Transcript pobierz prezentację

Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu
Reforma WPR na lata 2014 -2020
ustalenia negocjacyjne
Ekonomika - Ewa Karpińska
Wrocław 25-10-2013
Wyzwania stawiane przed nową WPR
Zreformowana WPR powinna przyczyniać się do realizacji Strategii
Europa 2020, w której sformułowano 3 powiązane ze sobą priorytety:
– rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji,
– rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej
korzystającej z zasobów w sposób przyjazny środowisku
i bardziej konkurencyjnej,
– rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu.
Nowa WPR - Powinna pogodzić cele produkcyjne i środowiskowe.
Cele reformy WPR:
• opłacalność produkcji żywności i bezpieczeństwo żywnościowe,
• zrównoważony charakter gospodarki zasobami naturalnymi i działań
w dziedzinie klimatu,
• zrównoważony rozwój terytorialny.
Reforma WPR – stan negocjacji
25 czerwca br.
nastąpiło trójstronne polityczne porozumienie pomiędzy KE
Radą Europy oraz Parlamentem Europejskim
w sprawie rozporządzeń dotyczących kształtu WPR
na lata 2014 -2020.
Rozporządzenia dotyczyły:
• płatności bezpośrednich,
• wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez EFRROW,
• wspólnej organizacji rynków rolnych,
• finansowania, zarządzania i monitorowania WPR.
30 września br.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Parlamentu
Europejskiego zaakceptowała projekty rozporządzeń.
BUDŻET UE - 2014 -2020
BUDŻET UE - 2014 -2020
Budżet WPR 2014 -2020
Środki ze Wspólnej Polityki Rolnej przeznaczone dla
Polski
32,0 mld EUR = 133,4 mld PLN
Budżet WPR 2014 -2020
Proponowane środki dla Polski z budżetu UE w mln EUR
Rodzaj wsparcia
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
łącznie
2014-2020
Płatności bezpośrednie
2970 2987 3005 3022 3042 3062 3062
21148
Rozwój obszarów wiejskich 1571 1570 1569 1567 1565 1564 1562
10968
Łącznie płatności i PROW 4541 4557 4573 4589 4607 4625 4623
32116
Źródło: MRiRW Płatności Bezpośrednie - nr 7772/13 z dnia 10. 04. 2013 r
Płatności bezpośrednie – I filar WPR - uzgodnienia
• zgodzono się na możliwość kontynuowania uproszczonego
systemu płatności bezpośrednich SAPS do 2020 r. przez
państwa, które do tej pory stosowały ten system płatności,
• wprowadzono nowe komponenty systemu płatności:
 płatność za praktyki rolnicze korzystne dla klimatu
i środowiska - „zazielenienie”,
 płatności dla małych gospodarstw,
 płatności dla młodych rolników,
 płatności związane z produkcją,
 płatności z tytułu obszarów o ograniczeniach
naturalnych - ONW nowe.
Zazielenianie WPR 2014-2020
Każdy kraj członkowski na płatności proekologiczne musi
obowiązkowo przeznaczyć 30% środków z koperty krajowej.
Obowiązkowe trzy praktyki zazieleniania:
 dywersyfikacja upraw,
 utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ),
 utrzymanie obszarów proekologicznych (tzw. EFA)
lub
praktyki równoważne do trzech praktyk zazieleniania
- przynoszące korzyści dla środowiska i klimatu
równoważne lub wyższe niż praktyki obowiązkowe.
Lista praktyk równoważnych będzie określona
w załączniku do rozporządzenia.
Dywersyfikacja upraw
• 10 ha - próg zwalniający gospodarstwo z realizacji
dywersyfikacji upraw,
• dwustopniowy system realizacji praktyki:
− gospodarstwa posiadające od 10 do 30 ha gruntów ornych
2 różne uprawy na gruntach ornych, w tym uprawa główna
nie powinna zajmować więcej niż 75 % GO,
− gospodarstwa powyżej 30 ha gruntów ornych – minimum 3
różne uprawy na gruntach ornych; w tym dwie uprawy
główne nie powinny zajmować więcej niż 95% GO.
Górnych pułapów upraw nie stosuje się, kiedy uprawą główną
jest trawa lub inne pasze zielone na GO.
