Transcript Polska

Polska 2030
Wyzwania rozwojowe, młodzież, wieś
Michał Boni, Warszawa 27 maja 2010 r.
Polska 2030
2
Model długookresowego rozwoju „Polska 2030”
Aspiracje – roszczenia,
perspektywa generacyjna,
solidarność pokoleń?
Generacja 2.0 –
pokolenie aspiracji:
pokonanie
„luki edukacyjnej”
i „luki technologicznej”
Dobra
jakość
życia
Rozwój
kapitału społecznego
Społeczny wymiar
rozwoju
Mikropolityki rozwoju
Solidne fundamenty
rozwoju Polski
Zrównoważony
rozwój
Sprawny
regionalny
rynek
pracy
Rozwój
Nowoczesna
kapitału
infrastruktura
intelektualnego
Potencjał
Polityka wzrostu
demograficzny gospodarczego
Większa
spójność
społeczna
Bezpieczna
energia,
czyste środowisko
Sprawne
państwo
Polska 2030
3
Polaryzacyjno-dyfuzyjny model rozwoju
OBSZARY O NIŻSZYM
POTENCJALE:
LOKOMOTYWY ROZWOJU:
DŹWIGNIE SUKCESU:
DŹWIGNIE ZMIAN I DYFUZJI:
- metropolitalne centra rozwoju (uczelnie, usługi,
przemysł, kultura spędzania czasu wolnego),
- lokalne centra rozwoju (szkoła, e-biblioteka,
boisko, droga, centrum wolontariatu),
- nowoczesna infrastruktura
(odrobić zapóźnienia cywilizacyjne),
- dostępność transportowa i teleinformatyczna,
- wysoka stopa inwestycji,
- rozwój kapitału intelektualnego,
- wysoka aktywność zawodowa i równowaga
praca-życie,
- udział w inwestycjach,
- dostępność każdej ścieżki edukacyjnej,
- realokacja zasobów pracy do nowych sektorów
gospodarczych,
- premiowanie pracy (workfare state),
- ograniczenie nawyku życia z transferów
(od welfare do workfare),
- przyjazne i sprawne państwo,
- przyjazna administracja każdego szczebla,
- zaufanie społeczne.
- tożsamość i siła więzi lokalnych, wzrost zaufania
i zdolności do współpracy.
KONKURENCYJNOŚĆ
(nowe przewagi)
BUDOWANIE POTENCJAŁU
DYFUZJI
BIEGUNY ROZWOJU
WYRÓWNYWANIE SZANS
I POTENCJAŁÓW
POLARYZACJA
DYFUZJA
RÓWNOWAGA
DYFUZJA
Polska 2030
4
Główne wyzwanie
• Polska krajem rozwiniętym
 do 2030 r. ok. 90-100% śr. PKB/capita w UE27 (razem z NMS)
 do 2045 r. ok. 90-100% śr. PKB/capita USA (z Chinami i Indiami)
• Wyzwanie: istotnie zwiększyć tempo konwergencji realnej z 2%
do 3% rocznie -> dynamika PKB do 5%
 możliwe tylko gdy wkład TFP oraz inwestycji we wzrost PKB
zwiększą się łącznie o 1pkt rocznie, a wkład pracy nie będzie
ujemny;
 liczba pracujących i średnia liczba godzin pracy w roku nie może
spaść przed 2030, inwestycje muszą wzrosnąć o 5% PKB
(średnio w okresie), produktywność musi przyspieszyć;
 bardzo trudne.
Polska 2030
5
Wyzwania rozwojowe: Polska 2010-2020-2030 (1)
ODROBIĆ DYSTANS INFRASTRUKTURALNY
• zaległości w budowie i modernizacji sieci infrastrukturalnej: drogi,
koleje, lotniska (dostępność transportowa w modelu
komplementarnym – cel: co najwyżej 60 minut do każdego ośrodka
wojewódzkiego), dostęp do szerokopasmowego internetu, jakość sieci
energetycznej, czystość energii;
• ważne dla polityki regionalnej zorientowanej na dyfuzję
(w modelu polaryzacyjno-dyfuzyjnym).
Polska 2030
Obszary/ regiony metropolitarne
w sieci dróg i kolei ten-transport
6
Ludność w mln.
