Transcript Poradnik dla rodziców dzieci niesłyszących

Poradnik dla rodziców
dzieci niesłyszących
Wstęp
Drodzy Rodzice
Poradnik ten został stworzony z myślą o was i o waszych niesłyszących
dzieciach. Pojawienie się dziecka niepełnosprawnego jest dla rodziny
sytuacją nową do której wszyscy muszą się przygotować. Wasze
niesłyszące dziecko może osiągnąć tyle samo, a nawet więcej niż jego
zdrowi rówieśnicy. Jego niepełnosprawność nie przekreśla mu szansy na
zrobienie kariery zawodowej, naukowej czy w założeniu szczęśliwej rodziny.
Jednak by tak się stało, wy rodzice powinniście wspierać swoje dzieci, wcześnie
rozpocząć rehabilitację i współpracować z logopedą, lekarzem. Poradnik ma
na celu przekazanie wam podstawowych informacji na temat uszkodzeń
słuchu, pozwoli zaplanować przyszłość waszego dziecka , dać wskazówki
jak radzić sobie z problemami i trudnymi decyzjami. Mamy nadzieję, że choć
trochę pomoże wam w dylematach jakich będziecie doświadczali w
codziennym życiu.
Spis Treści
Przyczyny problemów ze słuchem ……………………………………………str.4
Wczesne wykrywanie wad słuchu …………………………………………….str.6
Sprawdź czy twoje dziecko słyszy …………………………………………….str.7
Dylemat wyboru szkoły …………………………………………………………str.8
Plusy i minusy szkół …………………………………………………………….str.9
Czy osoby niesłyszące mogą studiować …………………………………….str.13
Adresy szkół i instytucji dla osób z problemami słyszenia ………………...str.14
Praca a osoby niesłyszące …………………………………………………...str.16
Zakłady pracy chronionej w Bydgoszczy ……………………………………str.17
Język migowy i inne metody porozumiewania się ………………………….str. 18
Porady dla rodziców wychowujących dziecko z wadą słuchu …………….str. 20
Propozycje ćwiczeń usprawniających ……………………………………….str. 21
Grupy wsparcia dla rodziców …………………………………………………str. 23
Dofinansowania z NFZ ………………………………………………………..str. 24
Dofinansowania z PFRON/MOPS/PCPR ……………………………………str. 25
Program pomocowy Pitagoras 2007 …………………………………………str. 26
Przyczyny problemów ze słuchem
CZYNNIKI GENETYCZNE- są najbardziej powszechną ze znanych przyczyn niedosłyszenia i
ciężkiego uszkodzenia słuchu u dzieci. Dowiedziono, że ponad 150 różnych rodzajów
niedosłyszenia może być uwarunkowana genetycznie.
 ZAPALENIE OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH- choroba ośrodkowego układu
nerwowego. W większości przypadków zapalenia opon mózgowych, w których wystąpiło
uszkodzenie słuchu, przyczyną choroby były infekcje bakteryjne, a nie groźniejsze dla życia
infekcje wirusowe. Choroba ta jest najczęstszą przyczyną niedosłuchu nabytego u dzieci w
wieku szkolnym i jest główną przyczyną ciężkiego niedosłuchu typu odbiorczego, które nie
występuje przy urodzeniu. Ten niedosłuch jest nabyty, a osoby nim dotknięte mogły nauczyć
się mowy i języka zanim doszło do uszkodzenia słuchu. Istnieją szczepionki zapobiegające
zapaleniu opon mózgowych, ale obecnie nie ma programu szczepień przeciwko tej chorobie.
 ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO- jest infekcją ucha środkowego i nagromadzeniem się
płynu za błoną bębenkową. Choroba ta może być leczona antybiotykami oraz za pomocą
innych procedur medycznych. Jeśli trwa dłuższy okres lub nie jest rozpoznana u małych
dzieci, może doprowadzić do powstania zaburzeń rozwoju języka, które z kolei mogą wpłynąć
na przebieg późniejszej nauki szkolnej. Chroniczne zapalenie ucha wewnętrznego wskutek
uszkodzenia błony bębenkowej spowodować może niedosłuch typu przewodzeniowego. W
84% przypadków występuje wówczas lekkie lub umiarkowane uszkodzenie słuchu. Dzieci nim
dotknięte zazwyczaj niedosłyszą i korzystają z aparatów słuchowych

