Transcript Novell Novell Netware Novell SUSE Linux Enterprise Server Novell SUSE Linux Enterprise Desktop Novell NetWare • NetWare – sieciowy system operacyjny firmy Novell przeznaczony dla serwerów.

Novell
Novell Netware
Novell SUSE Linux Enterprise Server
Novell SUSE Linux Enterprise Desktop
Novell NetWare
• NetWare – sieciowy system operacyjny firmy Novell przeznaczony dla
serwerów pełniących funkcje serwera plików.
• Pełni funkcje serwera baz danych, routera i innych serwisów
internetowych (tunelowanie, NAT, DHCP, mail, FTP, WWW, DNS, HTTPS,
TFTP i inne).
• Od początku był zaprojektowany w celu wykonywania wielu usług na PC,
a jego protokoły sieciowe bazowały na Xerox Network Systems.
• Serwery NetWare cieszyły się największą popularnością we wczesnych
latach 90.
• Obecnie zostały częściowo zastąpione głównie w małych sieciach przez
systemy Linux i Microsoft Windows.
• Systemy NetWare numerowane są od wersji 2.0.
Największą popularność zdobyły systemy w wersji 4.x, z których ostatni
nosił numer 4.20. Każdy serwer NetWare w wersji poniżej 4 posiadał
własną bazę kont użytkowników
Cechy Novell Netware
• Od wersji 4.00 (rok 1993) wprowadzono system katalogowy
NDS (Netware Directory Services), później przekształcony w
Novell Directory Services, a obecnie znany jako eDirectory.
• Obecna wersja systemu nosi numer 6.5. Jądro NetWare jest
nadal dostępne, obok jądra Linuksa (do wyboru), w produkcie
pod nazwą Open Enterprise Server lub Open Enterprise Server
2 na który składa się NetWare 6.5 i Linux.
• NetWare jako protokołów komunikacyjnych może używać
IPX/SPX lub TCP/IP.
• Wczesne wersje pozwalały na komunikację opartą tylko na
rodzinie protokołów IPX/SPX.
Od wersji 3.x można używać protokołów TCP/IP jak i IPX/SPX
Ogólne zasady pracy w sieci Novell Netware 3.11, 3.12
• Na sieć Novell Netware składają się następujące grupy urządzeń:
– jeden lub więcej wyspecjalizowanych komputerów
pełniących funkcje tzw. Serwerów plikowych (file servers),
których zadaniem jest udostępniane użytkownikom sieci swoich zasobów,
tzn. danych lub programów zapisanych na dyskach twardych serwera lub
innych nośnikach (np. płytach CD.-ROM)
– komputery typu IBM PC lub MackIntosh, na których pracują
użytkownicy i które przez karty sieciowe i okablowanie komunikują się
z serwerem i pobierają stamtąd potrzebne programy czy dane
– specjalne komputery do innych zadań, takich jak np. obsługa
wspólnych drukarek (serwery drukowania - print servers)
– drukarki podłączone bezpośrednio do serwera lub do
komputerów użytkowników
– inne urządzenia służące do komunikacji w sieci
Supervisor (administrator w Novellu)
• Nad całą siecią czuwa administrator (supervisor)
oraz ewentualnie upoważnione przez niego osoby nazywane
administratorami sieci.
• Aby pracować w sieci trzeba mieć przydzielone konto (user account)
na jednym z serwerów plikowych.
Można mieć wiele kont na różnych serwerach.
Każde konto powinno być zabezpieczone hasłem, które należy
trzymać w tajemnicy i okresowo zmieniać.
• Nie wszystkie konta są równe.
• Administrator ma specjalne konto SUPERVISOR i ma nieograniczone
możliwości dostępu do zasobów sieciowych.
Może przydzielać prawa użytkownikom, przypisywać użytkowników
do grup, nadawać uprawnienia.
Z faktu przynależności do określonej grupy mogą wynikać
dodatkowe uprawnienia lub ograniczenia.
