Po co czytać?

Co czytać?

Jak czytać?

• „Kanon jest konieczny do tego, abyśmy mogli pogadać” (P. Śliwiński) • Kanon tworzą dzieła „zatwierdzone przez czas”, takie które doczekały się kanonicznego odczytania i które podlegają dyskusji • Wiek XX najlepiej pokazał zmienność kanonu • Nie tylko arcydziela, ale także książki ważne dla podtrzymania więzi • Lektura „kanoniczna”, to taka, która zostawia ślad • Literatura współczesna już nie jest współczesna •

Czytać, żeby żyć

• Skazani na wybór?

- liczy się profesjonalny osąd nauczyciela - wybór pobudza rozwój - czytamy „pierwszy raz” - samotność i niepewność

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu maturalnego.

(załącznik 4)

Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należy czytanie – rozumiane jako umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, w tym tekstów kultury, prowadzące do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; (str.1)

Nauczyciel w szkole ponadgimnazjalnej odwołuje się do wiedzy i umiejętności, które uczeń nabył na wcześniejszych etapach edukacyjnych

. Wprowadza go w świat kultury wysokiej, uczy poważnej, kompetentnej, otwartej na różne sensy lektury tekstów. Inspiruje do dojrzałejrefleksji wypływającej z poznawania dzieł.

Zwraca uwagę na kulturę współczesną, popularną,

nowoczesne środki przekazywania informacji w kontekście tradycji. Stwarza warunki dorozwoju niezależności umysłowej ucznia poprzez stawianie mu zadań wymagających samodzielności w docieraniu do źródeł informacji i zachęcając do lektury utworów spoza szkolnego wykazu. (str. 230) Zadania nauczyciela języka polskiego na III etapie edukacyjnym to przede wszystkim: (str 229) 1) wychowywanie kompetentnego, świadomego odbiorcy kultury, szczególnie dzieł literackich; 2) wprowadzanie zarówno w tradycję,

jak i kulturę XXI w.

konsekwencjami dokonywanych wyborów i uwrażliwianie ucznia na uniwersalne wartości; 3) zaznajamianie ucznia za pośrednictwem tekstów kultury z różnymi postawami moralnymi i skłanianie do refleksji nad Zadania nauczyciela języka polskiego na IV etapie edukacyjnym to przede wszystkim: (str. 229) 1) stymulowanie i rozwijanie zainteresowań humanistycznych ucznia; 2) wprowadzanie go w świat różnych kręgów tradycji – polskiej, europejskiej,światowej; 3) zapoznanie z najważniejszymi tendencjami w kulturze współczesnej; 4) nauczenie kompetentnej, wnikliwej lektury tekstu; 5) inspirowanie refleksji o szczególnie istotnych problemach świata, człowieka, cywilizacji,kultury; 6) pogłębianie świadomości językowej i komunikacyjnej ucznia; 7) rozwijanie jego sprawności wypowiadania się w złożonych formach; 8) stymulowanie umiejętności samokształcenia ucznia

III etap edukacyjny Teksty poznawane w całości – nie mniej niż pięć pozycji książkowych w roku oraz wybrane przez nauczyciela teksty o mniejszej objętości:

* Jan

Kochanowski

– wybrane fraszki,

Treny

(V, VII, VIII);

*

William Szekspir

Romeo i Julia

; *Molier Ś

wi

ę

toszek

lub

Sk

ą

piec

; *Ignacy Krasicki – wybrane bajki; *Aleksander Fredro

Zemsta

; *Adam Mickiewicz – wybrana ballada,

Dziady cz. II, Reduta Ordona

; Bolesław Prus lub Eliza Orzeszkowa – wybrana nowela; *Henryk Sienkiewicz – wybrana powieść historyczna (np.

Quo vadis

,

Krzy

Ŝ

acy

,

Potop

);

wybrane wiersze następujących poetów XX wieku: Maria Pawlikowska Jasnorzewska, Kazimierz Wierzyński, Julian Tuwim, Czesław Miłosz, ks. Jan Twardowski, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert

; *Aleksander Kamiński

Kamienie na szaniec

lub Arkady Fiedler

Dywizjon 303

; utwór podejmujący problematykę Holokaustu np. wybrane opowiadanie Idy Fink; Konstanty Ildefons Gałczyński – wybrane utwory; Stanisław Lem – wybrane opowiadanie; Sławomir Mrożek – wybrane opowiadanie; *Antoine de Saint Exupéry

Mały Ksi

Musierowicz, Doroty Terakowskiej lub innych współczesnych autorów ążę; wybrana powieść przygodowa; wybrana młodzieżowa powieść obyczajowa (np. Małgorzaty podejmujących problematykę dojrzewania); wybrana powieść fantasy (np. Ursuli Le Guin, Johna Ronalda Reuela Tolkiena

,

Andrzeja Sapkowskiego); wybrany utwór detektywistyczny (np. Arthura Conan Doyle'a lub Agaty Christie); wybrane opowiadanie z literatury światowej XX wieku (inne niż wskazane wyżej); wybrana powieść współczesna z literatury polskiej i światowej (inna niż wskazana wyżej); inne lektury wskazane przez nauczyciela lub zaproponowane przez młodzież (przynajmniej jedna rocznie).

Teksty poznawane w całości lub w części (decyzja należy do nauczyciela):

Homer

Iliada

i

Odyseja

lub Jan Parandowski

Przygody Odyseusza

;

Pie

śń

o Rolandzie

; Juliusz Słowacki

Balladyna

; Miron Białoszewski

Pami

wybrany komiks; wybrane programy telewizyjne.

ę

tnik z powstania warszawskiego

; Ryszard Kapuściński – wybrana książka. *Biblia (opis stworzenia świata i człowieka z Księgi Rodzaju, przypowieść ewangeliczna, hymn św. Pawła o miłości); wybrane mity greckie. Ponadto: wybór publicystyki z prasy i innych środków społecznego przekazu; Uwaga: nie można pominąć pozycji oznaczonych gwiazdką.

