Transcript κ. Αναστάσιος Παπατσώρης

«Επίγεια
Ψηφιακή Τηλεόραση:
Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες»
Ψηφιακό Μέρισμα και Διαχείριση Φάσματος
Καθηγητής Αναστάσιος Παπατσώρης
Τμήμα Πληροφορικής & Επικοινωνιών
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών
[email protected], Tηλ: +30 23210 49345
http://www.teiser.gr/icd/staff/papatsoris/
Δομή Ομιλίας

Ο στόχος της ομιλίας αυτής είναι:
– Να παρουσιάσει συνοπτικά την Ευρωπαϊκή προσέγγιση
στην εκμετάλλευση του επικείμενου ψηφιακού
μερίσματος.
– Να παρουσιάσει συνοπτικά τις τρέχουσες εξελίξεις
στην τεχνολογία της τηλεοπτικής ψηφιακής εκπομπής
και τον αντίκτυπό τους σε εθνικό ρυθμιστικό,
τεχνολογικό, οικονομικό κι επιχειρηματικό επίπεδο.
– Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, να συζητήσει την
υφιστάμενη κατάσταση στη χώρα μας ως προς τη
μετάβαση και την προοπτική για την ορθολογική
εξασφάλιση και αξιοποίηση του ψηφιακού μερίσματος.
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
2
Ψηφιακό Μέρισμα (Ψ.Μ.)

Ο ορισμός RSPG07-161
(14 February 2007) που
χρησιμοποιείται από την
Κοινότητα για το ψηφιακό
μέρισμα είναι: «το φάσμα
που θα προκύψει μετά τη
χρήση αυτού που κρίνεται
αναγκαίο για την
υποστήριξη υφισταμένων
τηλεοπτικών υπηρεσιών,
συμπεριλαμβανομένων
τρεχουσών υποχρεώσεων
για παροχή υπηρεσιών
δημόσιας χρήσης».
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
3
Ψ.Μ. και διεθνείς εξελίξεις
Η ζώνη UHF και ιδιαίτερα 470-862MHz, θεωρείται ως μια
εκ των πολυτιμοτέρων, καθόσον εξασφαλίζει ισορροπία
μεταξύ ραδιοκάλυψης, χωρητικότητας και ευκολία
κατασκευής ραδιοεξοπλισμού.
 Πρόσφατες εξελίξεις στην International
Telecommunications Union – (ITU) και στην Ευρώπη
αποσκοπούν στην μεγιστοποίηση της αξιοποίησης του
ψηφιακού μερίσματος.
 Στην Παγκόσμια Διάσκεψη Ραδιοεπικοινωνιών 2007 (ITU
World Radio Conference WRC-07) αποφασίστηκε η
απονομή της ζώνης 790 – 862 MHz στις κινητές υπηρεσίες
σε συμπρωτεύουσα βάση (co-primary) με τις
ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες για Ευρώπη και Αφρική το
αργότερο μέχρι το 2015.

Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
4
Πιθανές Χρήσεις Ψηφιακού
Μερίσματος

Στις πιθανές χρήσεις του ΨΜ συμπεριλαμβάνονται οι
εξής:
– Ψηφιακή Τηλεόραση
– Broadcast Κινητή Τηλεόραση
– Εμπορικές ασύρματες ευρυζωνικές υπηρεσίες απευθυνόμενες τόσο
σε σταθερές θέσεις όσο και σε κινητούς δέκτες
– Ασύρματες ευρυζωνικές υπηρεσίες για την προστασία του κοινού
και την ανακούφιση του από φυσικές ή άλλες καταστροφές
(PPDR)
– Υπηρεσίες βοηθητικές στην ραδιοτηλεοπτική υπηρεσία και στην
δημιουργία προγράμματος
– Cognitive services
– Άλλες απροσδιόριστες μελλοντικές υπηρεσίες, ουδέτερου
τεχνολογικού χαρακτήρα (WAPECS Principle)
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
5
Τεχνολογικές Εξελίξεις: MPEG4
Η τεχνική συμπίεσης MPEG4 και
ειδικότερα H.264/MPEG4 AVC
διπλασιάζει τη χωρητικότητα του
πολυπλέκτη DVB-T.
 DVB-T

– MPEG2 (μέχρι 8 SD ή 1 HD κανάλια ανά
πολυπλέκτη)
– H.264/MPEG4 AVC (μέχρι 16 SD ή 3 HD
κανάλια ανά πολυπλέκτη)
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
6
Τεχνολογικές Εξελίξεις: DVB-T2