Studenci w tys.
1
Warszawski
3,2
291
2
Katowicki
2,8
141
3
Krakowski
2,1
185
4
Gdański
1,2
92
5
Wrocławski
1,2
142
6
Łódzki
1,1
123
7
Poznański
1,1
142
8
Bydgoski
0,8
77
9
Szczeciński
0,7
62
10 Lubelski
0,7
86
11 Rzeszowski
0,6
52
12 Białostocki
0,5
50
Razem
16,0
1443
Obszary miejskie
0,2-0,5 mln osób
Źródło: Sieć regionów metropolitarnych
RP wg Unii Metropolii Polskich, Paweł
Adamowicz, Prezes Unii Metropolii
Polskich, 7.09.09
Polska 2030
7
Typy funkcjonalne gmin w Polsce
Typy funkcjonalne gmin (2007):
1) gminy miejskie
2) obszary urbanizowane
3) wielofunkcyjne obszary
przejściowe
4) obszary wybitnie rolnicze
5) obszary z przewagą funkcji
rolniczej
6) obszary o funkcjach
turystycznych i
rekreacyjnych
7) obszary o funkcjach
leśnych
8) obszary o funkcjach
mieszanych
Źródło: PAN 2009.
Polska 2030
8
Procent gospodarstw domowych z dostępem do Internetu
w przekroju wojewódzkim
Źródło: Diagnoza społeczna 2009 – za Ministerstwem Kultury
i Dziedzictwa Narodowego.
Polska 2030
9
Wyzwania rozwojowe: Polska 2010-2020-2030 (2)
ODPOWIEDZIEĆ NA ZAGROŻENIA DEMOGRAFICZNE
•
wzmocnić narzędzia polityki rodzinnej (opieka nad dziećmi, godzenie pracy i funkcji rodzinnych,
utrzymanie stymulacji podatkowych, lepsze i większe adresowanie pomocy dla rodzin
wielodzietnych) – cel: wzrost wskaźnika dzietności z 1.3 do 1.6/1.7;
•
stworzyć warunki dla wzrostu zatrudnienia: w 2030 r. stopa zatrudnienia 15-64/67 na poziomie
75%;
•
rozwinąć model rynku pracy oparty o zasadę flexicurity;
•
stworzyć narzędzia polityki rozwoju zasobów ludzkich w oparciu o harmonizację przebiegu życia
i przebiegu kariery zawodowej (work-life balance, godzenie ról zawodowych i rodzinnych,
dopasowanie systemu LLL i profilaktyki zdrowotnej do wydłużonej aktywności zawodowej);
•
uruchomić rezerwy w zatrudnieniu: kobiety, młodzi do 25 roku życia, niepełnosprawni,
mieszkańcy wsi, starsi – powyżej 55 lat;
•
przesunąć (po 2020 r.?) wiek emerytalny (i zrównać wiek K/M) – 67 lat (praca K o 5 lat dłuższa
– emerytura o 30/40% wyższa;
•
wzmocnić efektywność systemu emerytalnego (i upowszechnić system dwufilarowy: solidarności
pokoleń i kapitałowy) oraz zachęcić do dodatkowego oszczędzania w III filarze;
•
zmodernizować system KRUS (dopasowanie do różnych typów aktywności zawodowej)
i powiązać z dochodami i udziałem w systemie podatkowym.
Polska 2030
10
Potencjał demograficzny
 Na początku XXI wieku Polska jest wciąż krajem
relatywnie młodym w sensie demograficznym.
Ruch naturalny i migracje, Polska 1989-2030
 Aktualne tendencje – wydłużanie się
przeciętnej długości życia oraz niska dzietność –
wskazują jednak, że w najbliższych dekadach
należy oczekiwać niekorzystnych zmian w
strukturze wiekowej ludności.
Charakterystyka
rynku pracy
2005
2030
(bez zmian
wskaźnika
zatrudnienia)
2030
(ze zmianami
wskaźnika
zatrudnienia)
Liczba
pracujących
(w mln)
14,3
12,7
16,4
Liczba
utrzymywanych
(w mln)
23,9
23,9
20,1
W tym osoby
60-65+
5,6
9,0
8,9
Pozostali
18,3
14,9
11,3
Liczba
utrzymywanych
na jednego
pracującego
1,7
1,9
1,2
Źródło: ZUS, KRUS, obliczenia własne
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
 Wg projekcji GUS w perspektywie roku 2030 liczba
osób w wieku pow. 65 lat zwiększy się do około 10
mln (2006: 7 mln), przy zmniejszającej się liczbie
osób w wieku produkcyjnym.