Przykładowa lista lektur do gimnazjum

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

Jan

Kochanowski

– wybrane fraszki,

Treny

(V, VII, VIII); William Szekspir

Romeoi Julia

; Molier Ś

wi

ę

toszek

Ignacy Krasicki – wybrane bajki; Aleksander Fredro

Zemsta

; Adam Mickiewicz – wybrana ballada,

Dziady cz. II,Reduta Ordona

; Bolesław Prus – wybrana nowela; Henryk Sienkiewicz –

Quo vadis

Aleksander Kamiński

Kamienie na szaniec

wybrane opowiadanie Idy Fink; wybrane wiersze następujących poetów XX wieku: Konstanty Ildefons Gałczyński, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimierz Wierzyński, Julian Tuwim, Czesław Miłosz, ks. JanTwardowski, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert Stanisław Lem – wybrane opowiadanie; Sławomir Mrożek – wybrane opowiadanie; Antoine de Saint Exupéry

Mały Książę

;

wybrana powieść przygodowa

;

wybrana młodziełowa powieść obyczajowa wybrana powieść fantasy wybrany utwór detektywistyczny wybrane opowiadanie z literatury światowej XX wieku

(inne niż wskazane wyżej);

wybrana powieść współczesna z literatury polskiej i światowej

(inna niż wskazana wyżej); inne lektury wskazane przez nauczyciela lub zaproponowane przez młodzież 1.

2.

3.

4.

5.

6.

.

7.

Teksty poznawane we fragmentach:

Jan Parandowski,

Przygody Odyseusza

;

Pie

śń

o Rolandzie

; Juliusz Słowacki

Balladyna

; Miron Białoszewski

Pami

ę

tnik z powstania warszawskiego

; Ryszard Kapuściński – wybrana książka.

Biblia (opis stworzenia świata i człowieka z Księgi Rodzaju, przypowieść ewangeliczna, hymn św. Pawła o miłości); wybrane mity greckie.

IV etap edukacyjny – nie mniej niż pięć dużych pozycji książkowych w ciągu roku (w klasie maturalnej niemniej niż trzy pozycje) Teksty poznawane w całości

:

Sofokles

Antygona

lub

Król Edyp

(wersja literacka

lub

spektakl teatralny);

* Bogurodzica

;

Lament

ś

wi

ę

tokrzyski

; *Jan Kochanowski –

wybrane

pieśni, treny (inne niŜ w gimnazjum) i psalm; Mikołaj Sęp Szarzyński

– wybrane

sonety; William Szekspir Makbet lub Hamlet ; Adam Mickiewicz

– wybrane

sonety i inne wiersze (w tym

Romantyczno

ść),

*Dziadów cz

ęść

III

, *

Pan Tadeusz

; Juliusz Słowacki –

wybrane

wiersze; Cyprian Norwid –

wybrane

*Bolesław Prus

Lalka;

wiersze; Fiodor Dostojewski

– wybrany

utwór , np.

Zbrodnia i kara

,

Łagodna

; Joseph Conrad

J

ą

dro ciemno

ś

ci

; Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff –

wybrane

wiersze; *Stanisław Wyspiański

Wesele

; Władysław Stanisław Reymont

Chłopi

(tom I –

Jesie

ń); Stefan Żeromski

– wybrany

utwór (

Ludzie bezdomni, Wierna rzeka

,

Echa le

ś ne, lub

Przedwio

ś

nie

); Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Konstanty Ildefons Gałczyński

– wybrane

wiersze; Jarosław Iwaszkiewicz –

wybra

ne opowiadanie; *Bruno Schulz –

wybrane

opowiadanie; Tadeusz Borowski

– wybrane

opowiadanie;

Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, Ewa Lipska, Adam Zagajewski, Stanisław Barańczak, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Różewicz – wybrane wiersze; Miron Białoszewski – wybrane utwory; wybrany dramat

dwudziestowieczny z literatury polskiej

(np

. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Sławomira MroŜka lub Tadeusza Różewicza);

wybrana powieść polska z XX lub XXI w

. (

np

.

Marii Kuncewiczowej

Cudzoziemka

, Zofii Nałkowskiej

Granica

, Józefa Mackiewicza

Droga donik

ą

d

, Stanisława Lema

Solaris

, Juliana Stryjkowskiego

Austeria,

Tadeusza Konwickiego

Kronika wypadków miłosnych

);

wybrana powieść światowa z XX lub XXI w

. (

np

.

Franza Kafki

Proces

, Alberta Camusa

D

Ŝ

uma

, George’a Orwella

Rok 1984

, Isaaca Bashevisa Singera

Sztukmistrz z Lublina

, Gabriela Garcii Marqueza

Sto lat samotno

ś

ci

, Umberto Eco

Imi

ę

róży

).

Teksty poznawane w całości - poziom rozszerzony

Horacy

wybrane

liryki Jan Kochanowski

Treny

(jako cykl poetycki); poezjabarokowa (

np

. Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn);

wybrany

wiersz z romantycznej poezji europejskiej; Juliusz Słowacki

Kordian lub Fantazy

; Zygmunt Krasiński

Nie-Boska Komedia;

realistyczna

lub

europejska naturalistyczna powieść

(np

. Honoriusz Balzak

Ojciec Goriot,

Emil Zola

Nana lub

Gustaw Flaubert

Pani Bovary

); Stanisław Ignacy Witkiewicz

Szewcy

; Gustaw Herling-Grudziński –

wybrane

opowiadanie; Michaił Bułhakow

Mistrz i Małgorzata

;

wybrana

powieść lub zbiór opowiadań z XX/XXI w.