Rozpoczynanie pracy - LOGIN
• LOGIN [/opcje] serwer /użytkownik
np. LOGIN KK/Maciek [Enter]
– LOGIN
– Enter Password
• Jeśli jest jeden serwer lub chcemy się zalogować na
tzw. Serwerze domyślnym to nie trzeba podawać
nazwy serwera:
– LOGIN użytkownik lub
– LOGIN i serwer - serwer każe podać nazwę konta.
• Aby zarejestrować się także na innych serwerach,
należy użyć polecenia ATTACH
• Lista dostępnych serwerów - polecenie SLIST
Polecenia: SESSION, WHOAMI
• Rejestrowanie się na serwerach - program SESSION
• Wyświetlanie informacji o sobie - polecenie WHOAMI
Dzięki temu poleceniu można sprawdzić na jakich
serwerach jesteśmy zalogowani
WHOAMI [Enter]
Na ekranie ukaże się komunikat podobny do poniższego:
You are user MACIEK attached to server WODNIK, connection 3,
Server WODNIK is running Netware v3.11 (50 user).
Login time: Thursday March 9, 1995 5:22 pm
• Zmiana hasła – SETPASS
Pliki i katalogi w sieci
• Każdy serwer plikowy ma jeden lub wiele dysków,
które podzielone są na tzw. wolumeny (vulumes).
Zwykły użytkownik widzi tylko podział na wolumeny,
bez względu na ilość dysków serwera.
Wolumen dzieli się na katalogi, te na podkatalogi
- jak w DOS.
• Pełna nazwa ścieżki:
– serwer/wolumen:katalog\podkatalog1\podkatalog2
lub
– serwer\wolumen:katalog\podkatalog1\podkatalog2...
Polecenie MAP
•
przyporządkowanie wolumenów katalogów do liter alfabetu F do Z
MAP - sprawdza przyporządkowanie dysków literom
Na ekranie ukaże się np. taka informacja:
Drive A: maps to a local disk.
Drive B: maps to a local disk.
Drive C: maps to a local disk.
Drive D: maps to a local disk.
Drive E: maps to a local disk.
Drive F: = WODNIK\SYS: \PUBLIC - przypisanie dyskowi F: katalogu PUBLIC na wolumenie SYS serwera Wodnik
Drive G: = WODNIK\APP: \
Drive H: = WODNIK\USR: HOME\MACIEJ \
SEARCH1: = Z:. [WODNIK\APP: \UTIL] - napęd do poszukiwań
SEARCH2: = Y:. [WODNIK\SYS: \PUBLIC]
SEARCH3: = X:. [WODNIK\SYS: \PUBLIC\V5.00\DOS]
MAP napęd: - wypisanie przyporządkowania do napędu, np. MAP G:
MAP ścieżka - przyporządkowanie domyślnemu napędowi logicznemu danej ścieżki, np. MAP \PUBLIC
MAP litera: = ścieżka - przyporządkowanie podanemu napędowi (literze) podanej ścieżki dostępu, np.
MAP H: = KADRY/USR1:PERSONEL\JUREK\LT (serwer KADRY, wolumen USR!, katalog PERSONEL\JUREK\LT
MAP I:= SYS:LOGIN - wolumen SYS, katalog LOGIN
•
Po komendzie DIR ukaże się podobny wydruk:
–
–
–
Volume in drive I is SYS
Directory of I:\LOGIN
LOGIN EXE 108619 06-04-91 4:09p.
Operacje na plikach i katalogach
• NCOPY - kopiowanie w Novellu.
Podobne do XCOPY z DOS, ale jest przystosowane do pracy z siecią.
Zapewnia lepszy dostęp do zasobów serwera oraz zachowuje wszystkie
informacje o kopiowanych plikach.
Przykład:
– NCOPY F:\MAIL H:\ /s /e
– - kopiuje katalog F:\MAIL z podkatalogami (też pustymi) do katalogu H:\
• FILER - program narzędziowy do tworzenia i zarządzania katalogami
Odzyskiwanie skasowanych plików - SALVAGE
• Kasując pliki z katalogów sieciowych nie usuwamy ich trwale z dysków
serwera. Prawie zawsze możemy je odzyskać posługując się programem
SALVAGE.
