Transcript Slide 1 - اخبار پیام نور

‫کاربرد کامپیوتر در اقتصاد کشاورزی‬
‫بر اساس کتاب‬
‫کاربرد نرم افزارهای تخصصی در اقتصاد کشاورزی‬
‫تالیف ‪ :‬دکتر یاوری – قوامی – امیر سرداری‬
‫انتشارات دانشگاه پیام نور‬
‫‪www.PnuNews.com‬‬
‫هدف درس ‪:‬‬
‫هدف عمده از ” کاربرد نرم افزارهای تخصصی در اقتصااد کااازرزی ” ‪ ،‬انجاام‬
‫تحلیل های پیچیده آماری ز اقتصاد سنجی به کمک نارم افزارهاای تخصصای‬
‫همچون ‪Eviews,SPSS :‬ز غیره ؛ برای حجم باالی داده ها می باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬جایگاه درس ‪:‬‬
‫درس کاربرد کامپیوتر در اقتصاد کاازرزی به ارزش ‪ 2‬زاحد جزء درزس‬
‫تخصصی رشته اقتصاد کاازرزی در مقطع کارشناسی میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬فصل اول ‪ :‬مبانی کامپیوتر‬
‫‪ ‬فصل دوم ‪ :‬مدیریت داده ها در نرم افزار آماری ‪SPSS‬‬
‫‪ ‬فصل سوم ‪ :‬تحلیل داده ها در نرم افزار آماری ‪SPSS‬‬
‫‪ ‬فصل چهارم ‪ :‬آشنائی با نرم افزار اقتصاد سنجی ‪EViews‬‬
‫فصل اول‬
‫مبانی کامپیوتر‬
‫علوم کامپیوتر را میتوان به دز دسته عمده سختافزار ز نرمافزار تقسیمبندی نمود‪:‬‬
‫الف ) سختافزار‬
‫منظور از سختافزار‪ ،‬قطعات ز اجزائی فیزيکی ز قابل لمس کامپیوتر نظیر‪:‬‬
‫موشزاره "‪ ،"Mause‬صفحهکلید "‪ "Keyboard‬ز ‪ ،...‬است که اصلیترين‬
‫بخشهای آن بهترتیب عبارتند از‪:‬‬
‫‪ -1‬زاحد پردازش مرکزی "‪"CPU‬‬
‫‪ -2‬زاحد حافظه‬
‫‪ -3‬تجهیزات جانبی (دستگاههای زرزدی‪ -‬خرزجی)‬
‫ب ) نرمافزار‬
‫که درحالت کلی به دز بخش تقسیمبندی میشود‪:‬‬
‫‪ (1‬نرمافزار سیستمی‬
‫‪ (2‬نرمافزار کاربردی‬
‫‪ ‬سیستم عامل‬
‫مهمترين ز اساسیترين نرمافزار در يک کامپیوتر‪ ،‬سیستم عامل آن است ‪ .‬سیستم‬
‫عامل زاسطهای است که ارتباط اجزای سختافزاری کامپیوتر را با يکديگر‬
‫برقرار میکند‪ ،‬سیستمعامل همچنین رابط بین کاربر ز سیستم کامپیوتری‬
‫میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬طریقه نصب ویندوز ‪: Xp‬‬
‫حداقل امکانات سختافزاری برای نصب زيندزز ‪:XP‬‬
‫)‪Pentium 233 (mhz‬‬
‫‪CPU‬‬
‫‪128 Mb‬‬
‫‪RAM‬‬
‫‪1.5 Gb‬‬
‫‪HDD‬‬
‫حال که مطمئن شديد حداقل امکانات سختافزاری را برای نصب زيندزز داريد‬
‫شرزع به نصب زيندزز میکنیم‪:‬‬
‫ابتدا سیدی زيندزز را درزن درايو ‪ CD‬گذاشته ز منتظر بمانید تا صفحهای مانند‬
‫شکل‪:‬‬
‫بر رزی گزينه ‪ Install Windows XP‬کلیک کرده تا به صفحه بعد برزيد‪.‬‬
‫در اين مرحله تعیین می کنید که سیستمعامل بر رزی سیستم عامل فعلی نصب‬
‫شود )‪ (Upgrade‬يا يک نصب جديد )‪ (New Installation‬آغاز شود‪.‬‬
‫در مرحله بعد‪ ،‬توافقنامه نصب زيندزز را بخوانید‪I accept this ،‬‬
‫‪ agreement‬را تیک زده ز ‪ Next‬را فاار دهید‪ .‬در ادامه بايد شماره‬
‫سريال زيندزز را که رزی سی دی يا درزن فايلهای سیدی زجود دارد به‬
‫دقت زارد کنید ‪.‬‬
‫در کادر بعدی زبان کاور مورد نظر خودتان را مانند شکل تعیین ز نصب کنید‪:‬‬
‫در ادامه میبايست گزينه دزم ‪ No,Skip this step‬را کلیک کرده ز دکمه‬
‫‪ Next‬کلیک نمائید ‪.‬‬
‫از شما سوال میشود که آيا تمايل داريد نسخه به رزز شده زيندزز را به طور‬
‫مستقیم از اينترنت دريافت ز نصب نمائید که با توجه به سرعت اينترنت در‬
‫ايران شما بايد گزينه دزم را تیک بزنید‪.‬‬
‫صبر میکنیم تا سیستم مجددا راهاندازی )‪ (restart‬شود‪ .‬در صفحه جديدی ‪ Next‬را تیک‬
‫بزنید‬
‫در صفحه جديد از شما خواسته میشود که يک درايو برای نصب زيندززانتخاب نمائید درايو‬
‫را که میخواهید زيندزز در آن نصب شود را تايپ نموده ‪ Next‬را فاار دهید‪.‬‬
‫حال منتظر باشید تا سیستم دزباره راه اندازی )‪ (restart‬شود‪ .‬در صفحه جديد ‪ Next‬را‬
‫کنید تا به مرحله بعد برزيد‪.‬‬
‫در اين صفحه بايد يک اسم انتخاب نموده ز تايپ نمائید ز دکمه ‪ Next‬را فاار دهید‪.‬‬
‫حال بايد ساعت سیستم را با ساعت کاوری که در آن زندگی میکنید تعیین کنید بدين‬
‫منظور در لیست باز شوندهدر زير گزينه ‪ Time Zone‬گزينه)‪(GMT +3.30 Tehran‬‬
‫را مانند شکل زير انتخاب میکنیم ز‪ Next‬را کلیک کنید تا به ادامه نصب زارد شويد ‪.‬‬
‫صفحهای مانند شکل بعدی ظاهرمیشود صبر میکنیم تا مراحل نصب تمام شود ز‬
‫سیستم راهاندازی مجدد )‪ (restart‬شود‪.‬‬
:Microsoft Office‫ نرمافزارهاي‬
Word 
Excel 
Power point 
Access 
‫‪:Microsoft WORD‬‬
‫‪Microsoft Word‬پیارفتهترين زاژهپردازی است که برای ريزکامپیوترها‬
‫نوشته شده است‪ word .‬يک زاژهپرداز میباشد که با استفاده از آن میتوانید‬
‫يادداشتها‪ ،‬اعالمیهها‪ ،‬نامهها‪ ،‬تحقیقهای داناگاهی ز حتی صفحات زب ز‪ ...‬را‬
‫ايجاد نمايید‪.‬‬
‫‪ ‬ويرايش همزمان چند سند‬
‫اگر میخواهید همزمان بر رزی دز سند کار کنید مثالً قصد داريد اطالعاتی از يک‬
‫سند را جدا نموده ز در يک سند ديگر بگذاريد با استفاده از گزينه ‪ Open‬در‬
‫منوی ‪ File‬سند دزم (ز يا حتی بیاتر )را باز کنید دکمه های ‪ Ctrl+F6‬را‬
‫همزمان فاار دهید تا بتوانید از يک سند به سند ديگر به راحتی حرکت کنید‪.‬‬
‫برای نمايش همزمان دز (يا تعداد بیاتری )سند بر رزی صفحه تصوير به گزينه‬
‫‪ Windows‬رفته گزينه ‪ Arrange All‬را فاار دهید‪.‬‬
‫‪ ‬جستجو و جايگزيني ‪:‬‬
‫از منوی ‪ Edit‬گزينه ‪ Replace‬را انتخاب ز يا از کلیدهای ‪Ctrl+H‬استفاده‬
‫نمايید‪.‬‬
‫در کادری که باز میشود رزبرزی عبارت ?‪ Find What‬نام مورد نظر را تايپ‬
‫کنید‪.‬‬
‫کلید ‪ Tab‬را فاار دهید تا به کادر سفید مقابل ‪ Replace With‬انتقال يابد در‬
‫اينجا نام حسین را تايپ کنید (يا متنی را که میخواهید بجای متن قبلی‬
‫جايگزين نمايید)‬
‫اگر میخواهید متن جايگزينی به جای همه موارد موجود در متن قرار بگیرد دکمه‬
‫‪ Replace‬را کلیک کنید‪ .‬زاگر میخواهیديک يا تعداد محدزدی جايگزين‬
‫نمايید دکمه ‪ Find Next‬را کلیک نمايید تا ‪ Word‬بطور تک تک موارد‬
‫تکرار متن مورد نظر را پیدا کرده ز با ناان دادن آن به شما فرصت جايگزينی‬
‫آن را بدهد‪.‬‬
‫کپيکردن‪ ،‬برشدادن و چسباندن‬
‫کپی کردن )‪ :(Copy‬متن يا کلمه مورد نظر را با اشاره گر مازس انتخاب نموده‬
‫ز سپس راست کلیک کنید گزينه ‪ Copy‬را انتخاب نمايید به محلی که‬
‫میخواهید اين متن در آنجا قرار گیرد رفته باز هم راست کلیک کرده‬
‫گزينه ‪ Paste‬را انتخاب نمايید‪.‬‬
‫(میانبر‪ :Ctrl+C :‬کپی کردن ز ‪ :Ctrl+V‬چسباندن)‬
‫برش دادن )‪ :(Cut‬در صورتیکه بخواهیم يک قسمت از متن ز يا کلمه را حذف‬
‫ز آنرا در قسمت ديگری از سند قرار بدهیم کافیست متن مورد نظر را‬
‫انتخاب کرده راست کلیک کرده گزينه )‪ Cut (ctrl+x‬را انتخاب کرده‬
‫سپس به محل مورد نظر رفته راست کلیک کرده گزينه )‪Paste(Ctrl+V‬‬
‫را انتخاب می نمايیم‪.‬‬
‫‪ ‬تغییرات قلم‬
‫الف‪ -‬انتخاب قلم‪ :‬از طريق نوار ابزار )‪ (Formatting Toolbar‬رزی مثلث‬
‫مجازر ‪ Font Name‬که بطور پیشفرض ‪Times New Roman‬‬
‫میباشد کلیک کرده از لیستی که باز میشود میتوانید انواع قلمهای‬
‫نصبشده در سیستم را مااهده نموده ز قلم موردنظر را انتخاب نمايید تا‬
‫تغییرات اعمال شود‪.‬‬
‫ب‪ -‬تغییر اندازه قلم‪ :‬از نوار ابزار )‪ (Formatting Toolbar‬رزی مثلث‬
‫مجازر ‪(Font Size‬که بطور پیشفرض ‪ 12‬میباشد) کلیک کرده از لیستی‬
‫که باز میشود میتوان سايز موردنظر را انتخاب نمود‪ .‬همانطور که مااهده‬
‫میکنید ترتیب اعداد صعودی ز ‪2‬تايی می باشد میتوانید سايز مورد نظر خود را‬
‫با صفحه کلید تايپ نمايید‪.‬‬
‫‪ ‬رنگیکردن متن ز پسزمینه‬
‫الف‪ -‬رنگیکردن متن‪ :‬برای اين کار متن مورد نظر را با اشارهگر مازس انتخاب‬
‫نموده مثلث مجازر ‪ Font Color‬رزی نوار ابزار ‪(Formatting‬‬
‫)‪ Toolbar‬میباشد را کلیک کرده از رزی لیست ظاهر شده رنگ خود را‬
‫انتخاب نمايید‪.‬‬
‫‪ ‬رنگيکردن پس زمينه‪ :‬برای اين کار‪ ،‬به منوی ‪Format‬رفته سپس گزينه‬
‫‪ Background‬را انتخاب کرده از لیستی که باز میشود رنگ خود را‬
‫انتخاب نمايید‪.‬‬
‫‪ ‬درج شماره صفحه‪ :‬برای درج شماره صفحه بر منوی ‪ Insert‬رفته گزينه‬
‫‪ Page Number‬را انتخاب کنید در صفحهای که ظاهر میشود میتوانید‬
‫تعیینکنید که شماره صفحه در باال ز يا پايین صفحه باشد يا در مرکز‪ ،‬راست ز‬
‫چپ صفحه باشد پس از انتخاب هر گزينه دکمه ‪ Ok‬را فاار دهید‪.‬‬
‫‪ ‬درج تصوير در کنار متن‬
‫برای اضافه کردن عکس به سند خود‪ ،‬به منوی ‪ Insert‬رفته گزينه ‪ Picture‬را‬
‫پیدا کرده اگر عکس مورد نظر خود را در کامپیوتر داريد گزينه ‪From‬‬
‫‪ File‬را انتخاب نمايید ز اگر عالقمنديد که از عکسهای موجود برنامه‬
‫‪ Word‬استفاده کنید گزينه ‪ Clip Art‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪ ‬ترسيم جدول‬
‫برای ايجاد جدزل به منوی ‪ Table‬رفته گزينه ‪ Insert Table‬را انتخاب نمايید‬
‫در صفحهای که باز میشود میتوانید تعداد ستونهای عمودی ز افقی جدزل را‬
‫انتخاب نمايید‪.‬‬
‫طريقه حرکت در جدزل‬
‫کليد‬
‫چگونگي حرکت در جدول‬
‫‪Tab‬‬
‫خانه (سلول) "‪ "Cell‬بعدي‬
‫خانه (سلول) "‪ "Cell‬قبلي‬
‫باالترين خانه (سلول) "‪ "Cell‬يک ستون‬
‫پائينترين خانه (سلول) "‪ "Cell‬يک ستون‬
‫‪Shift+Tab‬‬
‫‪Alt+Page Up‬‬
‫‪Alt+Page Down‬‬
‫‪:Microsoft Excel‬‬
‫برنامه ‪ Microsoft Excel‬يک نرم افزار صفحه گسترده است که امکان‬
‫سازماندهی به اطالعات را در داخل لیستها فراهم میآزرد‪.‬به عنوان مثال‬
‫میتوانید با استفاده از برنامه ‪ Excel‬مجموع میانگین با ماکزيمم مقدار فرزش‬
‫را در يک رزز بخصوص ماخص نموده ز سپس مجموع فرزش در اين رزز را‬
‫با مجموع فرزش در رززهای ديگر همان هفته با يکديگر مقايسه نمائید‪.‬‬
‫‪ ‬کاربرگ (صفحهکاري)‬
‫برای زارد کردن اطالعات‪ ،‬از اين صفحه استفاده میشود‪.‬يک کاربرگ شامل‬
‫‪ 65536‬سطر افقی ز ‪ 256‬سطر عمودی میباشد‪.‬‬
‫گ‬
‫نمائي‌از‌يک‌کاربر ‌‬
‫‪ ‬مرجع خطاهاي فرمولنويسي در ‪Excel‬‬
‫ممکن است حین کار با فرمولها در اکسل خطائی انجام دهیم در محیط اکسل‬
‫برای هر خطا پیغام خاصی زجود دارد که در زير مااهده میکنید‪:‬‬
‫خطا‪Error‬‬
‫‪####‬‬
‫توضيح‬
‫عرض ستون براي نمايش مقوله موجود در اين خانه کوچک ميباشد‬
‫!‪# VALUE‬‬
‫يک مقدار غير معتبر در فرمول وارد شود‬
‫? ‪# NAME‬‬
‫فرمول حاوي متني است که برنامه ‪ Excel‬نمي تواند آن را شناسايي کند‪.‬‬
‫! ‪# REF‬‬
‫فرمول به خانه اي مراجعه ميکند که وجود ندارد‪.‬‬
‫‪# DIV %‬‬
‫در فرمول مقدار تقسيم بر صفر وجود دارد‪.‬‬
‫!‪# IVUM‬‬
‫فرمول يا تابع اشتباه است‪.‬‬
‫‪# NULL‬‬
‫بين دو عدد يا چند محدوده فاصله ايجاد شده است‪.‬‬
‫‪ ‬آشنايي با توابع‬
‫تعريف‪ :‬تابع )‪ (Function‬فرمولی استکه معموالً پیچیده ز از پیشساخته شده‬
‫میباشد ز برای صرفهجويی در زقت ز آسان شدن کار از آن استفاده میکنند‪.‬‬
‫اجزای تاکیل دهنده يک تابع)‪: (Function‬‬
‫تابع از نام ز تعدادی (يک يا چند) آرگومان )‪ (Argument‬تاکیل میشود‪.‬‬
‫کادر محازرهای ‪ Insert Function‬همراه با لیستی از نام توابع ز فرمولهای‬
‫تعريف شده باز میشود که میتوان هر يک را انتخاب کرد‪.‬‬
‫‪ ‬رسم نمودارها در ‪Excel‬‬
‫کاربرگ ها میتوانند مقدار زيادی داده را در خود جای دهند امّا در بسیاری از‬
‫ازقات میتوانید با استفاده از نمودارها نمای بهتری از دادهها ارائه دهید در‬
‫اکسل امکاناتی جهت نمايش دادن دادههای موجود در کاربرگها توسط‬
‫نمودارها آن هم به شکلی حرفهای مهیا شده است‪.‬‬
‫خانههايی را که قرار است دادههای آنها به شکل گرافیکی ناان داده شود را‬
‫انتخاب کنید سپس از ابزار استاندارد رزی ابزار ‪ Chart Wizard‬کلیک‬
