Transcript örnek sunu - Safranbolu Meslek Yüksekokulu

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ
SAFRANBOLU MESLEK YÜKSEKOKULU
TERMESSOS
AYŞE DİNÇ
2007015207009
SAFRANBOLU, 2009
İÇİNDEKİLER
1.Coğrafi Konumu
2.Tarihçesi
3.Büyük İskender olayı
4.Çift “s” nin anlamı
5.Termessos
6.Görülebilecek yerler
6.1.Kral yolu
6.2.Agora
6.3.Tiyatro
6.4.Odeon
6.5.Tapınaklar
6.6.Kaya mezarları ve lahitler
6.7.Kurucunun evi
7.Nasıl gidilir?
8.Kaynakça
1.COĞRAFİ KONUMU
Akdeniz Bölgesinde Toros
Dağları üzerinde
kurulmuş bir Pisidya
kentidir. Antalya’nın 30
km kuzeybatısında yer
alır. Denizden ortalama
yüksekliği 200 metre olan
Antalya dağları
çevresindeki
travertenlerden 1.665
metre yükseklikte, güllük
dağının tepesinde doğal
bir platform üzerine
kurulmuştur.
2.TARİHÇESİ
• Pisidya şehirlerindendir. Pamphylia ve Roma
yönetiminde kalmıştır. III. yüzyılda en parlak çağını
yaşayan şehir V. yüzyılda terk edilmiştir. Yollar
üzerinde olmayışı nedeniyle ilk çağımızdan günümüze
kadar Türkiye’de en iyi korunan antik bir şehirdir.
• Toros’ların Güllük Dağı yamaçlarında yer alan antik
Termessos şehrini, Anadolu’nun yeşil ırkı olan
Solymler kurmuştur. Termessos ve Solymler hakkında
kesin bir bilgi olmamakla birlikte Bellerofon efsanesine
bağlı olarak Homeros’un İlyada’sında Solymler’den
Termessos halkı olarak bahsedilmektedir.
3.BÜYÜK İSKENDER OLAYI
• Büyük İskender’e direnen tek Pisidya kentiydi. Bu şehir tarihte ilk defa
Büyük İskender kuşatmasıyla anılmaktadır. Bu olayla ilk ilgilenen ve
Termessos’un stratejik önemini kaydeden eski tarihçilerden biri olan
Arrianos, şehri kuşatan başa çıkılamaz doğal engellerden dolayı şehrin
küçük bir birlikle bile savunulabileceğini belirtmiştir. İskender
Pamphylia’dan Frigya’ya geçmek istemiş ve Arrianos’a göre Frigya’ya yol
Termossos’tan geçiyordu. Gerçekten de daha alçak ve kolay geçitler varken,
İskender’in neden o kadar sarp olan Yenice Geçit’ini tırmanmayı seçtiği hala
tartışma konusudur. Perge’deki düşmanlarının İskender’i yanlış yola
gönderdiği de söylenir. İskender Termessosluların kapattığı geçidi geçmek
için oldukça çaba ve zaman harcamıştır. Bu sinirle geri dönerek Termessos’u
kuşatmıştır. Muhtemelen Termessos’u zapt edemeyeceğini bildiğinden,
İskender hücuma geçmiştir fakat bunun yerine kuzeye doğru yürümüş ve
öfkesini Sagalassos’dan çıkarmıştır.
4.ÇİFT “S” NIN ANLAMI
• Termessos’taki çift “s”, şehrin Anadolu insanları
tarafından kurulduğuna dair dil bilimsel bir kanıt
sağlar.
5.TERMESSOS
• Termessos’un, huzur veren ve el değmemiş
görünümüyle diğer antik kentlerden daha farklı ve
etkileyici bir havası vardır. Ayrıca Termessos Ulusal
Parkı içinde bulunması ve koruma altında tutulan
çok sayıda bitki ve hayvan türüyle bir arada
bulunup eşine az rastlanır bir sentez oluşturması
ayrı bir özelliğidir. Kent dağlık ve engebeli bir
alanda kuruludur.
