Transcript skrypt_bez_radosc_bez_milosci_i_bez_rozumu

Skrypty
dr n. med. Adam Klasik
Wprowadzenie
Każdy z nas jest niepowtarzalną jednostką z dziedzictwem
zdolności i możliwości rozwojowych. Wraz z dorastaniem okazuje
się, że od ważnych osób w naszym życiu otrzymujemy przekazy
dewaloryzujące nasz potencjał i zaczynamy funkcjonować
w sposób ograniczający naturalną tendencję do realizacji. Istnieją
ludzie, którzy rozpoznają w sobie takie ograniczenia, chcą i umieją
„przeredagować” własne życie. Dla wielu jest to jednak zbyt trudne
i często wiąże się z bólem i lękiem. Osoby takie wymagają pomocy
psychologicznej.
Dylematy
 Czy jesteśmy w zgodzie z tym, do czego zostaliśmy stworzeni?
 Skąd wiemy o tym?
 Czy jest coś, co nie pozwala nam spróbować, ogranicza nas?
 Czy jesteśmy pewni, że chcemy z tym pozostać?
Decyzja należy wyłącznie od nas samych!
Grupy ograniczeń stwarzanych przez
rodziców podczas wychowywania dzieci
(Claude Steiner, 1990)
Ograniczenia dotyczą fundamentalnych,
właściwych ludzkiej naturze:
potencjalnych
zdolności
 Do nawiązywania więzi – upośledzają uczucia przywiązania,
zapowiadając w skrajnych przypadkach powstanie skryptu Bez Miłości
 Do poznawania siebie i świata – w skrajnej formie powodują
wytworzenie się skryptu Bez Rozumu
 Do reagowania na wrażenia i doznania uczuciem przyjemności
i przykrości – unieważnienie tych doznań w konsekwencji może być
przyczyną skryptu Bez Radości
Skrypt Bez Miłości
 Wiele osób stale i bez powodzenia poszukuje w życiu wielkiej
i szczęśliwej miłości
 Niepowodzenia często nie wynikają z braku odpowiedniego obiektu
miłości, lecz z własnej nieumiejętności przyjmowania i dawania
ludziom wzmocnień zwanych znakami rozpoznania czy głaskami
 Jest to skutkiem wytworzenia się w rodzinie biologicznej postawy,
według której okazywanie uczuć i chęci bliskiego kontaktu jest
uznawane za przejaw słabości – następuje ich eliminacja
i deprecjonowanie
 U dzieci wytwarza się wówczas poczucie niedowartościowania i braku
 Jest ono źródłem cierpienia, uniemożliwia dawanie, a tym samym
i wymianę uczuciową będącą podstawą tworzenia więzi
Skrypt Bez Rozumu
 Podstawę skryptu stanowi brak prawa do samodzielnego myślenia,
wnioskowania, a patologiczny obraz skryptu manifestuje się
w chorobach psychicznych z zerwaniem realistycznego kontaktu ze
światem
 Całkowitemu zablokowaniu ulega potencjał do samodzielnej
eksploracji świata i siebie
 Toruje to drogę ku załamaniu się poczucia realizmu i zaufania do
własnego umysłu
„Dzieci i ryby głosu nie mają”
„Słuchaj i milcz”
Skrypt Bez Radości
 Wynika on z przekazów rodzicielskich odczytywanych jako brak prawa
do przeżywania przyjemności i radości
 Pierwotne źródła radości tkwią w przyjemnych doznaniach
napływających z ciała
 Oddziaływania rodziców zmierzające do negowania lub unieważnienia
tych doznań u dziecka prowadzą w konsekwencji do zmniejszania
wrażliwości na wszelkie wewnętrzne sygnały fizyczne lub nawet do
swoistego „odcięcia się” od nich
 Stępienia zmysłowej wrażliwości sprawia, że życie staje się szare,
monotonne i smutne
 Pojawia się zapotrzebowanie na dodatkową, pochodzącą z zewnątrz
stymulację i podejmowane są rozpaczliwe próby odzyskania
wrażliwości
Skrypt Bez Radości a uzależnienia
 W uzależnieniach silna reakcja awersyjna jest nagradzana łatwością
uzyskania pożądanego stanu
 Fakt, że reakcja ta później ustępuje, wymownie dowodzi znacznych
możliwości „wyłączania” sygnałów zagrożenia z ciała i adaptacji do
szkodliwego czynnika
 Zażywanie wszelkich substancji uzależniających (narkotyki, alkohol,
papierosy, kawa i inne) prowadzi do zmniejszania lub zwiększania
natężenia i liczby doznań fizycznych
Skrypt Bez Radości a uzależnienia
BÓL GŁOWY
BARDZO MNIE
BOLI
GDZIE JEST
TA ASPIRYNA
Skrypt Bez Radości a uzależnienia
BÓŁ GŁOWY
JAK MNIE OKROPNIE
BOLI GŁOWA
DLACZEGO
BOLI MNIE GŁOWA?