(

np

. Marii Dąbrowskiej, Zofii Nałkowskiej, Marii Kuncewiczowej, Józefa Wittlina, Józefa Mackiewicza, Juliana Stryjkowskiego, Andrzeja Kuśniewicza, Tadeusza Konwickiego, Stanisława Lema, Wiesława Myśliwskiego, Marka Nowakowskiego, Jerzego Pilcha, Olgi Tokarczuk, Stefana Chwina, Pawła Huellego);

wybrana

powieść (lub zbiory opowiadań) dwudziestowiecznych autorów z literatury światowej (np. Franza Kafki, Thomasa Manna, Vladimira Nabokova, Alberta Camusa, Isaaca Bashevisa Singera, Johna Steinbecka, Kurta Vonneguta, Gabriela Garcii Marqueza, GüntheraGrassa, Umberto Eco, Milana Kundery);

wybrane wiersze dwudziestowiecznych poetów polskich (innych niż wymienieni na poziomie podstawowym)

Teksty poznawane w całości lub w części (decyzja należy do nauczyciela) Poziom podstawowy

Dzieje Tristana i Izoldy

; Miguel Cervantes

Don Kichote

; Jan Chryzostom Pasek

Pami

ę

tniki

; Ignacy Krasicki –

wybrana

satyra

lub

Monachomachia

; Adam Mickiewicz

Dziady cz

ęść

IV

; Juliusz Słowacki

Kordian

;

*Witold Gombrowicz

Ferdydurke;

Irit Amiel – wybrane opowiadanie z tomu

Osmaleni lub Hanna

Krall Zdążyć przed

Panem Bogiem;

Gustaw Herling Grudziński Inny świat; Ryszard Kapuściński

Podróże z Herodotem

.

Poziom rozszerzony wybrany esej Mieczysława Jastruna lub Zygmunta Kubiaka poświęcony kulturze antycznej;

Dante Alighieri

Boska komedia

; Johann Wolfgang Goethe

Faust

;

Czesław Miłosz – wybrany esej; Zbigniew Herbert – wybrany esej; inny esej autora polskiego (np. Kazimierza Wyki, Jana Błońskiego, Marii Janion, Leszka Kołakowskiego czy ks. Józefa Tischnera, Jarosława Rymkiewicza,Jerzego Stempowskiego); wybrany reportaż autora polskiego (np. Ryszarda Kapuścińskiego, Krzysztofa Kąkolewskiego, Hanny Krall, Henryka Grynberga); wybrany dziennik (np. Marii Dąbrowskiej, Zofii Nałkowskiej, Jarosława Iwaszkiewicza, Witolda Gombrowicza); Jan Paweł II Tryptyk Rzymski.

Biblia (wybrane psalmy, fragmenty:

Pie

ś

ni nad pie

ś

niami Ksi

ę

gi Hioba

,

Apokalipsy

ś

w. Jana

);

Przykładowa lista lektur do szkoły ponadgimnazjalnej – poziom podstawowy

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Sofokles

Król Edyp Bogurodzica

;

Lament

ś

wi

ę

tokrzyski

; Jan Kochanowski – Ignacy Krasicki – Mikołaj Sęp Szarzyński William Szekspir

Makbet

Adam Mickiewicz

– wybrane

Dziadów cz

ęść

Pan Tadeusz

;

III

, 10. Juliusz Słowacki –

wybrane

pieśni, treny (inne niż w gimnazjum) i psalm;

wybrana

satyra lu Monachomachia

– wybrane wybrane

sonety; sonety i inne wiersze (w tym

Romantyczność)

wiersze; 11. Cyprian Norwid –

wybrane

wiersze; 12. Bolesław Prus

Lalka;

13. Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer,Leopold Staff –

wybrane

wiersze; 14. Stanisław Wyspiański

Wesele

15. Stefan Żeromski –Przedwio ś

nie

16. Witold Gombrowicz

Ferdydurke

17. Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Konstanty ldefons Gałczyński

– wybrane

wiersze; 18. Bruno Schulz –

wybrane

opowiadanie; 19. Tadeusz Borowski

– wybrane

opowiadanie; 18. Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, Ewa Lipska, Adam Zagajewski Stanisław Barańczak, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Różewicz, Miron Białoszeski, Marcin Świetlicki

– wybrane

wiersze; 19. Sławomir Mrożek -

Tango

20. Stanisław Lem 21.

Solaris

AlbertCamus

Dżuma

, 22.

Ryszard Kapuściński

Podróże z Herodotem

.

• • • • • • • • • • • • • • • • •

POEZJA:

