Transcript hastanelerde genel tahliye amaçlı tatbikatların planlanması

HASTANELERDE GENEL TAHLİYE
AMAÇLI TATBİKATLARIN
PLANLANMASI, UYGULANMASI VE
TESİS YÖNETİMİNİN
İYİLEŞTİRİLMESİ
Prof.Dr.BİLÇİN TAK
Uludağ Üniversitesi
Tesis Yönetimi ve Güvenliği
 Sağlık
hizmeti sunan kuruluşlarda tıbbi
hizmetler doğal olarak ön planda olmaktadır.
 Ancak hasta, çalışan, refakatçi ve ziyaretçi
güvenliği açısından tesis kaynaklı risklerin
öngörülerek elimine edilmesi kritik öneme
sahiptir.
 Deprem ve yangın tatbikatları bu amaçla
kullanılabilecek en etkin yöntemdir.
Hastanede Güvende miyiz?
 Reason (1998) güvenliği, dinamik bir eylemsizlik
hali olarak ifade etmektedir.
 Eylemsizlik doğası gereği genel kabul gören ve
arzu edilen bir durumdur.
 Sonuçlar beklenenden sapma göstermediği sürece
güvenlik dikkatlerin üzerinde yoğunlaşmasını
gerektiren bir konu değildir.
Hastanede Güvende miyiz?
(Devam)
 Güvenlik, soyut ve görünmez bir kavramdır.
 “İnsanlar herhangi bir şeyi görmediklerinde her şeyin
yolunda gittiğini sanırlar . ‘’ Planlandığı gibi devam ettiği
sürece hiçbir şey olmamaya devam eder.
 Fakat bu yanıltıcıdır, çünkü çok sayıda dinamik girdi bir
araya gelerek bu “hiçbir şey olmama halini” yaratmaktadır;
bu nedenle de güvenlik dinamik bir eylemsizlik
durumudur.’’ şeklinde açıklamaktadır.
Güvenlik
Nedir?
Yönetim bilimci ve sosyoloji profesörü
olan Perrow (1984) güvenliği, çalışanların ve
müşteriler başta olmak üzere bir kuruluşun
paydaşlarının “kazayla yaralanmaya
maruz
kalmamaları”
olarak
tanımlamaktadır.
Güvenlik
Nedir?
 Perrow’a göre bazı kuruluşlarda hata yapılması normal’dir. Bu
nedenle de güvenlik ile ilgili literatüre yön veren kitabına Normal
Kaza (1984) adını vermiştir.
 Çünkü karmaşık yapı karşılıklı etkileşim içinde olan ve karşılıklı
olarak birbirine bağımlı çok sayıda alt sistemi içermektedir. Sıkı
eşleşme ise sistemin başarısının tüm unsurların hatasız şekilde
çalışmasına bağlı olması demektir.
 Bir diğer ifade ile sistemin unsurları arasında herhangi birinin
hata vermesi durumunda tampon rolü üstlenecek ara
sistemlerin olmaması nedeniyle yapılan hata absorbe
edilmemekte ve doğrudan iletmektedir. Dolayısıyla herhangi bir
alt sistemde oluşan hatalar, sistem ölçeğinde hataya sebep
olmaktadır.
Hastaneler Yapıları Gereği Yüksek
Güvenilirliğe Sahip Kuruluşlar mıdır?
Perrow’un tanımlamasını referans çerçevesi olarak
aldığımızda sağlık kuruluşlarının kazaya/hataya açık kuruluşlar
olduğunu düşünmek mümkündür.
Örneğin bir cerrahi girişim hastanın yattığı cerrahi
klinik, ameliyathane, ayılma ünitesi, yoğun bakım,
sterilazsyon ünitesi, eczane, tıbbi gaz, klimatizasyon,
sterilizasyon ünitesi, elektrik gibi çok sayıda birim arasında
karşılıklı etkileşimi içermektedir. Sıralanan
sistemlerden
birinde oluşan hatanın veya aksaklığın bir diğeri tarafından
obsorbe edilmesi de mümkün değildir. Örneğin girişim
esnasında tıbbi gaz kesintisini tolere edecek bir başka ara yüz
mevcut değildir.
Tatbikatlar Neden Gerekli ?
 Tatbikatlar yoluyla hastanenin afet
durumunda ne kadar etkili bir hareket
kabiliyeti olduğu ve olası aksaklıklar tespit
edilebilmektedir.
 Tatbikatlar, çalışanların afet yönetimine
ilişkin olarak eğitilmesini de sağlamaktadır.
Sistematik Yaklaşım

Kalite iyileştirme faaliyetleri kalite araç ve teknikleri kullanılarak
sistematik bir yaklaşımla hasta ve yakınlarının memnuniyetsizliği,
süreçlerin hedeflendiği şekilde yürütülememesi, kaynak israfı gibi
problemli alanlara odaklanmalıdır.

PDCA yaklaşımı kısaca metodolojik bir yaklaşımla problemlerin
çözümlenmesi , süreçlerin iyileştirilmesi olarak tanımlanabilir. Ortaya
çıkan sistematik aksaklıkların bir iyileştirme fırsatı olarak
değerlendirilmesi, suçlu veya sorumlu aranmaması esastır.

