Transcript przychody mikro i małych firm

Sytuacja mikro i małych firm w województwie podlaskim
w roku 2011 oraz perspektywy na rok 2012
Białystok, 26 kwietnia 2012r.
Sytuacja mikro i małych firm w województwie podlaskim w roku
2011 oraz perspektywy na rok 2012
Tomasz Kierzkowski
Departament Klienta Biznesowego
Białystok, 26 kwietnia 2012
Mikro i małe firmy istotnym segmentem polskiej gospodarki
 Stanowią prawie 99% wszystkich firm
- 1,65 mln aktywnych firm
- 2,14 mln mikro i małych firm (wg danych ZUS z listopada 2011 roku)
 Wytwarzają 38,3% PKB,
 Zatrudniają 52% wszystkich pracujących w polskich firmach (4,6 mln osób),
 Generują 36% przychodów w sektorze przedsiębiorstw (1 116 mld zł),
 Generują 53% zysku brutto w sektorze
Struktura zatrudnienia w przedsiębiorstwach
przedsiębiorstw (135 mld zł),
 Dysponują 21% wartości majątku trwałego
sektora przedsiębiorstw (290 mld zł).
Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2009 roku, GUS
Uwaga:
3
Mikro firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników,
Małe firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 49 pracowników,
Prawie 40 tys. mikro i małych firm zatrudniających ponad 100 tys.
osób działało w województwie podlaskim na koniec roku 2009
Polska
Podlaskie
1 604 417
38 581 (2,4%)
50 189
1 216 (2,4%)
Liczba pracujących w aktywnych mikrofirmach
3 464 201
77 385 (2,2%)
Liczba pracujących w aktywnych małych firmach
1 123 287
27 358 (2,4%)
13,6
14,9
327,1
293,6
436,0
395,0
8,3
7,7
LICZBA MIKRO I MAŁYCH FIRM
Liczba aktywnych mikrofirm
Liczba aktywnych małych firm
ZATRUDNIENIE W MIKRO I MAŁYCH FIRMACH
INWESTYCJE MIKRO I MAŁYCH FIRM
Średnie nakłady inwestycyjne w aktywnych mikrofirmach
(tys. PLN)
Średnie nakłady inwestycyjne w aktywnych małych firmach
(tys. PLN)
PRZYCHODY MIKRO I MAŁYCH FIRM
Średnie przychody aktywnych mikrofirm (tys. PLN)
Średnie przychody aktywnych małych firm (mln PLN)
Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2009 roku, GUS
Uwaga:
4
Mikro firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników,
Małe firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 49 pracowników,
Druga rozszerzona edycja raportu Banku Pekao SA
o sytuacji mikro i małych firm
 unikalna wiedza na temat mikro i małych przedsiębiorstw - wypełnianie luki
informacyjnej – poznanie potencjalnych problemów i barier dla segmentu
przedsiębiorstw mającego istotny udział w polskiej gospodarce,
 badania przeprowadzone przez PBS na grupie 7 tysięcy właścicieli firm co
zapewnia reprezentatywność wyników na poziomie kraju, 16 województw i 66 grup
powiatów,
 aktualność badania - wywiady prowadzone w sierpniu i wrześniu 2011 roku,
 analiza w zależności od branży i wielkości firmy (małe i mikro),
 porównywanie i analiza trendów za 2011 rok w porównaniu do raportu za rok
2010,
 temat specjalny poświęcony funduszom pomocowym dla mikro i małych firm,
 raport udostępniony wszystkim zainteresowanym na stronie internetowej Banku
Pekao oraz 16 regionalnych prezentacji raportu w poszczególnych
województwach.