 Zmiany demograficzne to nie tylko zagrożenie
– są one w dużej mierze wynikiem rozwoju
cywilizacyjnego.
 Potencjał polskich seniorów jako źródło impulsów
rozwojowych?
Polska 2030
11
Przemiany intymności młodego pokolenia

Zamiast randki jest wyhaczanie na imprezach,

Friends with benefits,

Kultura grona – zachowania intymne, charakterystyczne dla pary
zakochanych, którzy „nadmiernie” koncentrują się na sobie, nie są
mile widziane przez dużą grupę przyjaciół kontaktujących się online na specjalnych platformach internetowych, chodzących razem
na mecze koszykówki czy wałęsających się wspólnie po galeriach
handlowych.

W ten sposób związywanie pary i budowanie związku
seksualnego, na którym opiera się rodzina w naszym kręgu
kulturowym, jest dzisiaj daleko bardziej utrudnione niż w latach
60-tych, a nawet 80-tych XX wieku, a przynajmniej mocniej
rozciągnięte w czasie i zachodzące na późniejszych etapach życia
jednostki.
Źródło: za prof. Tomasz Szlendak
Polska 2030
12
Przemiany rodziny: wiek i liczba dzieci
Średni wiek matek w chwili rodzenia dzieci w Polsce w latach 1980-2008
Procent kobiet rodzących trzecie dziecko w danym wieku w 2008 r.
Procent kobiet rodzących pierwsze dziecko w danym
wieku w 2008 r.
Procent kobiet rodzących czwarte i więcej dzieci
w danym wieku w 2008 r.
Źródło: Rządowa Rada Ludnościowa „Sytuacja Demograficzna Polski. Raport 2008-2009” na podstawie danych GUS
Polska 2030
13
Wyzwania rozwojowe: Polska 2010-2020-2030 (3)
ZBUDOWAĆ NOWE PRZEWAGI KONKURENCYJNE W OPARCIU O ROZWÓJ
KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO
•
kapitał intelektualny: to suma i synergia kapitału ludzkiego, kapitału społecznego, kapitału relacyjnego
(relacje ze światem), kapitału strukturalnego (instytucje);
•
fundamenty: rozwój wczesnej edukacji (przedszkola – 90% uczestnictwa), jakość edukacji
(i dostępność każdej ścieżki edukacyjnej) w spersonalizowanym nauczaniu (jakość nauczycieli),
funkcje egalitarne i elitarne (wyławianie talentów) systemu edukacji;
•
utrzymanie wysokiego wskaźnika (ponad 50%) skolaryzacji na poziomie wyższym, poprawa jakości
kształcenia w szkołach wyższych (efektywność mierzona pozycją absolwentów na rynku pracy);
•
rozwój edukacji w obszarach nauk ścisłych, technicznych i przyrodniczych z komponentami „Artes
Liberales” (rozwój potencjału kreatywności);
•
wpleść w system edukacji – rozwój zdolności do współpracy (kapitał społeczny);
•
poprawa warunków transferu: edukacja – rynek pracy (osłabienie syndromu 25-latka – skala stresu
przy starcie zawodowym);
•
rozwój nauki, nakładów na B+R, sieci współpracy między sektorem biznesu i nauki: zmiana struktury
nakładów na B+R (2/3 sektor prywatny);
•
warunki dla innowacyjności i kreatywności w gospodarce (kultura czynnikiem rozwoju – rozwój
przemysłów kulturowych);
•
Polska Cyfrowa – rozwój (dostęp, rozrost usług, rozwój kompetencji cyfrowych,
nowe treści).
Polska 2030
14
Inwestycje w edukację
Inwestycje w edukację
Inwestycje w kapitał ludzki najmłodszych dają
największy zwrot – są najbardziej opłacalne nie tylko
dla samych dzieci, ale również dla społeczeństwa.
W długim okresie przekładają się na wyższy poziom
dobrobytu, lepsze zdrowie, niższe wskaźniki
przestępczości.