A. Sosnowski

,

T. Różycki

,

M. Świetlicki, E. Tkaczyszyn-Dycki

,

M. Baran, M. Biedrzycki

,

W. Bonowicz

,

T. Dąbrowski

,

J. Dehnel, K. Koehler

,

B. Majzel

,

M. Podgórnik

,

J. Podsiadło, K. Siwczyk, J. Stefko, A. Szlosarek, A. Wiedemann, Literatura najnowsza

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

PROZA: M. Bieńczyk

,

S. Chwin

,

J. Pilch

,

A. Stasiuk

,

O. Tokarczuk

,

M. Tulli, S. Chwin

,

J. Dukaj I. Filipiak

,

M. Gretkowska

,

P. Huelle

,

W. Jagielski

,

W. Kuczok, A. Libera

,

D. Masłowska

,

D. Odija

,

S. Shuty

,

J. Sosnowski

,

K. Varga, A. Wiedemann

,

M. Witkowski

,

Nagroda Kościelskich

Nagrody Kościelskich

są przyznawane od 1962 roku przez Fundację im. Kościelskich - jedną z najstarszych polskich instytucji kulturalnych, działającą w Genewie. Powstała ona na mocy testamentu zmarłej w lipcu 1959 Moniki Kościelskiej, wdowy po Władysławie Auguście Kościelskim, wydawcy, poecie i mecenasie sztuki. Celem Fundacji jest wspieranie rozwoju literatury i poezji polskiej poprzez przyznawanie nagród młodym twórcom polskim (głównie pisarzom i krytykom literackim), zamieszkałym w kraju bądź na emigracji. Laureatów wybiera Jury, powoływane przez Radę Fundacji, w której zasiadali m.in.: Kajetan Morawski, Konstanty Jeleński, Zygmunt Estreicher, Krzysztof Górski, Maria Danilewicz Zielińska. W skład Jury wchodzą członkowie Rady oraz eksperci, znawcy polskiej literatury współczesnej. Wszystkie funkcje w Radzie Fundacji i Jury są pełnione honorowo. Źródłem finansowania Fundacji są głównie pozostałości po dawnej fortunie Kościelskich. Wartość finansowa nagrody zmienia się co roku (zależy od dochodów z papierów wartościowych, a także od liczby laureatów • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 2008 Jacek Dukaj 2007 Mikołaj Łoziński 2006 Jolanta STEFKO 2005 Jacek Dehnel 2004 Tomasz Różycki 2003 Dawid Bieńkowski 2002 Olga Stanisławska 2001 Jerzy Sosnowski 2000 Michał Paweł Markowski Wojciech Wencel 1999 Adam Wiedemann Arkadiusz Pacholski 1998 Przemysław Czapliński Jacek Podsiadło 1997 Olga Tokarczuk Andrzej Sosnowski 1996 Jacek Baczak Marcin Świetlicki 1995 Magdalena Tulli Andrzej Stasiuk 1994 Maciej Niemiec Tadeusz Słobodzianek Marek Wojdyło 1993 Marzanna Bogumiła Kielar Artur Szlosarek 1992 Krzysztof Myszkowski Aleksandra Olędzka-Frybesowa (wyjątkowa i jednorazowa Nagroda im. Kajetana Morawskiego za szczególne zasługi w rozpowszechnianiu literatury francuskiej w Polsce) 1991 Andrzej Bart Marian Stala 1990 Grzegorz Musiał Bronisław Wildstein Marek Zaleski Wisława Szymborska (wyjątkowa i jednorazowa Nagroda im. Zygmunta Kallenbacha za najwybitniejszą książkę ostatniego dziesięciolecia)

Nike

"Nagroda Literacka NIKE"

została ufundowana w 1997 roku przez "Gazetę Wyborczą" i Nicom Consulting.

"Nike" jest nagrodą za najlepszą książkę roku. Jej celem jest promocja literatury polskiej ze szczególnym zwróceniem uwagi na powieść. W konkursie startować mogą wszystkie gatunki literackie. Nagrody nie można podzielić ani nie przyznać. Dotyczy tylko autorów żyjących. Zwycięzca wyłaniany jest w trzech etapach. Pierwszy to 20 nominacji, drugi to wybór siedmiu finalistów. Decyzję o przyznaniu nagrody jury podejmuje w dniu jej wręczenia. Do tego momentu ani laureat, ani finaliści nie znają ostatecznego werdyktu. Zwycięzca otrzymuje statuetkę Nike dłuta prof. Gustawa Zemły i czek na 100 tys. zł. Fundatorami Nagrody Literackiej "Nike" są "Gazeta Wyborcza" i Fundacja Agory.

Laureaci:

2008 - Olga Tokarczuk za "Bieguni" 2007 - Wiesław Myśliwski za "Traktat o łuskaniu fasoli" 2006 - Dorota Masłowska za "Pawia królowej" 2005 - Andrzej Stasiuk za "Jadąc do Babadag" 2004 - Wojciech Kuczok za "Gnój" 2003 - Jarosław Marek Rymkiewicz za "Zachód słońca w Milanówku" 2002 - Joanna Olczak-Roniker za "W ogrodzie pamięci" 2001 - Jerzy Pilch za "Pod mocnym aniołem" 2000 - Tadeusz Różewicz za "Matka odchodzi" 1999 - Stanisław Barańczak za "Chirurgiczną precyzję" 1998 - Czesław Miłosz za "Pieska przydrożnego" 1997 - Wiesław Myśliwski za "Widnokrąg"

Nagroda Literacka Gdynia

Nagroda została powołana do życia w 2006 roku przez Prezydenta Gdyni Wojciecha Szczurka, w celu uhonorowania wyjątkowych osiągnięć żyjących, polskich twórców i jest przyznawana rokrocznie autorom najlepszych książek wydanych w poprzednim roku. Zwycięzcy w trzech kategoriach – proza, poezja i eseistyka, otrzymują pamiątkowe statuetki (Kostki Literackie) oraz nagrodę w wysokości 50 tysięcy złotych.

Laureaci:

2008 Marian Pankowski

Ostatni zlot Aniołów

Adam Weidemann,

Pensum

Piotr Matywiecki,

Twarz Tuwima

2007 Wiesław Myśliwski,

Traktat o łuskaniu fasoli

Magdalenia Tulli,

Skaza

Wojciech Bonowicz,

Pełne morze

Krzysztof Środa,

Projekt handlu kabardyjskimi końmi

2006 Michał Witkowski,

Lubiewo

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki,

Dzieje rodzin polskich

Marek Zaleski,

Zamiast

PODRĘCZNIKI I OPRACOWANIA:

A. Nasiłowska, Literatura okresu przejściowego 1975-1996, Warszawa 2007.

P. Czapliński, P. Śliwiński, Literatura polska 1976-1998, Kraków 1999.

A. Legeżyńska, P. Śliwiński, Poezja polska po 1968 roku, Warszawa 2000 (tu: część III, Po przełomie).

Literatura polska 1990-2000, T. 1, 2, pod red. T. Cieślaka i K. Dietrych, Kraków 2002.

Normalność i konflikty. Rozważania o literaturze i życiu literackim w nowych czasach, pod red. P. Czaplińskiego, P. Śliwińskiego, Poznań 2006.

