Wstęp do systemu operacyjnego – powłoka tekstowa
Download
Report
Transcript Wstęp do systemu operacyjnego – powłoka tekstowa
Mgr Władysław Czaja
Zespół Szkół Łączności w Gdańsku
Wstęp do systemu operacyjnego
- powłoka tekstowa
Wiersz poleceń
Powłoka tekstowa
Interfejs tekstowy
Konsola tekstowa
Tryb tekstowy
Tryb znakowy
Wiersz poleceń
Co to jest plik?
Podstawowa jednostka informacji, którą
posługuje się system operacyjny.
Co to jest katalog (podkatalog) ?
Twór na dysku przechowujący informacje o
plikach. Na dysku znajduje się jeden katalog
(główny) oraz dowolna liczba podkatalogów.
Podkatalog w rzeczywistości jest plikiem (z
odpowiedniki atrybutami) w katalogu
głównym.
W systemach DOS lub Windows katalog
główny nazywa się „\", w systemach
Unix’owych nosi nazwę "/".
Katalogi o zarezerwowanej
nazwie
Katalog "."
Katalog o zarezerwowanej nazwie "."
oznaczający katalog bieżący.
Katalog "..".
Katalog o zarezerwowanej nazwie ".."
oznacza katalog rodzicielski w stosunku do
bieżącego.
Atrybut pliku
Zestaw informacji opisujący plik (katalog)
m.in. informujący o prawach dostępu do
pliku. Podstawowe atrybuty to: nazwa,
długość, data utworzenia i prawa dostępu
Ścieżka dostępu
Zapis informujący, na którym dysku
twardym (a konkretnie, na jakiej literze
napędu) i w którym katalogu i podkatalogu
znajduje się dany plik. Poszczególne nazwy
katalogów są rozdzielane backslashem. W
systemie operacyjnym UNIX (np. Linux) i w
adresach internetowych rolę znaku
rozdzielającego \ (backslasha) spełnia znak /
(slash).
Ścieżka dostępu bezwzględna i
względna
Ścieżkę dostępu można formułować jako:
ścieżkę bezwzględną (to jest podając ją
począwszy od katalogu głównego)
ścieżkę względną (podając ją począwszy od
katalogu bieżącego)
Przykłady ścieżek
bezwzględnych
UNIX , Linux
/home/katalog1/katalog2/plik.txt
Windows, DOS
C:\katalog1\katalog2\plik.txt
Adres internetowy
protokół://nazwa_domeny/katalog1/plik.txt
np. http, ftp
Przykład zastosowania ścieżki
względnej
Załóżmy, że bieżącym folderem jest
C:\Users\Public\ a Ty zamierzasz przejść
do folderu
C:\Users\Public\Pictures\MojeFoty,
wystarczy wprowadzić względną ścieżkę
dostępu: Pictures\MojeFoty
DOS (ang. Disk Operating
System)
pierwszy przenośny system operacyjny OS
komputerów PC i mikrokomputerów lat 80.
rezydujący nad BIOS-em, zawierający m.in.
rozszerzenia programowe procedur
sprzętowych BIOSu i interpreter komend.
Historia DOS
Początki systemu DOS sięgają roku 1979
MS-DOS
MS-DOS - Microsoft Disk Operating System,
czyli Dyskowy System Operacyjny firmy
Microsoft
Konstrukcja systemu DOS
pliki systemowe : io.sys ,
msdos.sys, command.com,
autoexec.bat, config.sys
IO.SYS
IO.SYS – jeden z dwóch ukrytych plików
systemowych na dysku startowym
komputera w systemach operacyjnych
bazujących na systemie MS-DOS.
W różnych wersjach MS-DOS plik ten
zawiera część oprogramowania
stanowiącego jądro systemu operacyjnego
odpowiedzialną za urządzenia peryferyjne –
np. m.in..sterowniki monitora, klawiatury,
dysku twardego
IO.SYS w systemie Windows
w systemie operacyjnym Windows plik
IO.SYS jest binarnym plikiem
wykonywalnym, który ładowany jest przy
bootowaniu (starcie) komputera i przekazuje
systemowi informacje o konfiguracji
komputera. W Windows'ie zastąpił stare
dosowe pliki IO.SYS i MSDOS.SYS.