Bu sonucun sistemdeki hangi aksaklıktan kaynaklandığı, nasıl ortadan
kaldırılabileceği üzerinde yoğunlaşılması gereklidir.
Sistematik Yaklaşım

Bu kapsamda kalite araç ve teknikleri kullanılarak
PUKÖ döngüsünü esas alan bir sistematiğin benimsenmesi
önem taşımaktadır.
 İyileştirme çalışmaları sonucunda
iş akış sistemi veya
süreçler yeniden tasarlanabilir, bazı durumda yeni süreçler ,
işlem adımları veya prosedür ve talimat gibi yeni
dokümanlar sisteme eklenebilir.
 Ayrıca gerekli ise insan, teknoloji, bilgi kaynakları tahsis
edilir. Bu çerçevede planlanan
sağlanmadığı ölçülür, izlenir.
iyileşmenin
sağlanıp-
Sistematik Yaklaşım
 Planla: Bu aşamada problem tanımlanır, analiz edilir ve olası
çözümler üretilir.
 Uygula: Planlama aşamasında tespit edilen çözüm pilot olarak
uygulanır. Örneğin yeni tasarlanan bir süreç sadece bazı kliniklerde
uygulanarak test edilebilir.
 Kontrol Et : Pilot uygulama sonucunda istenen sonuçlara ulaşılıp-
ulaşılmadığı değerlendirilir.
 Önlem Al : Projeden beklenen sonuçlara ulaşıldıysa uygulama tüm
hastaneye yayılır. İyileştirme projeleri süreç akışının yeniden
tasarlanması, prosedür ve talimatların revize edilmesi veya sürecin
etkinliğini arttırmak için bazı işlemlerin eliminasyonu ile
sonuçlanabilmektedir. Ancak, istenen sonuçlara ulaşılamadıysa
tekrar planla aşamasına dönülerek alternatif bir yol haritası
oluşturulur.
PDCA DÖNGÜSÜ
Önlem Al
Kontrol Et
Planla
Uygula
PDCA
1. Problemlerin teşhis edilmesi ve üzerinde
çalışılacak problemin belirlenmesi,
2. Problem hakkında durum analizi yapılması,
3. Problemin nedenlerinin araştırılması ve analizi,
4. Probleme çözüm aranması ve en uygun olan
çözüme karar verilmesi,
5. Belirlenen çözüm önerisinin uygulanması,
6. Uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi,
7. Ulaşılan olumlu sonucu korumak için çalışma
yöntem ve kurallarını yeniden düzenlenmesi.
Planlamanın Altın Soruları






NE
NEREDE
NE ZAMAN
NE KADAR
NASIL
KİM
Planla
 A. Tatbikatın Planlanması
 Tesis güvenliğini sağlamaya yönelik prosedür ve talimatların hazırlanması,
 Tatbikat yapma sıklığının belirlenmesi,
 Çalışanların görev tanımlarının tesis güvenliğine ilişkin sorumlulukları
içerecek şekilde yeniden düzenlenmesi,
 Çalışanların tesis güvenliğine ilişkin eğitimlerinin planlanması, eğitilmesi
ve bilgi seviyelerinin ölçümü,
 Tatbikat kapsamının, tarihinin ve tatbikat yapılacak klinik, destek hizmet
birimleri ve genel kullanıma açık alanların belirlenmesi,
Planla (Devam)
 A. Tatbikatın Planlanması
 Tatbikat senaryosunun hazırlanması, rollerin tanımlanması ve
eğitimlerin verilmesi,
 Tatbikat öncesi saha denetimlerinin gerçekleştirilmesi, hazırlık gözden
geçirme toplantılarının yapılması,
 Tatbikat sırasında gerekli tahliye sedyesi, tekerlikli sandalye,
ambulans, triyaj kartı, telsiz vb. Araç- gereç ve malzemenin
hazırlanması,
 Hasta ve yakınlarının tatbikat hakkında bilgilendirilerek paniğe
kapılmalarının engellenmesi,
Uygula
 B. Tatbikatın Uygulanması
 Tatbikatın senaryo doğrultusunda uygulanması
ve kayıt altına alınması
Kontrol Et
 C. Tatbikatın Gözden Geçirilmesi ve
İyileştirmeye Açık Alanların Belirlenmesi
 1. Tatbikatın raporlanması ve tatbikat
sonuçlarının değerlendirilmesi
 2. Tatbikat raporları, film, fotoğraf ve notların
değerlendirilmesi sonucunda tesis yönetimi
açısından yürütülecek iyileştirme çalışmalarının
yürütülmesi, fiziki ortam yatırımlarının ve
eğitimlerin planlanması.
Önlem Al
 İyileştirme çalışmalarının yürütülmesi
 İyileştirme çalışmalarından sonra hastanenin afet
durumuna hazır olma durumunun yeni bir
tatbikat ile sınanması.
Teşekkür Ederim.
[email protected]