Trwałe Użytki zielone
• obowiązek utrzymania trwałych użytków zielonych (TUZ)
na poziomie gospodarstwa ograniczono do wyznaczonych
przez państwa członkowskie TUZ cennych przyrodniczo na
obszarach Natura 2000, obejmujących gleby torfowe
i podmokłe,
• utrzymanie TUZ na poziomie kraju lub regionu w przypadku
gdy współczynnik udziału TUZ do całkowitej powierzchni
użytków rolnych (tzw. ratio) nie spadnie poniżej 5%,
• został ustanowiony system monitoringu do śledzenia zmian
wielkości współczynnika udziału TUZ do całkowitej
powierzchni gruntów rolnych, który pozwoli na skuteczne
i szybkie wdrożenie środków zaradczych w sytuacji, kiedy
współczynnik ten ulega zmniejszeniu.
Obszary proekologiczyne ( EFA)
• gospodarstwa, posiadające ponad 15 ha gruntów ornych
z wyłączeniem TUZ będą zmuszone do utrzymywania
obszarów proekologicznych,
• powierzchnia przeznaczona na obszary proekologiczne
(EFA) ma wynosić:
− 5% pow. gruntów rolnych od 1 stycznia 2015 r.
− 7% w 2018 r.
Obszary proekologiczyne ( EFA)
Lista obszarów, z której państwo członkowskie musi wybrać
jeden bądź więcej obszarów uznanych za obszary EFA
obejmuje m.in. :
− obszary ugorowane,
− elementy krajobrazu, włączając elementy położone na
obszarze przylegającym do działki kwalifikowalnej,
− strefy buforowe bez nawożenia i pestycydów, włączając
strefy buforowe pod TUZ, na których może być
prowadzony wypas i/lub koszenie,
− międzyplony,
− uprawy wiążące azot,
− obszary pod zagajnikami o krótkiej rotacji,
Obszary proekologiczyne ( EFA) - cd
−obszary pod zagajnikami o krótkiej rotacji,
−systemy rolno-leśne,
−pasy działki przylegające do krawędzi lasu,
−obszary zalesione zgodnie z PROW
−uprawy trwałe z obsadą więcej niż 20 drzew, ale nie
przekraczającą 250 szt./ha,
−uprawy trwałe na stokach o nachyleniu 10% lub więcej oraz
−obszary objęte praktykami równoważnymi do zazielenienia:
program rolno-środowiskowy,
program rolno-środowiskowo – klimatyczny.
System dla małych gospodarstw
• płatność ryczałtowa – ma zastąpić pozostałe płatności
bezpośrednie,
• maksymalna wysokość wsparcia na gospodarstwo może
wynieść do 1250 EUR, ( od 500-1250 EUR),
• rolnicy korzystający z tej formy pomocy zostaną wyłączeni
z kontroli spełniania wymogów wzajemnej zgodności,
a także zostaną zwolnieni z konieczności stosowania
praktyk w zakresie zazielenienia,
• instrument dobrowolny dla państw członkowskich i rolników.
Płatność dla młodych rolników
• działanie obowiązkowe dla każdego Państwa
członkowskiego,
• na ten rodzaj wsparcia można będzie przeznaczyć do 2%
koperty krajowej,
• stawka płatności podstawowej dla młodych rolników będzie
podwyższona o 25%,
• każde Państwo członkowskie ustali limit hektarów
w gospodarstwie do jakiego będzie ta płatność stosowana,
• do płatności będą się kwalifikować rolnicy, którzy nie
ukończyli 40 roku życia i gospodarują nie dłużej niż 5 lat.
Płatności związane z produkcją
• Na ten rodzaj wsparcia kraje będą mogły przeznaczyć do
10% krajowej koperty krajowej,
• w krajach, które stosowały SAPS, w tym Polsce do 15%
koperty (13% + 2% na rośliny strączkowe),
• płatność ta nie powinna prowadzić do wzrostu produkcji,
a jedynie do jej utrzymania,
• sektory wsparcia: zboża, nasiona oleiste, rośliny
wysokobiałkowe, rośliny strączkowe, len, konopie, ryż,
orzechy, ziemniaki skrobiowe, mleko i przetwory mleczne,
nasiona, mięso baranie i mięso kozie, wołowina i cielęcina,
oliwa z oliwek, jedwabniki, susz paszowy, chmiel, burak
cukrowy, owoce i warzywa oraz zagajniki o krótkiej rotacji.
Wsparcie uzupełniające
• Kraje członkowskie stosujące system SAPS w tym Polska
będą mogły kontynuować do 2020 r. płatności z budżetu
krajowego dla sektorów wspieranych obecnie w ramach
płatności uzupełniających.
• Podstawą do ustalenia wysokości wsparcia krajowego
będzie kwota płatności uzupełniających zatwierdzona
przez KE na 2013 r.