4
Przyczyny problemów ze słuchem

RÓŻYCZKA U KOBIETY CIĘŻARNEJ- zachorowanie na różyczkę przez kobietę ciężarną
może spowodować bardzo poważne uszkodzenie nienarodzonego dziecka. Dziecko może
urodzić się z ciężkim uszkodzeniem słuchu, wadą wzroku, innymi pojedynczymi
niepołnosprawnościami lub ich zespołami. Tak jak inne wrodzone uszkodzenie słuchu,
ujawnione przy narodzinach, uszkodzenia spowodowane różyczką mają na ogół charakter
odbiorczy, dotyczą ucha wewnętrznego lub nerwu słuchowego.

HAŁAS- jest główną przyczyną uszkodzeń słuchu w Stanach Zjednoczonych. Państwa
europejskie podejmują kroki prawne, aby zapewnić zmniejszenie poziomu hałasu. Ponad
godzinna ekspozycja na hałas głośniejszy niż 105dB jest uznawana za niezdrową. Badacze
wskazują, że bardziej narażeni na uszkodzenie słuchu spowodowane hałasem są młodzi
mężczyźni. Oni bowiem często zajmują się takimi czynnościami jak koszenie trawnika czy
jazda motocyklem. Nawet niemowlęta i dzieci mogą doznać nieodwracalnych uszkodzeń
słuchu spowodowanych hałasem. Takie uszkodzenie słuchu powstaje bezboleśnie,
niezauważalnie i pogłębia się stopniowo wskutek stałej ekspozycji na hałas.
5
Wczesne wykrywanie wad
słuchu
Wczesne wykrywanie wad słuchu jest bardzo ważne, ponieważ najlepszym okresem
rozpoczęcia rehabilitacji jest wiek dziecka poniżej 6 miesiąca życia
Badania przesiewowe mają na celu wychwycenie osób z wadą słuchu. Badanie wykonuje
się na oddziale noworodkowym w drugiej dobie życia dziecka, a jeśli test wypadnie
nieprawidłowo - powtarza się go w dniu wypisu ze szpitala. Dzieci z nieprawidłowym
wynikiem badania przesiewowego oraz z dzieci, u których stwierdzono obecność
czynników ryzyka uszkodzenia słuchu kierowane są do ośrodków, w których wykonywane
są badania diagnostyczne. Dzieci, u których istnieje ryzyko późniejszego ujawnienia się
niedosłuchu pozostają pod okresową kontrolą tak długo, jak długo istnieje zagrożenie.
polski Program powszechnych przesiewowych badań słuchu u noworodków (PPPBSuN)
realizowany jest w:
 Szpital Uniwersytecki nr 2 im J.Biziela Oddział Kliniczny Noworodków, Wcześniaków z
Intensywną Terapią Noworodka wraz z Wyjazdowym Zespołem "N" Bydgoszcz 85-168 ul.
Ujejskiego 75
 Wojewódzki Szpital Dziecięcy Oddział Pediatrii, Kardiologi i Reumatologii z Pododdziałem
Patologii Noworodka Bydgoszcz 85-667 ul. Chodkiewicza 44
 Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. E. Warmińskiego - Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Oddział Noworodków i Intensywnej Terapii Noworodki I Bydgoszcz 85-826
ul. Szpitalna 19
6
Sprawdź czy twoje dziecko słyszy
Do 3 miesiąca życia
Sprawdź, czy Twoje dziecko:
- Budzi się przy głośnych dźwiękach?
- Reaguje przestrachem lub mruży oczy słysząc głośne dźwięki?
- Od około 2 miesiąca reaguje na Twój głos, uspokaja się, uśmiecha się, gdy Cię słyszy?
- Głuży (wydaje gardłowe dźwięki)?

4-6 miesiąc życia
- Zwraca głowę w kierunku źródła dźwięku - np. głosu, zabawek dźwiękowych, szczekającego psa?
- Reaguje na zmiany Twego głosu?
- Budzi się z lekkiego snu, gdy ktoś mówi?
- Gaworzy?