H. Bereza

,

Pryncypia. O łasce literatury

(

1993

);

Obroty. Szkice literackie

(1996);

Epistoły

(1998); …

wypiski…

(2006)

K. Biedrzycki

,

Wariacje metafizyczne

(2007)

T. Burek

,

Dziennik kwarantanny

(2001)

Była sobie krytyka… Wybór tekstów z lat dziewięćdziesiątych i pierwszych

, wstęp D. Nowackiego i K. Uniłowskiego (2003)

P. Czapliński

,

Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996

(1997);

Ruchome marginesy: szkice o literaturze lat 90

(2002);

Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych Świat podrobiony. Krytyka i literatura wobec nowej rzeczywistości

(2004);

Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości

(2001);

Ruchome marginesy: szkice o literaturze lat 90

(2002); (2007) (2003);

Efekt bierności. Literatura w czasie normalnym

K. Dunin

,

Karoca z dyni

(2000);

Czytając Polskę. Literatura polska po roku 1989 wobec dylematów nowoczesności

(2004)

P. Dunin-Wąsowicz

,

Oko smoka: literatura tzw. pokolenia „brulionu” wobec rzeczywistości III RP

(2000) A. Fiut, Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem (1999);

Spotkania z Innym

P. Gruszczyński

,

Ojcobójcy: młodsi zdolniejsi w teatrze polskim

(2003)

J. Gutorow

,

Niepodległość głosu

(2003);

Urwany ślad

(2007)

J. Jarzębski

,

Apetyt na przemianę. Notatki o prozie współczesnej

(1997) (2006)

J. Klejnocki

,

Literatura w czasach zarazy

(2006)

J. Klejnocki, J. Sosnowski

,

Chwilowe zawieszenie broni: o twórczości tzw. pokolenia „bruLionu” (1986-1996)

(1996)

J. Łukasiewicz

,

Ruchome cele

(2003) K. Maliszewski, Nasi klasycyści, nasi barbarzyńcy

1989-1999. Rozważania i uwagi

(1999);

Zwierzę na J. Szkice wierszach i ludziach

(2001);

Nowa poezja polska

(2005);

Rozproszone głosy

(2006);

Po debiucie: dziennik krytyka

(2008)

D. Nowacki

,

Zawód: czytelnik. Notatki o prozie polskiej lat 90.

(1999);

Wielkie wczoraj

(2004)

J. Orska

,

Liryczne narracje: nowe tendencje w poezji polskiej 1989-2006

(2006)

P. Śliwiński

,

Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej

(2002);

Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce

(2007)

M. Stala

,

Druga strona. Notatki o poezji współczesnej

(1997);

Przeszukiwanie czasu: przechadzki krytycznoliterackie

(2004)

Tekstylia. O „rocznikach siedemdziesiątych

, pod red. P. Mareckiego, I. Stokfiszewskiego i M. Witkowskiego (2002)

Tekstylia bis, K. Uniłowski

pod red. P. Mareckiego (2007) ,

Skądinąd: zapiski krytyczne

M. Urbanowski

, (1998);

Koloniści i koczownicy: o najnowszej prozie i krytyce literackiej Oczyszczenie. Szkice o literaturze polskiej XX wieku

(2002) (2002);

Dezerterzy i żołnierze. Szkice o literaturze polskiej 1991-2006

(2007).

Poezja najnowsza

•

Poza słowa. Antologia wierszy 1976-2006, wybór Tadeusz Dąbrowski

Czasopisma poświęcone literaturze najnowszej:

POEZJA - debiuty

A.Sosnowski

,

Życie na Korei

(1992);

Sezon na Helu

(1994);

Konwój. Opera

(1999);

Zoom

(2000);

Gdzie koniec tęczy nie dotyka ziemi

(2005) i

Po tęczy

(2007) lub z wyboru wierszy

Dożynki. 1987-2003

(2006

T. Różycki

,

Anima

(1999);

Świat i Antyświat

(2003);

Dwanaście stacji

(2005);

Kolonie

(2006) lub z wyboru

Wiersze

(2004)

M. Świetlicki

, Zimne kraje (1992);

Schizma Czynny do odwołania

(2001); (1994);

Zimne kraje 2 Nieczynny

(2003); (1995);

Trzecia połowa

(1996);

Pieśni profana

(1998);

Muzyka środka

(2006);

Nieoczywiste

(2007)

E. Tkaczyszyn-Dycki

,

Nenia i inne wiersze

(1990);

Peregrynarz

(1992);

Liber mortuorum

(1997);

Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania do nauki o nieistnieniu

(2003); (2000);

Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało Dzieje rodzin polskich

(2003);

Przyczynek

(2005) lub z wyborów wierszy

Kamień pełen pokarmu. Księga wierszy z lat 1987-1999

(1999) albo

Poezja jako miejsce na ziemi: 1988-2003

(2006) M. Baran, Zabiegi miłosne (1996);

Gnijąca wisienka

(2003)

M. Biedrzycki

,

OO

, (1994);

No i tak

, (2002);

69

(2006);

wygrzebane

(2007);

Sofostrofa i inne wiersze

(2007)

W. Bonowicz

,

Pełne morze

(2006) [lub z wyborów

Hurtownia ran i Wiersze ludowe

albo

Wybór większości i Wiersze z okolic

(2007)

M. Cyranowicz

, wybór wierszy

psychodelicje

(2006)

T. Dąbrowski

,

Mazurek

(2002);

Te Deum

(2005)

J. Dehnel

, Żywoty równoległe (2004);

Brzytwa okamgnienia

(2007) [lub z wyboru

Wiersze

(2006)] J. Ekier, Podczas ciebie (1999) M. B. Kielar, Umbra (2002);

Monodia

(2006)

K. Koehler

,

Nieudana pielgrzymka

(1993),

Partyzant prawdy

(1996) albo

Na krańcu długiego pola i inne wiersze z lat 1988 1998

(1998)

A. Kuciak

,

Retardacja

(2001);

Dalekie kraje

(2005)

B. Majzel

,

Bieg zjazdowy

(2001);

