Transcript Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

STANDARDİZASYON FAALİYETLERİ
STANDARD HAZIRLAMA MERKEZİ BAŞKANLIĞI
2010
Dr.Cemal YILDIZELİ-Müşavir
Standardizasyon nedir?
Standardizasyon, mevcut ve olası problemler
dikkate alınarak, belirli bir konuda ortak ve
tekrar eden kullanımlar için en uygun düzeyde
bir düzen gerçekleştirilmesi amacıyla gerekli
hükümlerin oluşturulması faaliyetidir (TS EN
45020).
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
2
Standardizasyonun amaçları








Çeşitliliğin kontrolü
Kullanılabilirlik
Uyumluluk
Birbirinin yerine
geçebilirlik
Sağlık, güvenlik,
çevrenin korunması
Ürünün korunması
Ticari engellerin
aşılması
Teknolojik işbirliğinin
kolaylaşması
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
3
Standardizasyonun Paydaşları
Standardizasyonun demokratik meşruiyeti, tüm paydaşların katılımına bağlıdır.
Sanayi
Tüketiciler
KOBİ’ler
Kamu
STANDARDİZASYON
Araştırma ve
Deney
kuruluşları
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
Odalar ve
borsalar
İş dünyası
Sivil Toplum
Örgütleri
13.04.2015
4
Standardizasyon Piramidi
Genel kabul
Gerektiren
Probleme
yönelik genel
çözümler
Fikirbirliği
Uluslararası standardlar
yönelimli
ISO/IEC
Geçerlik süresi
Bölgesel Standardlar
CEN/CENELEC/ETSI
Teknolojik
Yeniliklere
en yakın
Ulusal standardlar TS, DIN, BS
Firma standardları
Firma içinde
bağlayıcı
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
5
Ulusal Standardizasyon Kuruluşları






TSE, Türk Standardları
Enstitüsü
BSI, British Standards
Institution, İngiltere
ANSI, American National
Standards Institute, ABD
JISC, Japanese Industrial
Standards Committee, Japonya
DIN, Deutsches Institut für
Normung, Almanya
AFNOR, Association Française
de Normalisation, Fransa
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
6
Bölgesel Standardizasyon Kuruluşları



CEN, Avrupa Standardizasyon
Komitesi- European Committee for
Standardization
CENELEC, Avrupa Elektroteknik
Standardizasyon Komitesi- European
Committee for Electrotechnical
Standardization
ETSI, Avrupa Telekominikasyon
Standardlar Enstitüsü-European
Telecommunications Standards
Institute
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
7
Uluslararası Standardizasyon Kuruluşları



ISO, Uluslararası Standardizasyon TeşkilatıInternational Organization for
Standardization,
IEC, Uluslararası Elektroteknik KomisyonuInternational Electrotechnical Commission,
ITU, Uluslararası Telekomünikasyon BirliğiInternational Telecommunication Union
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
8
Standard nedir?

Ortak ve tekrarlanan kullanımlar için
hazırlanmış,

Tüm ilgili tarafların katılımıyla
geliştirilmiş,

Üzerinde uzlaşma sağlanmış,

Yetkili bir kurumca onaylanmış,

Uygulaması zorunlu olmayan
dokümandır.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
9
Niçin Standard Hazırlanır?

Ürün, hizmet ve tesisler için güvenlik ve kalite gereklerini
oluşturmak,

İmalat süreçlerini iyileştirmek,

Teknoloji kullanımını yaygınlaştırmak,


Ticari engelleri kaldırmak ve yeni pazarların açılmasını
sağlamak,
Çevreyi ve sağlığı korumak için standard hazırlanır.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
10
Teknik Düzenleme nedir?


Ürünlerin özelliklerine veya işlem ve üretim
yöntemlerine ilişkin, uyulması zorunlu belgelere, yasal
düzenlemelere "teknik düzenleme“ denir.
Teknik
düzenlemeler,
terminoloji,
semboller,
ambalajlama, işaretleme, etiketleme vb. şekillerde
karşımıza çıkabilir.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
11
Standardlar-Teknik düzenlemeler
Standardlar
Teknik Düzenlemeler

Gönüllülük esasına dayalıdır;

Mecburidir;

Tüm paydaş gruplarının
katılımına açıktır;

Yasama yetkilileri tarafından
hazırlanır;

Tam bir fikirbirliğini yansıtır;

Fikirbirliği aranır;

Tam şeffaflık ilkesine dayalıdır.