To νέο πρότυπο DVB-T2 δημοσιεύθηκε από το ETSI τον Σεπ. 2009 (EN 302
755).
– Χρησιμοποεί την ίδια κωδικοποίηση που επιλέχθηκε για τα DVB-S2 and DVB-C2.
Η κωδικοποίηση LDPC (Low Density Parity Check) σε συνδυασμό με την
κωδικοποίηση BCH (Bose-Chaudhuri-Hocquengham) εξασφαλίζει εξαιρετική
συμπεριφορά σε παρουσία υψηλών επιπέδων θορύβου και παρεμβολών, έχοντας ως
αποτέλεσμα ένα πολύ ανθεκτικό και συμπαγές σήμα.
– Μια νέα τεχνική, που ονομάζεται κυλιόμενοι αστερισμοί (Rotated Constellations),
εξασφαλίζει πρόσθετη ανθεκτικπότητα σε κανάλια με δύσκολες συνθήκες
διάδοσης.
– Επίσης ο μηχανισμός Multi-PLP (Physical Layer Pipes) επιτρέπει την ανεξάρτητη
ρύθμιση κάθε προσφερόμενης εντός του καναλιού υπηρεσίας προκειμένου να
ανταποκριθεί στις εκάστοτε συνθήκες λήψης (π.χ. εσωτερική, εξωτερική κεραία
λήψης). Ο ευέλικτος αυτός μηχανισμός επιτρέπει στις μεταδόσεις να σχεδιαστούν
με τέτοιο τρόπο ώστε ο δέκτης να είναι σε θέση να εξοικονομήσει ενέργεια
αποκωδικοποιώντας μόνο τη σχετική υπηρεσία και όχι το σλυνολο των
πολυπλεγμένων υπηρεσιών.
– Δύναται να χρησιμοποιήσει μια μέθοδο διαφορικής κωδικοποίησης εκπομπής
(Alamouti coding), που βελτιώνει την κάλυψη μικρών SFNs.
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
7
Σύκριση DVB-T και DVB-T2
DVB-T
DVB-T2
FEC
ConvolutionalCoding +
Reed Solomon 1/2, 2/3,
3/4, 5/6, 7/8
LDPC + BCH
1/2, 3/5, 2/3, 3/4, 4/5, 5/6
Modes
QPSK, 16QAM,
64QAM
QPSK, 16QAM, 64QAM,
256QAM
Guard Interval
1/4, 1/8, 1/16, 1/32
1/4, 19/256, 1/8, 19/128,
1/16, 1/32, 1/128
FFT Size
2k, 8k
1k, 2k, 4k, 8k, 16k, 32k
Scattered Pilots 8% of total
1%, 2%, 4%, 8% of total
Continual Pilots 2.6%
0.35%
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
8
Χωρητικότητα DVB-T2

DVB-T2
– MPEG2 (μέχρι 10 SD ή 2 HD κανάλια ανά
πολυπλέκτη)
– H.264/MPEG4 AVC (μέχρι 20 SD ή 4 HD
κανάλια ανά πολυπλέκτη)
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
9
Broadband Mobile TV
Η ευρυζωνική κινητή Τηλεόραση είναι μια
υπηρεσία που επιτρέπει στον χρήστη να λάβει και
να παρακολουθήσει τηλεοπτικά κανάλια στο
κινητό του τηλέφωνο.
 Είναι γραμμική υπηρεσία εκπομπής (linear
multicast), όπως και η ψηφιακή τηλεόραση και
πολύ πιο αποδοτική σε σχέση με την streaming
TV που μεταδίδεται μέσω των δικτύων UMTS ή
HSPA.
 Οι προτιμώμενες συχνότητες για την ανάπτυξή
της προσδιορίζονται στην ζώνη 470-862MHz.

Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
10
Wireless Broadband


Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσφέρει ευρυζωνικές
υπηρεσίες σε συνδρομητές που ευρίσκονται είτε σε
σταθερές θέσεις είτε μετακινούνται.
Δύο είναι οι κύριες τεχνολογικές πλατφόρμες πάνω από τις
οποίες μπορεί να προσφερθεί η ασύρματη
ευρυζωνικότητα:
– UMTS/LTE (Long Term Evolution).
• HSPA HSPA+ μέχρι 14.4 Mbps
• LTE μέχρι 100Mbps (FDD, TDD)
– WiMAX (ταχύτητες ανάλογες του HSPA, FDD, TDD)