Biała Afryka

(2006)

J. Mueller

,

Somnambóle fantomowe

(2003)

E. Pasewicz

,

Dolna Wilda

(2001);

Wiersze dla Róży Filipowicz

(2004)

M. Podczaszy

,

Danc

(2000);

Wte i nazad

(2003);

Mniej, więcej

(2007)

M. Podgórnik

,

Długi maj

(2004) lub z wyboru wierszy

Opium i lament

(2005)

J. Podsiadło

, Arytmia (1993);

Kra

(2005) [lub z wyborów

Wiersze wybrane 1990-1995

(1998) albo

Wiersze zebrane

K. Siwczyk

,

Dzikie dzieci

(1995);

Centrum likwidacji szkód

(2008) lub z wyboru

List otwarty (1995-2005)

(2006)

E. Sonnenberg

,

Płonący tramwaj

(2001);

Pisane na piasku

(2007) (2003)] J. Stefko, Ja nikogo nie lubię prócz siebie (2001);

Dobrze, że jesteś

A. Szlosarek

, Camera obscura (1998);

List do ściany

(2000) lub z wyboru J. Szuber, O chłopcu mieszającym powidła. Wiersze wybrane (2006),

Pianie kogutów

(2008) (2006); (1999);

Wiersze powtórzone 1987-1997

(2002)

Lekcja Tejrezjasza i inne wiersze wybrane

(2003)

Czerteż

K. Śliwka

,

Niepogoda dla kangura

(1996);

Sztuka koncentracji

(2002) lub z wyboru wierszy

Dżajfa & Gibana

(2008) W. Wencel, Oda na dzień św. Cecylii (1996),

Imago mundi. Poemat

(2005) A. Wiedemann, Samczyk (1996);

Kalipso

(2004);

Pensum

(2007)

Poezja – kontynuacje

S. Barańczak, Podróż zimowa (1994);

Chirurgiczna precyzja

(1998) lub z wyboru

Wiersze zebrane

(2007) R. Krynicki, Kamień, szron (2005) Cz. Miłosz, Dalsze okolice (1991);

Na brzegu rzeki

(1994);

To

(2000),

Druga przestrzeń

(2002) T. Różewicz, Płaskorzeźba (1991);

zawsze fragment

(1996);

Zawsze fragment. Recycling

(1998);

Matka odchodzi

(1999);

nożyk profesora

(2001);

Szara strefa

(2002);

Wyjście

(2005) lub w wyboru wierszy

Poezja 3

i

4

(2006);

Kup kota w worku (work in progress)

(2008) ?

J.M. Rymkiewicz, Moje dzieło pośmiertne (1993);

Zachód słońca w Milanówku

(2002) lub w wyboru wierszy

Cicho ciszej. Wybrane wiersze z lat 1963-2002

(2003) B. Czaykowski, Okanagańskie sady (1998) lub z wyboru

Jakieś ogromne szczęście

(2007)

J. Ficowski

,

Zawczas z poniewczasem

(2004);

Pantareja

(2006) J. Hartwig, Zobaczone (1999);

Nie ma odpowiedzi

(2001);

Zwierzenia i błyski

(2004);

Bez pożegnania

(2004);

To wróci

(2007) Z. Herbert, Elegia na odejście (1990);

Rovigo

(1992);

Epilog burzy

(1998) K. Karasek, Gondwana i inne wiersze (2006) T. Karpowicz, Słoje zadrzewne (1999);

Małe cienie wielkich czarnoksiężników

J. Kornhauser, Było minęło (2001);

Kamyk i cień

(1996);

Origami

(2007)

U. Kozioł

,

Wielka pauza

(1996);

Supliki

(2005);

Przelotem

(2007) (2007) A. Mandalian, Poemat odjazdu (2007) E. Lipska, 1999 (2000);

Gdzie Indziej

(2005);

Drzazga

(2006);

Pomarańcza Newtona

(2007)

K. Miłobędzka

,

Przed wierszem

(1994);

Imiesłowy

(2000);

Po krzyku

(2004) lub z wyboru wierszy

Zbierane 1960-2005

(2006) P. Sommer, Piosenka pasterska (1999) L. Szaruga, Mówienia lub

Wiersze skrócone

(2004) W. Szymborska, Koniec i początek (1993);

Chwila

(2002);

Dwukropek

(2005) B. Taborski, Nowa Era Big Rothera i inne wiersze (2004) W. Wirpsza, Nowy podręcznik wydajnego zażywania narkotyków (2005) (1995);

Spis ludności

(2005);

Cząstkowa próba o człowieku

B. Zadura, Cisz (1994);

Kopiec kreta

(2004) lub z

Wierszy wybranych

t. 2 i 3 (2006) A. Zagajewski, Płótno (1990);

Ziemia ognista

(1994);

Pragnienie

(1999);

Powrót

(2003);

Anteny

(2005)

Proza – debiuty

M. Bieńczyk

,

Terminal

(1994);

Tworki

(1999)

S. Chwin

,

Krótka historia pewnego żartu

(1991);

Hanemann

(1995)

J. Pilch

,

Spis cudzołożnic

(1993);

Inne rozkosze

(1995);

Pod Mocnym Aniołem

(2001);

Moje pierwsze samobójstwo

(2006)

A. Stasiuk

,

Opowieści galicyjskie

(1995);

Dukla

(1997);

Jadąc do Babadag

(2004);

Fado

(2006)

O. Tokarczuk

,

Prawiek i inne czasy

(1996);

Dom dzienny, dom nocny

(1998),

Bieguni

(2007) M. Tulli, Sny i kamienie (1995);

W czerwieni

(1998);

Tryby

(2003);

Skaza

(2006) D. Bieńkowski, Jest (2001);

Nic

(2005)

A. Bolecka

,

Biały kamień

(1994)

S. Chwin

,

Esther

(1999);