7-12 miesiąc życia
- Zwraca się w kierunku źródła dźwięku - głosu, grającej zabawki, itp.?
- Słucha, gdy się do niego mówi?
- Reaguje na swoje imię?
- Rozumie proste słowa, np. "mama", "oko", itp.- zwraca się w kierunku nazywanych osób, przedmiotów lub pokazuje je palcem?
- Rozumie proste polecenia i zakazy - "nie wolno!", "chodź tutaj" itp.?
- Powtarza sylaby (gaworzy)?
- Używa dźwięków naśladujących mowę, by zwrócić na siebie uwagę?
- Próbuje naśladować głosy zwierząt?
- Próbuje naśladować głośność i rytm Twego głosu?

13-24 miesiąc życia
- Rozumie proste polecenia i pytania, np.: "gdzie jest twój but", "chodź", "podaj piłkę"?
- Umie pokazywać części ciała?
- Naśladuje głosy zwierząt?
- Kołysze się w rytm muzyki?
- Lubi zabawy-rymowanki, np. "idzie rak...", "koci-koci"?
- Wypowiada kilka do kilkudziesięciu słów?
- Próbuje składać po dwa słowa, np.: "chodź pa-pa", "AM

7
Kiedy wasze dziecko osiągnie wiek szkolny będziecie zastanawiali się
nad wyborem szkoły dla swojej pociechy, a macie przynajmniej 6
możliwości:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
szkoły ogólnodostępne w miejscu ich zamieszkania
klasy integracyjne przy szkołach ogólnodostępnych w miejscu
ich zamieszkania
szkoły integracyjne w miejscu ich zamieszkania
klasy dla dzieci z wadą słuchu przy szkołach ogólnodostępnych
bądź integracyjnych w miejscu ich zamieszkania
ośrodki szkolno – wychowawcze dla dzieci niedosłyszących z
internatem poza miejscem ich zamieszkania
ośrodki szkolno – wychowawcze dla dzieci niesłyszących z
internatem poza miejscem ich zamieszkania.
8
Szkoła podstawowa Ogólnodostępna – jest w miejscu zamieszkania,
bardzo liczne klasy (25 – 30) dzieci, najczęściej pracują tam nauczyciele
bez przygotowania do pracy z dzieckiem z wadą słuchu, a dzieci
słyszące porozumiewają się tylko mową werbalną.
Korzyści:
 dzieci z wadą słuchu przebywają w środowisku rodzinnym
 dzieci z wadą słuchu przebywają w środowisku słyszących rówieśników
 dzieci są ciągle stymulowane do porozumiewania się w sposób
werbalny.
Straty:
 dzieci z wadą słuchu ponoszą ogromne koszty natury emocjonalnej:
bywają znerwicowane, zrezygnowane, osamotnione, gdyż nikt nie
porozumiewa się ich językiem – gestami
 mają poczucie braku akceptacji z powodu niewyraźnej artykulacji oraz
bycia niekochanym, gdyż ciągle stawiane są im przez rodziców
i nauczycieli zbyt wysokie wymagania.
9
Szkoła podstawowa integracyjna= klasy integracyjne – jest w miejscu
zamieszkania dziecka lub w najbliższej okolicy, liczba dzieci w klasach do 20
(w tym jest 5 dzieci z różnymi niepełnosprawnościami), w klasie pracuje 2
nauczycieli, najczęściej bez przygotowania do pracy z dzieckiem z wadą
słuchu, a dzieci słyszące porozumiewają się mową werbalną.
Korzyści:
 dzieci z wadą słuchu przebywają w środowisku rodzinnym
 dzieci z wadą słuchu przebywają w środowisku słyszących rówieśników
 dzieci są ciągle stymulowane do porozumiewania się w sposób werbalny
 dzieci uczą się pomagać innym niepełnosprawnym kolegom.
Straty:
 dzieci z wadą słuchu ponoszą koszty natury emocjonalnej: bywają
znerwicowane, zrezygnowane, osamotnione, gdyż nikt nie porozumiewa się
ich językiem – gestami
 mają poczucie braku akceptacji z powodu niewyraźnej artykulacji
 poczucie lęku przed niepowodzeniami w szkole (co wiąże się ze zbyt wysokimi
wymaganiami i niewłaściwymi metodami nauczania).
10
Klasy dla dzieci z wadą słuchu– są w szkole masowej ogólnodostępnej, w
szkole integracyjnej, w miejscu zamieszkania dziecka lub
