Transcript prez2
Model flexicurity – elastyczność rynku pracy przy zachowaniu bezpieczeństwa zatrudnienia Kształcenie Ustawiczne Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Fundusz Społecznego Nr projektu: WNA-POKL.08.01.03-14-010/10 Biuro Projektu: ul. Kopernika 36/40 mazowsze.opzz.org.pl 00-924 Warszawa, tel. +48 225515636-38 1. Kształcenie ustawiczne w Polsce 2. Kształcenie ustawiczne w Unii Europejskiej 3. Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracy 4. Planowanie ścieżki kariery zawodowej Kształcenie ustawiczne - definicje Kształcenie ustawiczne to współczesny model edukacji polegający na ciągłym odnawianiu i podnoszeniu wiedzy i kwalifikacji ogólnych i zawodowych, trwający w ciągu całego życia jednostki. Potrzeba edukacji permanentnej rodzi się w warunkach współczesnej, ciągle zmieniającej się rzeczywistości społeczno-kulturowej, do której jednostka musi się adoptować i którą musi rozumieć (Encyklopedia pedagogiczna XXI w, red. T.Pilch) Kształcenie ustawiczne - definicje Właściwości edukacji ustawicznej: 1. Trwałość procesu kształcenia i wychowania 2. Szeroko pojęta drożność pomiędzy różnymi formami i ogniwami kształcenia 3. Elastyczność edukacji jako podstawowy warunek zapewnienia jej ustawiczności. Kształcenie ustawiczne w Polsce Formy kształcenia ustawicznego 1. Osadzone w systemie oświaty 2. Warunkowane przez wolny rynek realizowane na zasadach określonych w przepisach o działalności gospodarczej (tzw. zasadach komercyjnych) lub na zasadach wynikających z innych przepisów, np. przepisów dotyczących wykonywania zawodów regulowanych. Kształcenie ustawiczne w Polsce System kształcenia ustawicznego w Polsce jest skierowany głównie do: • bezrobotnych (szkolenia i warsztaty z poradnictwem) • dorosłych planujących uzupełnić swój poziom wykształcenia (szkoły dla dorosłych) Zwykle w obu tych grupach przeważają osoby relatywnie młode. Kształcenie ustawiczne w Polsce Samokształcenie Kształcenie nadobowiązkowe 1 1 2 3 2 3 Kształcenie obowiązkowe w systemie szkolnym Przygotowanie do kształcenie ustawicznego Dalsze kształcenie w systemie oświaty Kształcenie w życiu zawodowym Kształcenie ustawiczne w Polsce Instytucje działające w obszarze kształcenia ustawicznego w Polsce Poziom centralny • Ministerstwo Edukacji Narodowej • Ministerstwo Gospodarki • Ministerstwo Finansów • Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej • Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Poziom wojewódzki • Urząd Marszałkowski • Wojewódzki Urząd Pracy • Kuratorium Oświaty Poziom Powiatu / Gminy • Urząd Miasta, Starostwo Powiatowe • Powiatowe Urzędy Pracy Kształcenie ustawiczne w Polsce 1. 2. 3. 4. 5. 6. Rynek usług edukacyjnych Centra Kształcenia Ustawicznego Centra Kształcenia Praktycznego Szkoły dla dorosłych Szkoły Wyższe (w tym studia podyplomowe i doktoranckie) Placówki Naukowe, ośrodki badawczo rozwojowe Ośrodki szkolenia, dokształcania i doskonalenia kadr, stowarzyszenia, fundacje, spółki z o.o, spółdzielnie i inne Kształcenie ustawiczne w Polsce • • • • • Rejestr instytucji szkoleniowych baza sprawozdawcza (Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 października 2004 w sprawie rejestru instytucji szkoleniowych) ułatwienie osobom zainteresowanym ogólnej orientacji w rynku ofert szkoleniowych wpis do rejestru odbywa się na podstawie wniosku instytucji złożonego w WUP www.ris.praca.gov.pl potwierdzenie jakości – system akredytacji Kuratorium Oświaty Kształcenie ustawiczne w Polsce Udział Polaków w kształceniu ustawicznym Rodzaj kształcenia ustawicznego: • nieformalne 29 %, • pozaszkolne 15 %, • szkolne 10% Czynniki demograficzne: • płeć • wiek • status na rynku pracy • wielkość miejsca zamieszkania Kształcenie ustawiczne w Polsce • • • • • • Bariery brak świadomości potrzeby kształcenia negatywne postawy społeczne wobec idei uczenia się przez całe życie, szczególnie wśród osób starszych i gorzej wykształconych stosunkowo niski poziom dostępu do Internetu koszt szkoleń brak wiedzy nt. szkoleń niewystarczająca współpraca instytucji szkolących z pracodawcami oraz partnerami społecznymi i gospodarczymi Kształcenie ustawiczne w Polsce Uniwersytety Trzeciego Wieku 1. 