Dolina Radości

(2006) J. Dukaj Xavras Wyżryn (1997);

Lód

(2007); zbiór opowiadań

W kraju niewiernych

(2008)

I. Filipiak

,

Absolutna amnezja

(1995)

N. Goerke

,

Fractale

(1994)

M. Gretkowska

,

My zdjes emigranty

(1991);

Kabaret metafizyczny

(1994);

Polka

(2001)

P. Huelle

,

Mercedes-Benz

W. Jagielski

, (2001);

Castorp

(2004);

Ostatnia Wieczerza Dobre miejsce do umierania

(1994);

Modlitwa o deszcz

(2007) (2002);

Wieże z kamienia

(2004) I. Karpowicz, Niehalo (2006);

Cud

(2007) Z. Kruszyński, Schwedenkrauter (1995);

Szkice historyczne

(1996),

Powrót Aleksandra

(2006)

W. Kuczok ,

zbiór opowiadań

Opowieści słychane

(1999);

Gnój

(2003)

A. Libera

,

Madame

(1998)

D. Masłowska

,

Wojna polsko-ruska

(2002);

Paw królowej

(2006) M. Nahacz, Osiem cztery (2003)

D. Odija

,

Tartak

(2003)

J. Rudnicki

,

Mój Wehrmacht

Z. Rudzka, Białe klisze

S. Shuty

,

Zwał

(2004) (2004) (1993);

Pałac Cezarów

(1997)

M. Sieniewicz

,

Czwarte niebo

(2003);

Rebelia

(2007)

J. Sosnowski

,

Wielościan

(2001),

Apokryf Agłai

(2001, 2005)

O. Stanisławska

,

Rondo de Gaulle’a

(2001)

P. Szewc

,

Zmierzchy i poranki

(2000)

B. Świderski

,

Słowa obcego

(1998),

Asystent śmierci

(2007) K. Varga, Chłopaki nie płaczą (1996);

Tequila

(2001)

A. Wiedemann

,

Wszędobylstwo porządku

M. Wilk, Wilczy notes (1998);

Wołoka

(1997) (2005)

M. Witkowski

,

Lubiewo

(2005);

Barbara Radziwilłówna z Jaworzna –Szczakowej

(2007)

Proza – kontynuacje

R. Kapuściński, Imperium (1993);

Heban

(1998);

Podróże z Herodotem

W. Myśliwski, Widnokrąg (1996);

Traktat o łuskaniu fasoli

(2006)

J. Anderman

,

Choroba więzienna

(1991);

Cały czas

(2006) M. Głowiński, Czarne sezony (1998) (2004) H. Grynberg, Memorbuch (2000) G. Herling-Grudziński, Don Ildebrando (1996); Gorący

oddech pustyni

(1998) T. Konwicki, Czytadło (1992) H. Krall, Spokojne niedzielne popołudnie (2004),

Żal

2007 [zawiera zbiory reportaży – do wyboru:

cudzym weselu

(1994),

Dowody na istnienie

(1996),

Tam już nie ma żadnej rzeki

(1998),

Taniec na To ty jesteś Daniel

(2001)]

J. Krasiński

,

Twarzą do ściany

(1996) G. Musiał, Al fine (1997) M. Nowakowski, Nekropolis (2008) W. Odojewski, Oksana (1999);

Czas odwrócony

(2002) K. Orłoś, Drewniane mosty (2001);

Dziewczyna z ganku

(2006) E. Rylski, Warunek (2005) Ch. Skrzyposzek, Wolna Trybuna (1999) J. Stryjkowski, Milczenie (1993) J.J. Szczepański, Jeszcze nie wszystko (1997) W. Terlecki, Wyspa kata (1999) P. Wojciechowski, Harpunnik otchłani (1996)

Eseistyka

S. Barańczak

,

Tablica z Macondo albo osiemnaście prób wytłumaczenia sobie i innym po co i dlaczego się pisze

(1990)

M. Bieńczyk

,

Melancholia: o tych, co nigdy nie odnajdą straty

(1998),

Przezroczystość

(2007)

Z. Herbert

,

Martwa natura z wędzidłem

(1993);

Labirynt nad morzem

(2000)

G. Herling-Grudzinski

,

Dziennik pisany nocą 1989-1992, 1993-1996, 1997-1999

(1993, 1998, 2000)

I. Iwasiów

,

Rewindykacje. Kobieta czytająca dzisiaj

(2002)

L. Kołakowski

,

Moje słuszne poglądy na wszystko

(1999)

Z. Kubiak

,

Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej

(1993);

Europejczyka

(1999);

Uśmiech Kore

(2000)

Brewiarz

S. Lem

,

Okamgnienie

(2000)

M.P. Markowski

,

Występek. Eseje o pisaniu i czytaniu

(2001);

C. Michalski

,

Powrót człowieka bez właściwości

(1996)

Nieobliczalne

(2007)

Cz. Miłosz

,

Piesek przydrożny

(1997);

Życie na wyspach

(1997);

Spiżarnia literacka

(2004) R. Przybylski, Baśń zimowa. Esej o starości

stulecia

|(1998);

Sardanapal. Opowieść o tyranii- na pożegnanie ohydnego

(2001);

Mityczna przestrzeń naszych uczuć

(2002).

A. Sosnowski

,

Najryzykowniej

(2007) J. Sosnowski, Ach (2006)

W. Szymborska

,

Lektury nadobowiązkowe

(1996)

A. Zagajewski

,

W cudzym pięknie

(1998);

Obrona żarliwości

(2002);

Poeta rozmawia z filozofem

(2008)

Wybrane z podstawy programowej umiejętności analizy i interpretacji tekstów

III etap edukacyjny

Analiza i interpretacja tekstów kultury

Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcia w refleksji o literaturze i wartościach; czyta lektury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej, stopniowo zaczyna poznawać także klasyczne dzieła ważne dla kultury polskiej i światowej.