w najbliższej okolicy; liczba dzieci w klasie od 4 do 10 (optymalnie 6 dzieci);
w tych klasach pracują nauczyciele specjaliści: surdopedagog, surdologopeda,
nauczyciel rewalidacji – pedagog specjalny, czasami psycholog specjalizujący
się w pracy z dziećmi z wadą słuchu; podczas zajęć dydaktycznych są obecne
tylko dzieci z wadą słuchu, natomiast dzieci słyszące są z nimi podczas
przerw, w świetlicy szkolnej, na uroczystościach i apelach szkolnych.
Korzyści:
 dzieci przebywają w środowisku rodzinnym
 dzieci przebywają wśród rówieśników z wadą słuchu, przez co mogą się
swobodnie komunikować w ich naturalnym języku migowym, rówieśników
słyszących, przez co uczą się mowy werbalnej rówieśników z innymi
dysfunkcjami oraz uczą się pomagać innym niepełnosprawnym kolegom
 na zajęciach dydaktycznych sposób komunikacji i metody pracy
dostosowywane są do potrzeb i możliwości uczniów
 odpowiednio dobierane są zajęcia pozalekcyjne.
Straty:
 brak ciągłości na poszczególnych szczeblach edukacji .
11
Ośrodek szkolno wychowawczy – jest poza miejscem zamieszkania, dzieci
zamieszkują w internacie przez 5 dni w tygodniu; liczba dzieci w klasie od 4 do
10 (optymalnie 6 dzieci); w ośrodku uczą nauczyciele specjaliści:
surdopedagog, surdologopeda, nauczyciel rewalidacji, pedagog specjalny,
psycholog znający język migowy; w ośrodku uczą się tylko dzieci
z wadą słuchu.
Korzyści:
 dzieci przebywają wśród rówieśników z wadą słuchu, przez co mogą się
swobodnie komunikować
 dzieci uczą się naturalnego dla nich języka migowego
 uczniowie korzystają z różnych form zajęć pozalekcyjnych dostosowanych do
ich możliwości.
Straty:
 bardzo małe dzieci (5, 6 letnie) są odrywane od rodziców i pozostają poza
domem cały tydzień, przez co czują się porzucone, niekochane, odtrącone
 w domu rodzinnym czują się jak goście, rodzice rekompensują rozłąkę
zaspokajając wszelkie zachcianki dziecka
 w szkole porozumiewają się przede wszystkim w języku migowym
 w internacie porozumiewają się tylko w języku migowym
 słabo opanowują mowę werbalną
 mają ograniczony kontakt ze środowiskiem ludzi słyszących, w którym z
czasem będą musieli samodzielnie funkcjonować.
12
Oczywiście, że tak. Przez wiele lat student niesłyszący był dużym
problemem dla uczelni i napotykał wiele barier zniechęcających go
do dalszego kształcenia. Jednak z biegiem czasu spotyka się coraz
więcej studentów niesłyszących na naszych uczelniach. W końcu
mają oni równe prawa z innymi jak i swoje ambicje.
Głównym wyzwaniem podczas studiów to przezwyciężenie bariery
komunikacyjnej i językowej. Studia bardzo dobrze przygotowują do
życia społecznego z ludźmi sprawnymi.
Wasze dziecko może studiować w warunkach integracyjnych (w
których będzie im łatwiej), lub jak wiele innych niepełnosprawnych
osób w uczelniach masowych.
13
Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy Nr 2 dla Dzieci i Młodzieży Słabo słyszącej i Niesłyszącej
ul. Akademicka 3 tel.: 52 34 47 415, tel.: 52 34 47 420
Nauka podopiecznych odbywa się w:
oddziale zerowym –w Szkole Podstawowej Nr 68, Gimnazjum Nr 45,
Zasadniczej Szkole Zawodowej nr 12 – technikum uzupełniające (odzieżowe, elektroniczne, gastronomiczne) oraz
technikum gastronomiczne
Szkole Przysposabiającej do Pracy
Szkole Policealnej o kierunku technik informatyk.
Zespół Szkół Nr 7
ul. Waryńskiego 7 tel.: 52 37 31 131
Nauka dla słabo słyszących odbywa się w:
– Szkole Podstawowej Nr 48 z oddziałami dla dzieci słabo słyszących,
– Gimnazjum Nr 36 dla uczniów słabo słyszących,
– XVII LO dla uczniów słabo słyszących