2. 3. 4. 5. 6. W Polsce działa blisko 110 Uniwersytetów Trzeciego Wieku, które łącznie zrzeszają 25 tysięcy słuchaczy. Uczestnictwo na zasadzie dobrowolności Przeważają kobiety Wykształcenie formalne na średnim lub wyższym poziomie Swoista elita osób starszych, dla których ważny jest indywidualny rozwój poprzez edukacje Wiek osób przyjmowanych jest zróżnicowany, zazwyczaj powyżej 40 lat. http://www.utw.pl/ Kształcenie ustawiczne w UE Strategia Lizbońska: Stworzenie najbardziej konkurencyjnej gospodarki na świecie, której głównym motorem jest edukacja. Edukacja w Strategii jest przedstawiona jako droga do pomyślności jednostki i dobrobytu społeczeństwa, a także jako narzędzie do wyrównywania szans życiowych dla wielu ludzi i zmniejszania marginalizacji. Kształcenie ustawiczne w UE Strategia Lizbońska - cele Zapewnienie powszechnego dostępu do edukacji ustawicznej Zapewnienie powszechnego dostępu do Internetu Działania zapobiegające marginalizacji społecznej i promujące aktywne postawy obywatelskie Poradnictwo Przeciwdziałanie wydłużaniu czasu trwania kształcenia prowadzącego do uzyskania kwalifikacji Aktualizowanie programów nauczania Zapewnienie wysokiej jakości kształcenia i szkolenia Doprowadzenie do uznawalności kwalifikacji w UE Kształcenie ustawiczne w UE Europejskie ramy referencyjne Kompetencje to połączenie wiedzy, umiejętności i odpowiednich do kontekstu postaw. Zestaw ośmiu kompetencji kluczowych dla kształcenia ustawicznego: I. Porozumiewanie się w języku ojczystym II. Porozumiewanie się w językach obcych III. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne IV. Kompetencje informatyczne V. Zdolność uczenia się VI. Kompetencje interpersonalne, między kulturowe i społeczne oraz kompetencje obywatelskie VII. Przedsiębiorczość VIII. Ekspresja kulturalna. Kształcenie ustawiczne w UE Europejskie ramy kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie • W 2007 roku Parlament Europejski przyjął opracowany przez Komisję Europejską traktat Europejskie ramy kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (European Qualifications Framework - EQF). • Jest to nowe narzędzie, które ma umożliwić obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, a szczególnie pracodawcom, łatwiejsze porównanie kwalifikacji osób pochodzących z różnych krajów oraz lepszą przejrzystość kwalifikacji. Kształcenie ustawiczne w UE Nadrzędne cele EQF: • promowanie mobilności zawodowej obywateli między państwami członkowskimi • ułatwianie kształcenia przez całe życie. Obydwa cele są obecnie niezbędne do osiągania bardziej satysfakcjonującej pracy przez obywateli oraz wzrostu ekonomicznego w Europie Kształcenie ustawiczne w UE Lifelong Learning • zintegrowany program obejmujący programy edukacyjne, programy praktyk zawodowych oraz programy promujących e-learning • w budżecie na lata 2007-2013 prawie 7 miliardów euro • program LLP umożliwia uczenie się osobom w każdym wieku. • składa się z czterech subprogramów: Comenius - przeznaczony dla szkół niższego szczebla Erasmus - dla instytucji kształcenia wyższego, Leonardo da Vinci - dla