Wyniki ucznia na tle
swojej grupy wiekowej
Polski system oświaty charakteryzuje anachroniczne
podejście do roli nauczyciela – widzianego bardziej jako
urzędnika zbiurokratyzowanego systemu niż jako
„pracownik wiedzy” i współwychowawca przygotowujący
młodych ludzi do uczenia się przez całe życie.
Polska 2030
15
Młode pokolenie (1)
• Pierwsza dekada przemian dokonywała się w
dużej mierze siłami innowacyjnymi średniego
pokolenia,
• Młode pokolenie „ładowało akumulatory”
(realizacja aspiracji edukacyjnych, absorpcja
konsumpcjonizmu, indywidualizacja strategii
życiowych).
Źródło danych: Prezentacja Krystyny Szafraniec „Czas na młodych. Socjologiczne charakterystyki pokolenia”
Polska 2030
16
Młode pokolenie (2) – czynnik różnicujący
• Czynnikiem najbardziej różnicującym orientacje i
szanse życiowe młodzieży był i jest status rodziny
pochodzenia oraz związane z nimi rodzinne
kapitały; im wyższy status społeczny:
– tym bardziej pozytywny stosunek do zmian
systemowych,
– tym lepsze samopoczucie w systemie,
– tym większe poczucie własnych możliwości,
– tym śmielsze plany wobec własnych dzieci i większe z
myślą o nich inwestycje.
Źródło danych: Prezentacja Krystyny Szafraniec „Czas na młodych. Socjologiczne charakterystyki pokolenia”
Polska 2030
Różnice szans i możliwości życiowych
młodego pokolenia
17
Źródło danych: Prezentacja Krystyny Szafraniec „Czas na młodych. Socjologiczne charakterystyki pokolenia”
Polska 2030
18
Edukacja: wyrównywanie szans rozwojowych
Szkoła jest w niedostatecznym stopniu wykorzystywana jako miejsce wyrównywania
szans rozwojowych. Polska należy do krajów, w których kariera edukacyjna dzieci jest
najsilniej związana ze statusem społeczno-ekonomicznym rodziców (na podstawie
wyników PISA)
Źródło: na podst. Mateju P. Smith M.L., Soukup P., Basl J., „
Determination of College Expectations in OECD Countries,
„Czech Sociological Review”, vol 43. No. 6., (2007).
Polska 2030
19
Rozwój talentów a funkcja egalitarna oświaty
Orientacja na rozwój talentów nie stoi w sprzeczności z funkcją egalitarną oświaty
Źródło: Raport „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe”.
Polska 2030
20
Komputeryzacja polskich szkół
Wyposażenie szkół (podstawowych, gimnazjów i średnich) w internet – 2008 r. (GUS)
komputery w pracownie
szkole
komputerowe
ogółem
gminy miejskie
gminy miejskowiejskie
gminy wiejskie
miasto
wieś
komputery
podłączone do
Internetu
komputery z
komputery
dostępem
podłączone do
komputery
szerokopasmo
Internetu
przeznaczone do
wym
przeznaczone
użytku uczniów
przeznaczone
do użytku
do użytku
uczniów
uczniów
429 953
155 204
21 743
7 059
371 982
137 329
333 626
113 503
301 056
105 127
175 111
71 816
103 497
171 252
209 753
220 200
5 340
9 344
9 628
12 115
88 913
145 740
185 919
186 063
80 935
139 188
154 869
178 757
72 572
123 357
143 740
157 316
41 937
61 358
98 147
76 964
Komputery w szkołach– 2008 r. (GUS)
POLSKA - ogółem
POLSKA - gminy miejskie
POLSKA - gminy miejsko-wiejskie
POLSKA - gminy wiejskie
POLSKA - miasto
POLSKA - wieś
Udział szkół
podstawowych
wyposażonych w
komputery
90,35
94,23
90,23
88,76
95,00
Liczba uczniów przypadających na komputer
12,22
17,39
11,93
8,85
17,50
88,41
8,59
Polska 2030
21
Spędzanie wolnego czasu a korzystanie z internetu
Użytkownicy Internetu:
• znacznie aktywniej
uczestniczą w kulturze;
• częściej chodzą
na spotkania towarzyskie;
• częściej uprawiają sporty
lub inne formy aktywności
fizycznej;
• wyraźnie mniej czasu
poświęcają natomiast
na oglądanie telewizji.
