Transcript deniz ticareti hukuku slaytlar

Deniz Ticareti Hukuku
18-19/2/2012
.
Bekleme Süreleri
• Ç/S: Hazırlık ihbarı (notice of readiness);
Starya (laytime); Sürastarya süresi
(kararlaştırılması şart); Sürastarya parası
(demurrage); hızlandırma primi (dispatch
money = navlun iadesi) (TTK m. 11521157, 1168-1173)
• K/A: davet üzerine gecikmeden teslim /
tesellüm (TTK m. 1163, 1176)
Konişmento – 1/14
• Konişmento = Bill of Lading (“B/L”)
• 1. Kanunlar ihtilâfı kuralları
• a) MS: 25/8/1924 tarihinde Brüksel’de kabul
edilen “Konişmentoya Mütaallik Bazı Kaidelerin
Tevhidi Hakkındaki Milletlerarası Sözleşme”
(“1924 KTMS”) + 1968/1979 Protokolleri
• b) Şekil: düzenleme yeri (MÖHUK m. 7 f. 1)
• TTK ek hüküm: Düzenleme yeri hukuku uyarınca
e-B/L mümkün (m. 1526 f. 2 c. 2);
• c) Hükümler: varma yeri (MÖHUK m. 21 f. 2).
Konişmento – 2/14
•
•
•
•
2. Nedir?
TTK m. 1228-1245
Kıymetli evrak: TTK m. 645
Emtia senedi (Dikkat: TMK m. 957 ve m.
980; ayrıca: E-TTK 3. Kitap 6. Fasıl
başlığı; Y-TTK m. 832 öncesinde bu başlık
yok, ancak sonuç değişmedi.)
Konişmento – 3/14
• 3. Tamamlayıcı hükümler
• Poliçeler (TTK m. 831 f. 2)
• Dikkat: “müracaat”a ilişkin hükümler
uygulanmaz (E-TTK m. 743 f. 2; Y-TTK m.
831 f. 3 [atıf yanlış: f. 2 olmalı!])
Konişmento – 4/14
• 4. Ne zaman düzenlenir?
• a) (“Karada”:) Tesellüm (TTK m. 1228 f. 2
c. 1)
• b) (“Gemide”:) Yükleme (TTK m. 1228 f. 2
c. 2)
Konişmento – 5/14
• 5. Zorunlu mu?
• Kanunen hayır; TTK m. 1228 f. 2 c. 2 =
“istediği kadar” = istem üzerine evet!
• 6. Kim ister?
• Yükleten (TTK m. 1228 f. 2 c. 2)
• 7. Kim düzenler?
• Taşıyan (Kaptan / Acente) (TTK m. 1228 f.
2 c. 4)
Konişmento – 6/14
•
•
•
•
8. Ne yazılır?
a) TTK m. 1229
b) “Borçlu”
“Taşıyan, yoksa Donatan = Taşıyan” (TTK m.
1238 f. 2 c. 1)
• c) Yük
• Yüke ilişkin kayıtlar → Yükleten yazılı bildirir
(TTK m. 1229 f. 1 b. [a])
• meğerki doğruluğundan şüphe edilsin → şerh
verilebilir (“unknown”) (TTK m. 1239 f. 1).
Konişmento – 7/14
• 9. Lehtar kim?
• “Gönderilen” emrine veya “emre” =
Yükleten (TTK m. 1228 f. 3 c. 2-3)
• Nâma veya hâmiline de olabilir.
• 10. Tedavül?
• Ciro + teslim (TTK m. 1230 f. 1 ve m. 1235
f. 1 c. 1).
Konişmento – 8/14
• 11. İşlevleri?
• a) Makbuz
• Eşyanın, B/L’de tanımlanan şekilde
yüklendiğine ilişkin bir makbuz (TTK m.
1239 f. 3 c. 1);
• “Karine”; aksi ispat edilebilir (E-TTK m.
1110 f. 2 c. 1)
• Dikkat: 3. kişiye karşı edilemez (TTK m.
1239 f. 3 c. 2)!
Konişmento – 9/14
•
•
•
•
•
•
b) Borç senedi
Boşaltma limanında,
Meşru hâmile
B/L iadesi karşılığında
Yükü teslim etme taahhüdü
(TTK m. 1230 ve m. 1236).
Konişmento – 10/14
• c) Emtia senedi
• TTK m. 1234
• → TMK m. 980: zilyetliğin devri yoluyla
mülkiyetin geçişi
• → TMK m. 957 f. 1: rehin cirosu (TTK m.
689) yoluyla taşınır rehni kurulması.
Konişmento – 11/14
• 12. Hukuksal ilişkilere etkisi
• Taşıyan – 3. Kişi Gönderilen: B/L [TTK m.
1237 f. 1]
• Taşıyan – Taşıtan: Navlun Sözleşmesi
[TTK m. 1237 f. 2]
• B/L’den atıf = “incorporation clause”
• Çözüm: TTK m. 1237 f. 3.
Konişmento – 12/14
• 13. Kime Teslim?
• a) Tek B/L hâmili: iade karşılığında [TTK
m. 1230 ve m. 1236]
• b) Birden çok meşru B/L hâmili:
• aa) Farklı tarihlerde başvuru: ilk hâmile
teslim ile borçtan kurtuluş [TTK m. 1230 f.
2, m. 1235 f. 1]
Konişmento – 13/14
• bb) Aynı anda “teslim” isteyerek başvuru:
ambara tevdi [TTK m. 1231] (Hangi
Borçlar Hukuku hükmü bu?)