organizujących praktyki zawodowe, Grundtvig - dla edukacji dorosłych. Kształcenie ustawiczne w UE • • • • • • • • • Kształcenie ustawiczne w Szwecji Zintegrowane podejście na każdym szczeblu edukacji specjalne plany dotyczące kształcenia dorosłych Więcej dzieci uczestniczących w zajęciach przedszkolnych Wspólne podstawy programowe umożliwiające zdobycie określonego zestawu umiejętności Szereg opcji o wspólnej podstawie programowej uprawniających do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe Indywidualne programy wyrównawcze Różnorodność, elastyczność i nowe technologie z myślą o jak najszerszym dostępie oraz współpraca ze środowiskiem Szeroki wachlarz możliwości Priorytetowy cel: średnie wykształcenie dla wszystkich Pomoc materialna Kształcenie ustawiczne w UE • • • • • • Kształcenie ustawiczne we Francji Bardzo racjonalne powiązanie kształcenia w systemie szkolnym z ogólnym i zawodowym kształceniem ustawicznym Walidacja doświadczenia zawodowego Priorytetowe obszary i sektory edukacji oraz program „nowych szans” mający zapobiec odchodzeniu ze szkoły młodzieży bez kwalifikacji Nowe technologie informacyjno-komunikacyjne i Internet w większości szkół Uznawanie doświadczenia zawodowego w postaci formalnie udokumentowanych kwalifikacji Przeciwdziałanie niepowodzeniom w nauce i zmniejszenie liczby studentów przerywających studia Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracy Czym dla Ciebie jest praca? • • • • • trud i wysiłek akt twórczy rozwój osobowości zaspokajanie potrzeb znaczenie społeczne Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracy Elastyczność i mobilność zawodowa 1. Elastyczność zawodowa pozwala na dostosowanie się do nowych wymagań na stanowisku pracy, do nowych rozwiązań a także przekwalifikowania się. 2. Mobilność zawodowa • zjawisko przemieszczania się pracowników i zmiany zawodów • polega na bieżącym monitorowaniu zmian zachodzących na rynku pracy i uzyskiwaniu takich kompetencji, które są poszukiwane przez pracodawców. • umiejętność dostosowania się pracowników do wymogów rynku pracy poprzez: - gotowość do zmian pracy, zawodu, - doskonalenie i poszerzanie swoich kwalifikacji zawodowych, Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracy Cechy współczesnego rynku pracy • • • • • • • otwarty – zasada konkurencyjności wydajności pracy sprzyjający tworzeniu się rynku fachowców, akcentujący zapotrzebowanie na zawody techniczne wymagający aktywności pracowników i pracodawców wskazujący na znaczenie kompetencji ponadzawodowych, promujący elastyczność działania i myślenia zachęcający do rozwijania postawy interkulturowej umożliwiającej poruszanie się w środowisku międzynarodowym • motywujący, • wymagający mobilności, • promujący całożyciowe uczenie się Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracy • • • • • • • • • • Cechy człowieka mobilnego zawodowo: umie wyrażać swoje oczekiwania potrafi przekładać swoje oczekiwania na działania potrafi formułować cele i dążyć do ich realizacji jest dokładny, skrupulatny, zorganizowany jest pozytywnie nastawiony do życia, do zmian ma świadomość swoich możliwości umie pracować w zespole umie analizować informacje łatwo nawiązuje kontakty jest otwarty na zmiany Przekwalifikowanie • nabycie dodatkowych bądź nowych kwalifikacji w ramach tej samej grupy zawodowej, np. pedagogiki: • Przekwalifikowanie najczęściej związane jest ze zmianą zapotrzebowania na rynku pracy bądź dążeniem do udoskonalenia się w swojej dziedzinie. • Zarządzanie zmianą Planowanie ścieżki kariery zawodowej Przemyślane planowanie własnej kariery zawodowej składa się z kilku etapów zawierających obie te grupy czynników: 1. Poznania siebie, czyli czynniki wewnętrzne. 