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy Nr 1 dla Dzieci I Młodzieży Słabo Widzącej
i Niewidomej im. Louisa Braille'a
ul. Zygmunta Krasińskiego 10 85-008 Bydgoszcz
tel.: 52 32 21 787, fax: 52 32 27 625
Oddział dla Dzieci i Młodzieży Głuchoniewidomej
14
Żłobek integracyjny przyjmujący dzieci niepełnosprawne
Ul. Stawowa 1c 85-213 Bydgoszcz Tel. 52-348-28-78
Polski związek głuchych oddział w Bydgoszczy
Ul. Bernardyńska 3 85-863 Bydgoszcz
Tel. 52-37-38-578
Pełnomocnik Prezydenta miasta ds. osób niepełnosprawnych
Lek. Med. Aleksandra Lubińska
Ul. Jezuicka 1 pok. 7a
Tel. 52-58-58-665
Oddział PFRON w Kujawsko- Pomorskim
Telefon: (56) 68-14-400
Fax: (56) 655 60 02 w. 31
Adres: 87-100 Toruń, ul. Szosa Chełmińska 28
E-mail: [email protected]
15
Rodzice, na pewno zastanawiacie się czy wasze dziecko będzie miało jakieś
ograniczenia w podjęciu pracy zawodowej.
Jedynym zakazem jest zatrudnianie osób niesłyszących przy wyrębie drzew i
zwózce drewna.
Musicie pamiętać, że żadna praca nie wymaga od człowieka, który ma ją
wykonywać, pełnej sprawności. Istnieją prace o różnej skali wymagań. Jedne
wymagają wysokiej sprawności fizycznej lub manualnej, inne zaś wysokiej
sprawności intelektualnej itp..
Istnieją możliwości adaptacji stanowiska i miejsca pracy stosownie do potrzeb
pracownika z wadą słuchu /np. zamontowanie sygnalizacji świetlnej w miejsce
dźwiękowej , wyposażenie w pomoce techniczne ułatwiające odbiór dźwięków,
tekstofony, wideofony, umieszczenie etykiet i piktogramów ułatwiających
orientację na stanowisku .
Niemal w każdym zawodzie można spotkać osoby z uszkodzonym słuchem, które
są specjalistami w tych zawodach, nierzadko wybitnymi. Ciekawym
przykładem jest niesłysząca perkusistka Evelyn Glennie, która w 1997 r.
występowała także w Polsce, czy niesłyszący aktorzy jak Marlee Matlin, która
otrzymała Oskara za rolę w filmie ,,Dzieci gorszego Boga’’
Wasze dziecko ma możliwość poszukiwania pracy na otwartym rynku pracy lub w
warunkach chronionych.
16
Produkcja opakowań
Z.P.O. "PAKFOL" Sp. z o.o. Z.P.Chr.
tel./fax 52 361 70 39
ul. Smoleńska 126
e-mail:[email protected]
Krajowe Zakłady Wielobranżowe EKOR Sp. z o.o.
Telefon:+48 (52) 348 74 44
ul. Kasprzaka 5
Edbol. Fabryka Galanterii Czekoladowej. Zakład pracy chronionej.
Tel.52 342 28 08
ul. Kijowska 62
Spółdzielcza Składnica Importowa. Zakład pracy chronionej
Tel. 52 342 02 60
ul. Karola Szajnochy 3
Alana. Zakład Pracy Chronionej – chemia gospodarcza
ul.Przemysłowa 14
Tel.52 345 31 66
Przychodnia Rehabilitacyjna Międzywojewódzkiej Spóldzielni Usługowej - Zakład Pracy
Chronionej w Bydgoszczy
Tel. 52 322 37 28
ul. Plac Piastowski 3
Międzywojewódzka Spółdzielnia Usługowa. Zakład pracy chronionej. Pieczątki,
introligatornia, ksero
Tel.52 322 70 95
ul. Pomorska 54
17
Język migowy i inne metody
porozumiewania się
Metoda migowa – ideograficzna, tworzyła się od początków opieki nad głuchymi. Polega
na porozumiewaniu się, przy pomocy umownych znaków migowych określających dane
pojęcie (osoby, rzeczy, zjawiska, czynności itp.). Naukę języka migowego realizuje
Polski Związek Głuchych, którego adres w Bydgoszczy jest podany.
Na stronie http://www.sluchowisko.net/jezyk-migowy/ znajduje się multimedialny kurs,
dzięki któremu możesz wejść w świat niesłyszących. Znajdują się tam filmy takie jak
nauka alfabetu, liczebników, dat, miesięcy, pór roku oraz scenki: W urzędzie, U lekarza,
O sobie, Zaproszenie na spotkanie, W restauracji, Komunikacja w mieście, W banku,
Rozmowa o pracę oraz Podstawowe zwroty.