Προκειμένου να εξασφαλιστεί οικονομία κλίμακος αλλά
και περιαγωγή, ώστε να υπάρξει βιώσιμο επιχειρηματικό
σχέδιο θα πρέπει το φάσμα να εναρμονιστεί στην ΕΕ.
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
11
Wireless Broadband για PPDR
Σήμερα τα δίκτυα PPDR βασίζονται κυρίως
σε δύο πρότυπα, ήτοι TETRA και
TETRAPOL. Τα πρότυπα αυτά όμως
παρέχουν φωνή και στενής ζώνης
υπηρεσίες δεδομένων.
 Η ζώνη 470-862MHz αποτελεί την
καλύτερη τεχνικά και οικονομικά λύση για
οποιοδήποτε ευρυζωνική κινητό δίκτυο
συμπεριλαμβανομένων και των PPDR.

Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
12
Υπηρεσίες βοηθητικές στην
ραδιοτηλεοπτική υπηρεσία



Ο τομέας SAB/SAP (Services Ancillary Broadcasting /
Programme making) περιλαμβάνει επαγγελματίες χρήστες
όπως οργανισμούς συλλογής ειδήσεων, εμπορικά θέατρα,
ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, μεγάλης κλίμακος μουσικές
συναυλίες αλλά και μικρότερες κοινωνικές ομάδες όπως
δημοτικά θέατρα, σχολεία, εκκλησίες, κλπ.
Χρησιμοποιούν φάσμα για μεγάλο έυρος εφαρμογών όπως
ασύρματα μικρόφωνα, in-ear monitors (IEMs), talkback,
ασύρματες κάμερες και ζεύξεις για τη μετάδοση
ακουστικού και οπτικού σήματος.
Γενικά οι χρήστες SAB/SAP που χρησιμοποιούν την ζώνη
470-862MHz απαιτούν καθαρό φάσμα (ελεύθερο
παρεμβολής) χαμηλής καθυστέρησης (low latency).
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
13
Οικονομική Αποτίμηση Ψ.Μ.

Στην RSPG Opinion on the Digital Dividend
RSPG09-291 Οκτ/2009, συμπεραίνεται ότι με
κατάλληλο συντονισμό της ζώνης 790-862MHz
σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε συνδυασμό με κοινή
εφαρμογή τεχνολογικών λύσεων και
ουδετερότητα ως προς τις υπηρεσίες θα
μεγιστοποιούσε το όφελος, το οποίο προσδιόρισε
μεταξύ EUR 17 και EUR 44 δισεκατομμυρίων,
ανάλογα με την εξέλιξη της ζήτησης. Η παραπάνω
αποτίμηση, έλαβε υπόψη της και τις απαιτούμενες
επενδύσεις για την αναδιοργάνωση τηλεοπτικών
δικτύων υψηλής ισχύος εκπομπής χωρίς μείωση
της χωρητικότητάς τους.
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
14
Τεχνικά ζητήματα για την
αξιοποίηση του Ψ.Μ.

Στην Ενότητα 6 της CEPT Report 2210
αναφέρεται ότι “… the level of interference
likely to arise from the implementation of
GE06 Plan entries makes it virtually
impossible for any country to start using a
harmonised sub-band for mobile
communications applications without the
agreement of neighbouring countries, ...»
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
15
Παρεμβολές από νέες υπηρεσίες
εντός του ψηφιακού μερίσματος
Ένα σημαντικό ζήτημα είναι ή παρεμβολή προς την
ψηφιακή υπηρεσία ευρυεκπομπής από τα νέα
ηλεκτρονικά τηλεπικοινωνιακά δίκτυα (ECN) και
υπηρεσίες (ECS) στην ζώνη των 800 MHz.
 Απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός των ECN
δικτύων για αρμονική συνύπαρξη με δίκτυα DTT.
 Η Επιτροπή RSPG θεωρεί ότι απαιτείται να
ορισθούν σε ευρωπαίκό επίπεδο τεχνικές
προδιαγραφές για δέκτες τηλεοπτικού σήματος με
κατάλληλα χαρακτηριστικά ώστε να επικουρηθεί
η ανάπτυξη τηλεοπτικών δικτύων και υπηρεσιών.

Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
16
Τεχνικές προδιαγραφές για νέες
υπηρεσίες εντός της ζώνης Ψ.Μ.

