Transcript Warszawski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011

Dariusz Hajdukiewicz
Warszawski Program Ochrony
Zdrowia Psychicznego
na lata 2011-2015
Warszawa, 26 listopada 2014 r.
Podstawa prawna tworzenia
Warszawskiego Programu Ochrony
Zdrowia Psychicznego
Akty prawa powszechnie obowiązujące:
 Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz.
1375);
 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu
Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128);
 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.);
 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z
zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień.
Akty prawa miejscowego:
 Uchwała Nr XXVI/510/2011 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 20 października 2011 r. w
sprawie przyjęcia Warszawskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011-2015;
 Uchwała Nr XXXIV/814/2012 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 29 marca 2012 r.
zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Warszawskiego Programu Ochrony Zdrowia
Psychicznego na lata 2011-2015;
Akty wewnętrzne:
 Zarządzenie Nr 1477/2011 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 2 września 2011 r.
w sprawie powołania Warszawskiej Rady Ochrony Zdrowia Psychicznego
Realizatorzy Narodowego Programu
Ochrony Zdrowia Psychicznego
Obligatoryjni:
•
Minister Sprawiedliwości, Minister Obrony Narodowej, a także
ministrowie właściwi do spraw zdrowia, oświaty i wychowania, pracy,
zabezpieczenia społecznego, nauki i szkolnictwa wyższego, spraw
wewnętrznych i administracji publicznej,
•
Narodowy Fundusz Zdrowia
•
Samorządy województw, powiatów i gmin
Fakultatywni:
•
Organizacje społeczne, stowarzyszenia, fundacje, samorządy
zawodowe, grupy samopomocy pacjentów, kościoły
Realizatorzy Warszawskiego Programu
Ochrony Zdrowia Psychicznego
1) Komórki organizacyjne Urzędu m.st. Warszawy;
-
Biuro Polityki Zdrowotnej,
Biuro Pomocy i Projektów Społecznych,
Biuro Edukacji,
-
Urząd Pracy m.st. Warszawy
2) Jednostki organizacyjne nadzorowane przez powyższe Biura
-
podmioty lecznicze m.st. Warszawy,
poradnie psychologiczno-pedagogiczne,
placówki szkolne,
domy pomocy społecznej,
środowiskowe domy samopomocy,
3) Organizacje pozarządowe (poprzez wsparcie finansowe ze strony
m.st. Warszawy inicjatyw kierowanych do osób z zaburzeniami
psychicznymi)
Aktywność Biura Polityki Zdrowotnej w zakresie
realizacji Programu
1.
Ustalenie priorytetów promocji zdrowia psychicznego w m.st. Warszawie
na podstawie analiz epidemiologicznych.
2.
Opracowanie i wdrożenie lokalnego, warszawskiego programu
zwiększania dostępności i zmniejszania nierówności w dostępie do
różnych form psychiatrycznej opieki zdrowotnej.
3.
Koordynacja realizacji programu uwzględniająca inne, niż m.st. Warszawa
podmioty tworzące bazę psychiatrycznej opieki zdrowotnej - Warszawska
Rada Ochrony Zdrowia Psychicznego.
4.
Tworzenie warunków do kontraktowania świadczeń psychiatrycznej
opieki zdrowotnej zgodnie z potrzebami mieszkańców.
5.
Psychiatria - jeden z obszarów priorytetowych prac Warszawskiej Rady
Polityki Zdrowotnej.
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie zdrowia
psychicznego w m.st. Warszawa
(opieka ambulatoryjna)
Rozpoznanie
Osoby w wieku 1-18 lat leczone
w opiece ambulatoryjnej
na 100 tys. ludności w latach 2008-2011
2008
2011
Zaburzenia organiczne włącznie z zespołami objawowymi F00-F09
18,9
13,3
Zaburzenia psychiczne spowodowane używaniem alkoholu F10
29,8
37,7
Zaburzenia psychiczne spowodowane używaniem substancji
psychoaktywnych F11-F19
607,2
587,6
Schizofrenia i zaburzenia schizotypowe i urojeniowe F20-F29
82,6
50,6
Zaburzenia nastroju (afektywne) F30-F39
151,3
220,7
Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i somatoformiczne F40-F48
580,6
586,9
Upośledzenie umysłowe F70-0F79
269,6
387,7
Zespoły behawioralne F50-F59 Zaburzenia osobowości F60-F69
Zaburzenia rozwojowe i emocji F84-F98
2705,8
3276,7
Nieokreślone zaburzenia psychiczne F99
247,7
193,5
W okresie 2008-2011 największy wzrost wskaźnika osób leczonych ambulatoryjnie z powodu chorób
psychicznych dotyczył: zespołów behavioralnych i zaburzeń osobowości, zachorowań związanych ze
stresem, zaburzeniami nastroju i zaburzeń psychicznych związanych z używaniem alkoholu.
W opiece szpitalnej w ww. latach wzrost wskaźnika leczonych nie był tak zauważalny i dotyczył
głównie zaburzeń behavioralnych i osobowości, związanych ze stresem i spowodowanych
używaniem środków psychoaktywnych.
Standaryzowane współczynniki zgonów z powodu wybranych przyczyn zewnętrznych w
Warszawie w latach 2009-2011 - problem samobójstw
1. Priorytety ochrony zdrowia psychicznego
dla m.st. Warszawy
1.
Zaburzenia nerwicowe,
2.
Zaburzenia organiczne,
3.
Zaburzenie spowodowane używaniem alkoholu i środków psychoaktywnych
4.
Choroby typu schizofrenicznego i afektywne,
5.
Samobójstwa.
6.
Z uwagi na współpracę z Mazowiecką Radą Zdrowia Psychicznego, także
priorytety Mazowsza są uwzględniane przy realizacji programu
warszawskiego.
Do wyznaczenia priorytetów promocji zdrowia psychicznego na obszarze m.st. Warszawy
wykorzystana została bieżąca działalność Biura Polityki Zdrowotnej w zakresie pozyskiwania
informacji o stanie zdrowia mieszkańców stolicy, której efektem są cykliczne publikacje dotyczące tej
problematyki. Dla potrzeb wyboru głównych kierunków wzmocnienia psychiatrycznej opieki zdrowotnej
posłużyła między innymi publikacja „Stan zdrowia mieszkańców Warszawy w latach 2009-2011”.
2. Opracowanie i wdrożenie lokalnego, warszawskiego
programu ochrony zdrowia psychicznego