Analiza

Uczeń: a) przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście, b) charakteryzuje postać mówiącą w utworze, d) wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego typu zdań i równowaŜników), fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych), e) omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, podtytułu, motta,apostrofy, puenty, punktu kulminacyjnego), j) znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach,komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych;

Interpretacja.

Uczeń: a) przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją, b) uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny, c) interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub wefragmentach);

Wartości i wartościowanie.

Uczeń: a) ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm-nacjonalizm, tolerancja-nietolerancja, piękno-brzydota, a takŜe rozpoznaje ichobecność w Ŝyciu oraz w literaturze i innych sztukach, b) omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, wiara religijna, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość, c) dostrzega zróŜnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją toŜsamość

Wybrane z podstawy programowej umiejętności analizy i interpretacji tekstów. IV etap edukacyjny.

Uczeń stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki; w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany; poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii literatury i innych dziedzin; odczytuje rozmaite sensy dzieła; dokonuje interpretacji porównawczej.

Uczeń

: 1) prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem sztuki; 2) rozpoznaje problematykę utworu; 3) rozpoznaje konwencję literacką (stałe pojawianie się danego literackiego rozwiązania w obrębie pewnego historycznie określonego zbioru utworów);

Analiza. Uczeń

: 4) wskazuje zastosowane w utworze środki wyrazu artystycznego i ich funkcje (poznane wcześniej, a ponadto: oksymorony, synekdochy, hiperbole, elipsy, paralelizmy) oraz inne wyznaczniki poetyki danego utworu (z zakresu podstaw wersyfikacji, kompozycji, genologii) i określa ich funkcje; 5) dostrzega w czytanych utworach cechy charakterystyczne określonej epoki 7) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja); 8) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty (dostrzega cechy wspólne i różne); 16) wskazuje związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym); 17) dostrzega przemiany konwencji i praktykę ich łączenia (synkretyzm konwencji i gatunków); 18) rozpoznaje aluzje literackie i symbole kulturowe oraz ich funkcję ideową i kompozycyjną, a także znaki tradycji, np. antycznej, judaistycznej, chrześcijańskiej, staropolskiej; 19) dostrzega w czytanych utworach: parodię, parafrazę i trawestację, wskazuje ich wzorcetekstowe;

Interpretacja. Uczeń

: 9) wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu (np. słowa klucze, wyznaczniki kompozycji); 10) wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne); 11) porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich; 12) odczytuje treści alegoryczne i symboliczne utworu; 21) dostrzega i komentuje estetyczne wartości utworu literackiego; 22) przeprowadza interpretację porównawczą utworów literackich; 24) konfrontuje tekst literacki z innymi tekstami kultury np. plastycznymi, teatralnymi, filmowymi;

Wartości i wartościowanie

rozumie, .

Uczeń

: 13) dostrzega związek języka z wartościami, 14) dostrzega obecne w utworach literackich oraz innych tekstach kultury wartości narodowe i uniwersalne; 15) dostrzega w świecie róŜne hierarchie wartości (np. równość i wolność, prawo i miłosierdzie)

• •

Pora śmierci choinek

Styczeń, pora śmierci choinek. Trupy rozebrane z łańcuchów i ozdóbek. Mnóstwo bohaterów porzuconych w śniegu. Zapomniana gwiazda pozostawiona, zaplątana między łysiejące gałązki. Bez blasku.

Trzej królowie już w drodze powrotnej i nic ich nie prowadzi. Wracają do swoich rzezi.Dziś ostatni okruch ze świątecznego ciasta dostał się podnogi i dzioby ptaków. To olbrzymie zwierzę, które wchodzi w takich momentach ryczącZAMYKAMY!

KONIEC! KONIEC! być może jest podłe i godne nienawiści, ale przecież kiedyś, gdy będziemy zmęczeni zachodami - wschodami, lewą i prawą ręką, kocham cię - nie kocham, będziemy je przyzywać - i gdy wreszcie przyjdzie - przyjmiemy je z wdzięcznością.

D.D.K.C.

Wolność wyboru w niewoli podstawy

•

Przyjęcie,

Stoją za oknem strome ciemności, ciemność przychodzi do okien w gości. A za ciemnością idą zwierzęta żaden bestiariusz ich nie spamięta. Za zwierzętami śmierć biała kroczy, śmierć sześcioskrzydła, na skrzydłach oczy. Stają u okien. Patrzą do środka. Bardzo się zmieni kto je napotka. W środku tłum, książki, meble i szklanki, czyli szkło, papier, drewno i tkanki. I śmierć, i bestia się rozpromienia, że się serwuje tyle jedzenia. Przez miłorzębu patrzą gałązki na nieświadome niczego kąski. Ty, jeśli czekasz jakichś morałów, nie czekaj dłużej. Czasu jest mało. Bądź dobry. Kochaj. Starzej się z wdziękiem. Zamki są słabe. Szyby są cienkie.

Bo chodzi o to by od siebie nie upaść za daleko Jak te dwa łyse kamienie nad rzeką Chodzi o to By pierwsze chciało słuchać Co mu to drugie powiedzieć chce do ucha: Że po mej głowie czasem się ich boje Chodzą słowa nie do powiedzenia...

Nie-do-powiedzenia Dzień dobry Kocham cię Już posmarowałem tobą chleb Dzień dobry Kocham cię Nie chce cię z oczu stracić więc Jeszcze więcej dzień dobry Kocham cię Podzielimy dziś ten ogień na dwoje Dzień dobry Kocham cię •

Rysunek palcem

Na stole między kluczem a kostką magi namalowała cukrem-pudrem Boga tylko dla siebie Wszedłem do kuchni Ona cicho zdmuchnęła Boga ze stołu na wypastowane linoleum a palec dała mi do oblizania Moje oczy zamknęły się natychmiast jak centralny zamek i w ustach poczułem Jego ciało i smak