5
Wyniki badania prezentowane w formie indeksów oraz wartości
procentowych
 Większość pytań dotyczyła oceny ostatnich 12 miesięcy oraz oceny perspektyw
rozwoju w ciągu najbliższych 12 miesięcy,
 Każda odpowiedź na pytanie była kwantyfikowana od 50 do 150
Sytuacja Pani/Pana firmy jest obecnie /
będzie w ciągu najbliższych 12 miesięcy:
dużo lepsza niż rok temu/ niż obecnie
150
lepsza niż rok temu/ niż obecnie
125
taka sama jak rok temu/ niż obecnie
100
gorsza niż rok temu/ niż obecnie
75
dużo gorsza niż rok temu/ niż obecnie
50
Indeks za ostatnie 12 miesięcy
Indeks za przyszłe 12 miesięcy
Im niższa (wyższa) od 100 wartość indeksu,
tym gorsza (lepsza) ocena danego problemu
6
Indeksy oraz analiza trendów przedstawione w formie graficznej
Indeksy z tegorocznego badania
86/95 - indeks za ostatnie 12
miesięcy / indeks za przyszłe 12
miesięcy
Różnica między indeksem za
ostatnie i przyszłe 12 miesięcy
Im większa różnica między
indeksami, tym ciemniejszy kolor
Analiza trendu
Średnia z indeksów za 2010 (94) i
2011 (90)
Skrajne wartości indeksów z
tegorocznego badania
Oznaczane kolorem zielonym
(maksima) i czerwonym (minima)
7
Wyniki badania prezentowane również na poziomie 66 grup
powiatów (podregionów) – osobno dla każdego z 16 polskich
województw
Maksymalny błąd statystyczny dla
wartości indeksów:
• +/- 0,5 pkt. – cały kraj
• +/- 2 pkt. – województwo
• +/- 4 pkt. – grupa powiatów
Maksymalny błąd statystyczny dla
wartości procentowych:
• +/- 1,8 pkt. % – cały kraj
• +/- 5 pkt. % – województwo
• +/- 10 pkt. % – grupa powiatów
8
Mimo nieznacznego pogorszenia nastrojów w 2011 roku
przedsiębiorcy z umiarkowanym optymizmem patrzą na rok 2012
Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro
i Małych Firm – syntetyczna miara
nastrojów właścicieli firm kalkulowana jako
średnia indeksów dla 8 obszarów:
sytuacja polskiej gospodarki,
sytuacja branży,
sytuacja firmy,
przychody firmy,
wynik finansowy firmy,
okres oczekiwania na zapłatę,
zatrudnienie,
dostępność zewnętrznego finansowania.
Ogólny Wskaźnik Koniunktury obniżył się o -1 punkt w porównaniu z poprzednim rokiem,
Ocena perspektyw na 2012 rok jest o +6 punktów wyższa niż za ostatnie 12 miesięcy (95
vs. 89), jednak nadal wartość wskaźnika jest niższa od poziomu neutralnego (100).
9
Ogólny Wskaźnik Koniunktury dla Podlaskiego wyższy od średniej
krajowej
Najwyższa średnia wartość Wskaźnika w podregionie białostockim (94),
Duży spadek rok do roku w podregionie suwalskim (z 96 do 93).
10
Stabilna sytuacja w zakresie przychodów, wyniku i zatrudnienia firm
pomimo nieznacznego pogorszenia oceny sytuacji gospodarczej w 2011
roku
Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe12M
2011 vs. 2010
- ostatnie 12M
Ocena ostatnich i przyszłych 12 miesięcy - Polska
89
OGÓLNY WSKAŹNIK KONIUNKTURY
Ogólna sytuacja gospodarcza
82
Sytuacja branży
82
88
87
Sytuacja firm y
Przychody firm y
Wynik finansow y firm y
95
89
95
86
94
87
94
96
Ocena zatrudnienia
92
Oczekiw anie na zapłatę
Dostęp zew n. finansow ania
Ostatnie 12 miesięcy
100
97
97
99
0
+6
-1
+6
-1
0
+7
+8
+1
+8
+1
+7
0
+4
-1
+5
-1
+2
Przyszłe 12 miesięcy
Najsłabiej oceniona ogólna sytuacja gospodarcza i sytuacja branży, najlepiej –
zatrudnienie i dostęp do zewnętrznego finansowania,
Niewielka poprawa przychodów i wyniku finansowego przedsiębiorstw w 2011 roku,
Umiarkowany optymizm przedsiębiorców - we wszystkich 8 obszarach poziom
wskaźników za kolejne 12 miesięcy wyższy od wskaźników za poprzednie 12 miesięcy.
11
Podlaskie – ocena ostatnich 12 miesięcy zdecydowanie wyższa od
średniej krajowej
Różnica
Ocena ostatnich 12 miesięcy – Podlaskie vs. Polska
OGÓLNY WSKAŹNIK KONIUNKTURY
Ogólna sytuacja gospodarcza
Sytuacja branży
Sytuacja firmy
89
82
82
+2
91
+3
85
+1
83
87
86
Przychody firmy
Wynik finansow y firmy
Ocena zatrudnienia
Oczekiw anie na zapłatę
Dostęp zew n. finansow ania
87
+3
90
90
+4
+4
91
96
92
Polska
96
97
97
98
+1
+4
+1
Podlaskie
W każdym obszarze wartość indeksu wyższa od średniej krajowej,
Najlepiej ocenione przychody, wynik finansowy oraz długość oczekiwania na zapłatę
(+ 4 punkty lepiej od średniej krajowej).