2. Poznanie zawodów, rynku pracy, czyli czynniki zewnętrzne. 3. Konfrontacja tych dwóch grup czynników. 4. Właściwe zaplanowania kariery, czyli określenia drogi rozwoju zawodowego, w tym znalezienia ścieżek kształcenia prowadzących do wybranego zawodu lub grupy zawodów. Planowanie ścieżki kariery zawodowej Czynniki wewnętrzne: • • • • • • zainteresowania umiejętności – kompetencje temperament system wartości stan zdrowia samoocena Planowanie ścieżki kariery zawodowej Najbardziej pożądane na rynku pracy kompetencje miękkie: • • • • • • • • • umiejętność strategicznego, analitycznego i kreatywnego myślenia dobra organizacja pracy własnej, chęcią i umiejętnością nabywania nowych kompetencji odpornością na stres umiejętność sprawnego komunikowania sięi prezentowania wiedzy wywieranie wpływu na inne osoby (w tym negocjowanie) nawiązywanie kontaktu i utrzymywania długoterminowych relacji skuteczne zarządzanie innymi osobami, w tym zarządzanie zespołem motywowania współpracowników oraz rozwijania ich potencjału. Planowanie ścieżki kariery zawodowej Czynniki zewnętrzne - klasyfikacje zawodów: • Opracowana przez Departament Pracy USA, zgodnie, z którą zawody dzielą się na trzy grupy (zawody dot. danych (informacji), zawody dotyczące ludzi, zawody dotyczące przedmiotów, (rzeczy). • Klasyfikacja Johna L. Hollanda, której autor wyróżnia 6 typów środowisk zawodowych odpowiadających 6 typom osobowości. Zarówno do jednej, jak i do drugiej klasyfikacji istnieją narzędzia - testy, diagnozujące predyspozycje do wykonywania zawodu z danej grupy. • Rodzima, polska „Klasyfikacja zawodów i specjalności". Struktura tej klasyfikacji systematyzuje ponad półtora tysiąca zawodów w grupy elementarne, a te z kolei w bardziej złożone grupy średnie duże i wielkie. Z klasyfikacją tą można się zapoznać na stronie: www.praca.gov.pl. Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracy • • • • • • • • • Przyszłość na rynku pracy informatyka, telekomunikacja, Internet i technologie informacyjne biotechnologia i ochrona środowiska nowoczesne operacje finansowe oraz elektroniczna bankowość i handel elektroniczny ochrona zdrowia i opieka społeczna informacja, kultura popularna i przemysł rozrywkowy edukacja biznes – zarządzanie firmą, transport i logistyka budownictwo, nieruchomości oraz ochrona osób i mienia Planowanie ścieżki kariery zawodowej • Wykształcenie jest jednak jednym z czynników najsilniej różnicujących grupy pracowników pod kątem wynagrodzenia. • Wiązany z edukacją poziom wiedzy i umiejętności determinuje zakres obowiązków i odpowiedzialności, na podstawie których wyceniana jest praca. • Zarówno fakt ukończenia kolejnych szczebli edukacji, jak i wybór określonego profilu kształcenia są dla pracodawców dowodem pozyskania pewnego zakresu kompetencji przez pracownika, co z kolei przekłada się na wycenę wartości jego pracy. • Najwięcej zarabiają osoby posiadające dyplom uczelni wyższej. Mediana ich płac jest aż o 31% wyższa od mediany zarobków pracowników o wykształceniu niepełnym wyższym lub posiadających tytuł licencjata (na podst. OBW) Model flexicurity – elastyczność rynku pracy przy zachowaniu bezpieczeństwa zatrudnienia Dziękuję za uwagę Izabella Panuś Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych ul. Kopernika 36/40 00-924 Warszawa [email protected] tel. +48 22 551 55 06 faks +48 22 551 55 09 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Fundusz Społecznego Nr projektu: WNA-POKL.08.01.03-14-010/10 Biuro Projektu: ul. Kopernika 36/40 mazowsze.opzz.org.pl 00-924 Warszawa, tel. +48 225515636-38