Transcript Pobierz

Własności rynku terminowego
Instrument pochodny i bazowy


Pochodne nie istnieją samoistnie, Aby
się pojawiły konieczne jest istnienie
innych instrumentów, stanowiących
podstawę ich utworzenia.
Na tym rynku istnieje para ściśle
powiązanych instrumentów:
- bazowego
- pochodnego, zależnego od
bazowego (ale nie odwrotnie)
2
Instrument pochodny i bazowy
Instrumentem bazowym jest najczęściej instrument
kasowy. Nie jest to jednak zasada. Są instrumenty
terminowe, które stanowią instrument bazowy dla
innych terminowych (np. opcje na futures)
 Podstawową cechą pochodnych jest istotna różnica w
czasie między:
- datą transakcją kupna-sprzedaży, tj. zawarciem
umowy dotyczących warunków dostawy i rozliczenia
- datą dostawy i rozliczenia.
Okres między jednym a drugim zdarzeniem stanowi
jednocześnie okres istnienia (życia, ang. life time)
danych instrumentów terminowych.

3
Motywy operacji terminowych

Instrumentami pochodnymi handluje się
dla dwu celów:
- zarządzania ryzykiem portfela
(zajmując przeciwstawne pozycje w
stosunku do pozostałych instrumentów)
- osiągnięcia zysków spekulacyjnych
(poprzez wykorzystanie tzw. dźwigni
finansowej)
4
Zarządzanie ryzykiem portfela



Zakłada się dodatnią korelację miedzy ryzykiem a
premią za jego podjecie
Zarządzanie ryzykiem oznacza tworzenie takiego
portfela papierów wartościowych, który odpowiada
skłonności do ryzyka właściciela
Rynek terminowy opowiada grze o sumie zero
(suma wygranych jest równa sumie przegra-nych).
Również każda pojedyncza gra charakteryzuje się
symetrią i równością: wygrana = przegrana
5
Zarządzanie ryzykiem portfela cd.


Inwestując w instrumenty pochodne korzyści
odnosi się dzięki dobremu przewidywaniu
kierunku zmian na rynku. Bez znaczenia, czy
jest to hossa czy bessa
Komponując portfel z instrumentów, z których
jedne są pozytywnie skorelowane z
kierunkiem ruchu rynku, inne zaś negatywnie
otrzymuje się portfel o pożądanym poziomie
ryzyka
6
Prawdopodobieństwo straty na inwestycji o oczekiwanej stopie
zwrotu x=19% i odchyleniu standardowym 3%, finansowanej z
kredytu o stopie 15%
0,0913
15%
19%
21%
7
Teoretyczne aspekty
zabezpieczenia



Zabezpieczając portfel ponosimy pewne
koszty i zmniejszamy oczekiwaną wartość
zysku
Skutkiem zabezpieczenia jest mniejsze
prawdopodobieństwo straty
Dzięki zabezpieczeniu uzyskujemy nowy,
bardziej wysmukły rozkład
prawdopodobieństwa wyników na inwestycji
8
Prawdopodobieństwo straty na inwestycji finansowane kredytem 15%
w dwu rozkładach: pierwszy o parametrach x=19%, σ=3%, drugi
x=17%, σ=1,2%,
Prawdopodobieństwo
straty bez zabezp.
Prawdopodobieństwo
straty z zabezp.
0,048
15%
17% 19%
9
Dźwignia finansowa


Dźwignia finansową określa się cenę
instrumentów finansowych, które dają
możliwość bardzo wysokiej (np. kilkaset
procent) stopy zwroty na inwestycji
Dźwignia finansowa działa w dwie
strony. Możliwości osiągnięcia bardzo
wysokiej stopy korzyści towarzyszy
możliwość bardzo wysokiej stopy straty
10
Podstawowe pochodne


Transakcje „na pniu” – sprzedaż produktów,
które nie zostały jeszcze wytworzone (np.
mieszkań jeszcze nie wybudowanych, zboża
jeszcze nie skoszonego)
Operacje forward - umowa dotycząca,
dostawy określonych walorów (towarów,
walut, akcji lub innych), w określonym
momencie czasu, po umówionej z góry cenie,
z ewentualnym zabezpieczeniem postaci
depozytu, złożonego przez nabywcę u
dostawcy
11
Podstawowe pochodne cd.