12
Przedsiębiorcy z województwa podlaskiego z większym
optymizmem niż firmy z innych regionów kraju patrzą na rok 2012
Ocena przyszłych 12 miesięcy – Podlaskie vs. Polska
95
OGÓLNY WSKAŹNIK KONIUNKTURY
Ogólna sy tuacja gospodarcza
Sy tuacja branży
Sy tuacja f irmy
Przy chody f irmy
Wy nik f inansowy f irmy
Ocena zatrudnienia
Oczekiwanie na zapłatę
Dostęp zewn. f inansowania
88 88
89
Różnica
0
95
0
90
95
94
94
+1
+1
96
96
96
+2
97
97
100
100
99
99
Polska Podlaskie
Szczegółowy wynik – Polska (94,6), Podlaskie (95,3),
Najlepiej ocenione przychody i wynik finansowy firmy,
Stabilny dostęp do finansowania zewnętrznego w roku 2012 (indeks na poziomie
99) oraz stabilny poziom zatrudnienia (indeks na poziomie 100).
13
+2
0
0
0
Ocena sytuacji gospodarczej
14
Ocena sytuacji firmy
15
Ocena dostępności zewnętrznego finansowania
16
Mikro i małe firmy opierają swoją działalność na środkach własnych,
ale stopniowo rośnie rola zewnętrznego finansowania
Struktura finansowania działalności firmy (%)
72
78
71
76
6
6
22
22
24
23
2010 realizacja
2011 oczekiwane
2011 realizacja
2012 oczekiwane
Z finansowaniem zewnętrznym
Trudno powiedzieć
Wyłącznie środki własne
76% mikro i małych firm opiera swoją działalność na środkach własnych,
Wzrost udziału zewnętrznego finansowania z 22 do 24% (oczekiwana kontynuacja),
Z zewnętrznego finansowania najczęściej korzystają firmy produkcyjne (32%),
Korzystanie z finansowania zależy także od wielkości firmy: małe (46%), mikro (24%).
17
Firmy z Podlaskiego w roku 2011 korzystały głównie ze środków
własnych – w roku 2012 znaczny wzrost finansowania zewnętrznego
Struktura finansowania działalności podlaskich firm (%)
79% mikro i małych firm w roku 2011 opierało swoją działalność na środkach własnych –
o 3 punkty procentowe więcej niż średnia krajowa,
26% mikro i małych firm chce korzystać ze środków zewnętrznych w roku 2012 – o 3
punkty procentowe więcej niż średnia krajowa,
Największa skłonność do korzystania ze środków zewnętrznych wśród firm z podregionu
białostockiego.
18
Dostęp do finansowania nie jest barierą dla przedsiębiorców
Dlaczego firmy nie korzystają z finansowania zewnętrznego?
2010
2011
58
45
40
15
Niechęć do
zadłużenia
11 13
17 12
5
4
Brak potrzeby Brak możliwości Tańszy koszt Brak informacji
skorzystania
kapitału
własnego
Brak możliwości skorzystania z kredytu deklaruje tylko 13% firm,
Większość firm deklaruje niechęć do zadłużania (45%) i brak potrzeby (40%),
wg danych Eurostat* za 2010 rok dostępność kredytu bankowego w Polsce dla MŚP była
wyższa niż w innych gospodarkach europejskich - wnioski zaakceptowane na
pierwotnych warunkach stanowiły w Polsce 85,4% (w porównaniu do 75,9% w
Niemczech, 83,3% we Francji, 64,6% w Wielkiej Brytanii, 79,7% w Szwecji).
19
* - dane Eurostat - na podstawie kwartalnej publikacji NBP z października 2011 „Informacja o kondycji sektora przedsiębiorstw ze szczególnym
uwzględnieniem stanu koniunktury”
Przedsiębiorcy z Podlasia mają mniejszą potrzebę korzystania ze
środków zewnętrznych w stosunku do firm z innych regionów kraju
Dlaczego podlaskie firmy nie korzystają z finansowania zewnętrznego?
Podregion suwalski – dominuje brak potrzeby,
Podregion łomżyński – najlepsza możliwość skorzystania z finansowania zewnętrznego,
Podregion białostocki – najlepsza informacja na temat finansowania zewnętrznego.
