuptimi etimologjik i know how-it

  Nocioni I know-how-it si shprehje nuk ka ndonje perkthim adekuat,ne gjuhen shqipe, mirpo e zëvendësojme me një shprehje të përafërt për nga kuptimi dhe përmbajtja “dijeni dhe pervojë” Në SHBA dominon përkufizimi sipas të cilit know how permban elemente të ndryshme materiale si p.sh:formula receptura,vizatime,plane,dosje teknike,specifikacione,etj.

Natyra juridike e kontrates

  Me kontraten e know-how it njëra pale kontraktuese obligohet të bartë dijeninë apo pervojën afariste në pikëpamje të teknikës apo teknologjis ë.

Pala tjetër obligohet që ta paguaj qmimin kontraktues,për dijeninë dhe pervojën e bartur të kesaj kontrate.

Natyra dhe mbrojtja juridike

  Natyra juridike e know-how it është dukshëm më e gjerë sesa vet natyra e kontratës se know-how-it Mbrojtja juridike eknow-how-it realizohet me mbrojtjen e kontratës,por edhe me një sër dispozitash si psh:të drejtes penale,ligjet të cilat e rregullojnë keqpërdorimin e sjelljes monopolistike,dispozitat administrative,etj

 Me kontrat ë n e konow-how it rregullohen çështjet e kooperimit dhe të bashkepunimit afategjatë ekonomiko afarist në qarkullimin e mbrendshëm dhe të jashtëm,në dispozitat për investimet e kapitalit të huaj.

 Dispozita më e rëndësishme është dispozita e LMD-së e cila ne mes të tjerash parasheh: “me kontratën për licencën obligohet dhënsi I licencës,që marrësit të licencës ti bart në tërësi apo pjesërisht të drejtën e shfrytezimit të shpikjes,dijenisë teknike dhe pervojës,shembullit apo modelit,ndërsa marrësi obligohet që për këtë ti paguaj shpërblimin e caktuar.

Llojet e kritereve per percaktimin e kontrates know-how

    Sipas kriterit të parë,nuk është e domosdoshme bartja e të drejtës ekskluzive të shfrytëzimit të dijenis dhe prvojës se huaj . Sipas kriterit të dytë-duhet bërë dallimi në mes të kontratës së pastër dhe kontratës së kombinuar të know-how-it.

Te kontrata e pastër objekt I kontrtës është vetëm konow-howi Ndërsa te kontratat e kombinuara mund të ekzistojne edhe detyrime tjera të rëndesishme 

Shkaqet e pushimit te parakohshem te kontrates

 Njera nga keto eshte se pala kontraktuese mund te shkepus kontraten,nese pala tjeter e ben cenimin e rende te kontrates si psh:mospermbushjen e plote te know-how-it ,mospermbushjen e garancioneve ne pikpamje te bartjes se objektit,etj.

Kontrata per franshizingun

  Kontrata per franshizingun është sistem I ri kontraktues i distribuimit të shërbimeve dhe mallrave,i cili lindi dhe u zhvillua në SHBA. Fjala angleze “franchise”do të thotë të drejta dhe “privilegje” Kontrata për frashizingun është marrëveshje legale për udhëheqjen e biznesit të caktuar në përshtatje me metodat operative dhe me sistemin financiar.

Ndarjet më te rëndësishme mbi frashizingun jane:

 Frashizingu i mallrave  Frashizingu ne qarkullim afarist  Frashizingu industrial

Frashizingu i mallrave

 Është lloj ne bazë te së cilit ofruesi i frashizingut i jep tregtarit të cilin e zgjedh te drejën e shitjes të ndonjë lloji të prodhimit të caktuar në një territor të përcaktuar deri të shfrytëzuesi i fundit-blerësi.

Frashizingu në qarkullim afarist

  Ështe ofruesi i frashizingut i cili ofron pranuesit te frashizingut një tërësi të shërbimeve(të drejtat e shfrytëzimit të njohurive afariste dhe teknike,dhënien e shërbimeve nën emrin tregtar,vulës dhe shenjave të tjera mjeteve rregullave etj) Është karakteristik për sferën e hoteleris, rrjetave të pikave të furnizimit me karborante etj

.



Frashizingu industrial

Nënkupton atë lloj të frashinzingut lëndë e të cilit përveq prodhimit dhe shitjes së mallrave të caktuara në pikëpamje të rregullimit të procesit të përdorimit dhe aplikimit të disa fazave tekniko-teknologjike të prodhimeve ushqimore si dhe të pijeve.

Kontrata për tajmesheringun

 Me këtë kontratë njëra palë kontraktuese,dhënësi I tajmesheringut,detyrohet qe palës tjeter kontraktuese shfrytëzuesit që palës tjetër kontraktuese – shfrytëzuesit të tajmesheringut, tia jap në shfrytëzim të drejtën e shfrytëzuesit ekonomik të një objekti të caktuar ekonomik,në interval të caktuar kohor,ndërsa pala tjetër-shfrytëzuesi I tajmesheingut ka për detyrë që objektin përkatës ekonomik –të paraparë me kontratë,ta shfrytëzojë me vëmendje të lartë biznesore,në mirëbesim ,në menyrën dhe sipas kritereve që I pergjigjen destinimit të objektit gjegjës ekonomik, rregullave dhe parimeve te profesionit dhe nikoqirit të mirë.

Faliminderit p

ër

vem

ë

ndje

.