‫کنید تا صفحهای مطابق شکل ظاهر شود‪.‬‬
Chart Wizard‌‫پنجره‬
‫نوع نمودار‬
‫انواع نمودارها در ‪: Excel‬‬
‫‪(Column‬ستوني)‬
‫شکل‬
‫توضيح‬
‫نغييرات مقادير را در طول زمان نشان داده و مقادير را‬
‫با يکديگر مقايسه ميکند‪.‬‬
‫‪(Bar‬نواري)‬
‫‪(Line‬خطي)‬
‫اقالم دادهها را با يکديگر مقايسه ميکند‪.‬‬
‫جهت پيشبيني روند تغييرات بکار ميرود‪.‬‬
‫‪(Pie‬دايره اي)‬
‫از اين نمودار جهت مقايسههاي نسبت اجزاي يک‬
‫مجموعه با کل مجموعه استفاده ميشود‪.‬‬
‫)‪XY(scatter‬‬
‫(توزيعي)‬
‫‪(Area‬ناحيه اي )‬
‫ارتباط بين چندين مقدار را در يکسري نشان ميدهد‪.‬‬
‫بيشتر بر ميزان تغييرات در طول زمان تاکيد ميکند‪.‬‬
‫‪(Doughnut‬حلقوي)‬
‫اندازه نسبي اقالم دادهها را در چندين سري نمايش‬
‫ميدهد‪.‬‬
‫‪(Radar‬محوري)‬
‫در اين نوع نمودار براي هر موضوع يک محور در نظر‬
‫گرفته ميشود که از مرکز کل نمودار خارج ميشود‪.‬‬
‫‪(Surface‬سطحي)‬
‫ترکيبات بهينه بين دو مجموعه از اقالم دادهها را‬
‫مشخص ميکند‪.‬‬
‫‪(Bubble‬حبابي)‬
‫عالوه بر نشان دادن ارتباط بين چند مجموعه از‬
‫مقادير ميزان تداخل داده ها را نيز به تصوير ميکشد‪.‬‬
‫‪(Stock‬انباشته)‬
‫باالترين و پائينترين قيمتها و نيز قيمت پاياني سهام‬
‫روز بورس را به تصوير ميکشد‪.‬‬
‫‪: Microsoft PowerPoint‬‬
‫از اين نرمافزار جهت تهیه صفحات معرفی )‪ (Presentation‬تأثیر گذار‬
‫استفاده میشود‪.‬‬
‫تعريف صفحات معرفي )‪ :(Presentation‬صفحات معرفی به اساليدهايی‬
‫اطالق میشود که جهت ارائه کارها ز نتايج تحقیقات ز مقاالت در کنفرانسها‬
‫ز کالسهای درس ز ديگر مجامع عمومی استفاده میشود‪.‬‬
‫ايجاد صفحات معرفي جديد‪:‬‬
‫اگر مايل هستید ازگزينههای از پیش طراحیشده ‪ PowerPoint‬استفاده نمائید‪ ،‬مراحل‬
‫زير را طی کنید‪:‬‬
‫در قاب زظیفه ‪ New Presentation‬در سمت راست صفحه زير عنوان ‪New‬‬
‫گزينهای تحت عنوان ‪From Design Template‬را کلیک نمائید تا قاب زظیفه‬
‫‪ Slide Design‬باز میشود‪.‬‬
‫در اين صفحه فهرستی از الگوهای متعدد با سبکهای‬
‫مختلف گردآزری شده است‪ ،‬برای اينکه تمام‬
‫صفحات را تغییر دهید الزم است يکی از الگوهای‬
‫ارائه شده را کلیک کرده تا الگوی مورد نظر تمامی‬
‫عناصر صفحات معرفی نظیر سرصفحهها‪ ،‬کارهای‬
‫هنری پس زمینه ز فونتها را در يک قالب يکنواخت‬
‫ز هماهنگ که در الگوی انتخابشده از پیش‬
‫طراحیشده را ارائه کند‪.‬‬
‫هرگاه کار با يک اساليد به پايان رسید ز آماده ايجاد اساليد بعدی گاتید رزی‬
‫دکمه ‪ New Slide‬از نوار ابزار کلیک کنید تا پازرپوينت بار ديگر يک‬
‫اساليد خالی ز قالب بندی ناده را به صفحات معرفی شما اضافه نمايد ز يک‬
‫بار ديگر قاب زظیفه ‪ Slide Layout‬ظاهرگردد‪.‬‬
‫شما میتوانید در هر مرحله از تولید ز توسعه صفحات معرفیتان الگوی مورد‬
‫استفاده در طراحی هر يک از صفحات را تغییر دهید‪ .‬برای اين کار فقط بايد‬
‫رزی دکمه ‪ Design‬از نوار ابزار کلیک کنید‪.‬‬
‫پس از ايجاد آخرين اساليد از صفحات معرفی‪ ،‬میبايست همه آنها را ذخیره‬
‫نمائید‪ .‬برای اين کار به منوی ‪ File‬رفته گزينه ‪ Save As‬را انتخاب نمائید ز‬
‫سپس نامی را برای صفحات معرفی در نظر بگیريد‪ .‬پازر پوينت به طور خودکار‬
‫پسوند "‪ ".PPt‬را به انتهای نام فايل دارای صفحات معرفی اضافه مینمايد‪.‬‬
‫متحرکسازی صفحات معرفی ‪: Powerpoint‬‬
‫عملیات ‪ Slide Show‬در ‪ ،Powerpoint‬شما را قادر میسازد تا در يک‬
‫فرآيند خودکار ز از پیش زمانبندیشده بتوانید هر يک از اساليدهای صفحات‬
‫معرفی را در طی يک زمان خاص مااهده کنید‪.‬‬
‫استفاده از ‪ Slide Show‬در ‪Powerpoint‬‬
‫عملیات خودکار ‪ Slide Show‬جهت ايجاد صفحات معرفی بهکار میرزد که‬
‫خود ‪Powerpoint‬اجراء ز نمايش آنها را برعهده میگیرد‪.‬‬
‫زمانبندی عملیات نمايش اساليدها‬
‫قاب زظیفه ‪ Slide Transition‬بهترين مکان جهت تنظیم جزئیات زمانبندی‬
‫عملیات نمايش اساليدها میباشد‪ .‬برای ديدن قاب زظیفه ‪Slide‬‬
‫‪ Transition‬از منوی ‪ Slide Show‬گزينه ‪ Slide Transition‬را‬
‫انتخاب نمائید‬
‫‪ ‬انيميشنسازي در ‪Powerpoint‬‬
‫يکی از جذابترين توانائیهای ‪Powerpoint‬قابلیت انیمیاانساازی اجازای‬
‫اساليد در حین عملیات نمايش صفحات معرفی میباشد‪.‬‬
‫برای شرزع کار با جلوههای متحرکسازی ‪Animation Schemes ,Slide‬‬
‫‪ Show‬را انتخاب نمائید تا کادر ‪ Schemes Animation‬به عنوان ياک‬
‫گزينه به قااب زظیفاه ‪ Slide Design‬افاززده شاود‪ .‬بارای اينکاه جلاوه‬
‫متحرکسازی شده را به اساليد خود بیافزايید ابتدا اساليد مورد نظر را بار رزی‬
‫صفحه ظاهرکنید‪ .‬پس از ظاهر شدن اساليد از فهرست جلوههای مختلفی که در‬
‫کادر ‪ Animation‬زجود دارد يکی را انتخاب کرده تا اجرای آن را مااهده‬
‫کنید‬
‫‪: Microsoft Acces‬‬
‫‪ Access‬عبارت است از مجموعهای سازماندهی شده از اطالعات که به يک‬
‫موضوع مربوط میشوند‪ .‬با استفاده از ‪ Access‬میتوانید با حجم بااليی از‬
‫اطالعات‪ ،‬به آسانی کار کنید‪ .‬مايکرزسافت اکسس به شما اين امکان را میدهد‬
‫که پايگاه دادهای ايجاد ز مديريت کنید ز اين اطالعات را رزی کامپیوتر خود‬
‫ذخیره کنید ز به رزشهای مختلف مرتب نمائید‪.‬‬
‫‪ ‬رکورد‪ ،‬فيلد‪ ،‬جدول ‪:‬‬
‫برای درک فیلد‪ -‬رکورد ز جدزل فرض کنید تمام ماخصههای يک خودرز را‬
‫میخواهیم ثبت کنیم‪ .‬خصیصهها ز ماخصههای خودرز شامل‪ :‬رنگ‪ ،‬تعداد‬
‫چرخ‪ ،‬نوع موتور ز‪ ،...‬فیلد نامیده میشود‪.‬‬
‫به مجموعه اطالعات موجود در خودرز‪ ،‬رکورد يک خودرز میگويند‪ ،‬ز به‬
‫مجموعه رکوردها جدزل میگويند‪ ،‬درزاقع اطالعات مربوط به خودرزهای‬
‫مختلف تاکیل جدزل میدهد‪ .‬مجموعهای از جدازل تاکیل يک پايگاه‬
‫اطالعاتی يا بانک اطالعاتی را خواهند داد‪.‬‬
‫پسوند فايلهای ‪: Access‬‬
‫فايلهای پايگاه دادهای ‪ Access‬به‪ .mdb‬ختم میشوند‪.‬‬
‫پنجره ‪:Data base‬‬
‫در قسمت ‪ Object‬پنجره ‪ Data base‬عبارات زير لیست شدهاند‪:‬‬
‫‪Tables,Queries,Forms,Report‬‬
‫نمای ‪Database‬‬
‫در نمای ‪ Data base‬اطالعات مرتبشده هر فیلد را در ستونها ز اطالعات هر‬
‫رکورد را در رديفها میبینید‪.‬‬
‫نمای ‪Form‬‬
‫نمای ‪ Form‬همه اطالعات يا قسمتی از آنها را در يک رکورد ناان میدهد‪.‬‬
‫نمای ‪Design‬‬
‫محتوای ‪ Design‬با توجه به نوع شئ آن متفازت است‪ .‬اين نما همه ابزارها ز‬
‫گزينههای طراحی جهت ايجاد يک شئ را ارائه میکند‪.‬‬
‫ايجاد جدول با ‪Table Wizard‬‬
‫با استفاده از ‪ table wizard‬میتوانید جدزل ايجاد کنید‪.‬‬
‫مرحله ازل‪ :‬راه اندازی ‪ Wizard‬ز انتخاب جدزل نمونه‬
‫مرحله دزم‪ :‬انتخاب فیلدها‬
‫ممکن است بعضی از فیلدهای جدزل را الزم نداشته باشید بنابراين فیلدهای موردنیاز را‬
‫تعیین نمايید‪.‬‬
‫مرحله سوم (نامگذاری مجدد)‪ :‬برای فیلد يک نام انتخاب کنید يا نام آن را‬
‫تغییر دهید‪.‬‬
‫مرحله چهار (تنظیم کلید ازلیه)‪ :‬بايد به اکسس بگويید که کدام يک از فیلدها به‬
‫عنوان کلید ازلیه فعال شود‪.‬‬
‫مرحله پنجم (زرزد دادهها)‪ :‬دادهها را به جدزل جديد در نمای ‪Data sheet‬‬
‫زارد کنید‪.‬‬
‫ويرايش فيلدها‬
‫برای ايجاد تغییر بر رزی فیلد موردنظر‪ ،‬رزی آن کلیک نمائید‪.‬‬
‫برای حذف يک به يک کاراکترها از کلیدهای ‪ Backspace‬ز‪Delete‬‬
‫استفاده نموده ز يا کاراکتر جديد را زارد کنید‪.‬‬
‫اگر بر رزی فیلد چپ يا رزی فیلد موردنظر‪ ،‬کلیک نموده ز سپس کلید ‪ F1‬را‬
‫فاار دهید‪ .‬با اين کار تمام فیلد انتخاب میشود ز هر چیز جديدی که تايپ‬
‫میکنید به فیلد زارد میشود‪.‬‬
‫برای حذف يک فیلد‪ ،‬پس از انتخاب آن‪ ،‬کلید ‪ Delete‬را فاار دهید‪ .‬زقتی که‬
‫رزی فیلد کلیک میکنید در جعبه سمت چپ رکورد يک فلش ظاهر میشود‪.‬‬
‫اين جعبه ‪ Record Selector‬نام دارد ز فلای در جعبه رکورد جاری ناان‬
‫داده میشود‪.‬‬
‫کپي رکوردها‬
‫برای کپی کل يک رکورد‪ ،‬رزی ‪ Record Selector‬راست کلیک کرده ز‬
‫سپس دستور ‪ Copy‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫ذخيره رکوردها‬
‫اگر در هنگام کار‪ ،‬رکورد زاردشده يا اصالحشده را ذخیره نکردهايد‪ ،‬نرمافزار‬
‫بهطور خودکار رکورد موردنظر را هنگام زرزد رکورد ديگر‪ ،‬ذخیره میکند‪.‬‬
‫بدينصورت که‪ ،‬گزينه ‪ Save Record‬را از منوی ‪ Records‬انتخاب‬
‫نمايید‪.‬‬
‫فيلتر کردن رکوردها در جدول‬
‫برای مااهده يک رکورد خاص بايد از فیلترها ز تقاضاها استفاده کنید‪.‬‬
‫‪ :Filter‬به شما اجازه میدهد تا نمايش جدزل را برای رکورد نهائی که‬
‫میخواهید با معیار خاصی مطابقت داشته باشد‪ ،‬محدزد کنید‪.‬‬
‫‪ :Queries‬امکانات فیلتر کردن بیاتری در اختیار شما قرار میدهد‪.‬‬
‫آسانترين راه فیلتر کردن رکوردها‪ ،‬استفاده از زيژگی ‪ Filter selection‬است‪.‬‬
‫میتوانید تعدادی را در فیلد انتخاب کنید ز فقط رکوردهائی را که مقدارماابه‬
‫دارند‪ ،‬نمايش دهید‪ .‬برای ديدن همه رکوردها رزی دکمه ‪Remove Filter‬‬
‫کلیک کنید‪.‬‬
‫کار به دادهها در فرم‬
‫فرمها سه حالت متفازت برای نمايش دارند‪:‬‬
‫حالت ازل‪ "design view" :‬که میتوانید در آن فرمها را طراحی کنید‪.‬‬
‫حالت دزم‪ "form view" :‬که در آن نتیجه طراحی خود را مااهده میکنید که‬
‫به اين حالت اجرائی فرم هم میگويند‪.‬‬
‫حالت سوم‪ "data sheet view" :‬است که داده های جدزل که فرم نمايش‬
‫میدهد را در يک صفحه دادهای‪ ،‬ناان میدهد اين حالت کمتر مورد استفاده‬
‫قرار میگیرد‪.‬‬
‫ايجاد گزارش‬
‫جهت ايجاد گزارش سه رزش زجود دارد‪:‬‬
‫‪ :Auto Report Options‬اين گزينه شامل تمام فیلدهای جدزل در ترتیب‬
‫ستونی يا جدزلی میباشد‪.‬‬
‫‪ :Design View‬میتوانید انتخاب کنید فیلدها در کجا قرارگیرند ز يا برچسب‬
‫فیلدها چگونه باشد‪.‬‬
‫‪ :Report Wizard‬میتوانید از جدزل تقاضا‪ ،‬فیلدها را برگزينید‪.‬‬
‫ايجاد گزارش با ‪Auto Report‬‬
‫‪ Access‬را بازکنید ز پايگاه دادهای مورد نظر را باز کنید‪ ،‬به پنجره‬
‫‪ Database‬برزيد ز از لیست ‪ Object‬گزينه ‪ Report‬را برگزينید‪ ،‬در‬
‫پنجره ‪database‬رزی دکمه ‪ new‬کلیک کنید‪.‬‬
‫‪ Auto Report Columnar‬را انتخاب نمائید‪ .‬جدزل مورد نظر را از لیست‬
‫جدازل انتخاب کنید‪.‬‬
‫رزی ‪ Ok‬کلیک کنید برای ديدن صفحات مختلف گزارش‪ ،‬در پائین پنجره‬
‫‪report‬رزی دکمههای راهنما کلیک کنید‪.‬‬
‫برای چاپ آن در نوار ابزار رزی دکمه ‪ Print‬کلیک کنید يا از منوی‬
‫‪ Print ،File‬را برگزينید‪.‬‬
‫پنجره ‪ Report‬را ببنديد‪.‬‬
‫فصل دوم‬
‫مدیریت دادهها‬
‫در نرمافزار آماری ‪SPSS‬‬
‫نرمافزار آماری ‪ ،SPSS‬برنامهای جامع برای تحلیل دادهها است که میتواند‬
‫دادهها را (تقريباً از هر نوعی که باشند) برای تولید گزارشاتی همراه با جدازل‬
‫ز نمودارهای توصیفی ز تجزيه ز تحلیلهای آماری‪ ،‬پردازش نمايد‪ .‬منوهای‬
‫ساده ز پنجرههای محازرهای اين نرمافزار‪ ،‬امکان تحلیلهای پیچیده آماری بر‬
‫رزی دادهها‪ ،‬بدزن نوشتن حتی يک خط دستور‪ ،‬فراهم میسازند‪.‬‬
‫آمار چیست؟‬
‫کلمه "‪ "Statistics‬که در فارسی آنرا "آمار" ترجمه نمودهاند‪ ،‬در اغلب زبانها‬
‫به دز معنی بکار میرزد‪:‬‬
‫الف‪ -‬به معنی ارقام ز اعداد زاقعی يا تقريبی در مورد اموری نظیر زاد ز مرگ‪،‬‬
‫ازدزاج ز طالق‪ ،‬میزان محصوالت کاازرزی ز صنعتی‪ ،‬تعداد تصادفات رانندگی‬
‫ز غیره‪.‬‬
‫ب‪ -‬به معنی رزشهايی برای جمعآزری‪ ،‬تلخیص‪ ،‬تجزيه‪ ،‬تحلیل ز تفسیر اطالعات‬
‫عددی درباره يک موضوع‪.‬‬
‫آمار چیست؟‬
‫کلمه "‪ "Statistics‬که در فارسی آنرا "آمار" ترجمه نمودهاند‪ ،‬در اغلب زبانها‬
‫به دز معنی بکار میرزد‪:‬‬
‫الف‪ -‬به معنی ارقام ز اعداد زاقعی يا تقريبی در مورد اموری نظیر زاد ز مرگ‪،‬‬