20
41% firm poniosło wydatki inwestycyjne w roku 2011,
w roku 2012 odsetek firm inwestujących może się lekko obniżyć
Odsetek firm realizujących projekty inwestycyjne
58
59
59
60
6
42
2010 realizacja
6
35
41
2011 oczekiwane
2011 realizacja
Inwestycje
Trudno powiedzieć
34
2012 oczekiwane
Brak inwestycji
W 2011 roku zmniejszyła się liczba firm ponoszących wydatki z 42% do 41%,
przy zróżnicowaniu w zależności od wielkości firmy (62% firmy małe i 40% firmy mikro),
W ujęciu branżowym najwięcej inwestowały firmy usługowe (45%),
W 2012 roku liczba inwestujących firm może ulec dalszemu zmniejszeniu
– 34% potwierdziło zamiar inwestycji a 6% jeszcze nie podjęło decyzji.
21
W roku 2012 odsetek inwestujących firm z województwa
podlaskiego powinien być wyższy od średniej krajowej
Odsetek podlaskich firm realizujących projekty inwestycyjne
39% mikro i małych firm z Podlaskiego realizowało projekty inwestycyjne w roku 2011
– w roku 2012 ten odsetek wyniesie 37-42%,
Najwięcej inwestujących firm w podregionie białostockim i suwalskim
22
Przedsiębiorcy deklarują wzrost udziału finansowania zewnętrznego
inwestycji w 2012 roku
Źródła finansowania inwestycji (%)
85
73
Ostatnie 12 miesięcy
Przyszłe 12 miesięcy
27
20
15
8 11
Środki
własne
Kredyt
Leasing
3
Dotacje
6
4
Pozyczka od
rodziny
środki zewnętrzne
Środki zewnętrzne były wykorzystane w 31% inwestycji, prognozowany wzrost do 53%,
Zainteresowanie kredytami inwestycyjnymi wykazują firmy we wszystkich branżach
- budownictwo – wzrost z 20% do 32%
- handel
– wzrost z 21% do 29%
- usługi
– wzrost z 20% do 25%
- produkcja
– wzrost z 22% do 25%
23
Kredyt bankowy i dotacje unijne głównym zewnętrznym
źródłem finansowania inwestycji w woj. podlaskim w roku 2012
Planowane źródła finansowania inwestycji w woj. podlaskim w roku 2012 (%)
37% firm, które zamierzają zrealizować inwestycje w roku 2012, będzie je finansować
kredytem (Polska – 27%),
Największe zainteresowanie kredytem w podregionie białostockim i suwalskim
(38%),
28% firm z podregionu łomżyńskiego będzie finansować inwestycje przy
wykorzystaniu dotacji unijnych.
24
90% mikro i małych firm działa na rynku wewnętrznym, a
tylko 10% eksportuje swoje produkty i usługi
Eksport mikro i małych firm
90
85
10
4
11
Ostatnie 12 miesięcy
Przyszłe 12 miesięcy
Eksport
Trudno powiedzieć
Brak eksportu
Ocena przychodów z eksportu
Eksporterzy – 29% firm
produkcyjnych, 10% budowlanych,
8% handlowych i 7% usługowych,
Największy odsetek eksporterów w
województwie opolskim (18%),
podlaskim (14%) i dolnośląskim
(13%),
W zależności od wielkości: 27%
małych firm i tylko 10% mikro firm,
Wyraźna poprawa oceny
przychodów z eksportu za 2011
roku i przewidywana kontynuacja w
2012 – wzrost opłacalności eksportu
przy wyższych kursach walutowych,
Firmy eksportowe znacznie lepiej
oceniają sytuację swojej firmy
– indeks ogólny na poziomie 95/100
w porównaniu z indeksem 87/95 dla
całej badanej populacji.
25
14% podlaskich mikro i małych firm eksportowało swoje produkty i
usługi w 2011 roku
Eksport podlaskich mikro i małych firm
liczba eksporterów wyższa od średniej krajowej,
największa liczba eksporterów w podregionie białostockim i łomżyńskim.