I edycja Warszawskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dot.
lat 2011-2015

a)
b)
c)
II edycja, aktualizowana, dot. lat 2015-2020 jako efekt:
analizy zmian w zakresie bazy psychiatrycznej opieki zdrowotnej
analizy zmian w zakresie poziomu kontraktowania świadczeń
ustalenia kierunków rozwoju opieki psychiatrycznej
3. Koordynacja realizacji programu - Warszawska Rada
Ochrony Zdrowia Psychicznego*
 Analiza zasobów psychiatrycznej opieki zdrowotnej w m.st. Warszawie
 Spotkania Rady w celu monitorowania realizacji Programu, bieżącego
analizowania sytuacji w zakresie dostępności do świadczeń psychiatrycznych
i możliwości jej poprawy
 Uchwalanie stanowisk odnoszących się do aktualnych, najważniejszych
problemów
opieki
psychiatrycznej
(np.:
poziomu
finansowania
i
kontraktowania świadczeń) i kierowanie ich do odpowiednich osób i instytucji
 Ustalanie kierunków rozwoju psychiatrycznej opieki zdrowotnej w m.st.
Warszawie
* przedstawiciele 7 podmiotów tworzących podmioty lecznicze na terenie m.st. Warszawy
oraz Urzędu Pracy m.st. Warszawy, Biura Pomocy i Projektów Społecznych, Komisji
Dialogu Społecznego ds. Ochrony i Promocji Zdrowia
4. Tworzenie warunków do kontraktowania świadczeń
psychiatrycznej opieki zdrowotnej zgodnie z potrzebami
mieszkańców

Działania inwestycyjne mające na celu poprawę warunków udzielania
świadczeń psychiatrycznych, np.: modernizacje, remonty i adaptacje, a
także tworzenie nowej bazy dla realizacji świadczeń w szczególności w
zakresie opieki środowiskowej/domowej. Finansowanie powyższych działań
z budżetu BPZ i podmiotów leczniczych.

Prowadzenie korespondencji z MOW NFZ w sprawie poprawy finansowania
lecznictwa psychiatrycznego.