• cc) Aynı anda zıt istemlerle (örn. teslim,
rehin vs.) başvuru: müşterek cirantadan
“ilk teslim cirosu” tercih edilir (TTK m. 1235
f. 2)
Konişmento – 14/14
• 14. Yükleten tarafından verilen garantiler
• Sorun: B/L düzenlenirken, kayıtların doğruluğu
konusunda tereddütler
• Uygulama: YT tarafından verilen garanti (örn.
para, altın, garanti mektubu)
• Çözüm TTK m. 1241:
• 3. kişi gönderilene karşı geçersiz
• “Aldatma kasdı” yoksa yükletene karşı geçerli.
Denizaşırı Satış – 1/11
• 1. Tanım ve kaynaklar
• Satılan eşyanın, deniz yoluyla taşınıp
teslim edilmesine ilişkin satış sözleşmeleri
• E-TTK m. 1133-1158
• TTK: Yok çünkü uygulamada:
• INternational COmmercial TERMS
• Kaynak: Aslıhan Sevinç Kuyucu,
INCOTERMS (Uluslararası Ticari
Terimler), Filiz Kitabevi, İstanbul 2011
Denizaşırı Satış – 2/11
• 2. CIF (Sif) Satış (E-TTK m. 1139-1158)
• 1. Tanım (E-TTK m. 1139 f. 1)
• Bir eşyanın belli bir yere taşınması için gemiye
yükletilmesi şartıyla
• (a) eşya bedelinden ve
• (b) satıcı tarafından ödenecek sigorta ücretiyle
• (c) navlundan
• Oluşan, maktu bir bedel karşılığında yapılan
satışa “Sif” satış denir.
Denizaşırı Satış – 3/11
•
•
•
•
•
Cost: semen (satış bedeli): “C tipi satış”
Insurance (premium): sigorta primi
Freight: navlun
Türkçe okunuş: “sif” = E-TTK m. 1139
INCOTERMS: aynı ilkeler, ancak daha
çağdaş kurallar.
• Yaygın türev: CFR = cost, freight (sigorta
sözleşmesi yapma borcu yok).
Denizaşırı Satış – 4/11
• 2. Satıcının Borçları
• a) Eşyanı Teslimi
• Sözleşme veya teamüle uygun şekilde ve
zamanda ve ambalaj içinde gemiye
yükletilme (E-TTK m. 1140 f. 1)
• Yüklemenin ispatı: yükleme konişmentosu
(E-TTK m. 1141 f. 2 c. 1)
Denizaşırı Satış – 5/11
• Yarar ve hasarın geçişi: geminin
küpeştesini (bordasını) geçme anında (ETTK m. 1143 f. 1 c. 1)
• Dikkat: “Satıcıya düşen teslim borcunun ifa
yeri malın yüklendiği yerdir. Şu kadar ki;
malın mülkiyetinin alıcıya geçmesi onu
temsil eden konişmentonun ciro ve teslimi
ile olur.” (f. 4).
Denizaşırı Satış – 6/11
• b) Navlun Sözleşmesi ve Konişmento
• Yükleme yerinden varma limanında vinç
üzerinde teslime kadar eşyanın taşınması
için navlun sözleşmesi kurmak ve
• Navlunu ödemek (E-TTK m. 1144 f. 1)
• Konişmento düzenlettirmek (E-TTK m.
1145 f. 1).
Denizaşırı Satış – 7/11
• c) Sigorta Sözleşmesi
• Eşyayı,
• sigorta poliçelerine eklenmesi yaygın olan
şartlar çerçevesinde
• denizcilik rizikolarına karşı
• sigorta ettirmek ve
• primi ödemek (E-TTK m. 1147 f. 1).
Denizaşırı Satış – 8/11
• d) Belgelerin Teslimi
• Yükleme tamamlandıktan sonra
• Konişmento, sigorta poliçesi, fatura,
gerekiyorsa eşyanın niteliğini ve tartısını
ispat eden şahadetname ile diğer belgeleri
• gecikmeksizin alıcıya teslim etmek veya
ettirmek (E-TTK m. 1150 f. 1).
• Uygulama: bankada açılan “akreditif”
yoluyla.
Denizaşırı Satış – 9/11
• 3. Alıcının Borçları
• Belgeleri inceleyip kabul veya reddetmek
(E-TTK m. 1152 f. 1)
• Kabul halinde, belgelerin karşılığında:
• “Sif” satış bedelini ödemek (E-TTK m.
1153 f. 1)
• Eşyayı teslim almak (E-TTK m. 1155 f. 1).
Denizaşırı Satış – 10/11
•
•
•
•
III. FOB Satış (E-TTK m. 1138)
1. “Free on board” = gemide teslim
= “F tipi satış”
2. Satıcının Borçları: eşyayı ambalaj içinde
gemide teslim etmek ve konişmentoyu
almak
• Yarar ve hasarın geçişi: geminin
küpeştesini (bordasını) geçme anında (f. 2
c. 1)
Denizaşırı Satış – 11/11
• 3. Alıcının Borçları
• Semeni (satış bedelini) ödemek
• Navlun sözleşmesi yapmak veya
yaptırmak (satıcı, alıcıyı temsilen yapabilir)
• Eşyayı yükleme limanında teslim almak
• Dilerse: Sigorta sözleşmesi yapmak veya
yaptırmak (satıcı, alıcıyı temsilen veya
alıcıyı “sigortalı” göstererek yapabilir).