Źródło: Według danych
„Diagnozy społecznej 2009” opr.
D. Batorski – za Ministerstwem
Kultury i Dziedzictwa
Narodowego 2010.
Polska 2030
Zróżnicowania potencjalnego wykluczenia
cyfrowego
Źródło: Dane CBOS grudzień 2009 – za Ministerstwem
Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2010.
22
Polska 2030
23
Zaufanie do innych ludzi a korzystanie z internetu
Użytkownicy Internetu
wykazują także większe
zaufanie do innych ludzi.
W ostatnich dwóch latach
nastąpił istotny wzrost
zaufania do innych ludzi.
Wzrost zaufania jest
pozytywnie skorelowany
z korzystaniem z Internetu.
Źródło: Według danych „Diagnozy
społecznej 2007-2009” opr.
D. Batorski- za Ministerstwem Kultury
i Dziedzictwa Narodowego 2010.
Polska 2030
24
standaryzowane wyniki sprawdzianu, średnia
Lokalizacja szkoły podstawowej a szkolne osiągnięcia
0.3
0.2
wieś
0.1
miasto do 20
tys.
0
miasto 20 do
100 tys.
2002
2003
-0.1
2004
2005
2006
2007
2008
2009
miasto ponad
100 tys.
-0.2
Źródło: Roman Dolata, „Pokolenie testów”
Polska 2030
25
Lokalizacja gimnazjum szkolne osiągnięcia
(Egzamin Gimnazjalny Matematyczno-Przyrodniczy)
standaryzowane wyniki GMP, średnie
0.3
0.2
wieś
0.1
miasto do 20
tys.
0
miasto 20 do
100 tys.
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
-0.1
miasto ponad
100 tys.
-0.2
Źródło: Roman Dolata, „Pokolenie testów”
Polska 2030
26
Poziom i dynamika zróżnicowania gimnazjów
zróżnicowanie międzyszkolne GH, %
90
80
70
ogółem
60
miasto ponad
100 tys.
miasto 20 do
100 tys.
miasto do 20
tys.
wieś
50
40
30
20
10
0
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Polska 2030
27
Edukacja: zróżnicowanie miasto – wieś
Przeciętne wyniki egzaminu gimnazjalnego
(część matematyczno-przyrodnicza) w gminach
w latach 2002-2006 (przeciętny wynik ucznia
w Polsce = 100)
Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat uczęszczających
do przedszkola w 2008 r.
80.0%
70.0%
60.0%
50.0%
40.0%
30.0%
20.0%
10.0%
0.0%
Źródło: opracowanie własne na podstawie CKE
Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS
Polska 2030
28
Edukacja: zróżnicowanie regionalne
To niestety dane sprzed
kilku lat (2003), ale dobre
ilustrują boom
edukacyjny na wschodzie
Polski – liczba
absolwentów liceów
ogólnokształcących w
stosunku do wszystkich
18-latków (%), według
podregionów
35,1 do 49,4
31,4 do 35,1
29,4 do 31,4
24,3 do 29,4
Źródło: oprac. Mikołaj Herbst
Polska 2030
29
Edukacja: zróżnicowanie regionalne
Przyrost odsetka ludności z wyższym
wykształceniem według podregionów
(1988-2002: spisy powszechne).
Tu także widać jak wschód inwestuje w
edukację (w pkt. proc.)
3,96 do 5,09
3,41 do 3,96
2,94 do 3,41
2,09 do 2,94
Źródło: oprac. Mikołaj Herbst
Polska 2030
30
Drogi edukacyjne młodzieży wiejskiej
 Młodzież wiejska częściej wybiera kierunki studiów, których dostępność i
szansa na ukończenie są większe.
 Kierunki o szczególnie wysokim odsetku studentów pochodzących ze wsi to:
teologia oraz kierunki nauczycielskie.
 Nierówności w udziale młodzieży wiejskiej są konsekwencją świadomych
wyborów młodego pokolenia na wsi, które przekonane jest o swoich gorszych
kompetencjach i szansach edukacyjnych (Sytuacja ludzi młodych na rynku
pracy na obszarach wiejskich w Polsce, 2007).