• Wysokość wsparcia ma być stopniowo zmniejszana
o 5 punktów procentowych w stosunku do 2013 roku,
zaczynając od 75% w roku 2015, do 50% w roku 2020.
Pozostałe płatności bezpośrednie
• Capping -degresywność – ograniczenie płatności dla
największych gospodarstw:
− 150 tys. euro rocznie - próg powyżej, którego kwota
wsparcia, po odjęciu kosztów pracy najemnej, będzie
redukowana liniowo o 5%.
− 300 tys. euro rocznie brak płatności,
• środki uzyskane z redukcji będą wykorzystane w II filarze
w danym państwie członkowskimi na rozwój obszarów.
• Dyscyplina finansowa
− po przekroczeniu przez kraje członkowskie limitów
budżetowych na I filar WPR uruchomiony zostanie
mechanizm obniżenia płatności bezpośrednich, który
obejmie gospodarstwa rolne otrzymujące ponad 2 tys.
euro.
Pozostałe płatności bezpośrednie cd.
• Redystrybucja płatności
− możliwość zastosowania przez państwa członkowskie
dodatkowej płatności do jednakowej liczby pierwszych
hektarów (w każdym gospodarstwie), nie większej niż 30
ha lub niż średnia powierzchnia gospodarstwa w kraju
– maksymalnie do 30% koperty krajowej.
• Przepływ środków finansowych pomiędzy filarami
− państwa członkowskie stosujące system płatności SAPS
będą miały możliwość przesunięcia środków
finansowych między filarami (do 25% z II filaru na
I filar w latach 2015-2020).
Pozostałe płatności bezpośrednie cd.
• Aktywny rolnik
− aby skierować płatności bezpośrednie wyłącznie
do rolników czynnych zawodowo, w projekcie
rozporządzenia wprowadzono tzw. definicję aktywnego
rolnika,
− z płatności bezpośrednich będą wykluczane obszary,
na których nie prowadzi się prawdziwej działalność
rolniczej (np. lotniska, koleje, obiekty sportowe etc.),
− każde państwo członkowskie będzie musiało ustalić listę
obszarów i podmiotów wykluczonych z płatności . Zasady
te nie obejmą podmiotów, które otrzymują płatności
do 5 tys. euro.
Propozycja struktury kopert krajowych według KE
Premia dla młodych
rolników do 2%
koperty
…………………..
Płatności dla obszarów
z ograniczeniami naturalnymi do 5% koperty
……………………………………
Wsparcie powiązane z produkcją
od 5-10% koperty
……………………………………………………..
Uproszczony system dla małych gospodarstw do 10%
koperty
……………………………………………………………………...
Płatność proekologiczna 30% koperty krajowej
…………………………………………………………………………………
Płatność podstawowa
źródło: Biuletyn Informacyjny ARR nr 3/2013
Wspólna organizacja rynków
Mechanizmy zarządzania rynkami rolnymi:
• Kwoty mleczne będą obowiązywać do 2015 r.
• Kwoty cukrowe będą obowiązywać do 30 IX 2017 r.
• Funkcjonujące dotychczas systemy interwencji publicznej
oraz dopłat do prywatnego przechowywania – zostaną
udoskonalone – cel zwiększenie skuteczności reagowania
w sytuacji wymagającej podjęcia działań (obszar dyskusyjny
do końca nie ustalony)
• Kontynuowane będą programy:
 „Owoce w szkole”
 „Mleko w szkole”
PROW 2014 -2020 – projekt
Nowy PROW
• musi realizować trzy cele horyzontalne jakimi są :
 Innowacyjność
 Zmiana klimatu
 Środowisko
zgodnie ze
Strategią
Europa 2000
• musi się mieścić, zgodnie z przepisami unijnymi
w granicach 6 piorytetów, które określa projekt
rozporządzenia EFRROW*
*Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
PROW 2014 -2020 – projekt
Nowy PROW:
• będzie spójny z innymi programami operacyjnymi
wspierającymi działania rozwojowe kraju środkami unijnymi,
• wykorzysta dotychczasowe doświadczenia
z realizacji poprzednich programów,
• planowana regionalizacja oraz możliwość wyboru przez
województwa poszczególnych programów
z całego pakietu działań - wybór mechanizmów
pomocowych przez regiony.
PROW 2014 -2020 – projekt
PROW na lata 2014-2020 będzie realizował następujące
priorytety:
• Priorytet pierwszy – transfer wiedzy i innowacje
- zwiększanie innowacyjności, wzmacnianie powiązań pomiędzy
praktyką a badaniami naukowymi.