Daktylografia - mowa palcowa. Daktylografia to forma porozumiewania się oparta na
odpowiednich układach palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada
określony znak daktylograficzny.
18
Język migowy i inne metody
porozumiewania się
Fonogesty - są to umowne ruchy jednej lub drugiej dłoni, wykonywane na wysokości
twarzy osoby mówiącej. Fonogesty uzupełniają niewidoczne ruchy artykulacyjne. Nie
zastępują one mówienia, ale pomagają w mówieniu i w odczytywaniu mowy z ust
nadawcy.
Metoda kombinowana - składa się na nią stosowanie w procesie porozumiewania się:
mowy ustnej w formie graficznej lub dźwiękowej, alfabetu palcowego i znaków
migowych.
Metoda kombinowana - składa się na nią stosowanie w procesie porozumiewania się:
mowy ustnej w formie graficznej lub dźwiękowej, alfabetu palcowego i znaków
migowych
Metoda totalnej komunikacji-to zdolność porozumiewania się za pomocą wszystkich
dostępnych środków, jakimi są:
 -ekspresja słowna
 -wzrokowa percepcja wypowiedzi,
 -systemy językowo-migowe
 -mimika i pantomima
 -systemy ustno-manualne daktylofazja, daktylografia, fonogesty
Celem totalnej komunikacji jest danie dziecku prawa wypowiadania się w sposób
spontaniczny, prawa swobodnego wyboru ulubionego sposobu porozumiewania się w
jakiejkolwiek sytuacji, stworzenie wspólnego języka na podstawie języka mówionego i
języka migowego, danie dziecku z wadą słuchu samozadowolenia poprzez skuteczne
porozumiewanie.
19
1. Mów do dziecka spokojnie i powoli z twarzą zwróconą ku niemu.
2. Zwracaj się do dziecka po imieniu i swą wypowiedź zaczynaj właśnie od jego imienia.
3. Nie okazuj dziecku zniecierpliwienia i lekceważenia jeśli proste ćwiczenia wykonuje
mozolnie.
4. Wspomagaj wypowiadane słowa gestami, mimiką, to ułatwi dziecku zrozumienie tego co
chcesz przekazać.
5. Zachęcaj dziecko do wypowiadania się
6. Często powtarzaj słowa, których uczysz dziecko
7. Staraj się wykorzystać każdą codzienną sytuację i przedmioty do uczenia dziecka nowych
słów.
8. Prowadź dzieckiem pamiętnik, w którym notujecie ważne wydarzenia, uroczystości.
9. Staraj się by nauka miała formę zabawy, wykorzystaj przedmioty, rysunki, dźwięki by
zachęcić je do ćwiczeń.
10. Uśmiechaj się do dziecka, nie okazuj mu, że cierpisz z powodu jego wady słuchu.
11. Bądź oparciem dla dziecka, ale pozwól by uczyło się samodzielności i radzenia w różnych
sytuacjach życiowych. Odgrywaj z nim np. scenki u lekarza, w urzędzie, w sklepie.
20
Propozycje ćwiczeń
usprawniających
1.
Trening słuchowy