‫ازدزاج ز طالق‪ ،‬میزان محصوالت کاازرزی ز صنعتی‪ ،‬تعداد تصادفات رانندگی‬
‫ز غیره‪.‬‬
‫ب‪ -‬به معنی رزشهايی برای جمعآزری‪ ،‬تلخیص‪ ،‬تجزيه‪ ،‬تحلیل ز تفسیر اطالعات‬
‫عددی درباره يک موضوع‪.‬‬
‫جامعه آماري‬
‫مجموعه افراد يا اشیائی که میخواهیم يک يا چند خصوصیت (زيژگی) را درباره‬
‫آنها مطالعه کنیم‪ ،‬جامعه آماری نامیده میشود‪ .‬مانند جامعه بیکاران يک شهر‪،‬‬
‫جامعه کاازرزان يک رزستا‪ ،‬جامعه پرندگان مهاجر به يک درياچه‪ ،‬جامعه‬
‫گیاهان زحای رزئیده در يک مزرعه ز غیره‪.‬‬
‫نمونه آماري‬
‫بخای از جامعه که بر طبق ضوابط مقبولی انتخاب میشوند ز مطالع آنها بجای‬
‫مطالعه تمام جامعه مقدزر میباشد‪ ،‬نمونهای از آن جامعه آماری نام دارد که‬
‫معموالً نتايج حاصل از مطالعه نمونه را به کل آن جامعه‪ ،‬تعمیم میدهند‪ .‬البته‬
‫اين کار مستلزم دقت ز احتیاط میباشد ز قطعاً بیغرضی در انتخاب نمونه ز‬
‫اندازه آن در اين نمايندگی‪ ،‬نقش بسیار مهمی دارد‪.‬‬
‫جمعآزری اطالعات آماری به رزش نمونهگیری‪ ،‬يکی از مهمترين ز شايد‬
‫اصلیترين مرحله هر تحقیق آماری است‬
‫رزشهای مختلفی برای جمعآزری دادههای نمونهای زجود دارد که عبارتند از‪:‬‬
‫پرسانامه‪ :‬اطالعاتی که با اين رزش جمعآزری میشوند میتوانند به دز صورت‪:‬‬
‫ب‪ -‬کمی (پیوسته)‬
‫الف‪ -‬کیفی (گسسته)‬
‫باشند (زلی تأکید بر جمعآزری اطالعات کیفی است)‪.‬‬
‫انجام محاسبه‪ :‬که میتواند بصورت حضوری‪ ،‬مکاتبهای (از طريق پست‪ ،‬اينترنت‬
‫"‪ )"E-Mail‬ز يا تلفنی باشد‪.‬‬
‫طرح آزمايش در آزماياگاهها ز ثبت نتايج بدست آمده‬
‫استفاده از اطالعات ثبت شده‪ :‬بهشرطی توصیه میشود که به درست بوده اطالعات‬
‫ثبت شده‪ ،‬اطمینان داشته باشیم‪.‬‬
‫اندازهگیری براساس چهار مقیاس ماهور زير انجام میگیرد‪:‬‬
‫‪ .1‬مقیاس اسمی‬
‫‪ .2‬مقیاس رتبهای (ترتیبی)‬
‫‪ .3‬مقیاس فاصلهای‬
‫‪ .4‬مقیاس نسبی (نسبتی)‬
‫متغيرها‬
‫فرض کنید بخواهیم يک ماخصه (نظیر‪ :‬گرزه خونی‪ ،‬مهارت‪ ،‬هوش‪ ،‬ززن‪،‬‬
‫جنسیت‪ ،‬نژاد ز غیره) از يک جامعه آماری را که معموالً در افراد مختلف‬
‫يکسان نبوده ز از فردی به فرد ديگر در حال تغییر است‪ ،‬مطالعه کنیم‪.‬‬
‫اگر اين ماخصه را در مورد يک يک افراد جامعه يا نمونه آماری از آن با مقیاسی‬
‫مناسب اندازهگیری کنیم‪ ،‬مجموعهای از اعداد بدست میآيد که اين مجموعه را‬
‫مجموعه دادهها ز آن ماخصه را متغیر مینامیم که متغیرها دز نوعند‪:‬‬
‫الف‪ -‬متغیرهای کیفی (گسسته) ‪:‬‬
‫‪-1‬متغیرهای اسمی ‪-2‬متغیرهای رتبهای (ترتیبی) ‪-3‬متغیرهای فاصلهای‬
‫ب‪ -‬متغیرهای کمی (پیوسته) ‪:‬‬
‫‪-1‬متغیرهای کمی گسسته ‪ -2‬متغیرهای کمی پیوسته‬
‫نحوه ورود داده ها‬
‫برای زارد نمودن دادههای خام (دادههايی که هنوز رزی آنها پردازشی انجام ناده‬
‫است) ز يا فراخوانی فايل دادههای ذخیره شده‪ ،‬از پنجره ‪SPSS Data‬‬
‫‪Editor‬که در قسمت پايین آن‪ ،‬دز سربرگ ‪( Data View‬برای زرزد‬
‫دادهها) ز ‪( Variable View‬برای معرفی متغیرها) ديده میشود‪ ،‬استفاده‬
‫میکنیم‬
‫پنجره ‪Variable View‬‬
‫اين پنجره شامل ‪ 10‬ستون (ماخصه) است که برای تعريف ز شناساندن متغیرها به‬
‫نرمافزار (البته براساس نوع آن متغیرها)‪ ،‬بکار میرزند‪.‬‬
‫خط فرمان (‪:)Menu Bar‬‬
‫خط فرمان‪ ،‬دارای گزينههای زيادی است که بترتیب بهمعرفی برخی از آنها‬
‫میپردازيم‪:‬‬
‫الف) ‪( File‬فايل)‬
‫ب) ‪(Edit‬زيرايش)‬
‫پ) ‪(View‬ديدن)‬
‫ت) ‪(Data‬دادهها)‬
‫فرمان ‪(Transform‬تبديالت بر رزی دادهها)‬
‫گاهی نیاز است که تبديالت خاصی بر رزی متغیرهای موجود در يک فايل از‬
‫دادهها انجام شود‪ .‬اين تبديالت تحت فرمان تبديل )‪(Transform‬ز به‬
‫صورتهای مختلف قابل اجرا میباشند‪:‬‬
‫به ترتیب در زير به تاريح برخی از آنها میپردازيم‪:‬‬
‫فرمان ‪(Compute‬محاسبه)‬
‫اگر بخواهیم با استفاده از متغیرهای موجود متغیر جديدی را تولید کنیم‪ ،‬از اين‬
‫دستور استفاده مینمائیم‪ .‬بهعنوان مثال‪ ،‬فرض کنید بخواهیم برای گوسفندان‬
‫(دادههای جدزل ‪ ،)2-4‬مقدار علوفه مصرفی جديدی را بر مبنای فرمول زير‬
‫تغییر دهیم‪:‬‬
‫يعنی ‪ %5‬به علوفه آنها اضافه نمايیم‪ .‬برای اين منظور‪ ،‬از منوی ‪،Transform‬‬
‫گزينه ‪ Compute‬را فعال کرده ز در قسمت ‪ ،Target Variable‬نام‬
‫متغیر جديد "‪ "NewHay‬را زارد مینمائیم‪ .‬سپس در پنجره ‪Numeric‬‬
‫‪ ،Expression‬فرمول مورد نظر را همانند شکل ‪ 20-2‬تايپ کرده ز بر رزی‬
‫دکمه ‪ OK‬کلیک میکنیم‪.‬‬
‫اگر بخواهیم اين افزايش علوفه‪ ،‬فقط برای گوسفندان‬
‫ماده اعمال شود‪ ,‬که در پنجره ‪Compute‬‬
‫‪ ،Variable‬دکمه ‪ If‬را فعال میسازيم‪ .‬با اينکار‬
‫پنجره جديدی همانند شکل ‪ 21-2‬باز میشود‪ .‬حال‬
‫گزينه ‪Include if Case satisfies‬‬
‫‪ Condition‬را انتخاب نموده ز عبارت‬
‫"‪ "Gender=0‬را نظیر شکل ‪ 21-2‬تايپ کرده‬
‫سپس دکمه ‪Continue‬را فعال میکنیم‪.‬‬
‫درصورتیکه مايل باشید اين عمل با نام يک متغیر‬
‫جديد ثبت شود‪ ،‬نام آن متغیر را در قسمت ‪Target‬‬
‫‪ Variable‬زارد نموده ز سپس ‪ Ok‬را کلیک نمايید‬
‫که در غیر اينصورت تغییرات جديد بر رزی متغیر‬
‫‪ NewHay‬اعمال میگردد‪.‬‬
‫قابل ذکر است که‪ ،‬تعداد قابل توجهی از توابع رياضی نظیر قدرمطلق )‪,(ABS‬‬
‫معکوس سینوس )‪ ,(ARSIN‬معکوس تانژانت )‪ (ARTAN‬مقادير احتمال‬
‫تجمعی توزيعهای نرمال‪ ,‬برنولی‪ ,‬بتا‪ ,‬دزجمله ای‪ .... ,‬توابع مثلثاتی‪ ,‬تولید‬
‫دادههای تصادفی ز غیره‪ ،‬نیز در پنجره مربوط به توابع )‪ (Function‬زجود‬
‫دارد‪ ,‬که در صورت نیاز قابل استفاده میباشد‪.‬‬
‫فرمان …‪(Replace Missing Values‬جايگزين کردن مقادير گماده)‬
‫اگر در جريان ايجاد فايلها‪ ،‬مقاديری به عنوان مقادير گماده تعريف شوند ز بعداً‬
‫قصد جايگزينی آنها را با مقادير ديگری داشته باشیم‪ ،‬دستور ‪Replace‬‬
‫…‪Missing Values‬در منوی ‪ Transform‬را فعال میکنیم‬
‫با اجرای فرمان …‪ ، Replace Missing Values‬پنجره زير باز میشود‪:‬‬
‫رسم نمودارهاي آماري‬
‫نمايش دادهها را‪ ،‬طبق قراردادهای خاص‪ ،‬بصورت هندسی يک نمودار آماری‬
‫میگويند‪ .‬نمودارهای آماری در امور اقتصادی‪ ،‬صنعتی‪ ،‬بهداشتی‪ ،‬کاازرزی‪،‬‬
‫تولیدی ز غیره‪ ،‬بکار میرزند ز با توجه به نوع کاربرد‪ ،‬آنها را به طرق مختلف‬
‫ترسیم مینمايند‪.‬‬
‫برخی از اين نمودارها برای متغیرهای کمی (پیوسته) ز بعضی ديگر برای‬
‫متغیرهای کیفی (گسسته) بکار برده میشوند‪ .‬از جمله نمودارهای دسته ازل‬
‫(نمودارهای گمی)‪ ،‬میتوان به نمودارهای بافتنگار‪ ،‬جعبهای‪ ،‬شاخه ز برگ ز‬
‫پراکنش ز از میان نمودارهای دسته دزم (نمودارای کیفی)‪ ،‬به نمودارهای میله‬
‫ای ز دايرهای (کلوچه ای) اشاره نمود‪ .‬ذکر اين نکته ضرزری است که‪ ،‬از‬
‫نمودارهای کیفی میتوان برای متغیرهای کمی استفاده کرد (با ردهبندی‬
‫دادههای مربوط به متغیرهای کمی‪ ،‬يعنی کیفی نمودن آنها) زلی عکس آن‪،‬‬
‫هرگز امکانپذير نیست‪.‬‬
‫برای ترسیم نمودارهای مختلف آماری‪ ،‬میتوان براحتی با زرزد به منوی‬
‫‪ Graphs‬ز انتخاب نمودار مورد نظر‪ ،‬اين کار را انجام داد‪.‬‬
‫در اين منو نمودارهای مختلفی زجود دارد که به برخی از آنها اشاره میکنیم‪.‬‬
‫الف )نمودارهای کیفی (گسسته)‪:‬‬
‫‪ -1‬نمودار میلهای (‪)Bar Chart‬‬
‫در اين نمودار برای هر رده مااهده يا متغیر‪ ،‬بر رزی محور افقی‪ ،‬میلهای ترسیم‬
‫میشود که ارتفاع میلهها میتواند تابعی از خود متغیر ردهبندی (يا متغیر خالصه‬
‫شده ديگری) باشد‪.‬‬
‫ترسیم اين نمودارها با اجرای فرمان …‪ Bar‬از منوی ‪ Graphs‬قابل انجام است‬
‫‪-2‬نمودار دايرهای (‪)Pie Chart‬‬
‫همانند نمودارهای میلهای‪ ،‬در اين نوع از نمودارها نیز تنوع دادهها زجود دارد‪ .‬اين‬
‫نوع نمودارها با اجرای فرمان …‪ Pie‬از منوی ‪ Graphs‬قابل ترسیم میباشند‬
‫که با انتخاب اين گزينه‪ ،‬پنجره ‪ Pie Charts‬باز میشود‬
‫بهعنوان مثال‪ ،‬اگر بخواهیم مجموع علوفاه مصارفی گارزههاای مختلاف ناژادی‬
‫گوسفندان را به کمک نمودار دايرهای با يکديگر مقايساه نماائیم‪ ،‬باا انتخااب‬
‫گزينه ‪ Summaries for groups of cases‬از پنجاره ‪ Pie Chart‬ز‬
‫کلیک بر رزی دکمه ‪ Define‬ز زارد نمودن متغیر علوفه مصرفی "‪ "Hay‬در‬
‫بخش ‪Variable‬ز متغیر گرزههای نژادی "‪ "Ethnic group‬در قسامت‬
‫‪Define slice by‬ز زدن کلید ‪ OK‬نمودار مورد نظر را رسم مینمائیم‬
‫خرزجی اين فرمان بصورت نمودار زير می باشد ‪:‬‬
‫ب ) نمودارهای کمی (پیوسته)‬
‫‪ -1‬نمودار بافتنگار (…‪)Histogram‬‬
‫برای رسم يک نمودار بافتنگار‪ ،‬کافی است از منوی ‪ Graphs‬بر رزی گزينه‬
‫… ‪ Histogram‬کلیک نمائیم‬
‫بهعنوان مثال‪ ،‬برای رسم نمودار بافتنگار مربوط به ززن بدن گوسفندان‪ ،‬با زارد‬
‫نمودن متغیر ‪ Weight‬در بخش ‪ Variable‬ز فاردن دکمه ‪ OK‬اين کار را‬
‫انجام می دهیم اگر مايل به رسم منحنی نرمال در اين نمودار نیز باشیم‪ ،‬بايد‬
‫گزينه ‪ Display Normal Curve‬را در اين پنجره فعال نمائیم‪:‬‬
‫خرزجی آن بصورت نمودار زير می باشد ‪:‬‬
‫‪3.0‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪2.0‬‬
‫‪1.0‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪Mean = 49.8‬‬
‫‪Std. Dev. = 4.131‬‬
‫‪N = 10‬‬
‫‪0.0‬‬
‫‪60‬‬
‫‪55‬‬
‫‪50‬‬
‫‪Weight‬‬
‫‪45‬‬
‫‪40‬‬
‫‪Frequency‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪ -2‬نمودار جعبهاي (‪)Box plot...‬‬
‫اين نوع نمودارها‪ ،‬برای نمايش پراکندگی توزيع دادهها بکار رفته ز محل‬
‫چارکهای ازل‪ ،‬دزم (میانه) ز سوم را ماخص میکنند‪ .‬برای رسم نمودار‬
‫جعبهای کافی است از منوی ‪ Graphs‬بر رزی گزينه …‪ Boxplot‬کلیک‬
‫نمائیم‬
‫بهعنوان مثال‪ ،‬برای رسم نمودار جعبهای مربوط به متغیر ززن بدن گوسفندان‬
‫براساس ردههای مختلف گرزههای نژادی ز مقايسه آنها با يکديگر‪ ،‬بعد از‬
‫انتخاب گزينه …‪ Boxplot‬از منوی ‪ Graphs‬ز سپس انتخاب حالت‬
‫‪ Simple‬ز زدن ‪ ،Define‬متغیر ‪Weight‬را زارد قسمت ‪ Variable‬ز‬
‫متغیر ‪ Ethnic group‬را زارد بخش ‪Category Axis‬نموده ز بر رزی‬
‫‪ OK‬کلیک میکنیم‬
‫نتیجه خرزجیهای اين فرمان بصورت جدزل ز نمودار زير می باشد ‪:‬‬
‫‪ -3‬نمودار شاخه ز برگ (‪)Stem and Leaf‬‬
‫نمودار شاخه ز برگ‪ ،‬نوعی نمودار برای نمايش فرازانی مااهدات (همانند‬
‫نمودارهای میلهای) میباشند با اين تفازت که در آنها بجای رسم میلهها‪،‬‬
‫فرازانیها باکل اعداد (با نمايش تعداد تکرار ز بیان اعداد مااهده شده) ناان‬
‫داده میشوند‪ .‬تنها راه برای رسم اين نمودارها در نرمافزار آماری ‪،SPSS‬‬
‫انتخاب گزينه ‪ Descriptive Statistics‬از منوی ‪ Analyze‬ز سپس‬
‫کلیک بر رزی …‪ Explore‬میباشد‬
‫به عنوان مثال‪ ،‬اگر بخواهیم نمودار شاخه ز برگ متغیر مقدار علوفه مصرفی را‬
‫براساس متغیر گرزههای نژادی گوسفندان رسم کنیم‪ ،‬بعد از انتخاب گزينه‬
‫‪ Descriptive Statistics‬از منوی ‪Analyze‬ز سپس کلیک بر رزی‬
‫…‪ ،Explore‬زارد پنجره ‪ Explore‬میشويم‪ .‬حال متغیر ‪Hay‬را زارد جعبه‬
‫‪ Dependent List‬ز متغیر ‪ Ethnic group‬را زارد بخش ‪Factor‬‬
‫‪ List‬نموده ز از قسمت ‪ Display‬گزينه ‪ Plots‬را انتخاب کرده ز بر رزی‬
‫دکمه …‪ Plots‬کلیک مینمائیم‬
‫در ادامه‪ ،‬در پنجره ‪ Explore: Plots‬تنها گزينه ‪ Stem-and-Leaf‬را‬
‫انتخاب ز بترتیب بر رزی کلیدهای ‪ Continue‬ز ‪ OK‬کلیک میکنیم‪.‬‬
‫خرزجیهای آن بصورت جدزل ز نمودار بعدی خواهد بود ‪:‬‬
‫‪ -4‬نمودار پراکنش (‪)Scatter Plot‬‬
‫ازلین مرحله در بررسی نوع رابطه میان دز متغیر‪ ،‬رسم نمودار تغییرات مقادير آنها‬