• Priorytet drugi – konkurencyjność rolnictwa
i żywotność gospodarstw - 2 cele:
 ułatwianie restrukturyzacji gospodarstw stojących przed
problemami strukturalnymi oraz umożliwianie ich uczestnictwa
w rynku,
 ułatwianie wymiany pokoleniowej w sektorze rolnym.
PROW 2014 -2020 – projekt
Planowane działania:
• modernizacja gospodarstw rolnych – inwestycje
w gospodarstwach rolnych, prowadzące do poprawy wyników
ekonomicznych, oszczędne gospodarowanie energią i wodą,
− pomoc dla gospodarstw do 300 ha oraz
o wielkości ekonomicznej od 15 tys. do 100 tys. euro
standardowej produkcji ( SP),
− wysokość pomocy (propozycja)
200 tys. zł zakup maszyn i inne inwestycje,
500 tys. zł na budowę lub modernizację budynków
inwentarskich,
− wysokość pomocy 40% kosztów inwestycji,
− warunek - prowadzenie rachunkowości rolnej.
PROW 2014 -2020 – projekt
Propozycje wspieranych inwestycji:
szczególnie wspierane mają być inwestycje w budynki
gospodarcze służące:
− produkcji mleka, bydła mięsnego,
− produkcji trzody - prosiąt, ( wyłączone kurniki),
− przechowalnictwu produktów rolnych pochodzących
z gospodarstwa: zboża, owoce, inne,
− stanowiące projekty zbiorowe realizowane przez co
najmniej 2 rolników,
− gospodarstwom ekologicznym lub prowadzącym
integrowaną produkcję,
− służące poprawie produktu lub zwiększeniu wartości
dodanej produktu w tym przygotowanie do sprzedaży,
− zakładanie plantacji wieloletnich.
PROW 2014 -2020 – projekt
Planowane działania:
• restrukturyzacja małych gospodarstw - granty dla małych
gospodarstw – nowość - na zwiększenie standardowej
produkcji (SO) oraz konkurencyjności - szansa na rozwój.
– Warunki: prowadzenie działalności rolniczej w celach
zarobkowych w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej,
– wyjściowa wielkość ekonomiczna od 2 tys. do 15 tys. euro,
– docelowa wielkość ekonomiczna – nie mniej niż 15 tys.
euro, wzrost musi wynieść co najmniej 20% wartości
wyjściowej,
– prowadzenie rachunkowości rolnej.
Wysokość planowanej premii – 60 tys. zł
PROW 2014 -2020 – projekt
Planowane działania:
• premie dla młodych rolników - działanie dość podobne do
funkcjonującego obecnie.
− Warunki : po raz pierwszy rozpoczęcie prowadzenia
gospodarstwa rolnego, wiek do 40 lat, wykształcenie
rolnicze,
− pow. docelowa gospodarstwa – nie mniej niż średnia
powierzchnia gospodarstwa w woj. do 300 ha max,
− wielkość ekonomiczna SP nie mniej niż 20 tys. euro do
max. 100 tys. euro,
− stanowi własność beneficjenta lub dzierżawę z AWRSP
jednostki samorządu terytorialnego.
Wysokość planowanej premii – do uzgodnienia ? (premia
wypłacana w 2 ratach)
PROW 2014 -2020 – projekt
• Priorytet trzeci – łańcuch żywnościowy
i zarządzanie ryzykiem
2 cele:
 integrowanie producentów z łańcuchem żywnościowym,
 wspieranie zarządzania ryzykiem w gospodarstwie.
PROW 2014 -2020 – projekt
Planowane działania:
• dotacje dla gospodarstw rolnych wdrażających systemy
jakości, refundacja kosztów certyfikacji,
• przetwórstwo i marketing produktów rolnych,
• tworzenie grup producentów rolnych,
• podstawowe usługi i odnowa na obszarach wiejskich
– budowa targowisk , dróg lokalnych,
• przywracanie potencjału produkcji rolnej, zniszczonego
w wyniku klęsk żywiołowych.
PROW 2014 -2020 – projekt
• Priorytet czwarty – ukierunkowanie wsparcia na
odtwarzanie, ochronę i wzmacnianie ekosystemów
- realizowany przez 3 cele:
 odtwarzanie i zachowanie bioróżnorodności,
 działania na obszarze Natura 2000,
 poprawa gospodarki wodnej, poprawa gospodarowania glebą.