Udział młodzieży wiejskiej i wielkomiejskiej wśród ogółu studentów
poszczególnych kierunków studiów
matematyka
filologia polska
Źródło: na
podstawie
danych
Wasielewski
2007
filologia romańska
teologia - spec. kapłańska
0
% studentów ze wsi
10
20
30
40
50
60
% studentów z miast pow. 100 tys.
Polska 2030
31
Wieś - miasto
Wieś jest coraz mniej zależna od rolnictwa. Około 50% gospodarstw domowych na wsi
to gospodarstwa bezrolne. Spada udział pracujących w rolnictwie, a obszary wiejskie
są znacznie lepiej zintegrowane z krajowym rynkiem pracy.
pracuje w rolnictwie
40
35
30
25
20
15
uczy się
pracuje poza rolnictwem
10
5
0
bierny
Młodzi ludzie co raz częściej
wybierają pracę poza
rolnictwem. Według BAEL w
latach 2000-2007 udział
rolników wśród młodych (15-34
lata) osób mieszkających na wsi
spadł z 19% do 13%. Rósł w tym
czasie udział młodzieży
pracującej poza rolnictwem – z
34% do 39% oraz podejmującej
naukę - z 25% do 29%.
bezrobotny
2000
2007
Źródło: BAEL, GUS
Polska 2030
32
Zamieszkanie na wsi a zatrudnienie w rolnictwie
Rural Typology of 16 Polish regions
PU-PA
IR-PA
PR-PA
% of rural population working in agricultural
sector
90%
80%
Podlaskie
70%
Lubelskie
60%
Łódzkie
50%
PU-IA
40%
30%
Dolnośląskie
Śląskie
Pomorskie
20%
10%
Świętokrzyskie
IR-IA
Mazowieckie
Kuj-Pom
Opolskie
Małopolskie
PU-PN
Warm-Mazurskie
PR-IA
Podkarpackie
Wielkopolskie
ZachPom
Lubuskie
IR-PN
PR-PN
0%
0%
10%
20%
30%
40%
PR=
Predominantly
Rural
IR = Intermediate
Rural
PU =
Predominantly
Urban
50%
60%
70%
80%
% of population living in rural areas
90% 100%
PA=
Predominantly
Agricultural
IA = Intermediate
Agricultural
PN=
Predominantly
Non-agricultural
100%
% of rural population working in agricultural
sector
100%
Rural Typology of 20 Finnish regions
PU-PA
IR-PA
PU-IA
IR-IA
PR-PA
90%
80%
70%
60%
50%
PR=
Predominantly
Rural
IR =
Intermediate
Rural
PU =
Predominantly
Urban
PR-IA
40%
PA=
30%
20%
10%
PU-PN
Kymenlaakso
Pohjanmaa
Uusimaa
VSuomi
Aland
KHame Lappi
IR-PN
Pirkanmaa
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
KPohjanmaa Predominantly
Kainuu
Agricultural
ESavo IA =
EPohjanIta-Uusi
Intermediate
PR-PN
Agricultural
PN=
80% 90% 100% Predominantly
NonAgricultural
% of population living in rural areas
 Polska jest mniej wiejska niż Finlandia, ale znacznie bardziej rolnicza.
 Większość polskich regionów to regiony pośrednio lub przeważająco rolnicze podczas gdy
regiony fińskie to głównie regiony nierolnicze lub pośrednio rolnicze.
Źródło: Zawalińska 2010.