Futures - one dwustronnie zabezpieczonymi (przez sprzedawcę i nabywcę)
umowami o dostawę określonych
walorów w wyznaczonym czasie i ilości.
Opcje - zbywalne uprawnienia do
zakupu względnie do sprzedaży
określonych walorów, w określonym
czasie i po z góry wyznaczonej cenie.
12
Podstawowe pochodne cd.


Swap - umowa między dwoma partnerami,
określającą zasady wzajemnych płatności,
zależne od określonego parametru rynku
(stopy procentowej, kursu walutowego itp.)
Istnieją także instrumenty stanowiące
połączenia dwu lub więcej instrumentów
pochodnych, np. opcje na swap, kombinacje
opcji
13
Rodzaje ryzyka


Ryzyka systemowe - czyli zależne
od parametrów kształtujących
cały system gospodarczy
Ryzyka niesystemowe - mające
znaczenie tylko w relacji
przedsiębiorstwo – jego lokalne
otoczenie.
14
Ryzyka systemowe



Ryzyko inflacyjne - ryzyko związane z
nieprzewidywalnymi ruchami cen w całej
gospodarce. Jest określone przez skalę i
nieprzewidywalność zmiany indeksu cen
Ryzyko stopy procentowej. Określa je skala i
wahań rynkowych indeksów stopy
procentowej (LIBOR, WIBOR).
Ryzyko walutowe. Określa je zakres i
nieprzewidywalność wahań kursu danej
waluty.
15
Ryzyka systemowe cd.


Ryzyko rynku. Można je nazwać, w
uproszczeniu, ryzykiem koniunktury. Na
giełdzie określone jest skalą wahań
odpowiednich indeksów rynkowych,
obejmujących cały rynek lub jego fragmenty
(branże).
Ryzyko polityczne. Oznacza wahania stopy
zwrotów na inwestycjach wywołane
regulacjami prawnymi i innymi instrumentami
sterowania gospodarki przez państwo, które
mają podłoże polityczne
16
Ryzyka niesystemowe



Ryzyko kredytowe można określić jako
niebezpieczeństwo odzyskania należności
Ryzyko płynności – niebezpieczeństwo braku
możliwości uregulowania wymagalnych,
gotówkowych zobowiązań, wynikające z
braku płynnych środków
Ryzyko finansowe – niebezpieczeństwo
uzyskania ujemnej rentowności. Zależy od
czynników zewnętrznych i od wewnętrznych
(m.in.. )struktury pasywów
17
Ryzyka niesystemowe cd.



Ryzyko zarządzania – niebezpieczeństwo
popełniania błędów lub zaniechań przez
menadżerów przedsiębiorstwa
Ryzyko społeczne –niebezpieczeństwo
powstania konfliktów z załogą przedsiębiorstwa (strajki, porzucanie obowiązków)
Ryzyko prawne – ryzyko powstanie wymagalnych roszczeń w stosunku do
przedsiębiorstwa określonych przez sąd
wskutek przekroczenia obowiązujących norm
lub nieprzestrzegania zasad
18
Pochodne jako instrumenty
zabezpieczające


Ryzyko inflacyjne Pochodne, dla których
instrumentami bazowymi byłyby indeksy
inflacji praktycznie nie występują. Ponieważ
jednak istnieje silny związek inflacji ze
stopami procentowymi, można się tu
zabezpieczać przez jej pochodne
Ryzyko stopy procentowej. Zabezpieczeniem
są kontrakty forwad (FRA), futures i swap
19
Pochodne jako instrumenty
zabezpieczające cd.


Ryzyko walutowe –
najczęściej stosowa-nymi instrumentami
zabezpieczającymi są opcje walutowe,
swapy, forwardy walutowe
Ryzyko rynku – stosuje się tu futures i
opcje na indeksy giełdowe
20
Pochodne jako instrumenty
zabezpieczające cd.


Dla większości ryzyk niesystemowych nie ma
odpowiednich pochodnych, służących do
zabezpieczania przed nimi. Wynika to z
bardzo niskiej płynności takich instrumentów,
związanych z pojedynczym
przedsiębiorstwem.
W przypadku dużych kredytów stosuje się
czasem jako zabezpieczenie tzw. swapy
kredytowe
21