Transcript Si Tandang Basio Macunat

Si Tandang
Basio Macunat
Fray Miguel Lucio y Bustamante
Religiosong Franciscano
Manila, 1885
Unang Kabanata
 May isang manlalakbay na napatigil sa bayan ng Tanay, sa
distrito ng Morong. Dun siya nanatili ng dalawang linggo.
 Gervasio Macunat:
a. k. a. Tandang Basio
Matalino, masayahin, at matalas ang bait at pag-iisip.
 Mahilig bumisita ang manlalakbay sa tahanan ni Tandang
Basio, at kung minsan nga’y sila’y inuumaga na dahil sa
kanilang walang sawang pag-uusap.
 Isang gabi ay biniro niya ang matanda:
Kung nag-aral daw si Tandang Basio ng wikang
Kastila sa Maynila, malamang naging "directorcillo"
siya ng bayan. Hindi na niya mangangailangang
bumangon nang maaga, humawak ng kalabaw, at
magdilig ng lupa upang masuporta ang kanyang
pamilya.
 Nagalit si Tandang Basio.
 Nang siya ay huminahon, ipinaliwanag niya kung bakit
siya biglang nagalit.
Ikalawang Kabanata
Si Tandang Basio ay anak ng mga
mahihirap, mga maglulupa.
Maliit pa lamang siya ay pinipilit na siyang
pumasok sa eskwela.
Gregorio
a.k.a. Kakang Yoyo
Mabait, mahigpit sa klase, walang favoritism
 Mga magulang ni Tandang Basio
mahigpit: Kanyang sinusulit lahat pagkatapos
ng kanyang klase – lahat ng nangyari sa kanya,
atbp.
Tinuturuan siya ng mga dasal para sa iba't
ibang sitwasyon, at mga katungkulan ng
taong Kristiyano.
Nagdadasal ang buong pamilya ng rosaryo
bawat gabi.
Natutunan niya magbasa, magsulat,
magkwenta, habang namumuhay ng
buhay ng isang mabuting Kristiyano.
Tinanong ang ama kung kailan siya
magkakaroon ng liligawan.
Darating ang panahon kapag ibinigay ng
Diyos.
Ang mga inuugali ng mga magulang ni
Gervasio ay iginagaya lamang niya.
"Ang mga tagalog, ang mga indio baga,
aniya, na humihiualay, o pinahihiualay
caya sa calabao, ay ang cadalasa,i,
naguiguing masama at palamarang tauo
sa Dios at sa Hari."
Ikaapat na Kabanata
Ang istorya…
Don Andres Baticot (Cabezang Dales) at Doña Maria
Dimaniuala
2 anak: Prospero (Proper) at Felicitas (Pili)
relihiyoso, maawain, lubhang iginagalang ng bayan
Pag-aaralin si Proper sa Maynila.
Ngunit ayaw ni Pili dahil baka kung ano raw mangyari sa
kaluluwa ni Proper.
Napansin ni Pili na ang mga pumupuntang Maynila upang
mag-aral ay nag-iibang ugali.
Kinonsulta ni Cabezang Dales ang kura, at
pinagpasyahan na pag-aralin si Proper sa Maynila.
Sa Maynila, natuklasan ni Proper ang
malayong pagkakaiba ng buhay sa
Maynila kumpara sa kanilang bayan.
Natuto siyang magsugal nang hindi
nalalaman ng kanyang mga magulang.
Bumalik si Proper sa kanilang bayan.
Kinamusta siya sa buhay Maynila, at kung
anu-ano ang mga nagawa niya doon.
Nalaman ng mga tao na nabaon si Proper
sa utang dahil sa kanyang pagsusugal.
Hindi na siya tumulong sa ama niya sa
pagsasaka.
Naging mabiro sa mga babae.
 Nagkasakit si Cabezang Dales at namatay.
 Nangako si Proper na magpapakabait na siya at titino.
 Di nagtagal, nabaon muli siya sa mga utang.
 Para maiwasan ni Proper ang bilangguan, ibinili ni
Cabezang Angi ang mga ariarian nila.
 Hindi pa rin sapat.
 Ipinatapon sa Balabac.
 Namatay si Proper sa bilangguan.
 Dahil sa lubhang kalungkutan at kahihiyan ng kanyang
pamilya, nagkasakit din sila at namatay.
Ikaanim na Kabanata
Sinabi ng manlalakbay na hindi karaniwang
nangyayari ang nangyari kay sa pamilya ni
Andres Baticot.
Ngunit pasya pa rin ni Tandang Basio na ang
mga indiyo dapat ay hindi mag-aral. Sila daw ay
nararapat mag-alaga ng mga kalabaw, at
magsaka.
Pagkatapos noon ay umalis na ang manlalakbay
sa bayan na tinitirhan ni Mang Tasyo.
Epekto sa Mambabasa
Ginamit ng mga Kastila ang istoryang ito
upang mapigilan ang mga Pilipino sa nais
nilang mag-aral at tumalino.
Long-term effect: Ang mga Pilipino ay
mananatiling sunud-sunuran sa mga
Kastila.
FIN.