Transcript KÜKÜRT

KÜKÜRT
• Kükürt yerde çok yayılmış
elementlerdendir(%0,03).
• Tabiatta dört izotop şeklinde bulunur:
32S (%95,084),
33S (%0,74),
34S (%4,16),
36S (%0,016)’dır.
Suni olarak sentezlenen β-radyoaktif izotopları
ise: 31S , 37S’dir.
• Kükürt tabiatta karakteristik yükseltgenme
basamağına uygun olarak sülfürler ( ZnSsfalerit, HgS-kinovar, PbS-galenit, Cu2Skhalkozin, FeS2 -pirit, CuFeS2-khalkopirit
vs.) ve sülfatlar (Na2SO4.10H2O- mirabilit,
Na2SO4-tenardit, CaSO4.2H2O-gibs, BaSO4
vs.) şeklinde , hem de serbest şekilde
bulunur.
ZnS-sfalerit
HgS-kinovar
PbS-galenit
CuFeS2-khalkopirit
CaSO4.2H2O-gibs
FeS2 -pirit
Cu2S-khalkozin
Eldesi
• Serbest bulunan kükürdü kum kil ve kireç
taşı gibi kayalardan ayırmak için özel
otoklavlarda eritiyorlar. Otoklava 6 atm
basınç altında 140-150 oC ye kadar
ısıtılmış su buharı verildiğinde kükürt
eriyerek otoklavın alt kısmına toplanır.
• Pirit 600 oC ta özel fırınlarda havasız
ortamda ısıtıldığında serbest kükürt ayrılır:
FeS2 = FeS + S
Eldesi
• Sanayide H2S den elde edilir. H2S ve O2
karışımı 500 oC de katalizör üzerinden
geçirilir:
2H2S + 3O2 = 3S + 2H2O
SO2 + 2H2S = 3S + 2H2O
SO2 + 2C = S + 2CO
Sülfatlardan kükürdün eldesi aşağıdaki
tepkimelere esaslanıyor:
I
4C + CaS04 = CaS + 4CO
II
CaS + CO2 + H20 = H2S + CaCO3
III
2H2S + O2 = 2S + 2H2O
Kullanım Alanları
•
•
•
•
•
Ziraatta
Siyah barut üretiminde
Sülfürük asit üretiminde
Lastik üretiminde
İlaç üretiminde
Özellikleri
•
•
•
•
Sarı renkli krıstalik madde
Suda çözünmez
Karbon disülfidde çözünür
Isı ve elektirik iletkenliği kötüdür.
Üç allotropik modifikasyonu vardır:
• Rombik(α-S),Prizmatik(β-S) ve Amorf
Rombik
Prizmatik
S8
150oC
o
S6
300 C
800-1400oC S
S4
2
1700oC
S
H2 + S = H2S
FeS + 2HCl = FeCI2 + H2S
H2S = H+ + HSHS- = H+ + S-2
K1 = 6.10-8
K2 = 1.10-14
3H2S + 2HN03 = 3S + 2NO + 4H2O
H2S + Br2 = S + 2HBr
2H2S + 3O2 = 2SO2 + 2H2O
H2S + 4Cl2 + 4H20 = H2SO4 + 8HCl
Fe + S = FeS
CuS04 + H2S = CuS + H2S04
ZnS04 + Na2S = ZnS + Na2S04
BaS04 + 4C = BaS + 4CO
SiS2 + 3H20 = H2Si03 + 2H2S
AI2S3 + 6H20 = 2AI(OH)3 + 3H2S
Na2S + CS2 = Na2CS3
K2S + (x - 1) S = K2Sx
Na2Sx + 2HCl =H2SX + 2NaCl
Na2 [S2] -2 + SnS = SnS2 + Na2S
4 Fe[S2] + 11O2 = 2 Fe203 + 8S02