‫در مقابل يکديگر است‪ .‬الزم به ذکر است که‪ ،‬اين نمودار تنها نموداری است‬
‫که در آن از دز متغیر کمی استفاده میشود‪.‬‬
‫برای رسم اين نمودار‪ ،‬فرمان …‪ Scatter/Dot‬از منوی ‪ Graphs‬را اجرا‬
‫میکنیم‬
‫بهعنوان مثال‪ ،‬اگر بخواهیم نمودار پراکنش بین دز متغیر ززن بدن گوسفندان ز‬
‫مقدار علوفه مصرفی توسط آنها را رسم نمائیم‪ ،‬فرمان …‪ Scatter/Dot‬از‬
‫منوی ‪ Graphs‬را فعال نموده ز بر رزی گزينه ‪ Simple Scatter‬ز سپس‬
‫‪ Define‬کلیک می نمائیم‬
‫در ادامه‪ ،‬متغیر ‪( Weight‬متغیر زابسته) را زارد بخش ‪( Y Axis‬محور ‪Y‬ها) ز‬
‫متغیر ‪( Hay‬متغیر مستقل) را زارد بخش ‪( X Axis‬محور ‪ X‬ها) نموده ز بر‬
‫رزی کلید ‪ Ok‬کلیک مینمائیم‬
‫خرزجی آن بصورت نمودار زير می باشد ‪:‬‬
‫در صورتیکه بخواهیم نمودار پراکنش برحسب ردههای مختلف متغیر گرزههای‬
‫نژادی ز با رنگ خاص ناان داده شود‪ ،‬کافی است در پنجره ‪Simple‬‬
‫‪( Scatter plot‬شکل ‪ ،)46-4‬متغیر ‪ Ethnic Group‬را زارد بخش ‪Set‬‬
‫‪ Markers by‬نمائیم‪.‬‬
‫خرزجی اين فرمان بصورت نمودارزيرخواهد بود‪.‬‬
‫فصل سوم‬
‫تحليل دادهها‬
‫در نرمافزار آماري ‪SPSS‬‬
‫در اين فصل‪ ،‬با نگاهی موشکافانه ز با ذکر پرسانامهای آماری در مورد تأثیر‬
‫استفاده از کود حیوانی در میزان رشد هفتگی ز همچنین اثر نوع سم مصرفی در‬
‫مقدار محصول برداشت شده از نهالهای پرتقال دز نژاد مرغوب "بم" ز‬
‫"تامسون"‪ ،‬که براساس نمونهگیری تصادفی ساده از جامعه آماری مورد بررسی‬
‫جمعآزری شدهاند‪ ،‬فرمانهای ‪ ،SPSS‬برای بخش زيادی از تحلیلهای آماری‬
‫مورد استفاده در رشته اقتصادکاازرزی‪ ،‬ارائه میگردد‪.‬‬
‫‪ )1‬نژاد‪ :‬بم تامسون (با کدهای ‪ 0‬ز ‪)1‬‬
‫‪ )2‬نوع سم مصرفی‪(D,C,B,A :‬با کدهای ‪ 3 ،2 ،1‬ز ‪)4‬‬
‫‪ )3‬ارتفاع نهال‪ :‬برحسب سانتیمتر‬
‫‪ )4‬رشد فعلی‪ :‬میزان رشد هفتگی نهالها بعد از مصرف کود حیوانی‬
‫‪ )5‬رشد قبلی‪ :‬میزان رشد هفتگی نهالها قبل از مصرف کود حیوانی‬
‫‪ )6‬ززن محصول برداشت شده‪ :‬برحسب کیلوگرم‬
‫‪ )7‬مقدار سم مصرفی‪ :‬برحسب لیتر‬
‫دادههای مربوط به تأثیر استفاده از کود حیوانی ز سم در نهالهای پرتقال‪:‬‬
‫نژاد‬
‫نوع سم‬
‫ارتفاع‬
‫نهال‬
‫رشد فعلي‬
‫رشد قبلي‬
‫وزن‬
‫محصول‬
‫مقدار سم‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪170‬‬
‫‪160‬‬
‫‪164‬‬
‫‪177‬‬
‫‪172‬‬
‫‪156‬‬
‫‪170‬‬
‫‪180‬‬
‫‪170‬‬
‫‪180‬‬
‫‪188‬‬
‫‪170‬‬
‫‪177‬‬
‫‪171‬‬
‫‪67‬‬
‫‪56‬‬
‫‪60‬‬
‫‪76‬‬
‫‪45‬‬
‫‪55‬‬
‫‪66‬‬
‫‪70‬‬
‫‪65‬‬
‫‪80‬‬
‫‪87‬‬
‫‪79‬‬
‫‪78‬‬
‫‪70‬‬
‫‪60‬‬
‫‪55‬‬
‫‪57‬‬
‫‪73‬‬
‫‪44‬‬
‫‪50‬‬
‫‪66‬‬
‫‪69‬‬
‫‪64‬‬
‫‪76‬‬
‫‪80‬‬
‫‪77‬‬
‫‪79‬‬
‫‪70‬‬
‫‪50‬‬
‫‪20‬‬
‫‪25‬‬
‫‪30‬‬
‫‪17‬‬
‫‪29‬‬
‫‪38‬‬
‫‪77‬‬
‫‪80‬‬
‫‪44‬‬
‫‪55‬‬
‫‪64‬‬
‫‪29‬‬
‫‪64‬‬
‫‪12‬‬
‫‪11‬‬
‫‪10‬‬
‫‪13‬‬
‫‪10‬‬
‫‪12‬‬
‫‪11‬‬
‫‪16‬‬
‫‪16‬‬
‫‪14‬‬
‫‪13‬‬
‫‪14‬‬
‫‪9‬‬
‫‪16‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪185‬‬
‫‪88‬‬
‫‪85‬‬
‫‪55‬‬
‫‪17‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪166‬‬
‫‪160‬‬
‫‪171‬‬
‫‪160‬‬
‫‪180‬‬
‫‪67‬‬
‫‪55‬‬
‫‪70‬‬
‫‪55‬‬
‫‪89‬‬
‫‪60‬‬
‫‪50‬‬
‫‪66‬‬
‫‪54‬‬
‫‪80‬‬
‫‪77‬‬
‫‪28‬‬
‫‪29‬‬
‫‪19‬‬
‫‪80‬‬
‫‪18‬‬
‫‪11‬‬
‫‪12‬‬
‫‪12‬‬
‫‪17‬‬
‫آمار توصيفي‬
‫در بخش آمار توصیفی نرمافزار آماری ‪ ،SPSS‬آمارههای توصیفی مربوط به‬
‫متغیرها شامل‪:‬‬
‫‪ -1‬معیارهای گرايش به مرکز (کمیتهای مرکزی)‪ :‬میانگین‪ ،‬میانه‪ ،‬مُد‪ ،‬مجموع‪،‬‬
‫ماکزيمم‪ ،‬مینیمم‪ ،‬دامنه‪ ،‬چارکها‪ ،‬صدکها ز میانگین خطای انحرافات‪.‬‬
‫‪ -2‬معیارهای پراکندگی (کمیتهای پراکندگی)‪ :‬زاريانس‪ ،‬انحراف معیار‪ ،‬چولگی‬
‫ز کایدگی‪.‬‬
‫به همراه نمودارهای مختلف (میلهای‪ ،‬دايرهای ز بافتنگار) بطور تکی يا گرزهی‬
‫محاسبه‪ ،‬ترسیم يا جدزلبندی میشود‪.‬‬
‫برای اجرای آمار توصیفی در نرمافزار آماری ‪ ،SPSS13.0‬کافی است از منوی‬
‫‪Analyze‬بر رزی گزينه ‪Descriptive Statistics‬کلیک نمائیم‪ .‬اين‬
‫زيرشاخه‪ ،‬خود شامل فرمانهای مختلفی است که مهمترين آنها عبارتند از‪:‬‬
‫…‪Frequencies‬ا"‬
‫فرازانیاها‬
‫اان‬
‫اه "کماااااک فرمااا‬
‫بااا‬
‫…‪ ،Frequencies‬جاااادازل‬
‫فرازانی‪ ،‬نمودارهاای میلاه ای ز‬
‫بافت نگارزآماره های تک متغیره‪،‬‬
‫به نمايش در میآيند‪.‬‬
‫بعنوان مثال‪ ،‬برای محاسبه میانگین‪ ،‬میانه‪ ،‬مُد‪ ،‬چارکها‪ ،‬صدکهای ‪ 15‬ام ز ‪77‬‬
‫ام‪ ،‬انحراف معیار ز چولگی مربوط به متغیر مقدار سم مصرفی‪ ،‬جهت انجام‬
‫تحلیلهای آماری کافی است با زارد نمودن متغیر ‪PoisonAmount‬در‬
‫بخش )‪Variable(s‬از پنجره …‪ ،Frequencies‬سپس کلیک بر رزی‬
‫دکمه …‪Statistics‬ز زرزد به پنجره ‪ ،Frequencies: Statistics‬با‬
‫انتخاب گزينه های مورد نظر ز در پايان‪ ،‬فاردن دکمه های ‪ Continue‬ز‬
‫‪ ،OK‬اينکار را انجام دهیم‬
‫در صورتیکه بخواهیم عالزه بر مقادير آماره های توصیفی‪ ،‬نمودار بافت نگار را‬
‫نیز برای اين متغیر رسم نمايم‪ ،‬کافی است از پنجره …‪ ،Frequencies‬زارد‬
‫قسمت …‪ Charts‬شده ز با انتخاب گزينه ‪ ،Histograms‬اين نمودار را نیز‬
‫رسم نمائیم‪.‬‬
‫خرزجیهای اين فرمان بصورت جدازل ز نمودار زير می باشد‪.‬‬
‫توصیفات "…‪"Descriptives‬‬
‫برخالف فرمان …‪ ،Frequencies‬فرمان…‪ Descriptives‬تنها آمارههای‬
‫توصیفی يک يا چند متغیر را محاسبه ز نمايش میدهد ز بیاتر جنبه مقايسهای‬
‫میان چندين متغیر (از نظر مقدار کمیتهای مرکزی ز پراکندگی) را دارد‪.‬‬
‫بهعنوان مثال‪ ،‬برای محاسبه ز مقايسه کمیتهای میانگین‪ ،‬زاريانس‪ ،‬دامنه ز‬
‫کایدگی متغیرهای " میزان رشد هفتگی نهالها قبل از مصرف کود حیوانی" ز‬
‫" میزان رشد هفتگی نهالها پس از مصرف کود حیوانی" (داده های جدزل ‪-5‬‬
‫‪ ،)1‬بعد از زارد کردن متغیرهای ‪ Pre-Growth‬ز ‪ Now-Growth‬در‬
‫بخش )‪ ،Variable(s‬با کلیک بر رزی دکمه …‪ Options‬ز انتخاب‬
‫آمارههای مورد نظر‪ ،‬سپس فاردن کلیدهای ‪ Continue‬ز ‪ ،OK‬محاسبات را‬
‫انجام می ‪ 1‬در پنجره ‪ ،Descriptives: Options‬نوع آمارههايی که برای‬
‫متغیرهای منتخب محاسبه میشود ز ترتیب قرار گرفتن آنها در خرزجی‪ ،‬تعیین‬
‫میگردد‪.‬‬
‫تذکر‪ :‬در پنجره ‪ ،Descriptives‬گزينه ‪Save standardized values‬‬
‫‪ ،as variables‬امکان ساخت ز ذخیرهسازی متغیرهای استانداردشده از‬
‫متغیرهای اصلی را فراهم میکند‪.‬‬
‫خرزجی اين فرمان به صورت جدزل زيرخواهد بود‪.‬‬
‫جدازل توافقی "‪"Crosstabs‬‬
‫اين فرمان‪ ،‬زظیفه ساخت جدازل توافقی دز يا چند بُعدی‪ ،‬تحلیل ز آزمون استقالل‬
‫آنها ز اندازهگیری معیارهای پیوند دز يا چند متغیر را بر عهده دارد‪ .‬جدزل‬
‫توافقی‪ ،‬ماتريسی است با ابعاد ‪ ،r*c‬شامل ‪ r‬سطر ز ‪ c‬ستون که چگونگی‬
‫توزيع مقادير يک متغیر را در سطرها (ستونهای) ماتريس براساس ردههای‬
‫مختلف متغیر ديگری که در ستون (سطر) جدزل جای گرفته است‪ ،‬ناان‬
‫میدهد‪ .‬هدف اصلی از رسم جدازل توافقی‪ ،‬آزمون استقالل يا زابستگی بین دز‬
‫يا چند پرسش از پرسانامههای آماری است‪ .‬برای انجام اين آزمون‪ ،‬از آماره‬
‫خی‪ -‬دز پیرسون ( ‪ -‬پیرسون) که از رابطه‬
‫‪(Orc  Erc )2‬‬
‫‪χ  ‬‬
‫)‪~ χ 2df  ( R 1) (C 1‬‬
‫‪Erc‬‬
‫‪ri 1 c 1‬‬
‫‪C‬‬
‫‪R‬‬
‫‪2‬‬
‫محاسبه میشود استفاده مینمائیم‪ .‬که در آن ‪ ،‬مقدار مااهده شده در سطر ‪ r‬ام از‬
‫ستون ‪ c‬ام جدزل توافقی ز ‪ ،‬مقدار مورد انتظار در سطر ‪ r‬ام از ستون ‪ c‬ام‬
‫جدزل توافقی است که بصورت‬
‫‪Or   O c‬‬
‫‪Erc ‬‬
‫‪r , c‬‬
‫‪n‬‬
‫محاسبه میشود‪ .‬بطوریکه در آن ‪ ،n‬تعداد نمونه گرفته شده از جامعه آماری مورد‬
‫مطالعه است‪.‬‬
‫برای رسم جدازل توافقی بهصورت شکل زير عمل مینمايیم‪.‬‬
‫بهعنوان مثال‪ ،‬میخواهیم جدزل توافقی مربوط به متغیرهای اسمی نژاد پرتقالها ز‬
‫نوع سم مصرفی (دادههای جدزل ‪ )1-3‬را رسم نمائیم‪ .‬برای اين منظور‪ ،‬متغیر‬
‫‪ Ethnic Group‬را زارد بخش )‪ Row (s‬ز متغیر ‪The Kind of‬‬
‫‪Poison‬را زارد قسمت )‪Column(s‬نموده ز بر رزی کلید‬
‫…‪Statistics‬کلیک میکنیم‪.‬‬
‫از آنجائیکه متغیرهای سطر ز ستون اين جدزل توافقی‪ ،‬متغیرهای اسمی میباشند‪،‬‬
‫گزينههای ‪ Chi-Square‬ز ‪ Eta‬را انتخاب نموده ز بر رزی ‪Continue‬‬
‫کلیک مینمائیم‪.‬‬
‫در ادامه با کلیک بر رزی دکمه …‪ Cells‬ز انتخاب گزينههای ‪ Observed‬ز‬
‫‪( Expected‬برای نمايش مقادير مااهده شده ز مورد انتظار در سلولها‬
‫(خانهها)ی جدزل توافقی) ز سپس فاردن کلید ‪ ،Continue‬بر رزی دکمه‬
‫‪ OK‬کلیک مینمائیم‪.‬‬
‫خرزجیهای اين فرمان بصورت جدازل زيرخواهد بود‪.‬‬
‫با توجه به مقادير مااهده شده در جدزل توافقی (جدزل ‪ ،)5-5‬چون بیاتر اين‬
‫مقادير از ‪ 5‬کوچکتر میباشند بايد برخی از ستونهای اين جدزل را در يکديگر‬
‫ادغام نمائیم (به کمک دستور ‪ Recode‬از منوی ‪ )Transform‬تا نتايج‬
‫محاسبهشده دارای ارزش بیاتری باشند‪ .‬از طرف ديگر‪ ،‬بدلیل آنکه مقدار ‪P-‬‬
‫‪ )Sig( Value‬محاسبهشده برای آماره خی‪ -‬دز پیرسون در جدزل ‪ ،6-5‬برابر‬
‫‪ 604/0‬است‪ ،‬بعبارت ديگر چون ‪ ،‬پس فرض استقالل متغیرهای سطر ز ستون‬
‫جدزل توافقی (استقالل پرسشها) رد نمیشود‪ .‬از طرف ديگر‪ ،‬با توجه به مقدار‬
‫آماره ‪ Eta‬در جدزل ‪ ،7-5‬چون بوده ز نسبتاً کوچک است لذا‪ ،‬تقريباً‬
‫نمیتوان نوع سم مصرفی برای نهالهای پرتقال را براساس نژادشان پیشبینی‬
‫کرد (تعیین نمود)‪.‬‬
‫آزمون فرضهاي آماري‬
‫برای انجام چنین آزمون فرضهای آماری‪ ،‬کافی است از منوی ‪ Analyze‬بر‬
‫رزی گزينه ‪ Compare Means‬کلیک نمائیم‪.‬‬
‫فرمان … ‪: One Sample T Test‬‬
‫آزمون مقايسه میانگین جامعه با يک مقدار ثابت ( )‪ ،‬يکی از آزمونهايی است‬
‫که در بررسی متغیرهای کمی مورد استفاده قرار میگیرد‪ .‬در اين آزمون‪ ،‬اگر‬
‫میانگین جامعه را با ناان دهیم آنگاه فرضهای آماری بصورت زير خواهند‬
‫‪H :   ‬‬
‫‪‬‬
‫بود‪.‬‬
‫‪H :   ‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫بعنوان مثال‪ ،‬فرض کنید بخواهیم میانگین ارتفاع جامعه نهالها (داده های جدزل‬
‫‪ )1-3‬را با مقدار ثابت آزمون کنیم‬
‫برای انجام اينکار در نرم افزار آماری ‪ ،SPSS‬از منوی ‪ Analyze‬بر رزی‬
‫گزينه ‪ Compare Means‬ز سپس …‪ One Sample T Test‬کلیک‬
‫می نمائیم‪ .‬حال متغیر ‪Height‬را زارد قسمت )‪Test Variable(s‬کرده‪،‬‬
‫سپس مقدار ‪ 171‬را در قسمت ‪ Test Value‬تايپ نموده ز بر رزی دکمه‬
‫‪ OK‬کلیک مینمائیم‬
‫خرزجیهای آن عبارت است از‪:‬‬
‫چون مقدار ‪ P-Value‬در جدزل ‪ ،9-3‬برابر ‪ 713/0‬است‪ .‬بهعبارت ديگر‪ ،‬چون ‪،‬‬
‫پس فرض در سطح معنیداری رد نمیشود‪ .‬بعبارت ديگر‪ ،‬میانگین ارتفاع‬
‫جامعه نهالهای پرتقال تقريباً برابر ‪ 171‬میباشد‪.‬‬
‫فرمان … ‪Independent Samples T Test‬‬
‫گاهی ازقات‪ ،‬دز نمونه از دز جامعه مختلف داشته ز میخواهیم براساس نمونهها‪،‬‬
‫میانگینهای دز جامعه مستقل را با يکديگر مقايسه نمائیم‪ .‬درچنین مواردی‪ ،‬از‬
‫آزمون میانگینهای دز نمونه مستقل استفاده میکنیم‪ .‬که در اينصورت‪،‬‬
‫فرضهای آماری بصورت زير خواهند بود‪:‬‬
‫‪ H 0 : 1   2‬‬
‫‪‬‬
‫‪ H 1 : 1   2‬‬
‫بعنوان مثال‪ ،‬فرض کنید بخواهیم میانگین ارتفاع نهالهای بم ز تامساون را (باا‬
‫فرض نرمال باودن دادههاا) باا يکاديگر مقايساه کنایم‪ .‬بناابراين‪ ،‬از مناوی‬
‫‪ Analyze‬بااار رزی گزيناااه ‪ Compare Means‬ز ساااپس‬
‫…‪ Independent Samples T Test‬کلیک ماینماائیم‪ .‬حاال متغیار‬
‫‪ Height‬را زارد قسامت )‪ Test Variable(s‬ز متغیار ‪ Gender‬را زارد‬