Odkrywanie czy dźwięk jest czy go nie ma( rodzice uderzają w bębenek- jeśli dziecko
usłyszy dźwięk wrzuca klocek do koszyka

Rozróżnianie dźwięków, np. mowy ludzkiej od głosów zwierzęcych, przyrody. Na płycie
można nagrać przykładowe dźwięki i słuchając je z dzieckiem tłumaczyć co wydaje
określony dźwięk. Podczas ćwiczeń wykorzystujemy obrazki by ułatwić kojarzenie go z
przedmiotem/zwierzęciem.

Liczymy razem z dzieckiem np. uderzenia w bębenek
2.
Ćwiczenia oddechowe

Nadmuchiwanie balonów, robienie baniek mydlanych

Dmuchanie na gorącą herbatę, na zmarznięte dłonie

Wdech powietrza nosem i powolny wydech ustami (3 razy)
3.
Ćwiczenia głosowe

Mówienie słów na zmianę, cicho, szeptem, głośno

Wymawianie samogłosek ze zmianą wysokości głosu

Dziecko wymawia jakieś słowo, starając nadać mu różną intonację np. radość, smutek
21
Propozycje ćwiczeń
usprawniających
4.
Ćwiczenia narządów artykulacyjnych

Wysuwanie języka do przodu i chowanie go

Kierowanie języka w kąciki ust- lewy i prawy

Szerokie otwieranie i zamykanie ust

Kląskanie jak konik, parskanie wargami
5.
Ćwiczenia słownikowo artykulacyjne

Nazywanie zwierząt, roślin, zabawek, części garderoby , części ciała- na
rysunkach czy przedmiotach

Układanie wyrazów z rozsypanki wyrazowej
6.
Ćwiczenia motoryki i koncentracji uwagi

Układanki, puzzle, zagadki, krzyżówki, lepienie z plasteliny, wyszukiwanie różnic
między obrazkami
Wszystkie te ćwiczenia korzystnie wpływają na rozwój dziecka, jego pamięć, reakcję na
dźwięki, oswajają je z dźwiękami i własnym głosem, usprawniają pracę narządów
mowy, rozwijają wyobraźnie i wzbogacają słownictwo.
22
Grupy wsparcia dla rodziców
Grupy wsparcia to rodzice dzieci niesłyszących (lub ogólnie niepełnosprawnych/ mających
problemy), którzy dzielą się między sobą doświadczeniami oraz wiedzą. Członkowie tej
grupy pragną pomóc jej nowym uczestnikom w pokonaniu bezradności i rozpaczy. Pieczę
nad grupami wsparcia sprawują specjaliści jak surdopedagog lub surdopsycholog, pełnią
oni rolę opiekunów i pomagają rodzicom w sytuacjach kryzysowych. Drogi rodzicu, jest to
bardzo dobra forma pomocy, dzięki której możesz zdobyć wiedzę, pomoc w przypadku
problemów, poznać innych rodziców borykających się z problemami podobnymi do
twoich, organizowane są również spotkania z przedstawicielami instytucji, które wyjaśnią
w jaki sposób możesz otrzymać pomoc
W Bydgoszczy grupy wsparcia są realizowane m.in.. w siedzibie Rejonowego Ośrodka
Pomocy Społecznej „Fordon” pod nazwą grupa wsparcia ,,Tęcza’’
 85-791 Bydgoszcz, ul. Porazińskiej 9 tel./fax. 052 343 66 44
iw
 Rejonowy Ośrodek Pomocy Społecznej „BŁONIE”
85-316 Bydgoszcz, ul. Broniewskiego 1 tel./fax. 052 373 30 53
23
Drogi rodzicu jeżeli jesteś ubezpieczony w NFZ możesz starać się o dofinansowanie na
aparat słuchowy dla twojego dziecka. Kwota ta wynosi 2x1500zł w przypadku aparatu
na przewodnictwo powietrzne lub kostne, a także 2x60 zł na wkładkę uszną.
Systemy FM wspomagające słyszenie refundowane są raz na dziesięć lat w przypadku wad
słuchu utrudniających lub ograniczających nabywanie języka i naukę szkolną. Limit ceny
określony przez Narodowy Fundusz Zdrowia wynosi 5500 zł, refundacja 50%, czyli
kwota refundacji = 2750 zł.
Dofinansowanie NFZ przyznawane jest raz na 5 lat
1.
2.
3.
4.
5.
W celu uzyskania dofinansowania należy:
udać się do lekarza rodzinnego i w celu otrzymania skierowania do lekarza laryngologa
podczas wizyty u laryngologa poprosić go wypisanie zlecenia na aparat słuchowy
wysłać do oddziału NFZ wniosek uzyskany od laryngologa wraz z audiogramem
(wynikiem badania słuchu)
po otrzymaniu poczta wniosku z przyznanym dofinansowaniem udać się do firmy
oferującej aparaty słuchowe i mającej podpisana umowę z NFZ w celu jego realizacji
wniosek należy zrealizować w podanym terminie (zazwyczaj miesiąc)
24
Część osób może dodatkowo otrzymać dofinansowanie na zakup aparatu słuchowego od
MOPS/PCPR (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej / Powiatowe Centrum Pomocy
Rodzinie) które korzystają ze środków Państwowego Funduszu Osób
Niepełnosprawnych.
Kwota dofinansowania jest różna w powiatach i zazwyczaj wynosi maksymalnie 150% limitu
ceny określonego przez NFZ. Dofinansowanie jest przeznaczone wyłącznie dla osób
poniżej określonego progu dochodów (zazwyczaj 1200 zł na członka rodziny bądź około
1600zł w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego)
Czyli maksymalne kwoty dofinansowań z PFRON wynoszą: 2x2250zł na aparat na
przewodnictwo powietrzne lub kostne.
Aby otrzymać dofinansowanie z PFRON należy:
1.
posiadać grupę inwalidzką lub orzeczenie o niepełnosprawności (w przypadku dzieci
dodatek pielęgnacyjny)
2.
posiadać zatwierdzony wniosek na aparat słuchowy przez właściwy odział NFZ,
3.
mieć dochód nie przekraczający kwoty na jednego członka rodziny ustalonej przez
określony MOPR/PCPR
4.
złożyć stosowny wniosek w MOPR/PCPR, kosztorys lub fakturę za zakupiony aparat
słuchowy.
25
Program pomocowy Pitagoras
2007
Celem programu jest zapewnienie osobom niesłyszącym i niedosłyszącym, w tym
głuchoniewidomym i głucho niedowidzącym studentom, uczniom szkół policealnych oraz
uczestnikom kursów przygotowawczych do egzaminów do szkół wyższych, w zależności od
potrzeb, pomocy tłumaczy migowych lub możliwości wykorzystywania w trakcie zajęć oraz
egzaminów urządzeń wspomagających słyszenie oraz innych urządzeń, w tym dostosowanych
do możliwości i potrzeb wynikających z dysfunkcji słuchu lub słuchu i wzroku.
W ramach programu przewiduje się:

finansowanie usług tłumacza migowego świadczącego usługi na rzecz uczestników programu,
w przypadku uczelni lub szkół policealnych:
 dofinansowanie zakupu i montażu urządzeń wspomagających słyszenie dla uczestników
programu,
 dofinansowanie zakupu specjalistycznego sprzętu komputerowego, elektronicznego i
oprogramowania oraz poszczególnych elementów służących jego uzasadnionej rozbudowie,
 dofinansowanie zakupu specjalistycznych elektronicznych urządzeń brajlowskich oraz
poszczególnych elementów służących ich uzasadnionej rozbudowie,
 dofinansowanie zakupu urządzeń lektorskich,
 dofinansowanie zakupu kserokopiarki,
 dofinansowanie zakupu faxu.
26
Twórcy poradnika: Alicja Sieradzka, Emilia Man, Przemek Rybacki – studenci III roku pedagogiki,
Doradztwa zawodowego i rehabilitacyjnego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
Przy opracowywaniu poradnika korzystaliśmy z :

Cieloszyk A. Dziecko z wadą słuchu w klasie ogólnodostępnej i integracyjnej.

J. Kobosko, Stawanie się rodzicem dziecka głuchego to proces. Co możemy zrobić [w:] J.
Kobosko(red.), Moje dziecko nie słyszy : materiały dla rodziców dzieci z wadą słuchu , Warszawa
1999

Szemraj- Poborska M., Jak porozumiewać się z dzieckiem niesłyszącym.

http://www.obcasy.pl/dziecko/Wczesne_wykrywanie_wad_sluchu,1,400,404.html

Joanna Domeradzka-Kowalkowska,Przewodnicy w świecie ciszy : poradnik dla rodziców dzieci z
wadą słuchu

Deborah Deutsch Smith, Pedagogika specjalna t.2, Warszawa 2008 Wydawnictwo Naukowe PWN

Szczepanowski B. , Niesłyszący, głusi, głuchoniemi : wyrównywanie szans