– SALVAGE <Enter>
• Definitywne kasowanie plików - PURGE lub PURGE plik opcje
– PURGE bez argumentów - trwałe usunięcie wszystkich skasowanych plików w
bieżącym katalogu
– PURGE *.bak - pliki z podaną maską, tu .bak
– PURGE /A - wszystkie podkatalogi!!
Drukowanie w sieci
• Gotowe zadanie wydruku zostaje przekazane do kolejki
wydruku (print queue).
Napływające do kolejki zadania są obsługiwane w kolejności
zgłoszenia przez program zwany serwerem wydruku (print
server). Drukarki sieciowe nie muszą być podłączone
bezpośrednio do serwera.
• Sprawdzenie kolejek wydruku - PCONSOLE
– Z menu Available Options wybieramy Print Queue Information
– Pozwala też m. in. skasować zadania wydruku
• Polecenie NPRINT - drukowanie poprzez drukarki sieciowe
bezpośrednio z DOS
– Nprint nazwa_pliku opcje
– np. Nprint d.txt Q=Printq_3 NB
• Polecenie Capture - przechwytywanie wydruku
Wysyłanie komunikatów do innych użytkowników
•
•
•
•
Polecenia SEND, CASTOFF, CASTON
SEND "Informacja" użytkownik [uzytk2 uz3]
SEND "informacja" EVERYONE - do wszystkich
CASTOFF - możliwość zablokowania
przyjmowania komunikatów od innych osób.
Powrót do poprzedniego stanu przez CASTON.
• SESSION - też jest możliwość wysłania
komunikatu
Prawa dostępu do plików i katalogów
W odniesieniu do katalogów
Uprawnienie
Inicjał
Co można robić
• Read - czytanie
R
Otwierać pliki w katalogu, czytać je,
uruchamiać programy
• Write - zapis
W
Zmieniać zawartość plików w katalogu
• Create - tworzenie
C
Tworzyć nowe pliki i podkatalogi w
katalogu
• Erase - kasowanie
E
Kasować katalog, pliki, podkatalogi i pliki
w podkatalogach
• File scan - przeglądanie plików F
Wyświetlać zawartość katalogu
• Modify - modyfikacja M
Zmieniać atrybuty katalogu lub plików,
zmieniać nazwy katalogów i podkatalogów
• Access control - kontrola dostępu A Nadawać wszystkie powyższe prawa
innym osobom
• Supervisory - nadzór S
Wszystkie możliwe prawa do katalogu i
podkatalogów. Prawa można scedować na inne osoby
Polecenia RIGHTS, GRANT, TLIST
•
Przeglądanie uprawnień -RIGHTS
• Nadawanie i odbieranie pełnomocnictw
GRANT pełnomocnictwa FOR katalog TO użytkownik
Np.
GRANT R F FOR TEST TO EVERYONE
GRANT C W FOR TEST TO ADAM
• TLIST - sprawdzenie pełnomocnictw
Np.
TLIST TEST
• Odwołanie praw - REVOKE
Np.
REVOKE C FOR TEST FROM ADAM
Dziedziczenie uprawnień
• O uprawnieniach w podkatalogu decyduje Maska
Dziedziczenia Uprawnień (Inherited Rights Mask - IRM)
– Maska dziedziczenia [SRWCEMFA] pozwala na przejęcie
wszystkich praw, z kolei [ RWC F] tylko praw R, W, C i F w
katalogu podrzędnym.
– Efektywne prawa w katalogu są sumą pełnomocnictw do tego
katalogu oraz uprawnień z katalogu nadrzędnego.