Şeffaflık ilkesine dayalıdır.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
12
ULUSAL DÜZEYDE
STANDARDİZASYON ÇALIŞMALARI
Türk Standardları Enstitüsü


Türk Standardları Enstitüsü, her türlü madde ve
mamüller ile usul ve hizmet standardlarını yapmak
amacıyla 18.11.1960 tarih ve 132 sayılı kanunla
kurulmuştur.
Türk Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen
standardlar, Türk standardı adını alır. Bu
standardların uygulanması ihtiyaridir.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
14
Türk Standardları EnstitüsüFaaliyet alanları
Standard Hazırlama
Belgelendirme
•Ürün
•Personel
•Sistem
Gözetim ve Muayene
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
Laboratuvar
Metroloji ve Kalibrasyon
13.04.2015
15
Standard Hazırlama Merkezi BaşkanlığıGörevler

Türk standardlarını hazırlamak ve yayınlamak,

Uluslararası ve bölgesel standardları Türk Standardı olarak
uyumlaştırmak,

Mevcut standardları periyodik olarak gözden geçirmek,

Uluslararası ve Bölgesel
çalışmalarına katılmak,

Standardları kullanıcılara ulaştırmak.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
Standardizasyon
13.04.2015
Kuruluşlarının
16
İhtisas Grupları



Bilgi Teknolojileri ve İletişim
Çevre
Elektrik
 Elektroteknik Güvenlik ve
Aydınlatma ÖDK






Elektronik
Hizmet
İnşaat
Kimya
Maden
Makina
-Tesisat ve Basınçlı Kaplar ÖDK
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
Mamul Gıdalar

Metalurji

Millî Savunma Sanayii

Mühendislik Hizmetleri

Orman ve Orman Ürünleri

Petrokimya

Petrol

Sağlık

Tekstil

Yetkili Servis Standardları

Ziraat
İhtisas Grubu
= 20
Bağlı ÖDK
= 2
Toplam
= 22

13.04.2015
17
Standard sayıları
Türk Standardlarının İstatistiki Durumu (08 Kasım 2010 itibari ile)
Yürürlükteki toplam Türk
Standardı
30.445
Yürürlükteki toplam Türk Standardı
(Türkçe)
20.840
Toplam Avrupa Standardı Sayısı
16.859
Türk Standardı olarak yayınlanan
14.299
Avrupa (CEN/CENELEC) Standardı
Avrupa Standardlarından Türk
Standardına Dönüşüm oranı
% 97
Türk Standardı olarak yayınlanan
Uluslararası (ISO/IEC) standardlar
10.167
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
18
STANDARD TÜRLERİ





Enstitümüz İhtisas Gruplarında; ölçü birimleri, terimler, kurallar, vb. temel
standardların yanı sıra madde,mamul, hizmet, metot, sistem, vb. belirleyen
standardlar, telif, sentez veya tercüme yolu ile hazırlanmaktadır.
• Telif Standardlar, İhtisas Gruplarınca konunun uzmanlarından sadece ilgili
konuya mahsus olarak teşkil edilen Teknik Komite’lere hazırlatılıp
olgunlaştırılarak yayımlanan standardlardır.
• Sentez Standardlar, ülke ve endüstriyel şartları benzeşen Ulusal Standard
kuruluşlarının(DIN, BS, JIS,ANSI, vb.) mevcut standardlarından yararlanılarak
sentezlenen standardlardır.
• Tercüme Standardlar; Avrupa Birliği Standard Teşkilatları(CEN, CENELEC,
ETSI) ve Uluslar arası Standard Teşkilatları(ISO, IEC, ITU) tarafı ndan
yayımlanan standardların tercüme edilmesi sonucu İhtisas Grupları tarafından
olgunlaştırılarak yayımlanan standardlardır.
• Adapte standardlar; Avrupa Birliği Standard Teşkilatları(CEN, CENELEC,
ETSI) ve Uluslararası Standard Teşkilatları(ISO, IEC, ITU) tarafından
yayımlanan standardların herhangi bir değişiklik yapılmaksızın Türkçe kapakİngilizce metin şeklinde Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımlanan
standardlardır.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
19
TÜRK STANDARDLARININ
HAZIRLANMA AŞAMALARI
Aşamalar
1.İş programına konu teklifi
2.Tasarının hazırlanması
3.Mütalaa
4.Kabul ve yayımlama
5.Periyodik Gözden Geçirme
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
21
1. İş Programına Konu Teklifi
Öncelikli Konuların
Belirlenmesi
•Avrupa Standardları
•Uluslararası Standardlar
•Sistematik Gözden Geçirme
•Bakanlıklar
•Kamu kurum ve kuruluşları
•Özel sektör kuruluşları
•Bilimsel kuruluşlar
•Tüketici dernekleri
•Mesleki kuruluşlar
•Enstitü birimleri
İhtisas Grupları
Teknik İnceleme
TSE Yönetim Kurulu
TSE Genel Kurulu
Yıllık
İş
Programı
www.tse.org.tr
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
22
2. Tasarının Hazırlanması
Konu Raportörü/
Teknik Komite
Onay/Süre
•Raportör havuzu
•Ayna Komiteler
•Sektör Dernekleri
•Mesleki tecrübe
•Yabancı dil
•Standardizasyon tecrübesi
•Performans
Tasarı
Grupta görüşme
Metin
Düzeltmeler
Son
Metin
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
23
3. Mütalaa
Tasarının Mütalaaya
Gönderilmesi
Mütalaa Süresi
•İlgili kurumlar
•Firmalar
•Internet
•Sektör dernekleri
•Ayna komiteler
•Tüketici dernekleri
Görüşlerin
Değerlendirilmesi
Düzeltmeler
Tasarı
Metin
Gerekirse 2. Mütalaa
Son
Metin
www.tse.org.tr
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
24
4. Kabul ve Yayımlama
Teknik Kurul Öncesi
Hazırlıklar
Teknik Kurul
Görüşleri
Teknik Kurul
•Büro işlemleri
•Numaralandırma
TS ......
TS EN .....
TS ISO .....
TS EN ISO .....
TS ISO/IEC ....
TS IEC....
TS HD..
Düzeltmeler
www.tse.org.tr
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
TS ...
Türk
Standard
ı
13.04.2015
25
5. Periyodik Gözden Geçirme
TS ...
Gözden
Geçirme
Formu
Dağıtım
•İlgili kurumlar
•Firmalar
•Internet
•Sektör dernekleri
•Ayna komiteler
•Tüketici dernekleri
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
•Konfirmasyon
•Revizyon
•İptal
13.04.2015
26
Standard Hazırlamadaki
Önceliklerimiz