‫بخش ‪ Grouping Variable‬نموده ز با زدن دکماه ‪Define Groups‬‬
‫… ز اختصاص اعداد ‪" 0‬بم" ز ‪" 1‬تامسون" بترتیب بارای "‪ "Group 1‬ز "‪2‬‬
‫‪ "Group‬ز سپس کلیاک بار رزی دکماههاای ‪ Continue‬ز ‪ ،OK‬ايان‬
‫آزمون را انجام میدهیم‬
‫که نمونه خرزجیهای اين فرمان عبارتند از ‪:‬‬
‫با توجه به اينکه در جدزل ‪ ،11-3‬مقدار آماره ‪ F‬برای آزمون برابری زاريانسهای‬
‫دز جامعه در سطح معنیداری برابر با ‪ 508/6‬بوده ز مقدار ‪ Sig‬متناظر با آن‬
‫‪ 02/0‬است بعبارت ديگر ‪ ،‬لذا فرض صفر (فرض برابری زاريانسهای دز‬
‫جامعه) رد شده ز میبايست خط دزم نتیجه آزمون نابرابری زاريانسهای دز‬
‫جامعه را درنظر بگیريم‪.‬‬
‫حال با توجه به مقدار آماره آزمون ز مقدار ‪ Sig‬متناظر چون پس فرض برابری‬
‫میانگینها نیز رد نمیشود‪.‬‬
‫تذکر‪ :‬در صورتیکه فرض برابری زاريانسها رد نمیشد‪ ،‬میبايست نتايج مربوط‬
‫به خط ازل را درنظر میگرفتیم‪.‬‬
‫فرمان … ‪Paired Samples T Test‬‬
‫برای مقايسه میانگینهای مااهدات ززج شده (مااهداتی که از نمونههای مستقل‬
‫بدست نیامده اند)‪ ،‬مانند نمرات يک آزمون درسی قبل ز بعد از يک آموزش‬
‫خاص‪ ،‬از اين فرمان استفاده مینمائیم‪ .‬اينگونه مااهدات به يکديگر زابسته بوده‬
‫ز مالک مقايسه آنها تفازتهای بین ززج مقادير مااهدات است‪.‬‬
‫بعنوان مثال‪ ،‬فرض کنید بخواهیم رشد هفتگی نهالهای پرتقال (دادههای جدزل ‪-3‬‬
‫‪ )1‬را قبل ز بعد از مصرف کود حیوانی ‪ ،‬با يکديگر مقايسه ز اثر کود حیوانی‬
‫را بر رزی آنها بررسی کنیم يعنی فرض بیتأثیر بودن کود ( ) را آزمون‬
‫نمائیم‪ ،‬کافی است از منوی ‪Analyze‬بر رزی گزينه ‪Compare Means‬‬
‫ز سپس …‪ Paired Samples T Test‬کلیک کنیم‪ .‬حال در پنجره‬
‫…‪ ،Paired Samples T Test‬متغیرهای ‪ Pre-Growth‬ز ‪Now-‬‬
‫‪ Growth‬را زارد قسمت ‪ Paired Variables‬نموده ز بر رزی دکمه‬
‫‪ OK‬کلیک مینمائیم‬
‫خرزجیهای اين فرمان عبارتند از‪:‬‬
‫با توجه به مقدار ‪ Sig‬در جدزل ‪ ،14-3‬چون در سطح معنی داری ‪ ،‬مقدار است‬
‫پس فرض صفر (بی تأثیر بودن مصرف کود ‪ ،) :‬رد می شود‪ .‬بعبارت ديگر‪،‬‬
‫مصرف کود حیوانی‪ ،‬در افزايش رشد هفتگی جامعه نهال پرتقال تأثیر داشته‬
‫است‪.‬‬
‫آنالیز زاريانس يکطرفه "‪”One Way ANOVA‬‬
‫اصول کلی آنالیز زاريانس‪ ،‬بوسیله رزنالد فیار‪ ،‬بنیانگذاری ز سپس جزئیات آن‬
‫توسط ساير آماردانان تکمیل گرديد‪ .‬بطور کلی‪ ،‬آنالیز زاريانس عبارتست از‬
‫انجام يک سری عملیات جبری که بهزسیله آن میتوان مقدار کل تغییرات يا‬
‫اختالفات موجود در يک آزمايش را به قسمتها يا اجزای مختلف تقسیم کرد‪.‬‬
‫بعضی از اين اجزا‪ ،‬بخاطر عواملی است که محقق عمداً در آزمايش قرار داده‬
‫است تا اثر آنها را بر رزی صفات مورد مطالعه تعیین کند ز برخی ديگر‪ ،‬زائیده‬
‫عوامل غیرقابل کنترل میباشند‪.‬‬
‫برای مقايسه میانگینهای مربوط به دز يا چند جامعه مستقل يعنی آزمون‪:‬‬
‫‪ H 0 : 1   2  ...   k‬‬
‫‪‬‬
‫‪; i, j‬‬
‫‪H 1 :  i   j‬‬
‫از رزش آنالیز زاريانس يکطرفه‪ ،‬استفاده مینمائیم‪.‬‬
‫بعنوان مثال‪ ،‬اگر بخواهیم‪ ،‬فرضیه يکسان بودن ززن محصول برداشت شده پس از‬
‫سمپاشی با انواع سمهای مورد استفاده را بررسی کنیم‪ ،‬از منوی ‪ Analyze‬بر‬
‫رزی گزينه ‪ Compare Means‬ز سپس ‪ One Way ANOVA‬کلیک‬
‫‪(Weight‬متغیر زابسته) را زارد قسمت‬
‫مینمائیم‪ .‬حال متغیر‬
‫‪ Dependent List‬ز متغیر ‪(The Kind of Poison‬متغیر مستقل) را‬
‫زارد بخش ‪(Factor‬عامل) نموده ز بر رزی دکمه ‪ OK‬کلیک میکنیم‬
‫خرزجی اين فرمان بصورت جدزل زير خواهد بود‪.‬‬
‫با توجه به مقدار ‪ Sig‬در جدزل ‪ ،15-3‬چون در سطح معنیداری ‪ ،‬مقدار است‬
‫پس فرض صفر ‪ ،‬رد نمیشود‪ .‬بعبارت ديگر‪ ،‬گرزه خونی‪ ،‬در قد افراد نمونه ز‬
‫به تبع آن افراد جامعه مورد مطالعه تأثیری ندارد يعنی میانگینها در سطح‬
‫دارای اختالف معنیداری نمیباشند‪.‬‬
‫در صورتیکه میانگینها دارای اختالف معنیداری بودند يعنی فرض ‪ ،‬رد میشد‪،‬‬
‫از آزمونهای ‪( LSD‬آزمون کمترين اختالف معنیدار)‪ ،‬بونفرزنی‪ ،‬شفه‪،‬‬
‫توکی‪ ،‬دانکن ز غیره (در سطح معنیداری )‪ ،‬برای فهمیدن اين موضوع که‬
‫کدامیک از میانگینها با يکديگر برابر نیستند‪ ،‬استفاده میکنیم‪ .‬که اينکار را‬
‫میتوان با انتخاب گزينه مورد نظر در بخش ‪( Post Hoc‬شکل ‪ )24-3‬ز‬
‫فاردن کلید ‪ ،Continue‬انجام داد‪.‬‬
‫تذکر‪ :‬از آنجايیکه خطای نوع دزم در آزمون دانکن از بقیه آزمونها کمتر است‬
‫پس پرتوانترين آزمون در میان ساير آزمونهای موجود میباشد‪ .‬به همین‬
‫دلیل‪ ،‬در اکثر موارد آماردانان از آن استفاده مینمايند‪.‬‬
‫تحلیل همبستگی "‪"Correlations‬‬
‫همبستگی بین دز متغیر‪ ،‬شدت ز جهت رابطه خطی میان آنها را ناان می دهد‪.‬‬
‫مقدار اين کمیت‪ ،‬چگونگی برازش معادله ای خطی يا غیرخطی که ارتباط بین‬
‫متغیرها را توجیه می کند‪ ،‬بیان می نمايد (اگر معادله ثابتی بین متغیرها برقرار‬
‫باشد‪ ،‬همبستگی کامل خواهد بود)‪ .‬ضريب همبستگی (‪ )r‬همواره بین "‪ "-1‬ز‬
‫"‪ "1‬خواهد بود‪ .‬بعبارت ديگر‪:‬‬
‫از آنجايی که رسم نمودار پراکنش به تنهايی نمی تواند نوع رابطه بین دز متغیر را‬
‫تعیین کند‪ ،‬معیاری عددی برای محاسبه قدرت ز جهت رابطه خطی بین آنها‪،‬‬
‫مورد نیاز است‪ .‬معیار عددی اين پیوند‪ ،‬زمانیکه رابطه بین دز متغیر خطی فرض‬
‫شود‪ ،‬ضريب همبستگی نمونهای يا ضريب همبستگی پیرسون نام دارد که از‬
‫رابطه ‪ 3-3‬محاسبه میشود‪.‬‬
‫) ‪ X )(Yi  Y‬‬
‫‪n‬‬
‫‪2‬‬
‫) ‪ (Y  Y‬‬
‫‪i‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪n‬‬
‫‪i‬‬
‫‪(X‬‬
‫‪ X) .‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪n‬‬
‫‪2‬‬
‫‪i‬‬
‫‪(X‬‬
‫) ‪Cov ( X , Y‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪S X .SY‬‬
‫‪rXY‬‬
‫‪i 1‬‬
‫در صورتیکه رابطه متغیرها در نمودار پراکنش به شکل منحنی ديده شود‪ ،‬ضريب‬
‫همبستگی پیرسون معیار مناسبی نخواهد بود‪ .‬از طرف ديگر‪ ،‬ضريب همبستگی‬
‫پیرسون‪ ،‬زمانی معتبر است که دادهها کمی باشد‪ .‬ضريب همبستگی ديگری که‬
‫میتوان برای دادههای کمی محاسبه نمود‪ ،‬ضريب همبستگی تاز‪-‬کندال است‪.‬‬
‫اين ضريب همبستگی‪ ،‬اندازه ای است ناپارامتری از شدت پیوند متغیرها ز‬
‫به کمک رابطه‬
‫) ‪ sign(S  S ) . sign( R  R‬‬
‫‪n‬‬
‫‪j‬‬
‫‪i‬‬
‫‪j‬‬
‫)‪n(n  1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪i‬‬
‫‪i j‬‬
‫‪rtau ‬‬
‫محاسبه می گردد که در آن ()‪ sign‬نماد تابع عالمت‪ )Si-Sj( ،‬اختالف‬
‫رتبه ‪ i‬امین ز ‪ j‬امین مقدار متغیر ‪ Y‬ز (‪ )Ri-Rj‬اختالف رتبه ‪ i‬امین ز ‪j‬‬
‫امین مقدار متغیر ‪ X‬میباشند‪.‬‬
‫حال اگر دادهها از نوع فاصلهای باشند‪ ،‬از ضريب همبستگی ديگری بنام‬
‫ضريب همبستگی اسپیرمن که براساس رتبه دادهها ز با همان نمادهای‬
‫‪ rtau‬تعريف شده است‪ ،‬استفاده مینمائیم‪ .‬اين ضريب همبستگی از رابطه‬
‫زير قابل محاسبه است ‪.‬‬
‫‪n 1‬‬
‫‪n 1‬‬
‫‪)(Si ‬‬
‫)‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫)‪n(n2  1‬‬
‫‪12‬‬
‫‪( Ri ‬‬
‫‪n‬‬
‫‪‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪rsp ‬‬
‫برای محاسبه ضرايب همبستگی در نرمافزار آماری ‪ ، SPSS 13.0‬از منوی‬
‫‪ Analyze‬بر رزی گزينه ‪ Correlate‬ز سپس …‪ Bivariate‬کلیک‬
‫مینمائیم‬
‫بهعنوان مثال‪ ،‬اگر بخواهیم ضريب همبستگی پیرسون میان متغیرهای مقدار سم‬
‫مصرفی ز ززن محصول برداشت شده (دادههای جدزل ‪ )1-3‬را محاسبه نمائیم‬
‫(با توجه به پراکندگی نقاط بصورت خط راست در نمودار پراکنش (نمودار ‪-3‬‬
‫‪ ،))2‬با زارد نمودن متغیرهای ‪( Weight‬متغیر زابسته) ز ‪Amount of‬‬
‫‪( Poison‬متغیر مستقل) در جعبه ‪ Variables‬از پنجره ‪Bivariate‬‬
‫‪ Correlations‬ز سپس انتخاب گزينه ‪ Pearson‬از قسمت‬
‫‪ ،Correlation Coefficients‬بر رزی دکمه ‪ OK‬کلیک مینمائیم ‪.‬‬
‫تحلیل رگرسیونی "‪: ”Regression‬‬
‫تحلیل رگرسیونی‪ ،‬يکی از پرمصرفترين رزشهای آماری است که برای تجزيه‬
‫ز تحلیل دادهها مورد استفاده قرار میگیرد‪ ،‬زيرا رزابط میان متغیرهای پیوسته را‬
‫بطور ساده ز بامفهوم‪ ،‬بیان مینمايد‪.‬‬
‫‪ 1‬اگر برخی از متغیرهای مستقل از نوع کیفی باشند‪ ،‬نیاز به تحلیل آنالیز‬
‫کوزاريانس دارد ز با اين مباحث نمیتوان آنها را تحلیل کرد‪.‬‬
‫بطور کلی؛ رگرسیون‪ ،‬مجموعهای از رزشها ز تکنیکهاست که برای کمک به‬
‫درک رابطه بین گرزهی از متغیرها‪ ،‬مورد استفاده قرار میگیرد‪ .‬در بسیاری از‬
‫موارد‪ ،‬يک معادله خط راست میتواند برای ناان دادن زابستگی يک متغیر به‬
‫ديگری مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬
‫در حالت کلی‪ ،‬معادله يک مدل رگرسیونی خطی عبارت است از‬
‫‪Y  0  1 X 1  ...   k X k‬‬
‫که در آن ‪ ،‬مقدار ثابت رگرسیونی؛ ‪ ،‬متغیر مساتقل ‪ i‬ام ز ‪ ،‬ضاريب رگرسایونی‬
‫برای متغیر مستقل ‪ i‬ام میباشند‪.‬‬
‫در اين بخش ناان میدهیم که چگونه میتوان معادله چنین خطی را با استفاده از‬
‫نرمافزار آماری ‪SPSS‬بدست آزرد‪.‬‬
‫میتوانیم يک مدل رگرسیونی که‬
‫ناان دهنده رابطهای خطی میان‬
‫آنها میباشد‪ ،‬برازش دهیم که به‬
‫کمک نرم افزار آماری ‪SPSS‬‬
‫‪ ،‬اين کار را میتوان براحتی انجام‬
‫داد‪ .‬پس از منوی ‪Analyze‬‬
‫گزينه‬
‫رزی‬
‫بر‬
‫‪Regression‬ز سپس‬
‫…‪ Linear‬کلیک مینمائیم‪:‬‬
‫با اجرای اين فرمان جعبه گفتگوی زير باز میشاود‪ .‬حاال متغیار زابساته را زارد‬
‫قساااامت ‪ Dependent‬ز متغیرهااااای مسااااتقل را زارد بخااااش‬
‫)‪Independent(s‬مینمائیم‪.‬‬
‫در اين پنجره ز در بخش ‪Method‬رزشهای مختلفی برای زرزد ز يا خرزج‬
‫متغیرها از مدل رگرسیونی زجود دارد که بترتیب عبارتند از‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫رزش ‪( Enter‬زرزد)‬
‫رزش ‪( Stepwise‬گام به گام)‬
‫رزش ‪( Remove‬خرزج)‬
‫رزش ‪( Backward‬پسرز)‬
‫رزش ‪( Forward‬پیارز)‬
‫فصل چهارم‬
‫آشنايي با‬
‫نرمافزار اقتصادسنجي ‪EViews‬‬
‫اين نرمافزار‪ ،‬نرمافزاری قابل برنامهنويسی ز دارای منوهايی برای انجام تحلیلهای‬
‫آماری از پیش تعريفشده (نظیر‪ :‬تحلیل مدلهای رگرسیونی‪ ،‬تحلیل رزندها‪،‬‬
‫تحلیل مدلهای ‪ ARCH‬ز ‪ GARCH‬ز ‪ )...‬بوده ز به گونهای طراحی شده‬
‫است که میتواند بدزن هیچ زاسطهای لیست گستردهای از فرمت دادهها (شامل‪:‬‬
‫فرمت دادههای ‪ Text ،ASCII ،Excel‬ز غیره) را بنويسد يا بخواند‪.‬‬
‫مديريت دادهها ‪:‬‬
‫‪ ‬ايجاد پرزندهکاری‬
‫‪ ‬ازلیان گام در هنگام بکارگیری نرمافزار ‪ ،EViews‬ايجاد يک پرزندهکااری‬
‫(مکانی است که ‪Object‬ها در آن نگهداری میشوند) با پسوند " ‪ "*.wf1‬ز‬
‫بارگذاری مجدد آن در استفادههای بعدی است‪ .‬هار پرزنادهکااری‪ ،‬شاامل دز‬
‫‪ Object‬پیشفرض است‪ "C" :‬که يک بردار از ضرايب است ز "‪"Resid‬‬
‫که نااندهنده باقیماندههای رگرسیونی میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬بدينمنظور‪ ،‬از منوی ‪File‬بار رزی گزيناه ‪New‬ز ساپس " ‪"Workfile‬‬
‫کلیک کرده از پس از اختصاص يک نام به آن‪ ،‬دکمه ‪ OK‬را میفااريم‪.‬‬
‫درصورتی که به ‪ Workfile‬نامی اختصاص داده ناود‪ ،‬بهصورت پیشفرض نام‬
‫“‪“Un-titled‬درنظر گرفته میشود که در اينصورت‪ ،‬ديگر امکان ذخیره آن‬
‫زجود نخواهد داشت‪.‬‬
‫پس از انتخاب گزينه ‪ Workfile‬از منوی ‪ ،File‬پنجره ‪Workfile Range‬‬
‫(دزره تناازب) ظااهر مایشاود کاه در کاادر ‪Workfile Frequency‬‬
‫) بايستی نوع دادهها را جهت تعیین دزره تنازب مااهدات‪ ،‬ماخص نمود ‪.‬‬
