Transcript Pobierz

Zarządzanie kapitałem w bankach
Krzysztof Dresler, Wiceprezes Zarządu Banku PKO BP SA
Warszawa, 27 stycznia 2011 r.
Podstawowe pojęcia - przedmiot zarządzania
Kapitał wewnętrzny - oszacowana przez bank kwota,
niezbędna do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych,
istotnych rodzajów ryzyka występujących w działalności banku
oraz zmian otoczenia gospodarczego, uwzględniająca
przewidywany poziom ryzyka
Kapitał ekonomiczny - oszacowana przez bank kwota
kapitału, niezbędna do pokrycia wszystkich potencjalnych
rodzajów ryzyka występujących w działalności banku oraz
wpływu zmian otoczenia gospodarczego, uwzględniająca
przewidywany poziom ryzyka
Miara stosowana w praktyce
przez banki (definicja z
Prawa bankowego art. 128)
Miara
występująca
w
literaturze akademickiej, w
praktyce często utożsamiana
z kapitałem wewnętrznym
(różnica semantyczna)
Fundusze własne – definicja kapitałów uznawanych przez władze nadzorcze dla celów
określania adekwatności kapitałowej; składają się z sumy funduszy podstawowych (Tier 1),
uzupełniających (Tier 2) i kapitału krótkoterminowego (Tier 3)
Kapitał własny – miara sprawozdawczo-księgowa stanowiąca sumę: kapitału
podstawowego, kapitału zapasowego, kapitału rezerwowego, funduszu ogólnego ryzyka na
niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej, funduszu z aktualizacji wyceny, wyniku
finansowego w trakcie zatwierdzania, wyniku z lat ubiegłych, bieżącego wyniku finansowego
netto, odpisów z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
2
Podstawowe pojęcia - RAPM
RAPM (Risk Adjusted Performance Measurement) - metoda pomiaru rentowności
działalności banku uwzględniająca relację poziomu zysku do poziomu ponoszonego
ryzyka, obejmuje takie miary jak:
RORAC
=
RAROC
=
RARORAC
=
wynik netto
kapitał skorygowany o ryzyko
wynik netto skorygowany o ryzyko
zainwestowany kapitał
wynik netto skorygowany o ryzyko
kapitał skorygowany o ryzyko
=
=
=
wynik netto
kapitał wewnętrzny
wynik netto - oczekiwana strata
kapitał własny
wynik netto - oczekiwana strata
kapitał wewnętrzny
Wdrożenie systemu pomiaru rentowności skorygowanej o ryzyko wymaga aktywnego
współdziałania Finansów (w zakresie zarządzania rentownością oraz alokacji wyników)
oraz Ryzyka (w zakresie alokacji oczekiwanego i nieoczekiwanego poziomu ryzyka).
Ponadto ustalenie celów rentownościowych powinno być spójne z polityką zarządzania
ryzykiem banku, w tym określoną przez bank tolerancją na ryzyko.
3
Podstawowe pojęcia - cele zarządzania
Celem zarządzania kapitałem własnym jest zwiększanie rentowności oraz wartości
dla akcjonariuszy, przy zachowaniu bezpiecznego poziomu adekwatności kapitałowej.
Celem zarządzania adekwatnością kapitałową jest utrzymanie, w sposób ciągły,
funduszy własnych na poziomie adekwatnym do skali oraz profilu ryzyka działalności
(mierzonego np.: kapitałem wewnętrznym).
Proces zarządzania adekwatnością kapitałową i kapitałem własnym obejmuje:
• określanie oraz realizację pożądanych przez bank celów kapitałowych,
• identyfikację i monitorowanie istotnych rodzajów ryzyka,
• szacowanie kapitału wewnętrznego na pokrycie poszczególnych rodzajów ryzyka oraz
łącznego kapitału wewnętrznego,
• ustalanie wewnętrznych limitów na poziom adekwatności kapitałowej,
• prognozowanie, monitorowanie oraz raportowanie poziomu i struktury kapitału
własnego oraz adekwatności kapitałowej,
• kapitałowe działania awaryjne,
• alokację kapitału wewnętrznego,
• ocenę rentowności poszczególnych obszarów biznesowych oraz poszczególnych spółek.
4
Zarządzanie kapitałem - element procesu ICAAP
Zgodnie z paragrafem 40 uchwały nr
383/2008 Komisji Nadzoru Finansowego
z dnia 17 grudnia 2008 r., proces ICAAP
obejmuje:
szacowanie kapitału
wewnętrznego,
planowanie kapitałowe,
zarządzanie kapitałowe.
ZARZĄDZANIE
KAPITAŁOWE
Proces
ICAAP
PLANOWANIE
KAPITAŁOWE
5
Alokacja kapitału wewnętrznego w PKO BP SA
1. Klucze alokacji
Kapitał wewnętrzny alokowany jest na:
• obszary biznesowe,
• segmenty klienta,
• spółki Grupy Kapitałowej
c.