PROW 2014 -2020 – projekt
Planowane działania:
• program rolno-środowiskowy - ochrona siedlisk
przyrodniczych, różnorodności krajobrazu, zasobów
genetycznych roślin i zwierząt, zrównoważone
gospodarowanie środkami do produkcji rolnej,
• rolnictwo ekologiczne – pomoc dla gospodarstw,
• płatności Natura 2000 – ochrona siedlisk cennych przyrodniczo
i zagrożonych gatunków roślin oraz zwierzą,
• płatności ONW,
• scalanie gruntów.
PROW 2014 -2020 – projekt
• Priorytet piąty – gospodarowanie zasobami
i przechodzenie na gospodarkę niskoemisyjną
realizowany przez 4 cele szczegółowe:
 poprawa efektywności korzystania z zasobów wodnych,
 poprawa efektywności korzystania z energii,
 ułatwianie dostaw i wykorzystanie odnawialnych źródeł
energii,
 redukcja emisji podtlenku azotu i metanu
z rolnictwa oraz pochłanianie dwutlenku węgla
w rolnictwie i leśnictwie.
PROW 2014 -2020 – projekt
Planowane działanie:
• Zalesianie i tworzenie terenu zalesieniowego.
• Zasady przyznawania pomocy podobne do obecnie
obowiązujących.
− Warunki: beneficjent jest właścicielem gruntów
przeznaczonych do zalesienia,
− do zalesienia będą mogły być przeznaczane grunty
przewidziane do zalesienia w planach zagospodarowania
przestrzennego,
− zalesienia gruntów rolnych będą wykonywane na gruntach
rolnych użytkowanych jako grunty orne oraz sady,
− minimalna powierzchnia zalesienia 0,5 ha, maksymalna
powierzchnia -20 ha.
PROW 2014 -2020 – projekt
• Priorytet szósty – włączenie społeczne, redukcja
ubóstwa, promowanie rozwoju gospodarczego na
obszarach wiejskich
- realizowany przez 2 cele:
 ułatwianie różnicowania działalności, zakładanie małych
przedsiębiorstw,
 tworzenie miejsc pracy i wspieranie lokalnego rozwoju.
PROW 2014 -2020 – projekt
Planowane działania:
• premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej na obszarach
wiejskich – zarówno dla rolników oraz członków ich rodzin
premia 100 tys. zł na tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw,
• podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich:
− odbudowa i poprawa stanu dziedzictwa kulturowego wsi,
− rozwijanie infrastruktury handlowej, budowa obiektów
przeznaczonych na cele promocji lokalnych produktów i usług,
− tworzenie, ulepszanie lub rozbudowa infrastruktury małej skali.
PROW 2014 -2020 – projekt
Planowane działania:
• pakiet działań LEADER, obecnie funkcjonujący - obowiązkowe
przeznaczenie do 5% budżetu PROW na to działanie – nowość
• operacje wdrażane przez LGD w ramach lokalnej strategii
rozwoju:
− transfer wiedzy i innowacji oraz doradztwo (szkolenia),
− przetwórstwo i marketing produktów rolnych, w tym inkubatory
kuchenne - beneficjent - mikroprzedsiębiorcy prowadzący
działalność w zakresie przetwórstwa, przygotowania do
sprzedaży i wprowadzania do obrotu produktów rolnych oraz
rolnicy prowadzący działalność gospodarczą lecz ubezpieczeni
w KRUS – nowość,
− rozwój przedsiębiorczości – beneficjent - mikro- lub małe
przedsiębiorstwo.
Nowy PROW 2014 -2020 – konsultacje społeczne
 Nowe podejście do procesu programowania polega
na ścisłej koordynacji polityki rozwoju obszarów wiejskich
z innymi politykami unijnymi, które zawarte są we
Wspólnych Ramach Strategicznych oraz Umowach
Partnerskich.
 Każdy kraj członkowski w 2014 r. będzie zawierał
z KE „Umowę Partnerską” opisującą cele i kierunki
wydatkowania środków finansowych w ramach
przygotowanych programów operacyjnych finansowanych
z funduszy unijnych.
Projekt PROW 2014-2020 zamieszczony jest na stronie:
http://www.minrol.gov.pl
Okres wdrożenia nowego WPR
 Do końca 2014 r. Komisja Europejska musi przygotować
przepisy wykonawcze do rozporządzeń Rady i Parlamentu.
 Rok 2014 w przypadku płatności bezpośrednich będzie
traktowany jako przejściowy, a część nowych wymogów
będzie wdrożona, począwszy od 2015 roku.
DZIĘKUJĘ
ZA UWAGĘ
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu
ul. Zwycięska 8, 53-033 Wrocław
email: [email protected]
www.dodr.pl