‫گزينههای موجود در اين کادر بترتیب عبارتند از‪:‬‬
‫‪"Annual .1‬ساالنه“‬
‫‪" Semi-annual .2‬نیمسال“‬
‫‪"Quarterly .3‬فصلی“‬
‫‪"Monthly .4‬ماهانه“‬
‫‪" Weekly and Daily .5‬هفتگی ز رززانه“‬
‫‪"Undated .6‬بدزن تاريخ (مقطعی)“‬
‫در ادامه‪ ،‬پس از تعیین دزره تنازب دادهها‪ ،‬میبايست دامناه آنهاا را در دز کاادر‬
‫رزبرزی هم با عنوانهای " ‪("Start date‬زمان شرزع) ز "‪"End date‬‬
‫(زمان پايان)‪ ،‬با دادن ماخصات ازلین ز آخرين داده تعیین نمود‪.‬‬
‫پس از اتمام اين مرحله ز کلیک بر رزی ‪ ،OK‬پنجره پرزندهکاری ظاهر میشود‪.‬‬
‫در اين مرحله‪ ،‬در پرزندهکاری تنها دز جزء زجود دارد‪ :‬بردار ضرايب جزء‬
‫ثابت که با "‪ "C‬نمايان شده ز جزء باقیمانده که با "‪ "RESID‬ماخص‬
‫میگردد‪.‬‬
‫دراين مرحله میتوان با انتخاب ‪ Save as‬از منو ‪ File‬ز اختصاص يک اسم باه‬
‫پرزنده کاری موردنظر‪ ،‬آن را ذخیره کرد‪ .‬بعد از ايجاد پرزناده کااری‪ ،‬مرحلاه‬
‫ايجاد سریزمانی "‪( "Series‬کاه ياک ناوع ‪Object‬اسات) مایباشاد‪.‬‬
‫سريهايزماني موردنظر را به دو روش ميتوان ايجاد نمود‪:‬‬
‫‪ -1‬به کمک دستور‪ Data‬بدنبال آن تايپ نام سری هایزمانی موردنظر (با فاصله‬
‫پاتسرهم) در پنجره فرمان‪.‬‬
‫‪ -2‬کلیک بر رزی گزينه ‪ New object‬از منوی ‪Objects‬ز انتخاب فرمان‬
‫‪ ،Series‬سپس تعیین سریهایزمانی موردنظر (بصورت انفرادی)‪.‬‬
‫در هر دز صورت محیط يا کاربرگی شبیه به صفحهگسترده ايجاد میشود که در‬
‫آن میتوان مااهدات را زارد نمود (در باالی پنجره ايجاد شده‪ ،‬فرامین مختلفی‬
‫(براساس ‪ Object‬ايجادشده) ظاهر میشود که میتوان عملیات ديگری نیز‬
‫انجام داد ز در نهايت پرزندهکاری همراه با ساير ‪Object‬های ايجاد شده در‬
‫آن را ذخیره کرد)‪.‬‬
‫بنابراين بايد اقدام به ايجاد ‪ Object‬موردنظر مینماائیم‪ .‬بارای ايان منظاور‪ ،‬باا‬
‫انتخااب گزيناه …‪New Object‬از مناوی ‪ Objects‬جادزلی مااابه‬
‫مرحله ايجاد پرزندهکاری‪ ،‬ظاهر مایشاود کاه در آن باياد ناوع ‪ Object‬را‬
‫انتخاب نموده ز پس از آن دکمه ‪ OK‬را کلیک کرد‬
‫انتخاب هر ‪ Object‬بیش از يک ‪( View‬نما ز مااهده) دارد‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬
‫يک سریزمانی دارای نماهايی از قبیل‪ :‬نمای صفحهگسترده يا کاربرگ (که‬
‫دادهها را نمايش میدهد)‪ ،‬نمای نمودار خطی‪ ،‬نمای نمودار میلهای‪ ،‬نمای نمودار‬
‫بافتنگار‪ ،‬نماهای آماری ز يا به شکل نمای نمودار همبستگی میباشد که‬
‫درصورت لززم میتوان يک ‪ Object‬را از حالت يک نما به نمای ديگر (که‬
‫موردنظر است)‪ ،‬تبديل کرد‪.‬‬
‫الزم به ذکر است که‪ ،‬درصورت عدمنامگذاری ‪ ،Object‬اگر ‪ Object‬ديگری‬
‫از همان نوع ايجاد شود جايگزين ‪ Object‬قبلی خواهد شد‪ .‬بهعباارت ديگار‪،‬‬
‫‪ Object‬قبلی حذف شده ز با ذخیرهسازی پرزندهکاری‪ ،‬تمامی ‪Object‬های‬
‫جديد‪ ،‬در درزن آن ذخیره خواهند شد‪.‬‬
‫معرفی برخی از منوهای اصلی ‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫منوی ‪Objects‬‬
‫منوی ‪View‬‬
‫منوی ‪(Procs‬پردازش "‪)"Processing‬‬
‫منوی ‪Quick‬‬
‫منوي ‪: Objects‬‬
‫در شرزع کار با نرمافزار اقتصادسنجی ‪ ،EViews‬برخی از گزينههای ايان مناو‬
‫غیرفعال میباشند که بعد از ايجاد پرزندهکااری فعاال شاده ز مهمتارين آنهاا‬
‫بترتیب عبارتند از‪:‬‬
‫‪ :New Objects .1‬ايجاد يک ‪(Object‬نظیر‪ :‬سریزمانی‪ ،‬سیستم معادالت‬
‫ز غیره)‪.‬‬
‫‪ :Fetch from DB .2‬بازيابی يا فراخوانی يک سریزمانی يا ‪Object‬از‬
‫بانک اطالعاتی (که با فرمان ‪ Store‬ذخیره شدهاند) در پرزندهکاری جديد‪.‬‬
‫‪ :Ubdate from DB .3‬بهرزز کردن ‪Object‬ها از بانک اطالعاتی‪.‬‬
‫‪ :Ubdate from DB.4‬بهرزز کردن ‪Object‬ها از بانک اطالعاتی‪.‬‬
‫‪ :Store to DB.5‬ذخیره ساریزماانی ياا ‪ Object‬بعناوان دادههاای باناک‬
‫اطالعاتی‪.‬‬
‫‪ :Copy object.6‬کپی ‪Object‬های موردنظر‪.‬‬
‫‪ :Name.7‬نامگذاری يا تغییر نام ‪Object‬ها در پرزندهکاری ايجاد شده‪.‬‬
‫‪ :Delete.8‬حذف ‪Object‬ها از پرزندهکاری‪.‬‬
‫‪ :Freeze output.9‬ايجاد يک نسخه مجدد (تثبیت شکل ازلیاه) از خرزجای‬
‫موردمااهده در پنجره ايجاد شده ز قرار دادن در پرزندهکاری‪.‬‬
‫‪ :Print.10‬چاپ ‪Object‬های موردنظر‪.‬‬
‫منوي ‪:View‬‬
‫در اين منو گزينههای مختلفی زجود دارد که با توجه به ناوع کاار‪ ،‬گزيناههاای‬
‫متفازتی در آن فعال میشوند که در ذيل به آنها اشاره شده است‪:‬‬
‫‪ (1‬در حالت فعال بودن پرزندهکاری‪:‬‬
‫‪ :Open Selected‬باز کردن ‪Object‬های انتخابشده ز ناان دادن آنها در‬
‫يک يا چند پنجره برای هر يک از ‪Object‬ها‪.‬‬
‫‪ :Print Selected‬چاپ ‪Object‬های انتخابشده‪.‬‬
‫‪ :Deselect All‬قسمت انتخابشده را به حالت ازلیه (بیرنگ) در میآزرد که‬
‫میتوان انتخاب ديگری انجام داد‪.‬‬
‫‪ :Show‬نمايش ‪ Object‬انتخابشده‪.‬‬
‫)‪ :Select All (except C–RESID‬انتخاب کلیه ‪Object‬های موجود در‬
‫پرزنده کاری (سریزمانی‪ ،‬گارزه‪ ،‬معادلاه ز غیاره‪ ،‬بجاز جماالت باقیماناده‬
‫"‪ "Resid‬ز جزء ثابت معادله رگرسیون "‪.)"c‬‬
‫‪ :Select by filter‬انتخاب ‪Object‬های موجود در پرزندهکاری با بکارگیری‬
‫فیلترها (صافیها)‪.‬‬
‫‪ :Select series‬انتخاب سریهای زمانی‪.‬‬
‫‪ :Select Non series‬انتخاب کلیه ‪Object‬ها بجز سریهایزمانی‪.‬‬
‫‪ :Select Graphs‬انتخاب ‪Object‬های نموداری‪.‬‬
‫‪ :Select Tables‬انتخاب ‪Object‬های به شکل جدازل‪.‬‬
‫‪ :Systems - models-Select Equations‬انتخاب‬
‫معادالت‪ ،‬سیستم ز مدلها‪.‬‬
‫‪ :Select Matrices-Vectors‬انتخاب ماتريسها ز بردارهای‬
‫موجود‪.‬‬
‫‪ :Name Display‬تغیییر شکل ظاهری نوشتن ‪Object‬ها به‬
‫دز صورت‪ :‬با حرزف بزرگ "‪ "Uppercase‬ز با حرزف‬
‫کوچک "‪."Lowercase‬‬
‫در حالت فعال بودن سریزمانی ‪:‬‬
‫‪ :Spread sheet‬نمايش مقادير دادههای ساریزماانی باهشاکل صافحهگساترده در هماان‬
‫پرزندهکاری‪.‬‬
‫‪ :Line Graph‬نمايش نمودار خطی سریهایزمانی انتخابشده‪.‬‬
‫‪ :Bar Graph‬نمايش سریهایزمانی به صورت نمودار میلهای (ستونی)‪.‬‬
‫‪ :Histogram and stats‬محاسبه آمارههای توصیفی شامل‪ :‬میانگین‪ ،‬انحرافمعیار‪ ،‬چولگی‪،‬‬
‫کایدگی‪ ،‬مقادير حداقل ز حداکثر سریزمانی انتخاب شده‪ ،‬بهمراه نمايش نمودار بافاتنگاار‬
‫آن (جهت بررسی نرمال بودن)‪.‬‬
‫‪ :Correlogram‬محاسبه مقادير خودهمبستگی ز خودهمبستگی جزئی (جهت بررسای ماناايی‬
‫(ايستايی) سریهایزمانی)‪.‬‬
‫‪ :Unit Root Test‬انجام آزمون رياه زاحد براساس آزمونهای ديکی ا فولر‬
‫(تعمیميافته) ز فلیپس‪ -‬پرزن‪ ،‬جهت بررسی مانايی سریهایزمانی‪.‬‬
‫عالزه بر گزيناههاای بااال‪ ،‬گزيناههاای ديگاری نظیار ‪( Label‬برچساب) ز‬
‫‪(Conversion Options‬تغییر پیشفرض انتخابها) ز غیره نیاز زجاود‬
‫دارد‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن نمودار ‪:‬‬
‫‪ :Graphs ‬نمايش شکل ابتدايی نمودار سریزمانی‪.‬‬
‫‪ : Label ‬اختصاص يا تغییر برچسب يا نام به نمودار‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن گرزه ‪:‬‬
‫‪ :Spread sheet ‬نمايش سریهایزمانی به حالت صفحهگسترده‪.‬‬
‫‪ :Graphs ‬نمايش شکل ابتدايی نمودارهای سریزمانی‪.‬‬
‫‪ :Multiple Graphs ‬نمايش نمودارهای سریهایزمانی (بهصورت مجزا)‬
‫در پنجرههای ماابه‪.‬‬
‫‪ :Descriptive statistics ‬محاسبه آمارههای توصیفی برای‬
‫سریهایزمانی‪.‬‬
‫‪ :Correlations ‬نمايش ماتريس همبستگی سریهایزمانی‪.‬‬
‫‪ :Covariances ‬نمايش ماتريس کوزاريانس سریهایزمانی‪.‬‬
‫‪ :Correlogram(1) ‬نمايش نمودار همبستگی ازلین سریزمانی‪.‬‬
‫‪ :Correlation(2) Cross ‬نمايش همبستگی متقاطع ازلین دز سریزمانی‪.‬‬
‫‪ :Cointegration Test ‬انجام آزمون همانباشتگی (يکپارچگی) يوهانسن‪.‬‬
‫‪ :Grange Causality ‬انجام آزمون علیت گرنجر برای دز سریزمانی‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن معادله ‪:‬‬
‫‪ :Representations ‬نمايش مجدد معادله برازششده‪.‬‬
‫‪ :Estimation output ‬نمايش نتايج ز خرزجایهاای حاصال از بارازش‬
‫رگرسیون‪.‬‬
‫‪ :Actual, fitted ,Residual ‬نمااايش مقااادير زاقعاای‪ ،‬باارازششااده ز‬
‫باقیماندهها در صفحهگسترده‪ ،‬همراه با نمايش نمودار مقادير باقیماندهها‪.‬‬
‫‪ :Coefficient tests ‬انجام آزماونهاای ضارايب از قبیال‪ :‬آزماون زالاد‬
‫(محدزديت رزی ضرايب)‪ ،‬آزمون افززدن متغیر(های) جديد ز آزمون حاذف‬
‫متغیر(های) زائد‪.‬‬
‫‪ :Residuad tests ‬انجام آزمونهای جمالت باقیمانادههاا جهات بررسای‬
‫ناهمسانی‪ ،‬خودهمبستگی‪ ،‬زجود رگرسیون کاذب (باتوجه به مانايی ز ناماناايی‬
‫جمالت باقیماندهها) ز غیره‪.‬‬
‫‪ :Stability Tests ‬بررسی تغییرات ساختاری ز شکل تبعی صحیح‪ .‬بهعبارت‬
‫ديگر‪ ،‬تصريح معادالت با بکارگیری آزمون شکستگی چاز ز آزمون ريسات‪-‬‬
‫رمزی زغیره‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن مدل ‪:‬‬
‫‪ :Model View Edit ‬زيرايش مدل مااهدهشده‪.‬‬
‫‪ :Endogenous sheet ‬نمايش لیست متغیرهای درزنزا بههمراه مقادير‬
‫آنها بهشکل صفحهگسترده‪.‬‬
‫‪ :Endogenous Graph ‬نمايش نمودار مقادير متغیرهای درزنزای مدل‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن سیستم معادالت ‪:‬‬
‫‪ :System view / Edit ‬زيرايش سیستم معادله مورد بررسی‪.‬‬
‫‪ :Estimation Output ‬نمايش نتايج خرزجی حاصل از تخمین معادالت‬
‫سیستم‪.‬‬
‫‪ :Residuad Covariance Matrix ‬نمااايش ماااتريس زاريااانس‪-‬‬
‫کوزاريانس جمالت باقیماندههای معادالت سیستم‪.‬‬
‫‪ :Residuad Graphs ‬نمايش نموداری باقیماندههای معادالت سیستم‪.‬‬
‫‪ :Coefficient Covariance Matrix ‬نمايش ماتريس زاريانس‪-‬‬
‫کوزاريانس ضرايب تخمینی معادالت سیستم‪.‬‬
‫‪ :Endogenous variables ‬مااهده مقادير متغیرهای درزنزای معادالت‬
‫سیستم بهشکل صفحهگسترده‪.‬‬
‫‪ :Endogenous Graphs ‬نمايش نموداری مقادير متغیرهای درزنزای‬
‫معادالت سیستم‪.‬‬
‫‪ :Wald Coefficient Tests ‬انجام آزمونهای محدزديت بر رزی ضرايب‬
‫زالد‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن يک اتورگرسیو برداری (‪: )VAR‬‬
‫‪ :Representations ‬انتخاب يکی از حالتهای مختلف ديدن ‪.VAR‬‬
‫‪ :Estimation output ‬انتخاب يکی از حالتهاای مختلاف ديادن نتاايج‬
‫تخمین‪.‬‬
‫‪ :Residual Covariance Matrix ‬نمايش ماتريس کوزاريانس جهاش‬
‫‪.VAR‬‬
‫‪ :Residuad Graphs ‬نمايش نموداری جهش ‪.VAR‬‬
‫‪ :Impulse -Var Decomposition ‬نمايش توابع عکسالعمل يا آنالیز‬
‫زاريانس ‪.VAR‬‬
‫‪ :Endogenous Sheet ‬نمايش مقادير متغیرهای درزنزای مدل ‪VAR‬‬
‫بهشکل صفحهگسترده‪.‬‬
‫‪ :Endogenous Graph ‬نمايش نموداری مقادير متغیرهای درزنزا‪.‬‬
‫‪ :Cointegration Test ‬انجام آزمون همانباشتگی جولیوس ا يوهانسن‬
‫(جهت بررسی زجود رزندهای بلندمدت ز کوتاهمدت)‪.‬‬
‫منوی ‪(Procs‬پردازش "‪: )"Processing‬‬
‫اين منو نیز همانند منوهای باال بسته به نوع ‪ Object‬موجاود در پرزنادهکااری‪،‬‬
‫دارای گزينههای مختلفی میباشد که بترتیب عبارتند از‪:‬‬
‫در حالت فعال بودن پرزندهکاری ‪:‬‬
‫‪ :Sample ‬کنترل ز بررسی دامنه مااهدات‪.‬‬
‫‪ :Change Workfile Range ‬توسعه محدزده دامنه مااهدات ز ايجاد‬
‫امکان اضافهکردن ز يا پیشبینی مااهدات در خارج از دامنه در خانهها‬
‫(سلولها)ی خالی پرزندهکاری‪.‬‬
‫‪( Generate series ‬فرمان ‪ :)GENR‬ايجاد سریهایزمانی جديد از‬
‫سریهایزمانی موجود به کمک توابع‪ ،‬فرمولها ز معادالت‪.‬‬