Skrypt Bez Radości a uzależnienia
 W życiu codziennym rzadko zadajemy sobie pytania dotyczące
naszego odczuwania, gdyż odpowiedź na nie wymagała by od nas
zwrócenia uwagi na własne ciało i zajęcia się nim
 Zamiast tego od najwcześniejszych lat ćwiczymy się w niedostrzeganiu
informacji wysyłanych z naszego ciała, stajemy się głusi na doznania
fizyczne, które są językiem naszego ciała
 Centrum naszej aktywności staje się głowa, a rola ciała zostaje
zredukowana do kilku podstawowych funkcji
 W sytuacji kiedy zaczynamy się sobie samym przyglądać szukamy
odniesienia co jest dobre a co złe
 Nasze poszukiwania systemu odniesienia koncentrują się na prawdach
uniwersalnych (religia, etyka, historia, tradycja)
 Tylko nieliczni zaczynają szukać odniesienia w sobie samym
(transakcjonaliści - AT)
Skrypt Bez Radości a uzależnienia
 Według analizy transakcyjnej wszyscy ludzie są OK*, zdolni do
dobroci, miłości, współdziałania, zdrowia i rozwoju
 Jeśli ktoś wybiera zło, to znaczy że nie był w stanie dostrzec rozwiązań
alternatywnych
 Skrypt nie tylko przypisuje nam określone zachowania, ale także
odcina nas od wewnętrznej mądrości i zamyka dopływ informacji na
temat innych możliwości działania – pozbawia nas autonomii
i swobody czerpania z naszych potencjalnych zasobów
*
OK – skrót w AT, mający oznaczać, że jest się w zgodzie z sobą samym lub akceptuje się innych
takimi, jakimi są (Berne, 1987)
Skrypt Bez Radości a uzależnienia
 Na samym początku skrypt Bez Radości przekazywany jest
niewerbalnie (dzieci posiadające swój szczególny „radar emocjonalny”
są mało dotykane, odczuwające obojętność, niechęć czują się
bezwartościowe i nieważne) – następuje formowanie się
fundamentalnej postawy wobec świata i siebie samych
 W pierwszych latach życia dzieci zaczynają rozumieć przekazy
skryptowe podawane im przez rodziców za pomocą słów (przekaz
werbalny)
 Naturalna u dzieci skłonność do eksploracji wszystkimi zmysłami bywa
często skutecznie i szybko represjonowana (dziecko bardzo szybko
„wie”, co ma czuć, widzieć, słyszeć i wyrażać, by zapewnić sobie
miłość i przetrwanie”)
Skrypt Bez Radości a uzależnienia
Podsumowanie
 Trening w unieważnianiu języka ciała i emocji na rzecz racjonalności
i dostosowania, a mówiąc językiem analizy transakcyjnej,
zablokowania Dziecka Naturalnego* na rzecz Dorosłego**, Rodzica***
i ewentualnie Dziecka Przystosowanego****
 Pomijanie znaczenia własnej energii w przezwyciężaniu dolegliwości
i poszukiwaniu komfortu
 Nawyk sięgania po używki w przypadku najmniejszego bólu lub
niepokoju
Dziecko Naturalne – naturalny potencjał wrażliwości i reaktywności, właściwy każdemu niemowlęciu
niezależnie od czynników zewnętrznych
** Dziecko Dorosły – zdolność do realistycznego odbioru, integracji i przetwarzania informacji o świecie
i sobie samym
*** Dziecko Rodzic – reprezentacja norm, powinności i zdolności do oceny
**** Dziecko Przystosowane – rezultat dziecięcych sposobów przystosowania się do wymagań otoczenia,
głównie rodziców, oraz zapewnienia sobie bezpieczeństwa lub wręcz przetrwania
*