26
Elastyczność i umiejętność dostosowywania się do zmiennych
warunków rynkowych to silna strona mikro i małych firm
Odsetek firm wprowadzających
innowacje produktowe lub procesowe
30
26
28
22
18
20
10
najwięcej innowacji wdrażają firmy
produkcyjne (41% produktowe i 27%
procesowe), przy zbliżonym niższym
poziomie w pozostałych branżach,
jedynie co druga innowacja jest
związana z nakładami
inwestycyjnymi,
0
Innow acja produktow a
Ostatnie 12 miesięcy
27
wdrażanie innowacji zróżnicowane w
zależności od wielkości firmy:
- małe: 42% produktowe i 29%
procesowe,
- mikro: 25% produktowe i 17%
procesowe,
Innow acja procesow a
Przyszłe 12 miesięcy
w 96% przypadków kwota wydatków
na innowacje nie przekracza 100
tysięcy złotych.
Innowacyjność podlaskich firm nieznacznie wyższa od średniej
krajowej
Innowacje produktowe
26% podlaskich firm
wdrożyło w roku 2011
innowację produktową
(Polska – 26%),
19% podlaskich firm
wdrożyło w roku 2011
innowację procesową
(Polska – 18%),
Innowacje procesowe
28
w roku 2012 odsetek
innowacyjnych firm w
województwie
podlaskim nieznacznie
wyższy od średniej
krajowej.
Mikro i małe firmy coraz lepiej oceniają jakość usług dostarczanych
przez lokalną administrację
Pozytywny trend w zakresie oceny
administracji lokalnej (ze 101 do 102),
We wszystkich województwach ocena
co najmniej 100 – najwyższa ocena w
kujawsko-pomorskim i wielkopolskim
(105),
Pozytywna ocena:
- stopnia uciążliwości kontroli gospodarczej
(105),
- doradztwa kredytowego banków (104),
Wzrost oceny korzyści z członkostwa
w organizacjach biznesowych (z 91 do
95 punktów) – należy do nich jednak
tylko 8% mikro i małych firm,
Z usług firm zewnętrznych korzysta
53% firm, a największą popularnością
cieszy się outsourcing usług
księgowych (74%)
29
Nieznacznie gorsza ocena lokalnej administracji przez podlaskie
mikro i małe firmy w porównaniu z rokiem 2010
30
Temat specjalny:
Programy pomocowe dla mikro i małych firm
31
Z badania wynika, że od wejścia Polski do UE z programów
pomocowych skorzystało 11% mikro i małych firm
Forma otrzymanej pomocy
5
Korzystanie przez beneficjentów
ze wsparcia instytucji finansowych
Bezzwrotna
dotacja
0,3
8
8
Preferencyjny
koszt szkolenia
Preferencyjny
kredyt
19
66
Ulga
podatkowa
Nie korzystała
3
Doradztwo
pracowników banku
Kredyt
10
19
66
Poręczenie kredytu
Leasing
Preferencyjne
poręczenie
kredytu
Unijne i krajowe programy pomocowe są istotnym wsparciem dla rozwoju mikro i małych firm
- w latach 2007-2013 na wsparcie przedsiębiorczości przewidziano około 10 mld EUR,
Ze wsparcia mogło skorzystać szacunkowo 200 tysięcy mikro i małych firm (~11%),
Dominującą formą wsparcia są bezzwrotne dotacje - niewielki udział zwrotnych
instrumentów finansowych,
Sektor bankowy nie został włączony do systemu wdrażania funduszy unijnych
(wyjątek – Kredyt Technologiczny oraz inicjatywa Jeremie w kilku województwach)
32
44% firm zamierza w przyszłości korzystać ze wsparcia,
głównie na inwestycje – podstawową barierą zbyt trudna procedura
Przeznaczenie środków z przyszłych
programów pomocowych
Przyczyny nie ubiegania się o wsparcie
z programów pomocowych w przyszłości
82
38
30
14
15
Inwestycje w
środki trwałe
Szkolenia
12
Badania i
rozwój
8
Udział w
targach i
wystawach
11
9
Mała
wiedza
Firma nie
może
otrzymać
wsparcia
5
Doradztwo
Trudna
procedura
Brak
potrzeby
Obawa
Instytucje odpowiedzialne za przygotowanie i wdrażanie programów winny je maksymalnie
upraszczać,
Zwrotne instrumenty pomocowe (preferencyjne kredyty, poręczenia) mogą zaspokoić
popyt na wsparcie inwestycyjne,
Najmniejsze firmy są zainteresowane wsparciem na badania i rozwój – do tej pory z tej formy
wsparcia skorzystało tylko 3% mikro i małych firm (planowany wzrost do 12%).