‫‪ :Sort series ‬مرتب کردن سریهایزمانی (بصورت صعودی يا نززلی)‪.‬‬
‫‪ :Import data ‬فراخاااوانی ز زارد کاااردن مقاااادير متغیااار از سااااير‬
‫صفحهگستردهها نظیر‪ Lotus ،Excell :‬ز يا ديگر قالبهاا‪ ،‬شاکلهاا ز ياا‬
‫دادههای موجود در بانک اطالعاتی (که با دستور ‪ Store‬ذخیره شدهاند)‪.‬‬
‫‪ :Export Data ‬عکس فرمان قبل را انجام میدهد‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن سریزمانی ‪:‬‬
‫‪ :Generate by Equation ‬ايجاد سریزمانی جديد با بکاارگیری ياک‬
‫معادله يا تابع‪ .‬مثالً در تخمینهای توابع کاب ‪ -‬داگالس نیاز به سریهایزماانی‬
‫در شکل لگاريتمی داريم‪ .‬بنابراين بايستی با بکاارگیری تاابع لگااريتم بارای‬
‫هريک از سری های زمانی (بصورت )‪ )Lx=LOG(x‬آنها را ايجاد نماود (باا‬
‫بکارگیری تابع فوق‪ ،‬يک سریزمانی به نام ‪ Lx‬ايجاد میشود کاه مقاادير آن‬
‫لگاريتم مقادير متغیر ‪ x‬میباشد) ‪.‬‬
‫‪ :Seasonal Adjustment ‬تعديل فصلی يک سریزمانی‪.‬‬
‫‪ :Exponential smooting ‬انجاااام هموارساااازی نماااايی بااار رزی‬
‫سریهایزمانی‪ ،‬جهت حذف نوسانات غیرضرزری از آنها‪.‬‬
‫‪ :Holdrich-prescott ‬رزشی جهت هموارسازی نمايی‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن معادله رگرسيوني ‪:‬‬
‫‪ :Specify /Estimate ‬تعیین ز تخمین يک معادله جديد‪.‬‬
‫‪ :Forecast ‬پیشبینی از طريق معادله تخمین زده شده‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن گروه ‪:‬‬
‫‪ :Equation ‬تعیین يک معادله برای تخمین‪ ،‬با استفاده از دادههای موجود در گرزه‪.‬‬
‫‪ :Vector Autoregressive ‬تعیین يک ‪ VAR‬برای تخمین‪ ،‬با استفاده از‬
‫دادههای موجود در گرزه‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن اتورگرسيو برداري (‪: )VAR‬‬
‫‪ :Estimate ‬تخمین ضرايب ‪.VAR‬‬
‫‪ :Make Residuals ‬ايجاد سریهایزمانی دربر دارنده جهشهای ‪.VAR‬‬
‫‪ :Make Model ‬ساختن يک مدل از يک ‪.VAR‬‬
‫‪ :Make Endogenous Group ‬ساختن يک گرزه از رزی متغیرهای‬
‫درزنزا در يک ‪.VAR‬‬
‫در حالت فعال بودن نمودار‪:‬‬
‫‪ :Add Text ‬اختصاص متن ز نوشته به نمودار‬
‫‪ :Add shape ‬افززدن سايه به نمودارهای ايجاد شده (که میتوان برای دزره‬
‫بخصوصی از نمونه مذکور مثالً برای سالهايی که در آنها رزيداد مهمی اتفااق‬
‫افتاده است‪ ،‬بکار برد)‪.‬‬
‫‪ :Remove Item ‬تغییر مکان گزينهها‪.‬‬
‫‪ :Zoom ‬تغییر اندازه نمودار (کوچک يا بزرگکردن نمودار)‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن معادله سيستم ‪:‬‬
‫‪ :Estimate ‬تخمین ضرايب سیستم‪.‬‬
‫‪ :Make Residuals ‬ساخت ساریزماانی از رزی مقاادير باقیمانادههاای‬
‫معادالت سیستم‪.‬‬
‫‪ :Make Model ‬ساخت يک مدل از رزی معادالت يک سیستم‪.‬‬
‫‪ :Make Endogenous Group ‬ساااخت يااک گاارزه از متغیرهااای‬
‫درزنزای سیستم‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن مدل ‪:‬‬
‫‪ :Solve ‬حل نمودن مدل انتخابی برای مااهدات زاقع در دزره جاری‪.‬‬
‫‪ :Merge objector file ‬ادغام يا اضافهکردن معادالت اضاافی باه مادل از‬
‫يک ‪ Object‬يا پرزنده‪.‬‬
‫‪ :Make Endogenous group ‬ساخت يک گرزه از فهرست متغیرهای‬
‫درزنزای موجود در مدل‪.‬‬
‫در حالت فعال بودن بردار ضرايب و ماتريس ‪:‬‬
‫‪ :Edit +/_ ‬انجام زيرايش رزی بردار‪.‬‬
‫‪ :Label +/_ ‬اختصاص برچسب يا ماخصه به بردار‪.‬‬
‫‪ :Title ‬زيرايش عنوان اصلی بردار‪.‬‬
‫منوي ‪: Quick‬‬
‫اين منو‪ ،‬امکان دسترسی سريع باه برخای از امکانااتی کاه باه میازان زيااد در‬
‫‪ EViews‬مورد استفاده قرار میگیرند را فراهم میآزرد‪ .‬گزينههای ايان مناو‬
‫بترتیب عبارتند از‪:‬‬
‫‪ :Sample ‬تعیین دامنه مااهدات‪.‬‬
‫‪ :Generate Series ‬ايجاد سریهایزمانی جديد از سریهایزمانی موجود‬
‫با بکارگیری توابع ز فرمولها‪.‬‬
‫‪ :Graph ‬نمايش نموداری سریهایزمانی‪.‬‬
‫‪ :Empty Group (Edit series) ‬ايجاد يک کاربرگ صافحهگساترده‬
‫خالی بهمنظور زرزد دادهها (برای ايجاد يک سریزمانی جديد)‪.‬‬
‫‪ :Series Statistics ‬محاسبه آمارههای توصیفی برای سریهایزمانی‪.‬‬
‫‪ :Estimate Equation ‬تعیین يک معادله بارای تخماین ز انتخااب رزش‬
‫برآزرد ز در نهايت برازش آن‪.‬‬
‫‪ :Estimate VAR ‬تخمین ضرايب يک مدل ‪.VAR‬‬
‫پنجره ‪: Series‬‬
‫با دابل کلیک بر رزی نام هر يک از سریهایزمانی موجاود در پرزناده کااری‪،‬‬
‫پنجرهای بصورت شکل زيرظاهر خواهد شد که مااهدات سریزمانی در شاکل‬
‫صفحهگسترده را ناان میدهد‪.‬‬
‫برخی از گزينههای اين پنجره بترتیب عبارتند از‪:‬‬
‫گزينه ‪: View‬‬
‫گزينه ‪:Procs‬‬
‫گزينه ‪:Object‬‬
‫گزينه ‪ :Print‬چاپ صفحه جاری‪.‬‬
‫گزينه ‪ :Name‬نامگذاری ز يا تغییر نام يک سریزمانی‪.‬‬
‫گزينه ‪ :Freeze‬صفحهگسترده جاری را در جدزل ديگری قرار میدهد‪.‬‬
‫گزينه ‪ :Edit t +/ -‬امکان زيرايش در صفحه فعال را فراهم میسازد‪.‬‬
‫گزينه ‪ :Smpl +/-‬بازبینی دامنه نمونه مااهدات بههمراه مقادير مااهدات‪.‬‬
‫گزينه ‪ :Label +/-‬امکان اختصاص برچسب يا راهنما را فراهم میسازد‪.‬‬
‫‪ -10‬گزينه ‪ :Title‬امکان تغییر عنوان صفحه گسترده را فراهم میکند‪.‬‬
‫‪ -11‬گزينه ‪ :Sample‬امکان تغییر در دامنه ماااهدات ‪( Workfile‬هماراه باا‬
‫مااهده مقادير سریزمانی) را فراهم میسازد‪.‬‬
‫‪ -12‬گزينه ‪ :Genr‬امکان تغییر سریهایزمانی (با استفاده از فرمولها) را فاراهم‬
‫میسازد ‪.‬‬
‫پنجره ‪: Groups‬‬
‫زيرگزينههای اين پنجره ماابه پنجره ‪ Series‬است با اين تفازت که با کلیاک‬
‫بر رزی ‪Store‬؛ کل گرزه‪ ،‬در يک بانک اطالعاتی ذخیره میگردد‪ .‬همچناین‬
‫با فاردن دکمه ‪ Edit+/-‬میتوان عالزه بر تغییر مااهدات ساریهاایزماانی‬
‫موجود در گرزه‪ ،‬سریزمانی ديگری را نیز به گرزه اضافه کارده ز ماااهدات‬
‫مربوط به آن سریزمانی را هم زارد نمود‪ .‬بدينصورت کاه‪ ،‬در بااالی ساتون‬
‫سمت راست آخرين سریزماانی‪ ،‬ناام ساریزماانی ماوردنظر ز در زيار آن‪،‬‬
‫مااهدات مربوط به آن را زارد نمائیم ‪.‬‬
‫نامگذاری ‪Object‬ها ‪:‬‬
‫‪ ‬الف‪ -‬نظیر محیط نرمافزار آماری ‪ ،SPSS‬برای نامگذاری ‪Object‬ها نبايد از‬
‫کلمات بیش از هات کاراکتر (حرف) استفاده شود‪.‬‬
‫‪ ‬ب‪ -‬از اسامی زير که نااندهنده فرمان يا عمل خاصی در اين نرمافزار میباشند‬
‫نبايد برای نامگذاری استفاده شود‪ .‬در صورت استفاده از نامهای غیرمجاز‬
‫مذکور‪ ،‬فرمانی مبنیبر عدمپذيرش يا غیرقانونیبودن کاربرد آن‪ ،‬از سوی‬
‫نرمافزار صادر میشود‪:‬‬
ABS, ACOS, AR, ASIN, C, CON, CONORM, COEF,
COS, DNORM, ELSE, ENDIF, EXP, LOG
LOGIT, LPT1,D, RND, SAR, SIN, SMA, SQR, THEN
,LPT2, MA, NA, NRND, PDI, RESID,…..
‫ نوشتن نام با حرزف کوچک يا‬،SPSS ‫ همانند محیط نرمافزار آماری‬-‫ ج‬
.‫فرقی نداشته ز به يک شکل درنظر گرفته میشوند‬EViews ‫بزرگ برای‬
‫ذخیرهسازی دادهها بعنوان بانکاطالعاتی‬
‫تذکر‪ :‬فرمان ذخیرهسازی بصورت بانک اطالعاتی را همچنین میتوان باا انتخااب‬
‫فرمان ‪ Store to DB‬از گزينه ‪Export‬در منوی ‪ ،File‬اجرا کرد‪.‬‬
‫سریهایزمانی که به کمک دساتور ‪(Store‬بعناوان باناک اطالعااتی ذخیاره‬
‫شدهاند) را با بکارگیری گزينه …‪Fetch from DB‬از منوی ‪،Objects‬‬
‫در پرزندهکاری بازيابی نمود ‪.‬‬
‫باا کلیاک بار رزی گزيناه …‪ Frequency Conversion- Dates‬از‬
‫منوی ‪ Options‬میتوان رزشهای مختلف تبديل سریهایزمانی باا تناازب‬
‫بزرگتر به سریهایزمانی با تنازب کوچکتر را انتخاب کرد ‪.‬‬
‫با اجرای اين فرمان پنجرهای ظاهر میشود که در آن رزشهای تبديل زجود دارد‬
‫که بترتیب عبارتند از ‪:‬‬
‫‪ :Average Observation ‬اسااتفاده از متوسااط يااا میااانگین مااااهدات‬
‫سریزمانی با تنازب بزرگتر‪.‬‬
‫‪ :Sum Observation ‬استفاده از مجموع مااهدات سریزمانی باا تناازب‬
‫بزرگتر‪.‬‬
‫‪ :First Observation ‬استفاده از ازلین ماااهده ساریزماانی باا تناازب‬
‫بزرگتر‪.‬‬
‫‪ :Last Observation ‬استفاده از آخرين مااهده ساریزماانی باا تناازب‬
‫بزرگتر‪.‬‬
‫‪ :Maximum Observation ‬بکااارگیری مقاادار حااداکثر مااااهدات‬
‫سریزمانی‪.‬‬
‫‪ :Minimum Observation ‬بکااارگیری مقاادار حااداقل مااااهدات‬
‫سریزمانی‪.‬‬
‫‪ :No Down Conversion Allowed ‬دادههااای باادزن تاااريخ‬
‫(‪ )Undated‬نیز می توانند در پرزنده کاری موجود با دزره تنازب سریزمانی‬
‫(با تاريخ ز زمان) زارد شوند‪.‬‬
‫گسترش دوره تناوب دادهها ‪:‬‬
‫در صورتی که بخواهیم يک سریزمانی جديد را به ابتدا ياا انتهاای ساریزماانی‬
‫موردنظر موجود اضافه نمايیم‪ ،‬هنگامی که پنجره ‪ Workfile‬فعال است‪،‬‬
‫ايان عمال را مایتاوان باا کلیاک بار رزی گزيناه ‪Change Workfile‬‬
‫…‪Range‬از منوی ‪Procs‬انجام داد‪.‬‬
‫با اين کار‪ ،‬پنجرهای جهت تعیین دامنه جديد مااهدات ظاهر میشود ‪:‬‬
‫مرتبسازي دادهها ‪:‬‬
‫برای مرتبسازی سریهایزمانی‪ ،‬گزينه …‪ Sort Series‬از منوی ‪Procs‬را‬
‫انتخاب کرده ز بر رزی آن کلیک میکنیم‪ .‬در اينصورت پنجرهای باز میشاود‬
‫که درآن میتوان نوع مرتبسازی (صعودی يا نززلی) ز ساریزماانی کلیادی‬
‫(جهت مرتبسازی) را ماخص نمود‬
‫‪‬‬
‫توابع ز عملگرهای موجود در ‪:Eviews‬‬
‫‪ : +‬براي عمل جمع يا اضافه كردن‪.‬‬
‫ـ ‪:‬براي عمل تفريق يا كسر كردن‪.‬‬
‫*‪ :‬براي عمليات ضرب‪.‬‬
‫‪ : /‬براي عمليات تقسيم‪.‬‬
‫^ ‪ :‬براي عمل به توان رساندن‪.‬‬
‫‪ :‬در رابطة ‪ X>g‬اگر اين رابطه درست باشد ارزش ‪ 1‬و‬
‫در غير اينصورت‪ ،‬ارزش صفر ميگيرد‪.‬‬
‫‪ :‬در رابطة ‪ x<y‬اگر اين رابطه درست باشد‬
‫ارزش ‪ 1‬و در غير اينصورت‪ ،‬ارزش صفر‬
‫ميگيرد‪.‬‬
‫نابرابر باشند ‪ 1‬و ‪ Y‬و ‪ X‬اگر ‪› ‹X‬‬
‫در غير اينصورت‪ ،‬ارزش صفر ميگيرد‪.‬‬
‫مساوي ‪y‬‬
‫‪= :‬در رابطة ‪ x< =y‬اگر ‪ x‬كوچكتر يا‬
‫باشد ارزش ‪ 1‬و در غير اينصورت‪ ،‬ارزش صفر‬
‫ميگيرد‪.‬‬
‫‪ :Y‬در رابطة><‬
‫=‪ :‬در رابطة ‪ x>=y‬اگر ‪ x‬بزرگتر يا مساوي ‪ y‬باشد‬
‫ارزش ‪ 1‬و در غير اينصورت‪ ،‬ارزش صفر ميگيرد‪.‬‬
‫‪ :AND‬در رابطة ‪ X AND Y‬اگر ‪ X‬و‪ Y‬هر دو‬
‫درست باشند ارزش ‪ 1‬و در غير اينصورت‪،‬‬
‫ارزش صفر ميگيرد ‪.‬‬
‫‪ :OR‬در رابطة ‪ X OR Y‬اگر يكي از ‪ x,y‬يا هر دوي‬
‫آنها درست باشند ارزش ‪ 1‬و در غير اينصورت‪،‬‬
‫ارزش صفر ميگيرد‪.‬‬
‫)‪ :D(X‬تفاضل مرتبه اول ‪ X‬يعني را نشان ميدهد‪.‬‬
‫)‪ :D(X,n‬تفاضل مرتبه ‪ n‬ام ‪X‬را نشان ميدهد‪.‬‬
‫)‪: D(X,n,s‬تفاضـل معمـو ي مرتبـه ‪ n‬ام ‪X‬‬
‫را (‪CEILING : @ )X‬كوچكترين عدد صـيييي كـه از‬
‫بههمـرا يـت تفاضـل يصـلي در و فـة ‪ s‬نشـان‬
‫‪X‬كوچكتر نباشد را نشان ميدهد‪.‬‬
‫ميدهد ‪.‬‬
‫)‪ :LOG(X‬گــاريتم يبيعــي ســريزمــاني ‪ X‬بــه (‪:@FLOOR )X‬بزرگتـرين عـدد صـيييي كـه از‬
‫بزرگترنباشد را نشان مي دهد‪.‬‬
‫عبارت ديگر ‪ LNx‬را نشان ميدهد‪.‬‬
‫)‪ :@COV(X,Y‬نشان دهنـد كوواريـانب بـين دو ‪ :‬احتمال اينكه آمارة خي دو با درجـه )‪@CHISQ(X,d‬‬
‫بزرگتر باشد را نشان ميدهد‪ x.‬از ‪d‬آزادي‬
‫سريزماني ‪ X‬و ‪.Y‬‬
‫‪X‬‬
‫)‪ :EXP(X‬نشان دهند تابع نمايي ‪)eX(X‬‬
‫)‪ :@DNORM(X‬نشان دهند تابع چگا ي‬
‫نرمال استاندارد ‪. x‬‬
‫(‪ :ABS )X‬ارزش درمطلق سريزماني ‪)|X|(X‬‬
‫را نشان ميدهد‪.‬‬
‫)‪ :@CNORM(X‬نشاندهند تابع توزيع نرمال‬
‫استاندارد تجمعي ‪.X‬‬
‫)‪ :SQR(X‬نشاندهند ريشه دوم (جذر)‬
‫سريزماني ‪.X‬‬
‫)‪:@LOGIT(X‬نشاندهند تابع وجيت است‪.‬‬
‫(‪ :SIN)X‬اين تابع سينوس سريزماني ‪X‬را‬
‫محاسبه ميكند‪.‬‬
‫‪ :RND‬يت عدد تصاديي داراي توزيع يكنواخت‬
‫دردامنه ‪ 0‬تا ‪ 1‬برميگزيند‪.‬‬