•
•
6.GÖRÜLEBİLECEK
YERLER
Milli Park’ta tabiatin
sunduğu bütün güzellikleri
zenginlikleri ve Termessos
şehrinin surları, kuleleri,kral
yolu,Hadrian kapısı
Gymnasıum tiyatro Odeon
zengin süslemeli mezarlar
sarnıçlar ve drenaj sistemi
gezilebilir.
Nisan Aralık ayları ziyaret
için en uygun zamandır.
6.1. KRAL YOLU
• Ana yoldan sarp yolla şehre ulaşılır.
Şehre kuzeydoğu yönünden giren
Kral Yolu, şehrin merkezine giren
en önemli yoldur. Bu yoldan geçen
biri, etrafında Termessosluların
Kral Caddesi olarak
isimlendirdikleri eski yolun yanı
sıra Helenistik Dönem istihkam
duvarlarının, sarnıçların ve diğer
bir çok kalıntının bulunduğu
meşhur Yenice Geçit’ini görebilir.
Bu cadde Termessos halkının
katkılarıyla yapılmıştır.
• Şehir kapısının doğusundaki
duvarlarda zarlarla kehanet içeren
oldukça enteresan yazıtlar vardır.
Roma İmparatorluğu tarihi boyunca
bu tür büyüler, sihirler ve batıl
inançlar yaygındı. Kral Yol’unun
sonunda Hadrianus Kapısı dikkat
çeker.
6.2.AGORA
• Resmi binaların bulunduğu
Termessos şehri, iç duvarların
az ilerisindeki düz arazide yer
alır. Bu yapılardan en dikkat
çekici olan çok özel mimarı
özelliklere sahip bulunan
Agora’dır.
• Bilinenin aksine dikdörtgen
biçimli olmayan Agora, üzerinin
kapalı olması, önünde açık bir
spor alanının bulunması, altında
birbiriyle bağlantılı beş sarnıcın
yer alması gibi özellikleriyle
benzerlerinden ayrılır.
6.3. TİYATRO
• Agora’nın hemen doğusunda
tiyatro vardır. Pamphylia
ovasının üzerinde manzaraya
hakim olan tiyatro hiç şüphesiz
Termessos ovasının en göz
alıcı yapısıdır. Bu tiyatro Roma
tiyatrosunun en belirgin
özelliklerini sergiler.
Helenistik caeva yada yarım
dairesel oturma alanı, diazoma
ile ikiye ayrılır. Diazoma’nın
üzerinde sekiz, aşağısında on
altı oturma sırası vardır.
Tiyatro yaklaşık 4000-5000
seyirci kapasitesine sahiptir.
6.4. ODEON
• Diğer tüm klasik şehirlerde olduğu gibi tiyatronun
yaklaşık 100 metre ilerisinde odeon vardır. Çatı
seviyesine kadar iyi korunmuş olan Odeon en iyi
kalite yontma taş duvarcılığı örneği sergiler.
• Üstü örtülü meclis binası olan Odeon’un 600 kişilik
oturma yeri bulunmaktadır. Birbirine bağlı 5
sarnıçtan oluşan yer altı sarnıcı su depolamak ve
zeytinyağı saklamak için kullanılmıştır.
ARTEMİS TAPINAĞI
6.5. TAPINAKLAR
• Termessos’ta değişik
büyüklüklerde ve çeşitlerde 6
tapınak vardır. Bunlardan 4 tanesi
Odeo’nun yanında kutsal olduğu
tahmin edilen alanda bulunmuştur.
Bu tapınaklardan ilki Odeo’nun
tam arkasında yer alır ve gerçekten
görkemli bir duvarcılık işçiliği
sergiler. Ancak, geriye 5 metre
yüksekliğindeki tapınağın iç
duvarlarından başka çok az şey
kalmıştır.
• İkinci tapınak Odeo’nun
güneybatı köşesinde uzanır. Halen
ayakta duran ve tamamlanmış olan
girişte bulunan bir yazıta göre bu
tapınak Artemis’e ithaf edilmiştir.
• Artemis tapınağının doğusunda dor tarzı tapınağın
kalıntıları vardır.Bir kenarda altı veya on bir sütundan
oluşan peripteral tiptedir. Boyutlarına göre
değerlendirilecek olursa bu tapınak, Termessos’un en
büyük tapınağı olmalıdır.