Wireless Access Platforms for Electronic
Communications Services Management
(WAPECS) is a framework for the provision of
electronic communications services (ECS) within a set
of frequency bands to be identified and agreed
between European Union Member States in which a
range of ECS may be offered on a technology and
service neutral basis, provided that certain technical
requirements to avoid interference are met, to ensure
the effective and efficient use of the spectrum, and the
authorisation conditions do not distort competition.
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
17
Σύγκλιση Υπηρεσιών και
WAPECS
WAPECS
PMR
2G
Broadcasting
3G
3G
Mobile
PAMR
Mobile
Next generation
systems
DAB
DTT
RLAN
Portable
Analogue
MP-MP
FWA
TV/Audio
P-MP
Fixed
P-P
Fixed
MS
MSS
FS
FSS
BS
Frequency allocations
BSS
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
18
Εναρμονισμένο πλάνο ΨΜ για
mobile services

Προαιρετικά εναρμονισμένο πλάνο
συχνοτήτων FDD (ECC PT1):
–
–
–
–

1MHz guard band, 790-791MHz
30 MHz (6x5MHz) Downlink, 791-821MHz
11MHz duplex gap, 821-832MHz
30 MHz (6x5MHz) Uplink, 832-862MHz
Πλάνο για TDD
– 7MHz guard band, 790-797
– 65MHz (13x5MHz) Unpaired.
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
19
ΨΜ στην Ελλάδα (1)

Σε πρόσφατη μελέτη αναφορικά στις επιπτώσεις της διάθεσης του ΨΜ στην
DTT και η οποία εκπονήθηκε για λογαριασμό της ΕΕΤΤ προκύπτουν τα
ακόλουθα συμπεράσματα:
– Η διάθεση της ζώνης των 790-862MHz δεν έχει ουσιαστικά επίπτωση στην
χωρητικότητα που εξασφαλίζει ο υφιστάμενος χάρτης τηλεοπτικών συχνοτήτων.
– Μέριμνα πρέπει να ληφθεί για τα κανάλια 67-69 (838-862MHz) τα οποία
χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς.
– Γενικά η χρήση 8 το πολύ πολυπλεκτών ανά ευρύτερη περιοχή εξυπηρέτησης αρκεί
για να καλύψει τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες τηλεοπτικών εκπομπών.
Λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις (ιδίως MPEG4) μπορούμε με
ασφάλεια να επιβεβαιώσουμε την άποψη αυτή. Βεβαίως θα χρειασθεί
επικαιροποίηση του χάρτη συχνοτήτων ώστε να αναδιανεμηθούν δίκαια,
αναλογικά και με τεχνικώς εφικτό τρόπο οι εναπομείνουσες συχνότητες.
 Η αναγκαία επικαιροποίηση του χάρτη συχνοτήτων μπορεί να αξιοποιηθεί
προκειμένου με την συμβολή κατάλληλων περιοχικών/τοπικών μελετών
ραδιοκάλυψης να εξασφαλισθούν βιώσιμα επιχειρησιακά σχέδια σε
περιφερειακούς/τοπικούς τηλεοπτικούς σταθμούς που σήμερα αντιμετωπίζουν
δυσκολίες στην εφαρμογή του ισχύοντος νομικού πλαισίου.

Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
20
ΨΜ στην Ελλάδα (2)




Η αξιοποίηση του ΨΜ δεν αποτελεί αποκλειστικά εθνική υπόθεση,
αλλά πρέπει να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο της γειτονίας της χώρας
μας με άλλες χώρες, καθόσον η εφαρμογή της συνθήκης GE-06
επηρεάζει σημαντικά τα χαρακτηριστικά της υποψήφιας ζώνης 790862MHz.
Για την αδειοδότηση των υπηρεσιών, αλλά και για την αξιοποίηση του
ΨΜ πρέπει να προηγηθεί προσεκτική αποτίμηση των ενδιαφερόμενων
φορέων (π.χ. παρόχων κινητών υπηρεσιών για την παροχή υπηρεσιών
κινητής ευρυζωνικότητας, και άλλων).
Η αδειοδότηση υπηρεσιών στην ζώνη του ΨΜ θα πρέπει να είναι
ουδέτερη τεχνολογιών και υπηρεσιών προκειμένου να εξασφαλίσουμε
το μέγιστο δυνατό εθνικό όφελος (οικονομικά, πολιτιστικά και
κοινωνικά).
Πριν από κάθε απόφαση θα πρέπει να συνταχθεί Εθνική Στρατηγική
που να υποστηρίζει την εθνική ανάπτυξη σε βραχυππόθεσμο και
μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Ημερίδα I.O.M. 30 Νοεμβρίου 2010
«Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση: Ρυθμίσεις και Αρρυθμίες »
21