33
14% podlaskich firm korzystało z programów pomocowych, w
przyszłości chce z nich skorzystać 46% firm
Korzystanie z programów pomocowych od roku 2004
Chęć skorzystania z programów pomocowych w przyszłości
34
Prosty system wdrażania programów unijnych na przykładzie umów
Banku Pekao SA z EBI i EFI
Unijne programy realizowane obecnie przez Bank Pekao SA:
 Linia kredytowa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (50 mln EUR) –
program SME Finance Facility,
 Dwie linie poręczeniowe Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (1,23 mld PLN) –
program Konkurencyjność i Innowacja.
Dostosowanie wsparcia do potrzeb firm – prawie każdy projekt inwestycyjny kwalifikuje się do programu,
Możliwość łączenia korzyści linii EBI (niższy koszt kredytu) i EFI (lepsze warunki kredytowania,
bezpłatne poręczenie) w ramach jednej umowy kredytu inwestycyjnego,
Efektywność wykorzystania środków publicznych – 1 PLN poręczenia generuje 33 PLN kredytu,
Stała dostępność wsparcia - brak terminów naboru wniosków,
Możliwość aplikowania o wsparcie lokalnie – w każdym oddziale Banku obsługującym firmy,
Prosta procedura aplikacyjna – standardowy proces kredytowy,
Obiektywna ocena wniosków aplikacyjnych – standardowa ocena zdolności kredytowej,
Szybki proces decyzyjny – w ramach procesu kredytowego,
Minimalne obciążenia administracyjne firm – firma składa jedynie podpis na umowie kredytowej,
Niskie koszty operacyjne systemu wdrażania – programy obsługuje 1 pracownik Banku.
35
Od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej Bank Pekao SA
aktywnie wspiera przedsiębiorców w dostępie do unijnych programów
Od roku 2004 Bank Pekao SA udzielił:
2 200 promes kredytowych o wartości 3,3 mld zł
1 200 kredytów Unia na kwotę 1,8 mld zł,
W 2011 roku Bank Pekao SA udzielił:
500 kredytów refinansowanych przez Europejski Bank Inwestycyjny,
1500 kredytów z poręczeniem Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, w tym
460 dla firm rozpoczynających działalność gospodarczą.
Schronisko Murowaniec w Tatrach
– jeden z beneficjentów poręczeń
EFI
Źródło: Finance for Europe’s
Entrepreneurs, Europejski Fundusz
Inwestycyjny, Komisja Europejska
36
Podsumowanie
Sytuacja mikro i małych firm w roku 2011 oraz perspektywy na rok 2012
 Mimo nieznacznego pogorszenia nastrojów w 2011 roku przedsiębiorcy z
umiarkowanym optymizmem patrzą na rok 2012,
 Stabilna sytuacja w zakresie przychodów, wyniku i zatrudnienia w 2011 roku,
 Lepsza ocena sytuacji firmy niż ogólnej sytuacji gospodarczej,
 Działalność oparta na środkach własnych, ale rośnie rola zewnętrznego finansowania,
 41% firm poniosło wydatki inwestycyjne – w kolejnym roku odsetek może się obniżyć,
 Elastyczność i umiejętność dostosowywania się do zmiennych warunków rynkowych
to silna strona mikro i małych firm,
 Pozytywne trendy w zakresie przychodów firm prowadzących działalność eksportową,
 Oczekiwanie na uproszczenie procedur i prostszy dostęp do środków pomocowych.
37
Raport w polskiej i angielskiej wersji językowej
jest dostępny na stronie internetowej Banku Pekao SA
pod adresem:
www.pekao.com.pl/mis
Dziękuję za uwagę
Tomasz Kierzkowski
Tel. (22) 524 53 48
E-mail: [email protected]
38
Sytuacja gospodarcza w roku 2011, perspektywy rozwoju
w roku 2012 – badania Pekao vs. wskaźniki GUS i NBP
Andrzej Halesiak
Biuro Analiz Makroekonomicznych
Białystok, 26.04.2012
AGENDA
40

Ocena koniunktury przez
przedsiębiorstwa – wyniki badań Pekao,
GUS i NBP

Główne zmienne ekonomiczne w 2012 r.