• Daha ileride doğuda kesilmiş taşlardan yapılan terasın
üzerinde küçük bir başka tapınağın kalıntıları vardır.
Tapınak yüksek bir podyum üzerinde yükselir,ancak
hangi tanrıya ithaf edildiği bugün bilinmemektedir.
Bu tapınağın girişi sağdadır ve buda bir yarı tanrıya
yada kahramana ait olabileceğine işaret eder.
• Diğer iki tapınak Korinth düzenindeki Attalos
Stoası’nın yanında yer alır. Yine bugün halen
bilinmeyen tanrılara ve tanrıçalara ithaf edilmişlerdir.
6.6. KAYA MEZARLARI VE
LAHİTLER
• Şehrin güneyi, batısı ve
kuzeyinde çoğu şehir duvarları
içerisinde olan, kayaya oyulmuş
mezar taşları bulunan geniş
mezarlar vardır. Bunlardan bir
tanesini Alcetas’a ait olduğu
düşünülmektedir. Ne yazık ki,
mezar hazine avcıları tarafından
yağmalanmıştır.
• Mezarın içerisinde Kline’nın
arkasında sütunların arasında bir
çeşit kafes oyulmuştur ve bunun
yukarısında muhtemelen
süslenmiş bir friz vardı.
Mezarın kalan kısmı M.Ö IV.
yüzyıla tarihlendirilebilecek ata
binen bir savaşçının
betimlemeleriyle bezenmiştir.
•
Yüzyıllardır şehrin güneybatısında sık
ağaçların arasında saklanan lahit,
insanı bir anda tarihi törenin
derinliklerine götürür. Ölüler kıyafeti,
mücevherleri ve diğer aksesuarlarıyla
bu lahitlere konurdu.
• Yoksulların bedenleri, sade taş, kil
yada ahşap lahitlerde yakılırdı. M.S II.
yüzyıla uzanan bu lahitler, yüksek
kaideler üzerinde durur.
• Öte yandan zengin aile mezarlarında
lahitler soyuyla ya da onun yanına
gömülme izni olanlarla birlikte ölen
kişi için hazırlanmış şatafatlı bir
şekilde bezenmiş yapının içine
yerleştirilmiştir. Böylelikle, kullanım
hakkı resmi olarak garanti altına
alınmış oluyordu. Ayrıca, lahitlerinin
açılmasını engellemek ve mezar
soyguncularını korkutmak için
tanrıların öfkesini çağıran yazıtlarda
bulunabilir.
6.7. KURUCUNUN EVİ
• Şehrin güneybatısında, kurucunun evi olarak
isimlendirilen Roma tipinde fevkalade güzel bir
villanın kalıntıları yer almaktadır. Cephe duvarı dor
düzeninde olan ve 6 metre yüksekliğine erişen yapı,
kapısının sol tarafındaki kitabesinden dolayı
kurucunun evi adını almıştır.
7.NASIL GİDİLİR?
• Akdeniz bölgesinde, Antalya ili
Korkuteli ilçesi sınırları içinde ve Toros
Dağları üzerinde yer alan Milli Park’a
Antalya – Korkuteli karayolu ile ulaşılır.
Milli Park Antalya’ya 35 km
uzaklıktadır.
8.KAYNAKÇA
1.Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi – cilt 20
2.Meydan Larousse Büyük Lügat ve Ansiklopedisi – cilt 12
3.Antik Şehirler Rehberi – Kayhan Dörtlük
4.Yurt Ansiklopedisi- cilt 2
5.2000 Antalya İl Yıllığı – Antalya Valiliği
6.Antalya Rehber – Basım Yayın Dağıtım Reklamcılık ve Ticaret A.Ş.
7.Türkiye Turizm Coğrafyası – Yrd. Doç. D. Mehmet Gürdal
8.Dünya Gibi Bir Ülke Türkiye – M. Ali Birant
9.Türkiye Tarihi Yerler Klavuzu – M. Orhan Bayrak
10.Türkiye’nin Turizm Coğrafyası – Yrd. Doç. Dr. Ersin Güngördü
11.Türkiye’deki Tarihsel Adlar
12.www.e-gezi.net
13.www.anatolia.luwa.be