• ALLOW [sciezka] [TO INHERIT] [lista_praw]
- ustawianie i wypisywanie praw do katalogu lub pliku
• ALLOW - wyświetlenie maski praw w aktualnym katalogu
– ALLOW KADRY/SYS:PUBLIV\*.COM - wyświetlenie maski do
plików *.COM w podanym katalogu serwera KADRY
– ALLOW R W F E - ustawienie maski praw na prawa czytania,
pisania, czytania nazw i kasowania w aktualnym katalogu
– ALLOW R W F - usuniecie z maski prawa do kasowania
Polecenia WHOAMI, NDIR, CHKDIR, VERSION, USERLIST
• WHOAMI /R - sprawdzenie wszystkich praw jakie mamy
na serwerze
• NDIR - informacje o plikach i użytkownikach –
Np.
– NDIR /SORT SIZE - pliki posortowane wg rozmiaru
– NDIR /SIZE NOT GR 3000 SUB - pliki nie większe od 3000 B
• CHKDIR - informacja o dostępnym miejscu w bieżącym
katalogu
• VERSION program - wersja programu, np. VERSION PSERVER
• USERLIST - lista użytkowników w sieci, na tym samym
serwerze co my
– USERLIST /A - pełna lista
Aktualnie popularne
oprogramowanie firmy Novell
• Novell oferuje rozwiązania linuksowe dla klientów indywidualnych
i korporacyjnych.
Produkty przeznaczone dla użytkowników korporacyjnych –
– Open Enterprise Server,
– SUSE Linux Enterprise Server 10
– SUSE Linux Enterprise Desktop 10)
zostały opracowane z myślą o spełnieniu wymagań użytkowników
biznesowych w zakresie konserwacji, zarządzania systemami oraz
certyfikacji aplikacji i sprzętu, a także dostępności usług konsultingowych,
szkoleń i wsparcia klasy korporacyjnej.
• Wydawany dwa razy w roku, przeznaczony dla klientów indywidualnych
SUSE LINUX (aktualnie w wersji 10.0) zapewnia miłośnikom systemu Linux
i użytkownikom domowym dostęp do najpopularniejszych na rynku
dojrzałych rozwiązań linuksowych, zaopatrzonych w dokumentację i 90dniowy dostęp do pomocy technicznej dotyczącej instalacji.
Aktualnie popularne oprogramowanie firmy Novell
•
•
Novell SUSE Linux Enterprise Server
SUSE LINUX Enterprise Server (SLES) jako pierwszy system sieciowy wykorzystuje zmiany i
ulepszenia zastosowane w nowym jądrze w wersji 2.6.x, co pozwala na znaczne zwiększenie
możliwości przetwarzania i poprawę wydajności. Jest także pierwszym systemem uniwersalnym, o
wielkiej skalowalności, szybkości i stabilności, który może pracować w każdym środowisku - od firm
MSP aż po systemy sieciowe wielkich korporacji.
•
SUSE Linux Enterprise Server jako jedyny na rynku jest systemem niezwykle uniwersalnym. Może
pracować w sieciach heterogenicznych i obsługiwać niemal każdy typ sprzętu IT - od serwerów
opartych na architekturze Intel/AMD z procesorami 32- i 64-bitowymi (Itanium, Opteron) po
serwery zintegrowane, w tym mainframe. Dzięki temu uzyskuje się dodatkowe oszczędności, np.
przy szkoleniu działu IT czy zapewnieniu wsparcia technicznego. Ma to następnie przełożenie na
jeszcze większe zredukowanie wskaźnika TCO (Total Cost of Ownership) i jednocześnie zwiększenie
ROI (Return On Investment).
•
Nowe systemy serwerowe SUSE mają bardzo wiele zastosowań. Są wyposażone w potężne i stabilne
narzędzia do administracji, mogą więc pracować jako serwer wydruków, plików, web oraz
bezpieczeństwa. Z uwagi na bezpieczeństwo i wydajność SLES może być platformą dla
korporacyjnych aplikacji krytycznych - serwerów aplikacji, rozwiązań bazodanowych lub ecommerce. Wersja Standard idealnie nadaje się do obsługi małych sieci firm z sektora MSP.