Polska 2030
33
Oczekiwane na rynku pracy w USA umiejętności
pracowników ze względu na typ zadań w okresie 1960-2000
Źródło danych: Citizenship and Education in Twenty-eight Countries; The International Association for the Evaluation of Educational Achievement
1999/2000
Polska 2030
34
Wyzwania rozwojowe: Polska 2010-2020-2030 (4)
PRZY ISTNIEJĄCEJ POLARYZACJI, WZMOCNIĆ POTENCJAŁ ROZWOJOWY
REGIONÓW W CELU DYFUZJI
•
niezbędna dla polskiej polityki regionalnej – polityka spójności w wymiarze europejskim (źródło
finansowania);
•
potrzeba budowy potencjału rozwojowego we wszystkich dziedzinach – regionów
defaworyzowanych;
•
polityka infrastrukturalna – wkomponować w cele dyfuzji w polityce regionalnej;
•
adresowanie polityki regionalnej: obszar Polski wschodniej, zagrożenie dla rozwoju województwa
zachodniopomorskiego, oraz powiaty w różnych regionach kraju;
•
polityka na rzecz rozwoju obszarów wiejskich:
– zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie z 14% do 8/9% w 2020 r.,
– wyrównywanie szans cywilizacyjnych (edukacja, Orliki, Świetliki, e-biblioteki itp.),
– lepszy transport (wzrost roli małych, rewitalizowanych ośrodków miejskich – mały przemysł,
usługi),
– rozwój sieci internetowej jako warunek przekroczenia bariery dystansu rozwojowego;
•
rozwój aglomeracji wraz z suburbiami (5 głównych aglomeracji – 30/35% PKB);
Polska 2030
Obszary strategicznej interwencji polityki regionalnej na rzecz restrukturyzacji
obszarów o najniższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego
35
Źródło: Krajowa strategia
rozwoju regionalnego 20102020: Regiony, miasta, obszary
wiejskie, MRR 2009
Polska 2030
Obszary wiejskie o najgorszych wskaźnikach
sytuacji społeczno-gospodarczej
36
Źródło: Krajowa strategia rozwoju regionalnego
2010-2020:Regiony, miasta, obszary wiejskie, MRR 2009
Polska 2030
37
Rozwój a zagrożenie ubóstwem
Wskaźnik zagrożenia ubóstwem w polskich
województwach w 2005 r.
Źródło: Warunki życia
ludności Polski w latach
2004-2005, GUS 2007
20% gmin o najniższych dochodach własnych w
przeliczeniu na mieszkańca w 2006 r.
Wskaźnik zagrożenia ubóstwem według miejsca zamieszkania
Źródło: Sytuacja gospodarstw domowych
w latach 2004-2005, GUS 2007
Źródło:
opracowanie
własne na
podstawie
danych GUS
Polska 2030
Co wiemy?
Migracje z Polski a kwestie regionalne
38
Społeczno-demograficzny profil migranta z Polski w okresie przed- i poakcesyjnym, w %
% mężczyźni
70%
60%
50%
% Świadczenia społ.
jako źródło utrzym.
40%
% wiek 20-29
30%
20%
10%
0%
% Mieszkańcy dużych
miast
% Wykszt. wyższe
% Mieszkańcy
obszarów wiejskich
przed akcesją
po akcesji
Źródło: BAEL.
Polska 2030
39
Migracje z Polski a kwestie regionalne
Struktura osiedleńcza a migracje poakcesyjne
Źródło: BAEL.
Polska 2030
40
Wyzwania rozwojowe: Polska 2010-2020-2030 (5)
ROZWÓJ, WZROST GOSPODARCZY
– A HARMONIA Z CELAMI STABILNOŚCI FINANSOWEJ
•
jasne cele modernizacyjne polskiej gospodarki (modernizacja energetyki oraz rozwój usług
związanych z high-tech);
•
wpisanie się w cele UE (szczególnie rola zmian w energetyce w powiązaniu z polityką klimatyczną)
oraz udział w inicjatywach flagowych;
•
zadanie: harmonizacja rozwoju – stabilności finansowej (perspektywa 2010 – czy raczej 2014/2015);
•
kapitał na rozwój (różne źródła: budżety publiczne, środki UE, PPP, rynek kapitałowy, rynek
obligacji, inne?);
•
oddalenie się perspektywy euro (wejście do strefy 2015-2017?);
•
reformy lat 210-2015 kluczowe dla fundamentów rozwojowych Polski 2030;
•
znaczenie: sprawnego, przyjaznego dla obywatela i przedsiębiorcy państwa w procesie modernizacji
(dodatkowy lewar rozwojowy);
•
specyficznie polskie czynniki wspomagające rozwój:
–
siła młodej generacji (drugi powojenny wyż demograficzny i jego aspiracje): pierwsze polskie pokolenie
bez luki edukacyjnej i technologicznej wobec świata,
–
siła (nie do końca przewidywalna) zmian generowanych przez nowe technologie i cyfryzację.
Polska 2030