2. Obciążenie centrów zysku kosztem kapitału
Kapitał wewnętrzny jest alokowany w przekrojach pozwalających na obciążenie obszarów biznesowych,
segmentów klienta oraz poszczególnych spółek kosztem kapitału.
3. Pomiar rentowności skorygowanej o ryzyko
• Do oceny rentowności działalności poszczególnych obszarów biznesowych i segmentów klienta oraz
poszczególnych spółek stosowane mogą być następujące mierniki:
• zwrot skorygowany o ryzyko na kapitale wewnętrznym RARORAC (Risk Adjusted Return on Risk
Adjusted Capital)
• zwrot na kapitale wewnętrznym RORAC (Return on Risk Adjusted Capital)
• Wyniki oceny rentowności obszaru biznesowego i segmentu klienta są uwzględniane w procesie
planowania finansowego i strategicznego oraz podejmowania decyzji kapitałowych z zakresu struktury
finansowania, podziału zysku, polityki dywidendy oraz dodatkowych emisji kapitału.
6
Planowanie, monitorowanie i raportowanie kapitałowe w PKO BP SA
1. Monitorowanie
• Monitorowanie poziomu miar adekwatności kapitałowej prowadzone jest dla jednostkowego i
skonsolidowanego współczynnika wypłacalności, relacji funduszy własnych do kapitału
wewnętrznego, Leverage Ratio oraz Tier 1 Ratio
• Monitorowanie ma na celu ustalenie aktualnego poziomu miar adekwatności kapitałowej oraz
porównanie do określonego jako bezpieczny minimalnego poziomu miar adekwatności
kapitałowej
2. Planowanie
• Założeniem planowania finansowego jest takie zaplanowanie działań, aby planowane miary
adekwatności kapitałowej znajdowały się na bezpiecznym poziomie.
• Prognozowanie wykonania planu adekwatności kapitałowej w celu weryfikacji konieczności
podejmowania działań zaradczych.
3. Raportowanie adekwatności kapitałowej
• Informacje dotyczące: adekwatności kapitałowej, funduszy własnych, wymogów kapitałowych,
kapitału wewnętrznego oraz ich prognoz, wyników analiz testów warunków skrajnych oraz
analizy wrażliwości, rekomendacji działań w zakresie adekwatności kapitałowej.
• odbiorcami są KZAP, Zarząd Banku oraz Rada Nadzorcza Banku.
7
d.
Zarządzanie adekwatnością kapitałową w PKO BP SA
e.
1. Określanie apetytu na ryzyko i celów kapitałowych
Limity zgodnie z Prawem bankowym:
•
współczynnik wypłacalności >8%
→ fundusze własne > suma wymogów kapitałowych
•
relacja fundusze własne / kapitał wewnętrzny >1,0
→ fundusze własne > suma kapitału wewnętrznego
Limity wewnętrzne: limit dolny i górny ustalony powyżej limitów zewnętrznych
2. Zarządzanie wysokością i strukturą kapitałów
• Długoterminowe cele kapitałowe są ustalane i monitorowane w procesie planowania finansowego i strategicznego.
• Kształtowanie celów kapitałowych odbywa się poprzez proces podejmowania decyzji kapitałowych z zakresu struktury
finansowania, podziału zysku, polityki dywidendy oraz dodatkowych emisji kapitału.
3. Kapitałowe działania awaryjne
• Kapitałowe działania awaryjne są uruchamiane, gdy historyczny lub prognozowany poziom miar adekwatności
kapitałowej spada poniżej bezpiecznego poziomu.
• Narzędziami wykorzystywanymi przy opracowywaniu kapitałowych działań awaryjnych są: polityka dywidendy, emisja
/ skup akcji, dług podporządkowany, sekurytyzacja, limity działalności kredytowej / ekspansja kredytowa.
• Decyzję w zakresie uruchomienia kapitałowych działań awaryjnych podejmuje Kierownictwo banku.
4. Zarządzanie rentownością skorygowaną o ryzyko
• Wykorzystanie miar rentowności skorygowanej o ryzyko (RAPM) do podejmowania decyzji zarządczych.
8
Zarządzanie kapitałem w PKO BP SA - doświadczenia
• Charakterystyka Grupy Kapitałowej - spółki o profilu kredytowym, finansowym, etc,
• Podmiot dominujący Grupy Kapitałowej - PKO BP SA wyznacza standardy, wspiera
oraz nadzoruje spółki,
• Planowanie kapitałowe - z poziomu Banku do poziomu Grupy Kapitałowej,
• Zaangażowane komórki - głownie Pion Finansów i Pion Ryzyka Bankowego,
• Transfer rozwiązań do spółek - szerszy do spółek kredytowych (BFL, Kredobank).
9
Zarządzanie kapitałem w PKO BP SA - koszt kapitału
• Cel szacowania kosztu kapitału - analiza opłacalności inwestycji,
• Potrzeba zróżnicowania kosztu kapitału:
 Grupa Kapitałowa obejmuje spółki o różnym profilu i ryzyku
inwestycyjnym,
 dodatkowe czynniki w przypadku koszt kapitału Kredobank - ryzyko
kraju, stopy procentowe, etc.
10