IO.SYS w systemie Windows
W systemie Windows 95 i nowszych z tej
rodziny do pliku IO.SYS przeniesiono całe
dosowe jądro, nowsze wersje IO.SYS
zawierają informacje potrzebne do
startowania komputera, zastępując tym
samym pliki AUTOEXEC.BAT i
CONFIG.SYS. Mimo to w nowszych
systemach nadal są obecne powyższe dwa
pliki, które są wymagane przez starsze
aplikacje.
IO.SYS w systemie Windows
Ponieważ plik IO.SYS jest zapisany w formie
binarnej, nie jest zatem edytowalny za
pomocą edytora tekstu jak inne pliki.
Możemy jednak zmienić domyślne
ustawienia w pliku edytując CONFIG.SYS
Zmienione wartości zostaną przechwycone
przez IO.SYS i zapisane w jego wnętrzu.
MSDOS.SYS
MSDOS.SYS - jeden z dwóch ukrytych
plików systemowych na dysku startowym w
systemach operacyjnych bazujących na
systemie MS-DOS.
W różnych wersjach MS-DOS plik ten
zawiera część oprogramowania
stanowiącego jądro systemu operacyjnego
W Windows 95 i nowszym MSDOS.SYS jest
tekstowym plikiem konfiguracyjnym.
COMMAND.COM
Domyślna powłoka (inaczej interpreter
komend) systemu MS-DOS i niektórych
wersji systemu Windows.
Tłumaczy polecenia wpisane po znaku
zachęty (ang. prompt; zwykle w postaci
"C:\>" lub "C>") na komendy wykonywalne
przez system DOS.
Dwa tryby pracy powłoki
systemowej DOS
Command.com może pracować w dwóch
trybach:
aktywnym (interakcyjnym)
wsadowym- polega na zinterpretowaniu
podanego pliku wsadowego BAT, będącego
spisem poleceń MS-DOS, skryptem.
Jak stworzyć plik wsadowy .bat
?
Najprościej przy użyciu notatnika,
wpisujemy poszczególne komendy i
zapisujemy plik jako: dowolnanazwa.bat i
wybieramy opcję Zapisz jako Typ: Wszystkie
pliki.
Tak utworzony plik uruchamiamy i
traktowany jest on jak wykonywalny (z
rozszerzeniem exe).
AUTOEXEC.BAT
Autoexec.bat - program wsadowy
uruchamiany automatycznie po instalacji
systemu.
http://pl.wikipedia.org/wiki/AUTOEXEC.BA
T
CONFIG.SYS
podstawowy plik konfiguracyjny
systemów operacyjnych MS-DOS oraz
systemów Windows z serii 9x zawierający
komendy systemu operacyjnego DOS,
dzięki któremu ustawiać konfigurację
systemu.
CONFIG.SYS konfiguruje ładowane na
starcie sterowniki urządzeń, włącza i
wyłącza składniki DOS-a, ustawia limit
zasobów itp.
CONFIG.SYS
Plik ten ładowany jest przed plikiem
AUTOEXEC.BAT, który współpracuje z nim.