Oceny koniunktury w 2011 roku pogorszyły się
Ankieta Pekao SA
Dane GUS
 Spójne wyniki badań Pekao i GUS – przedsiębiorstwa gorzej oceniały swoją
sytuację w 2011 roku względem roku poprzedniego
 Badanie Pekao: najniższe saldo ocen koniunktury w handlu, w przetwórstwie
przemysłowym bez zmian r/r
 Badanie GUS: najniższe saldo ocen koniunktury w budownictwie, istotny spadek
ocen w przetwórstwie przemysłowym
41
Źródło: Bank Pekao SA, GUS
Przedsiębiorstwa mikro i małe najbardziej obawiają się pogorszenia
ogólnej sytuacji gospodarczej
Ankieta Pekao SA
Dane GUS
 Badanie Pekao: spodziewane istotne pogorszenie ogólnej sytuacji
gospodarczej, przewidywane niewielkie zmiany w poziomie zatrudnienia
 Badanie GUS: dobre oceny przyszłej sytuacji gospodarczej w sektorze
przetwórstwa przemysłowego, wszystkie wyszczególnione sektory oczekują
redukcji zatrudnienia.
42
Źródło: Bank Pekao SA, GUS
Zatrudnienie
Ankieta Pekao SA
Dane NBP
Prognozy zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw
wg badań NBP
 Firmy mikro i małe redukowały zatrudnienie w 2011 roku.
 W kolejnych 12 miesiącach firmy mikro spodziewają się stabilizacji zatrudnienia,
podczas gdy w małe przedsiębiorstwa oczekują dalszej redukcji etatów.
 Prognozy spadku zatrudnienia w 2012 roku przeważają również w całym sektorze
przedsiębiorstw.
43
Źródło: Bank Pekao SA, NBP
Płynność finansowa przedsiębiorstw
Ankieta Pekao SA
Dane NBP
Ocena płynności i zatory płatnicze wg badań NBP
 W 2011 roku wydłużył się czas oczekiwania na zapłatę ze strony mikro- i małych firm.
 Przedsiębiorstwa te spodziewają się dalszego wydłużenia czasu oczekiwania w
kolejnych 12 miesiącach, jednak w mniejszej skali niż miało to miejsce w ciągu
ostatnich miesięcy.
 Badania NBP pokazują, że w 2011 mniej firm deklarowało brak problemów z płynnością
niż w 2010 roku, a pierwszy kwartał 2012 roku przyniósł znaczną poprawę w tym
zakresie.
44
Źródło: Bank Pekao SA,NBP
Inwestycje
Ankieta Pekao SA
Dane NBP
Udział przedsiębiorstw planujących rozpocząć poważniejsze
inwestycje w perspektywie roku wg badania NBP
 Przedsiębiorstwa mikro i małe pomimo gorszej oceny bieżącej koniunktury
niż w ub. r. spodziewają się wyższych wydatków na inwestycje.
 Wynik ten jest lepszy w porównaniu do badań NBP dotyczących oczekiwań
sektora przedsiębiorstw.
45
Źródło: Bank Pekao SA, NBP
Finansowanie zewnętrzne
Ankieta Pekao SA
Struktura finansowania działalności firmy
Dane NBP
Wzrost kredytów dla przedsiębiorstw (%)
Dlaczego firmy nie korzystają z finansowania
zewnętrznego?
 Firmy preferują finansowanie działalności gospodarczej z własnych środków.
To źródło potwierdziło prawie 76% respondentów badania Pekao.
Najczęstszym tego powodem jest niechęć do zadłużania.
 Tempo wzrostu kredytów było w 2011 roku wyższe w segmencie MSP niż w
segmencie dużych firm.
46
Źródło: Bank Pekao SA, NBP
Eksport
Ankieta Pekao SA
Dane NBP
Kurs euro, przy którym eksport staje się nieopłacalny wg
badań NBP oraz rzeczywisty kurs euro
 Mikro- i małe firmy spodziewają się poprawy przychodów z eksportu w ciągu
najbliższych 12 miesięcy.
 Oczekiwania przedsiębiorstw wynikają z osłabienia złotego w drugiej połowie
2011 roku.
 Badania Narodowego Banku Polskiego pokazują, że kursy EUR/PLN notowane
w tym czasie były istotnie wyższe niż deklarowane kursy graniczne
opłacalności eksportu.
47
Źródło: Bank Pekao SA, NBP
AGENDA
48

Ocena koniunktury przez przedsiębiorstwa
– wyniki badań Pekao, GUS i NBP

Główne zmienne ekonomiczne w 2012 r.
Indeksy wyprzedzające sugerują wzrost aktywności gospodarczej
w Polsce na przełomie 2012/2013
Indeksy wyprzedzające koniunktury
Indeks wyprzedzający OECD sugeruje ponowne przyspieszenie tempa wzrostu
gospodarczego w Polsce pod koniec 2012 roku.