Na2[S2] = Na2S + S
S2Cl2 + 2H20 = H2S + S02 + 2HCl
3S + 6NaOH = 2Na2S + Na2SO3 + 3H20
Mg + SOCl2 = SO + MgCl2
2Ag + SOCl2 = SO + 2AgCI
SnCl2 + SOCl2 = SO + SnCl4
3SO + SO = S + S02
3S0 + H20 = H2S + 2S02
SO + 2KOH = K2S02 + H20
S + O2 = S02
2ZnS + 3O2 = 2S02 + 2ZnO
4FeS2 + 11O2 = 2Fe203 + 8S02
2NaHSO3 + H2S04 = 2S02 + Na2S04 + 2H20
Na2SO3 + H2S04 = S02 + Na2S04 + H20
S + 2H2S04 = 3S02 + 2H20
Cu + 2H2S04 = S02 + CuS04 +2H20
S02 + H20 <==> H2SO3 <==> H++HSO3- <==> 2H+ + S03-2
NaOH + S02 = NaHS03
2NaOH + S02 = Na2S03 + H20
CaO + S02 = CaSO3
4Na2S03 = Na2S + 3Na2S04
S02 + Pb02 = PbS04
S02 + 2HN03 = H2S04 + 2N02
S02 + 2FeCI3 +2H2O = 2H2SO4 + 2FeCl2 + 2HCl
H2S03 + Cl2 + H20 = H2S04 + 2HCl
2H2S03 + 2H2S = 3S + 3H20
SO2 + 2H2S = 3S + 2H20
S02 + 2Cu2Cl2 + 4HCl = S + 4CuCI2 + 2H20
S02 + 2CO = S + 2CO2
Na2S03 + S = Na2S203
2Na2S2 + 302 = 2Na2S203
Na2S203 + 4Cl2 + 5H20 = 2H2S04 + 6HCl + 2NaCl
AgBr + 2Na2S203 = Na3[Ag(S203)2] + NaBr
KCN + Na2S2O3 = KCNS + Na2SO3
Na
O
O
S
Na
I2
Na
S
Na
S
O
S
O
2NaI
O
S
S
S
Na
O
O
O
O
Na
O
O
S
O
O
HO
S
O
O
S
S
O
OH
O
O
O
S
O
S
O
O
O
S
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
S
S
S
S
O
O
O
O
O
O
O
S
O
S02 + N02 + H20 = H2S04 +NO
2H2S04 + NO + N02 = 2S02 (OH)(ONO) + H20
OH
O
H2O
S
O
N
2H2SO4 + NO +NO2
O
H
NO2 + SO2 + H2O = H2SO4 + NO
2KHSO4 = K2S207 + H20
K2S207 = K2S04 + S03
H2S207 + HCl = CIS020H + H2S04
H2S04.S03 + NaCl = HOS02Cl + NaHS04
H2S04 + PCI5 = HOS02Cl + POCl3 + HCl
HOS02Cl + H20 = H2S04 + HCl
SO2Cl
2ClSO2OH
H2SO4
HCl
KHSO4 <==>K+ + HSO4Katot
Anot
2H20 + 2e- = H2 + 20H2HS04- - 2e- = H2S208
+
2K + 20H = 2KOH
O
O
HO-S-O-O-S-OH + 2H2O
O
O
2H2SO4 + H2S2
C12H22011 + H2S04 = 12C + H2S04 + 11H20
SO2 + PCl5 = SOCl2 + POCl3
SO3 + SCl2 = SOCl2 + SO2
SO2 + Cl2 = SO2Cl2
SOCl2 + 2H2O = H2SO3 + 2HCl
SO2Cl2 + 2H2O = H2SO4 + 2HCl
DÜŞDÜ
Çarşamba günündə, çеşme başında,
Gözüm bir alagöz hanıma düşdü.
Atdı müjgan okun, kеçdi sinemden,
Cadu gamzeleri qanıma düşdü.
İşaret еyledim, derdimi bildi,
Gördüm hem gözeldi, hem ehli-dildi.
Başını buladı, gözünden güldü,
Gülende qadası canıma düşdü.
Aliasgərəm, her еlmden halıyam,
Dеdim: sen tebibsen, men yaralıyam,
Dеdi: nişanlıyam, özge malıyam,
Sındı kol-kanadım, yanıma düşdü.
Aşık Aliasger