Avrupa Birliği’ne uyum çalışmaları: 1/95 Sayılı Ortaklık
Konseyi Kararı neticesinde, Türkiye ile AB arasında
imzalanan Gümrük Birliği anlaşması sürecinin bir gereği
olan mevzuat uyumu çerçevesindeki Avrupa Birliği
standardları (EN) ile Topluluk Direktifleri ve Teknik
Düzenlemelerin birebir tercümesine büyük bir önem ve
öncelik verilmiştir. Bu kapsamda, EN standardları
uyumlaştırılarak Türk Standardı (TS) olarak kabul
edilmektedir.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
27

Sistem standardları: Son yıllarda Uluslararası ve
Bölgesel Standardizasyon Kuruluşları tarafından
hazırlanmış bulunan EN ISO 9000 serisi (Kalite
Güvence Sistemi Standardları), EN ISO 14000 serisi
(Çevre Yönetim Sistemi Standardları), EN ISO 22000
(Gıda Güvenliği), EN ISO 13485 (Tıbbi Cihazlar),
ISO/IEC 27001(Bilgi Güvenliği) sistem standardları
Türk Standardı haline getirilmiştir. EN 16001 “Enerji
Yönetim Sistemi” standardının tercümesi ile ilgili
çalışmalara da başlanmış bulunmaktadır. Henüz tasarı
aşamasında olan ISO 50001 “Enerji Yönetim Sistemi”
standardının yayımlanması da takip edilmektedir.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
28

Hizmet standardları ve kriterler: Hizmet
sektöründe Kalite Güvence Sistemine zemin
hazırlanması için ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanun’a dayanılarak yayımlanmış olan ve
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen
“Sanayi Mallarının Satış Sonrası Hizmetleri Hakkında
Yönetmelik” uygulamasına esas teşkil etmek üzere
hizmet standardları ve kriterleri’nin hazırlanmasına
öncelik verilmiştir
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
29
Standardizasyonda Tüketicinin Rolü




Standardizasyon uygulamalarının odağındaki temel unsur hiç şüphesiz
İNSAN’dır. Zira, standardizasyon ve kalite faaliyetleri ile öncelikli olarak insanın
can ve mal güvenliğinin korunması hedeflenirken aynı zamanda müşteri
beklentilerinin daha iyi karşılanması ve refah düzeyinin yükseltilmesi
amaçlanmaktadır.
Hızlı bir küreselleşme sürecinin yaşandığı günümüzde, işletmelerin iç ve dış
pazarlarda rekabet edebilmeleri için üretim tasarlamalarında müşteri
beklentilerini ve taleplerini mutlaka gözönünde bulundurma zorunlulukları
vardır. Bu itibarla artık üretimde standardların ve kalite faktörlerinin
belirlenmesinde tüketici talep ve beklentileri önemli bir rol oynamaktadır.
Serbest pazar ekonomisinin cari olduğu günümüzde standardizasyon ve
kalitenin polisiye tedbirlerle sağlanması mümkün değildir. Zira standardların
uygulanmasında gönüllülük esastır. Ancak standardlara uygun kaliteli mal ve
hizmet talep edebilen bilinçli bir tüketici kitlesi standardizasyon uygulamalarının
motor gücünü teşkil etmektedir.
Haklarını arama konusunda duyarlı olan, organize bir şekilde üreticiler üzerinde
baskı oluşturabilen bilinçli bir tüketici kitlesi standardlara uygun kaliteli mal ve
hizmet üretiminin SİGORTASIDIR.
Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı
13.04.2015
30
İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİZ
STANDARD HAZIRLAMA MERKEZİ BAŞKANLIĞI
2010