Plik CONFIG.SYS jest normalnym plikiem
tekstowym, może być edytowany przez
jakikolwiek edytor tekstu, w celu dostrojenia
systemu do własnych potrzeb
Polecenia systemu DOS
Wewnętrzne – podczas pracy zawarte są w
pamięci operacyjnej komputera (RAM)
Zewnętrzne – zapisane są na dyskietce
systemowej, a także na twardym dysku w
oddzielnych plikach o rozszerzeniach COM i
EXE
Polecenia wewnętrzne
cls - wymazanie ekranu i przemieszczenie kursora w
lewy górny róg ekranu
C: - polecenie zmiany napędu bieżącego
ver - wyświetlenie na ekranie wersji systemu
operacyjnego
date - wyświetlenie na ekranie bieżącej daty oraz
komunikatu zachęcającego do jej zmiany
time - wyświetlenie na ekranie aktualnej godziny z
możliwością jej zmiany
vol - wyświetlenie na ekranie nazwy bieżącego dysku
Polecenia wewnętrzne wyświetlenie listy plików
dir - wyświetlenie listy plików i
podkatalogów danego katalogu
dir /p - pokazuje listę plików w kolejnych
ekranach
dir/w - lista wyświetlana jest na ekranie w
kolumnach
Przykład:
dir C:*.com - wyświetla wszystkie pliki z rozszerzeniem
COM znajdujące się na dysku C
dir A*. - wyświetla wszystkie katalogi zaczynające się na
literę “a” w danym katalogu
Polecenia wewnętrzne tworzenie katalogu
md - tworzenie katalogu
Przykład:
md testowy- tworzy podkatalog testowy (w
katalogu głównym jeśli jest on bieżący
md\testowy\ti - tworzy katalog ti w
katalogu testowy
Polecenia wewnętrzne - Zmiana
katalogu bieżącego
cd (ang. change directory) - zmiana katalogu bieżącego
Przykład:
cd muzyka - powoduje przejście do katalogu muzyka
(jeśli jest on podkatalogiem katalogu głównego)
cd\ - powoduje przejście do katalogu głównego
cd.. - powoduje przejście do katalogu nadrzędnego
względem katalogu bieżącego
Polecenia wewnętrzne Usuwanie katalogu
rd (ang. remove directory) - usuwanie
katalogu
Przykład:
rd C:\testowy\temp - kasuje katalog temp
znajdujący się na dysku C w katalogu testowy
rd testowy- kasuje katalog testowy znajdujący
się na w bieżącym katalogu
Uwaga! - kasowany katalog nie może zawierać żadnych plików
(trzeba je wcześniej usunąć). Nie można usunąć katalogu bieżącego
(trzeba wyjść z niego do katalogu nadrzędnego)
Polecenia zewnętrzne
tree – wyświetlenie drzewa katalogów
deltree – usuwanie katalogu wraz z plikami
undelete – przywrócenie usuniętych
wcześniej plików
format A: – formatowanie dyskietki A
format C: - formatowanie dysku twardego C:
fdisk – edycja partycji na dysku twardym
(dla bardziej zawansowanych)
Polecenia MS-DOS – dowiedz
się więcej
Więcej poleceń znajdziemy na stronie:
http://dariuszpod.republika.pl/msdos/pole
cenia_dos/polecenia_msdos.htm
(należy wybrać – polecenia wewnętrzne lub
zewnętrzne)
Czy można uruchomić program
DOS-owy poza DOS-em?
Programy DOS-owe mogą być uruchamiane
w systemie Windows czy Linux (poprzez
program DOSBox)
DOSBox można pobrać z
http://www.dosbox.com/
Dzięki niemu pograsz w stare gry Na
następnym slajdzie film pokazowy, jak
uruchomić grę Settlers II (film się uruchomia
z serwisu Youtube)
Interpretery poleceń w
systemach Microsoftu
dla sytemu DOS:
command.com
http://pl.wikipedia.org/wiki/COMMAND.COM
dla systemu Windows:
cmd.exe
http://pl.wikipedia.org/wiki/Cmd.exe
Windows PowerShell
http://pl.wikipedia.org/wiki/Windows_PowerShe
ll
cmd.exe
cmd.exe – interpreter poleceń stosowany w
rodzinie systemów operacyjnych Microsoft
Windows NT (włączając Windows 2000, XP,
2003 i Windows Vista), Windows CE
Popularnie błędnie znany jako DOS, ale to
jest program działający pod kontrolą systemu
Windows
Po co korzystamy z konsol
tekstowych?
Korzysta się z nich dlatego, że pewnie
zadania można wykonać po prostu szybciej
wpisując proste polecenia. Dla przykładu
podam ot choćby sprawdzanie naszego
adresu IP i MAC karty sieciowej w Windows.
Kto z Was robi to inaczej niż uruchamiając
powłokę cmd i wklepując polecenie ipconfig
/all ?
Literatura
http://gp_sb.w.interia.pl/dos.htm
http://www.dobreprogramy.pl/Chomik/Zr
ozumiec-powloke-tekstowa-troszkehistorii,18606.html
http://www.pldos.pl/hist.htm
http://www.info.ar.szczecin.pl/infoz/dos/
dos.html