Transcript Jacobson (PowerPoint 1,7Mb)

Ewolucja schematu komunikacji
językowej
Martyna Paradowska
Elżbieta Niemiec
Filologia włoska II rok
2011












1. definicja pragmatyki
2. model K. Bühlera
3. wyjaśnienie modelu K. Bühlera
4. postać R. Jakobsona
5. model komunikacji językowej Jakobsona
6. wyjaśnienie elementów modelu Jakobsona
7. funkcje językowe wynikające z modelu Jakobsona
8. wyjaśnienie funkcji
9. krytyka modelu Jakobsona
10. wyjaśnienie pojęć: lokutor, interakcja, akt mowy
11. współczesny model komunikacji językowej
12. glossario
Dział językoznawstwa zajmujący się znaczeniem
języka i szeroko rozumianego kontekstu w procesie
komunikacji. Przedmiotem zainteresowania pragmatyki
jest sposób użycia języka jako narzędzia
porozumiewania się, cel tego użycia oraz jego
skuteczność. W rozważaniach o pragmatyce mieszczą się
również intencje nadawcy, jego zachowanie, a także rola
czynników pozajęzykowych. Pragmatykę językową
określić można jako dziedzinę badającą akty mowy,
etykietę językową oraz tekst jako wynik aktu
komunikacji.
z





- cechy językowe znaku
- cechy konkretne (fizyczne) znaku
za kołem – niektóre cechy znaku nie są wyrażone
fizycznie lecz wynikają ze struktury języka i są
uzupełniane przez odbiorcę
za trójkątem – cechy fizyczne wypowiedzi, które
językowo nie są ważne
- funkcje językowe:
 przedstawieniowa / symboliczna – rzeczywistość
 impresywna / konatywna – odbiorca
 ekspresywna / emotywna - nadawca
 rosyjski językoznawca
 twórca i jeden z czołowych
teoretyków praskiej
szkoły strukturalistycznej
 autor rozprawy Poetyki w
świetle językoznawstwa, w
której przedstawił model
komunikacji językowej
oparty na wcześniejszych
założeniach Bühlera
KONTEKST
KOMUNIKAT
NADAWCA …………………………………………….ODBIORCA
KONTAKT
KOD
Każdy z wymienionych czynników wpływa na określoną
funkcję języka.
KONTEKST – warunki w jakich odbywa się
komunikowanie; treść komunikatu
KOMUNIKAT – kompleksowa struktura, na którą
składają się znaki, ich znaczenia oraz symbole; treść
przesłania, przekaz
KOD – system znaków służący do przekazywania
informacji istniejący w umyśle komunikujących się
jednostek i w przestrzeni między nimi
PRZEDSTAWIENIOWA
POETYCKA
EMOTYWNA …………………………………………KONATYWNA
FATYCZNA
METAJĘZYKOWA
 Emotywna – stosunek nadawcy do komunikatu
Nie lubię poniedziałku. + zgrubienia, zdrobnienia
 Przedstawieniowa - stosunek kodu do rzeczy
Mianuję Cię na rycerza. + świadectwo, akt ślubu, chrztu
 Poetycka – estetyczny stosunek komunikatu względem samego siebie
(utwory literackie)
Litwo! Ojczyzno maja! Ty jesteś jak zdrowie, Ile cię trzeba cenić, ten tylko
się dowie, Kto cię stracił.
 Fatyczna – podtrzymanie lub przerwanie kontaktu
Halo! Powtórz! Mów głośniej! Czy mnie słyszysz?
 Metajęzykowa – wypowiedzi o języku za pomocą tego samego języka
Rzeczownik to odmienna część mowy.
 Konatywna – stosunek odbiorcy do komunikatu
Stój! Słuchaj mnie! + komendy wojskowe, poradniki
 Kontakt fizyczny nie jest potrzebny, aby nastąpił akt
komunikacji językowej.
 Uczestnicy komunikacji językowej nie muszą pełnić
tylko jednej roli (nadawca lub odbiorca). W
zachodzącym akcie komunikacji role te nakładają się
na siebie.
 Komunikacja zachodzi przy płynnym przepływie
informacji a nie przy jednorazowych wypowiedziach,
zachodzi interakcja.
 Jakobson nie zakłada niewerbalnego oddziaływania na
odbiorcę oraz zewnętrznych czynników mogących
wpłynąć na odbiór lub przekaz komunikatu (szumy
komunikacyjne).
LOKUTOR - uczestnik aktu mowy, może pełnić
zarówno funkcję nadawcy jak i odbiorcy
INTERAKCJA – wzajemne oddziaływanie na siebie
uczestników aktu mowy
AKT MOWY – najmniejsza cząstka komunikowania się
INTERAKCJA
INTERAKCJA
 komunikacja językowa – la comunicazione linguistica
 nadawca – il mittente
 odbiorca – il destinatario
 kod – il codice
 kontekst – il contesto
 znak – il segno
 funkcje językowe – le funzioni del linguaggio: emotiva, referenziale,
poetica, fàtica, metalinguistica, conativa
 lokutor – il locutore
 interakcja – l’interazione
 akt mowy – l’atto linguistico
 Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. K.
Polańskiego, wyd. Ossolineum, Wrocław 2003
 Teoria aktów mowy. Funkcje języka, tekstu i
wypowiedzi. [w:] „Nauka o języku dla polonistów”,
praca zbiorowa, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa
1996
 „Roman Jakobson w poszukiwaniu istoty języka 2”
wybór pism, pracs zbiorowa, wyd. PIW, Warszawa
1989
 http://socjologia.wlanet.pl/psychologia/?prog=podsta
wy#wybrane (data wejścia- 20.12.2010)