Działania organizacyjne – koncepcja sieci Centrów Zdrowia Psychicznego.
Centra Zdrowia Psychicznego
Centra zdrowia psychicznego dla osób dorosłych mają świadczyć usługi
psychiatrycznej opieki zdrowotnej dorosłym mieszkańcom Warszawy,
obejmując obszar jednej, bądź zespołu dzielnic
1) Żoliborz – Bielany
2) Szpital Bielański
3) Bemowo - Włochy
4) Wola-Śródmieście
5) Szpital Wolski
6) Ochota – Ursus
7) Ursynów – Wilanów
8) Mokotów
9) Wawer – Wesoła
10) Rembertów – Praga Płd.
11) Białołęka – Praga Płn.
12) Targówek
5. Psychiatria - jeden z obszarów priorytetowych prac
Warszawskiej Rady Polityki Zdrowotnej.
•
Mając na uwadze aktualne dane epidemiologiczne oraz sytuację w
zakresie dostępności świadczeń psychiatrycznej opieki zdrowotnej,
uchwałą nr 4/2013 Warszawskiej Rady Polityki Zdrowotnej z dnia 25
listopada 2013 r. psychiatria została uznana za jeden z priorytetów prac
tej Rady w latach 2014-2016.
•
Warszawska Rada Polityki Zdrowotnej jest organem opiniodawczym i
doradczym Prezydent m.st. Warszawy w zakresie ochrony zdrowia. W
skład Rady wchodzą przedstawiciele 6 z 7 podmiotów tworzących
podmioty lecznicze funkcjonujące na obszarze Miasta, Wojewoda
Mazowiecki oraz przedstawiciel MOW NFZ.
•
Wielokrotne rotacje na kierowniczych stanowiskach w MOW NFZ nie
sprzyjały prowadzeniu bardziej skutecznej działalności WRPZ. Sukcesem
Rady jest jednak m.in. opracowanie i przyjęcie dokumentu pt: „Kierunki
rozwoju opieki zdrowotnej w m.st. Warszawa w latach 2014 – 2025. Zarys
strategii”, w którym uwzględniono m.in. koncepcję 12 stołecznych CZP.
Baza opieki szpitalnej
•
•
•
•
•
•
•
•
Wskaźnik dla łóżek psychiatrycznych szpitalnych – 4 łóżka /10 tys. mieszkańców
Liczba łóżek psychiatrycznych na terenie Warszawy – 654 (większość w szpitalach
monospecjalistycznych) - brakuje 30 łóżek
Tylko 3 szpitale ogólne w Warszawie dysponują oddziałami psychiatrycznymi –
Bielański, Wolski i Bródnowski
Problem niedostatecznego finansowania łóżek psychiatrycznych w szpitalach
ogólnych grozi likwidacją małych (środowiskowych) oddziałów psychiatrycznych
Wskaźnik dla łóżek psychiatrycznych w ZOL’ach zgodnie z rozporządzeniem RM
powinien wynosić 1-2 łóżka/10 tys. mieszkańców.
Wg informacji NFZ, na Mazowszu jest takich łóżek 750. Potrzebna liczba łóżek dla
Mazowsza wg liczby ludności, aby spełnić wymogi wskaźnika – wynosi od 520 do
1040.
W Warszawie brak jest dotąd takich łóżek. Aby spełnić wymogi rozporządzenia wg
wskaźnika powinno ich być przynajmniej171 (licząc tylko osoby zameldowane).
Obecna propozycja dla NFZ to stworzenie w stołecznych ZOL-ach warunków
udzielania świadczeń dla ok. 100 pacjentów z problemami psychicznymi, tak aby
mogli oni zachować łatwy i częsty kontakt z bliskimi w celu szybkiego powrotu do
środowiska.
Problemy z zakupem przez MOW NFZ świadczeń
psychiatrycznych w oddziałach dziennych
•
•
•
•
Wskaźnik: 3 miejsca w oddziałach dziennych na 10 tysięcy mieszkańców
Brakuje 184 miejsc
Płatnik kupuje jedynie 20–30% możliwości
Taka sytuacja grozi więc likwidacją już istniejących miejsc i dalszym pogłębieniem
deficytu
Wnioski wynikające z dotychczasowej realizacji
Warszawskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego
Możliwości:
 zaangażowanie samorządu Miasta w realizację programu
finansowanie rozwoju bazy lecznictwa psychiatrycznego
–
 utworzenie platformy współpracy Miasta z instytucjami i organizacjami
realizującymi zadania psychiatrycznej opieki zdrowotnej na obszarze
m.st. Warszawy
 aktywność miejskich podmiotów leczniczych w zakresie rozwoju opieki
psychiatrycznej - zwiększania poziomu kontraktowania świadczeń i
poszerzania ich zakresu, pozyskiwania kadry specjalistycznej, dążenie
do podnoszenia standardu udzielanych świadczeń
 przeznaczanie z budżetu m.st. Warszawy znacznych środków
finansowych na działania w celu ograniczenia występowania zagrożeń
dla zdrowia psychicznego mieszkańców – zadania edukacyjne,
społeczne i rehabilitacji zawodowej
Wnioski wynikające z dotychczasowej realizacji
Warszawskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego
Ograniczenia:
 nieadekwatny do potrzeb poziom kontraktowania świadczeń w szczególności
w zakresie opieki środowiskowej/domowej i psychogeriatrii, wpływa
demotywująco na prowadzenie specjalistycznych, nowoczesnych placówek
 niedostrzeganie przez płatnika dotychczasowych wysiłków oraz efektów
poniesionych nakładów finansowych skutkuje spowolnieniem dalszych
koniecznych działań reorganizacyjnych
 nieuwzględnianie założeń NPOZP przy tworzeniu innych niż WPOZP,
lokalnych programów na terenie Warszawy
 niska wycena świadczeń psychiatrycznych, w szczególności ambulatoryjnych
powodująca zwiększanie zainteresowania poszerzaniem bazy szpitalnej,
czego skutkiem może być odejście od dotychczasowych koncepcji
Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego
 brak kadry specjalistycznej w szczególności w odniesieniu do psychiatrii
dzieci i młodzieży