49
Źródło: Bank Pekao SA, OECD, GUS
Wymiana z zagranicą spowalnia
Wymiana handlowa
Spadek zamówień zagranicznych (przede wszystkim ze strony głównego partnera handlowego
Polski, czyli Niemiec) jest głównym czynnikiem ograniczającym wzrost eksportu
Głębsze osłabienie importu niż eksportu przełoży się na pozytywny wkład eksportu netto do
PKB
50
Źródło: NBP
Naszą gospodarkę wciąż wspierają fundusze z UE, od 2013 w
mniejszej skali
51
Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Firmy są w dobrej kondycji, mają duże zasoby gotówki, ale
ograniczają się do niezbędnych inwestycji
Rentowność sprzedaży i
dynamika wzrostu przychodów*
Wyniki finansowe firm*, mld PLN
40
30
20
20
15
10
10
4,0
5
3,0
0
-20
-5
1Q'07
2Q'07
3Q'07
4Q'07
1Q'08
2Q'08
3Q'08
4Q'08
1Q'09
2Q'09
3Q'09
4Q'09
1Q'10
2Q'10
3Q'10
4Q'10
1Q'11
2Q'11
3Q'11
4Q'11
-10
7,0
6,0
5,0
2,0
1,0
0,0
Wynik na sprzedaży
Rentowność sprzedaży, % - p.s.
Wynik na operacjach finansowych
Przychody ze sprzedaży (r/r, %) - l.s.
Zysk netto
Wyniki finansowe firm pozostają dobre, dalsze przyspieszenie tempa wzrostu przychodów (zasługa
słabszego złotego)
Przedsiębiorstwa są zasobne w gotówkę, ale ograniczają się do niezbędnych inwestycji (obawy o
globalny wzrost)
52
* Statystyki dla firm zatrudniających więcej niż 49 osób, ** Wstępne szacunki
Źródło: GUS , Pekao Research, Coface Polska
Prawdopodobne spowolnienie w konsumpcji związane ze
stopniowym hamowaniem funduszu płac
53
Źródło: GUS, Bank Pekao SA
Wzrost gospodarczy w 2012 r. na poziomie ok. 3%
Kontrybucja do wzrostu PKB, p.p.
10
8
6
4
2
0
-2
-4
2007
54
Źródło: GUS, Pekao Research
2008
2009
2010
Konsumpcja prywatna
Inwestycje w środki trwałe
Eksport netto
PKB (r/r, %)
2011
2012F
Zmiana zapasów
Sytuacja w finansach publicznych wymaga zdecydowanych
działań
Dług publiczny* w 2011, % PKB
Plany konsolidacji fiskalnej w Polsce
163
9
8
56
7,9
54
7
Średnia = 82.5%
102
76
57
46 45 45
40
34 38
18
6
108
52
6
50
5,1
5
70
48
4
2,9
3
46
2,5
2,0
2
42
1
0
40
2010
2011
2012F
Deficyt sek. publicznego (l.s.)
55
* Wstępne szacunki, dane według metodologii unijnej
Źródło: Ministerstwo Finansów, Eurostat
44
2013F
2014F
Dług publiczny (p.s.)
Inflacja – słabszy wzrost sugeruje niższą inflację
56
Źródło: GUS, NBP
Średnioterminowo należy pamiętać o ryzyku stopy procentowej
57
Źródło: Reuters
EUR-PLN – krótkoterminowo możliwa korekta, na koniec roku
w pobliżu 4.00-4.10
58
PANEL DYSKUSYJNY:
„Perspektywy rozwoju mikro i małych firm
w województwie podlaskim”
Adam Borawski
- Główny Specjalista w Referacie Obsługi Inwestorów
i Promocji Gospodarczej w Urzędzie Marszałkowskim
Województwa Podlaskiego
Wojciech Winogrodzki - Prezes Podlaskiego Związku Pracodawców Lewiatan
Maria Waśkiewicz
- Wiceprezes Izby Przemysłowo Handlowej w Białymstoku
Andrzej Parafiniuk
- Prezes Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego
Maciej Kusiński
- przedstawiciel Białostockiej Fundacji Kształcenia Kadr
Sławomir Żubrycki
- Prezes Zarządu firmy PALISANDER Sp z o.o.
- Klient Banku Pekao SA
Janusz Krentowski
- Prezes Zarządzający firmy DELTA Sp. J. – Krentowski, Hus
- Klient Banku Pekao SA
ZAPRASZAMY
59