‫(‪ :COS )X‬تابع كسينوس ‪ X‬را نشان ميدهد‪.‬‬
‫‪ :NRND‬يت عدد تصاديي داراي توزيع نرمال با‬
‫ميانگين صفر و واريانب ‪ 1‬را برميگزيند‪.‬‬
‫)‪ :@Sum(X‬نشاندهند مجموع سريزماني ‪.X‬‬
‫)‪ :@COR(X,Y‬همبستگي بين دو سريزماني ‪ X‬و ‪.Y‬‬
‫)‪ :@MEAN(X‬نشاندهند ميانگين سريزماني‬
‫‪.X‬‬
‫)‪ :@CROSS(X,Y‬حاصلضرب متقايع بين‬
‫دوسريزماني ‪X‬و ‪.Y‬‬
‫)‪ :@VAR(X‬نشاندهند واريانب سريزماني ‪.X‬‬
‫)‪ :C(i‬مقدار ‪ i‬امين ضريب بردار ضرايب مربوط به‬
‫آخرين رگرسيون برازششد ‪.‬‬
‫)‪ :@SUMSQ(X‬نشاندهند مجموع مربعات‬
‫سريزماني ‪.X‬‬
‫)‪ : @TDIST (X,d‬احتمال اينكه آمار ‪t‬با درجه‬
‫آزادي ‪d‬از ‪ X‬بيشتر باشد را نشان ميدهد‪.‬‬
‫)‪ : @ OBS (X‬نشاندهند تعداد مشاهدات ايل‬
‫بول سريزماني ‪.X‬‬
‫)‪: @ FDIST (X,n,d‬احتمال اينكه آمار ‪ F‬با درجه‬
‫آزادي ‪ n‬براي صورت و درجه آزادي ‪ d‬براي مخرج‬
‫كسر از ‪ X‬بيشتر باشد را نشان ميدهد‪.‬‬
‫توابع ز آمارههای فعال پس از برازش معادالت‬
‫(آمارههای آخرين معادله برازششده ز موجود در حافظه)‬
‫‪ :@R2‬آمارة ‪ R2‬معيار نيكويي برازش‪.‬‬
‫‪ :@RBAR2‬آمارة ‪ R2‬تعديل شد براساس درجات آزادي‪.‬‬
‫‪ :@F‬آمار ‪ F‬رگرسيون‪.‬‬
‫‪ :@LOGL‬ارزشتـــابع گـــاريتم درســـتنمايي‬
‫‪ )likelihood‬را نشان ميدهد‪.‬‬
‫(‪Log-‬‬
‫‪ :@SE‬خطاي معيار (‪ )Standard error‬رگرسيون را نشـان‬
‫ميدهد‪.‬‬
‫‪ :@SSR‬مجمــوع مربعــات جمــيت با يمانــد را نشــان‬
‫‪ :@MEANDEP‬ميانگين متغير وابسته را نشان ميدهد‪.‬‬
‫ميدهد‪.‬‬
‫‪ :@REGOBS‬تعداد مشاهدات رگرسيون را نشان ميدهد‪.‬‬
‫‪ :@DW‬آمار دوربين‪ -‬واتسون را نشان ميدهد‪.‬‬
‫‪ :@SDDEP‬انيرافمعيار متغير وابسته را نشان ميدهد‪.‬‬
‫‪ :@NCOEF‬تعداد كل ضـرايب تخمـينزد شـد را نشـان )‪ :@RESIDCOVA(i,j‬كوواريــانب جمــيت با يمانــد را از‬
‫معاد ه ‪ i‬با آنچه در معاد ه ‪j‬است نشان ميدهد‪.‬‬
‫ميدهد‪.‬‬
‫توابع ايجادکننده سریزمانی‬
‫)‪ :@TRFND(d‬متغير روندي را كه نرمال شد تـا در دورة ‪d‬‬
‫)‪ :@MOVAV(X,n‬ميانگين متيرك ‪ n‬دور اي ‪ X‬را كه صفر باشد و ‪ d‬در آن يت تاريخ يا شمار مشاهد است نشان‬
‫درآن ‪ n‬يت عدد صييح است نشان ميدهد‪.‬‬
‫ميدهد‪.‬‬
‫)‪ :@SEAS(d‬متغير موهومي يصلي را نشان مي دهد كه برابـر‬
‫)‪ :@MOVSUM(X,n‬مجموع متيـرك ‪n‬دورهاي ‪ X‬را با يت اسـت زمانيكـه يصـل يـا مـا برابـر بـا ‪ d‬باشـد ايـن‬
‫كه درآن ‪ n‬يت عدد صييح است نشان ميدهد‪.‬‬
‫متغيرمقدار يت و در غير اينصورت‪ ،‬مقدار صفر ميگيرد‪.‬‬
‫تعیین دامنه نمونه ز کاربرد عبارات شرطی‪:‬‬
‫با کلیک بر رزی گزينه ‪ Sample‬از منوی ‪ ،Quick‬پنجرهای که شامل دز‬
‫کادر است ظاهر میشود‬
‫تحلیل دادهها‪:‬‬
‫سریهایزمانی‪ ،‬را معموالً بصورت گسسته ياا پیوساته بررسای مایکنناد‪ .‬اگار‬
‫مااهدات بطور پیوسته برحسب زمان درنظر گرفته شوند (مانند سریزمانی کاه‬
‫اغلب در جريانهای الکتريکی پیش میآيد)‪ ،‬سریزمانی حاصال را پیوساته ز‬
‫اگر بطور منظم در فاصله های مسازی ثبت شاوند (مانناد میازان صاادرات در‬
‫سالهای ‪ 1350‬تا ‪ ،)1376‬سریزمانیحاصل را گسسته گويند‪.‬‬
‫تحلیل رگرسیونی ‪:‬‬
‫اگاار هاادف از تحلیاال دادههااا‪ ،‬باارازش معادلااه رگرساایونی رزناادها باشااد‪ ،‬از‬
‫منوی ‪Quick‬بر رزی گزيناه ‪ Estimate Equation‬کلیاک کارده ز‬
‫سپس فهرست متغیرهای رگرسیونی (بترتیب‪ :‬متغیر زابسته‪ ،‬جزء ثابت ز‬
‫متغیرهای مستقل را با قرار دادن فاصله در باین آنهاا) ز ياا معادلاه رگرسایونی‬
‫موردنظر (با درنظر گارفتن عباارات ")‪ ،"C(1),…,C(n‬بارای پارامترهاای‬
‫تخمیناای ز عالماات " *"‪ ،‬باارای ناااان دادن عماال ضاارب) را زارد بخااش‬
‫‪Equation Specification‬مینمائیم ‪.‬‬
‫در اين پنجره ز در قسمت ‪ ،Method‬انواع رزشهای بارآزرد پارامترهاا نظیار‪:‬‬
‫رزش حداقل مربعات "‪( "LS‬برای رگرسیون معمولی)‪ ،‬رزش حداقل مربعات‬
‫دزمرحله ای "‪( "TSLS‬برای معادالت سیستم)‪ ،‬رزش دزدزيای نظیار‪ :‬لوجیات‪،‬‬
‫پرزبیت ز ‪( ...‬برای رگرسیونهای دارای متغیر زابسته کیفی ياا موهاومی) ز‬
‫غیره‪ ،‬زجود دارد که پس از انتخاب رزش ماوردنظر‪ ،‬دامناه ماااهدات را زارد‬
‫بخش ‪ Sample‬نموده ز بر رزی دکمه ‪ Ok‬کلیک میکنیم‬
‫آزمون زرزد متغیرهای حذفشده‪:‬‬
‫اين آزمون‪ ،‬امکان افززدن مجموعه ای از متغیرها باه معادلاه موجاود ز همچناین‬
‫بررسی اين مطلب که "آيا اين مجموعه سهم معنیداری در توضیح متغیر زابسته‬
‫دارد يا خیر؟" (بعبارت ديگر‪ ،‬افزايش میزان ‪R2‬در رگرسایون جدياد ز ياا‬
‫کاهش مقادير باقیمانده رگرسیون جدياد نسابت باه قبال از زرزد) را فاراهم‬
‫میسازد‪.‬‬
‫برای انجام اين آزمون‪ ،‬از منوی‪ View‬بر رزی گزينه ‪ Coefficient Tests‬ز‬
‫سپس … ‪ Omitted Variables-Likelihood Ratio‬کلیک مینمائیم‬
‫با اين عمل‪ ،‬پنجره ‪ Omitted-Redundant Variable Test‬ايجاد‬
‫میشود که در آن نام متغیر يا متغیرهايی که میخواهیم تأثیر حذف آنها را‬
‫بررسی کنیم‪ ،‬زارد مینمائیم‬
‫آزمون حذف متغیرهای زائد‪:‬‬
‫اين آزمون عکس آزمون قبل میباشد‪ .‬جهت انجام اين آزمون بارای رگرسایونی‬
‫شامل چند متغیر کاه بارازش شاده اسات‪ ،‬از مناوی‪ View‬بار رزی گزيناه‬
‫‪ Coefficient Tests‬ز ساپس ‪Omited Variables-Likelihood‬‬
‫… ‪ Ratio‬کلیک مینمائیم‬
‫تحلیل سریهایزمانی‬
‫عالزه بر رزش زرزد مساتقیم دادههاا‪ ،‬نارمافازار ‪ ،EViews‬امکاان ‪Import‬‬
‫(بازيابی (زرزد) داده ها از محیط نارم افزارهاای ديگار باه پرزناده کااری) ز‬
‫‪(Export‬ارسال دادهها از پرزندهکاری به فايلهای متنی‪ ،‬صفحهگستردههاا ز‬
‫بانکهای اطالعاتی) را نیز فراهم میکند‪.‬‬
‫بدين منظور‪ ،‬در حالت فعالبودن پرزنده کاری‪ ،‬از يکای از منوهاای ‪ Procs‬ياا‬
‫‪File‬بر رزی گزينه ‪(Import‬يا ‪ )Export‬کلیک مینمائیم‬
‫شناسايی الگو‪:‬‬
‫برای تعیین مرتبههای ‪ p‬ز ‪q‬در فرآيندهای اتورگرسیو "‪( "AR‬همواره مانا‬
‫است) ز میانگین متحرک "‪( "MA‬همیاه زارزنپذير میباشد) فرم کلی‬
‫الگوی باکس‪ -‬جنکینز (که برای سریهای زمانی مانا مورد استفاده قرار‬
‫میگیرد) که در آن ‪ ، p‬باالترين مرتبه چندجملهای اتورگرسیو ( ) ز ‪، q‬‬
‫باالترين مرتبه در چندجملهای میانگین متحرک ( ) است؛ نمودارهای توابع‬
‫خودهمبستگی "‪ "ACF‬ز خودهمبستگی جزئی "‪ "PACF‬سریزمانی که‬
‫درست تبديل ز تفاضلی شده است را رسم ز امتحان مینمائیم‪.‬‬
‫‪X t  Z t  1Z t 1  ...   q Z t q‬‬
‫‪MA(q) :‬‬
‫‪X t  1X t 1  ...   p X t  p  Z t‬‬
‫‪AR( p) :‬‬
‫در ساختن يک الگو الزم است جمالت ‪ AR‬ز ‪ MA‬توأماً در الگو منظاور شاوند‪ .‬ايان‬
‫موضوع به الگوی مرکب اتورگرسیو ز میانگین متحرک‪:‬‬
‫‪X t  1X t 1  ...   p X t  p  Z t  1Z t 1  ...   q Z t q‬‬
‫که در آن؛ ‪ ،‬فرآيند تصادفی محض (نوفه سفید) مانا با میانگین (که معموالً صفر فارض‬
‫‪‬‬
‫‪k 0‬‬
‫میشود) ز تابع اتوکوزاريانس‪:‬‬
‫‪  Cov( Z , Z )  ‬‬
‫‪0‬‬
‫‪k‬‬
‫‪‬‬
‫‪0‬‬
‫‪‬‬
‫‪ (B) X   (B)Z‬‬
‫است‪ ،‬منتهی میشود که با استفاده از عملگر پسرز بصورت‪:‬‬
‫نوشته میشود‪.‬‬
‫ز‬
‫زمانیکه‬
‫‪ (B)  1  B  ...  B‬‬
‫‪ (B)  1  B  ...   B‬‬
‫فرآيند مرکب اتورگرسیو ز میانگین متحرک را که ‪ p‬جمله ‪ AR‬ز ‪ q‬جملاه ‪ MA‬دارد‬
‫را با نماد اختصاری ز در صورت استفاده از رزش تفاضلگیری (جهت حذف رزند ز‬
‫مانا نمودن سریزمانی)‪ ،‬با نماد (کاه در آن‪ d ،‬معارف مرتباه تفاضالگیری اسات)‪،‬‬
‫نمايش میدهند‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪z‬‬
‫‪t k‬‬
‫‪t‬‬
‫‪k‬‬
‫‪t‬‬
‫‪q‬‬
‫‪p‬‬
‫‪p‬‬
‫‪1‬‬
‫‪p‬‬
‫‪q‬‬
‫‪1‬‬
‫‪p‬‬
‫‪q‬‬
‫‪t‬‬
‫‪p‬‬
‫برای شناسايی يک الگوی ‪ ،ARIMA‬بايد دست کم مااهده داشته باشیم ز تعداد‬
‫‪ ACF‬ز ‪ PACF‬نمونه که بايد محاسبه شوند در حدزد است‪ .‬شناخت الگوها‬
‫هنری است که نیاز به تجربه کافی دارد ز اين هنر‪ ،‬بطوری که برخای ماؤلفین‬
‫ذکر کردهاند‪ ،‬بسیار شبیه رزش يک محقق امور جناايی اسات‪ .‬چراکاه اکثار‬
‫جنايتکاران برای اينکه شناخته ناوند معموالً تغییر قیافه میدهند کاه ايان امار‬
‫درمورد ‪ ACF‬ز ‪ PACF‬نیز صادق است‪.‬‬
‫جدزل زيژگیهای نظری نمودارهای ‪ ACF‬ز ‪ PACF‬در سریهایزمانی مانا‪:‬‬
‫‪PACF‬‬
‫‪ACF‬‬
‫فرآيند‬
‫بعد از تأخير ‪ p‬طع ميشود‪.‬‬
‫بصورت نمايي يا موج سينوسي ميرا به سمت صفر‬
‫ميل ميكند‪.‬‬
‫)‪AR (p‬‬
‫بصورت نمايي يا موج سينوسي ميرا به سمت صفر‬
‫ميل ميكند‪.‬‬
‫بعد از تأخير ‪ p‬طع ميشود‪.‬‬
‫)‪MA (q‬‬
‫بعد از تأخير ‪ p-q‬به سمت صفر ميل ميكند‪.‬‬
‫بعد از تأخير ‪ q-p‬به سمت صفر ميل ميكند‪.‬‬
‫)‪ARMA(p,q‬‬
‫جهت رسم نمودارهای ‪ACF‬ز ‪ ،PACF‬از مناوی ‪Quick‬بار رزی گزيناه‬
‫‪Series Statistics‬ز سپس ‪Correlogram‬کلیک مینمائیم‪ .‬با اجرای‬
‫اين فرمان‪ ،‬پنجره ‪Series Name‬ظاهر میشود که در آن ساریزماانی‬
‫‪PG‬را انتخاب ز بر رزی دکمه ‪ OK‬کلیک میکنیم‪ .‬حال‪ ،‬مقدار تأخیر "‪"K‬‬
‫( ‪ n ،‬تعداد مااهدات نمونه) را تعیین نموده ز دکمه ‪ OK‬را میفااريم‪.‬‬
‫ذکر اين نکته ضرزری است که‪ ،‬نرمافزار اقتصادسنجی ‪ ،EViews‬مقدار مناساب‬
‫تأخیر "‪ "K‬ز سطح معنایداری آزماون (جهات رسام بانادهای اطمیناان در‬
‫نمودارها) را بصورت پیشفرض تعیین میکند‪.‬‬
‫خرزجی اين فرمان عبارتست از‪:‬‬
‫در نمودار باال چون نموار ‪ ACF‬بصاورت ماوج سینوسای میارا اسات‪ ،‬احتماا ًال‬
‫سریزمانی فوق فرآيند ‪ AR‬میباشد که به دلیل تعداد کام دادههاا‪ ،‬مرتباه آن‬
‫(‪ ،)p‬براحتی قابل تاخیص نیست‪.‬‬
‫پیشبینی مقادير آينده سریزمانی‪:‬‬
‫يکی از اهداف ساخت الگو برای سریهایزمانی اين است که بتوانیم مقادير آينده‬
‫را با توجه به اطالعات گذشته آن پیشبینی کنایم‪ .‬در عمال‪ ،‬معماوالً الگاوی‬
‫برازششده به دادهها معلوم نیست‪ ،‬لذا ابتدا بايد الگوهای احتمالی مولد دادهها را‬
‫به رزشهای مختلف شناسايی نموده ز پاس از بررسای آنهاا توساط يکای از‬
‫رزشها ز آزمونهای نیکويی برازش (نظیر‪ :‬آماره آزمون لیانگ ‪ -‬باکس " "ز‬
‫‪ )...‬ز انتخاب بهترين الگو (الگويی که دارای کمترين پاارامتر باشاد) توساط‬
‫مالکهای مختلف آماری (نظیر‪ :‬مالک ‪(AIC‬مالک اطالع آکائیک)‪ ،‬مالک‬
‫‪(SBC‬مالک شوارتز) ز ‪ ،)...‬پارمترهای الگوی انتخابی (مناسب) را با رزش‬
‫های برآزرد استاندارد بدست آزريم‪.‬‬
‫حال فرض کنید‪ ،‬الگو کامالً معلوم است ز مقادير ماخصی برای پارامترها داريام‪.‬‬
‫بنابراين برمبنای گذشته سریزمانی تا زماان مباداء ‪ ،) (t‬مایخاواهیم مقادار‬
‫سریزمانی در ‪ l‬زاحد زمان بعد (کاه ‪ l‬را زماان تقادم پایشبینای گاوئیم) را‬
‫پیشبینی کنیم‪.‬‬
‫ˆ‬
‫‪X‬‬
‫پیشبینی ‪ l‬مرحله بعد را با )‪ X (l‬ناان داده ز آنرا بصورت‪:‬‬
‫‪t‬‬
‫‪t‬‬
‫)‪Xˆ t (l )  E( X t l | X t , X t 1,...X 2, X 1‬‬
‫تعريف میکنیم‪.‬‬
‫در پنجره دز رزش پیشبینی زجود دارد که بترتیب عبارتند از‪:‬‬
‫‪ :Dynamic -1‬با انتخاب اين گزينه‪ ،‬پیشبینیها برای دزرههای بعاد از ازلاین‬
‫دزره دامنه جاری‪ ،‬با استفاده از مقادير پیشبینیشده قبلی متغیرهاای باا زقفاه‬
‫انجام میشود‪.‬‬
‫‪ :Static -2‬با انتخاب اين گزينه‪ ،‬مقاديراصلی قبال از مقاادير پایشبینایشاده‬
‫استفاده میشوند (البته اين رزش تنها زمانی قابل استفاده است که دادههای اصلی‬
‫موجود باشند) درصورتی که معادله دارای خطای ‪ AR‬يا ‪ MA‬باشد‪ ،‬هار دزی‬
‫اين رزشها مقادير اخالل (نوفه سفید "‪ )"Zt‬را پیشبینی خواهند کرد‪.‬‬
‫پس از انتخاب رزش پیشبینی ز انجام تنظیمات ماوردنظر‪ ،‬بار رزی دکماه ‪OK‬‬
‫کلیک میکنیم‪.‬‬
‫خرزجیهای اين فرمان عبارتند از‪:‬‬
‫پايان‬