Transcript PERCENTAGE OF V.L. SEX DISTRIBUTION I.R.IRAN 1382

‫‪SURVEILANCE OF‬‬
‫‪BOTULISM‬‬
‫‪IN IRAN 1387‬‬
‫نوشین عقیلی‬
‫کارشناس ارشد بیماری ها‬
‫مرکز مدیریت بیماری های واگیر‬
‫‪-‬نظام مراقبت كشوري بيماري بوتوليسم‪:‬‬
‫به منظور جمع آوري و تجزيه و تحليل داده هاي‬
‫مربوط به بيماري بوتوليسم‪ ،‬نظام مراقبت كشوري‬
‫بيماري بوتوليسم در سال ‪ 1382‬طراحي و به مورد‬
‫اجرا گذاشته شد‪.‬‬
‫اهداف‪:‬‬
‫الف‪ -‬اهداف كلي‪:‬‬
‫•شناسايي بموقع طغيانهاي بيماري‬
‫بوتوليسم‬
‫كاهش مرگ و مير ناشي از بوتوليسم‬
‫ب ‪ -‬اهداف اختصاصي‪:‬‬
‫•تعيييييي مييييزا‬
‫بوتوليسم‬
‫•تعييي ميزا‬
‫•تاميي امکا‬
‫بيييروز و شييييوش مسيييموميت ناشيييي از‬
‫مرگ و مير ناشي از بوتوليسم‬
‫تشخيص و درما‬
‫بموقع تمام بيمارا‬
‫•پيگيري ‪ %100‬موارد بيماري و اطرافيا‬
‫•كاهش ميزا‬
‫بيمار‬
‫ابتال و مرگ و مير‬
‫•تعييي الگوي اپيدميولوژيك و عوامل خطر بيماري‬
‫•ارائه اطالعات به عموم مردم و جامعه پزشکی‬
‫راهكارها‪:‬‬
‫•آموزش‪:‬‬
‫آموزش پرسنل بهداشتی ودرمانی در خصوص شناسایی ‪ ،‬درما‬‫موقع موارد مشکوک به بوتوليسم‬
‫وارجاش بيه‬
‫ آموزش مردم در خصوص نحوه صحيح تهيه واستفاده ميواد ذيذايي خيانگي و‬‫كنسرو شده‬
‫•تشخيص و درما ‪:‬‬
‫‪-‬شناسايي و درما‬
‫بموقع بيمارا‬
‫تهيه و تدارك آنتي توكسيي هاي مورد نياز‬‫تعييي آزمايشگاه رفرانس كشيوري‪ ،‬ززم بيه ركير اسيت كيه انسيتيتو پاسيتور‬‫ايرا * بعنوا آزمايشگاه رفرانس كشيوري تعيييي گردييده اسيت و ززم اسيت‬
‫تمامي نمونه ها جهت آزمايش به آزمايشگاه مذكور ارسال شوند‪.‬‬
‫‪-‬جلب مشاركت درو‬
‫بخشي و برو‬
‫بخشي‬
‫شناسائي و كنترل طغيانهاي بيماري‬‫•بررسي و پژوهش‪:‬‬
‫انجييام بررسييي گذشييته نگيير)‪ (Retrospective‬بمنظييور تعييييي ميييزا شيييوش‬
‫مسموميت ناشي از بوتوليسيم و تعيييي مييزا شييوش عيوارف مصيرف آنتيي‬
‫توكسيي‬
‫ب‪ -‬اقدامات مراقبتي‪:‬‬
‫•گزارش فوري مورد يا موارد بيماري به سطوح بازتر از جمله بيه مركيز ميديريت‬
‫بيماريها‬
‫•تهيه نمونه مدفوش‪ ،‬محتويات معده‪ ،‬خو ‪ ،‬ذذا و ثبت مشخصات بر روي نمونيه(‬
‫قبييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييل از‬
‫شروش درما (‬
‫•تكميل فرم ارسال نمونه‬
‫•ارسال هر چه سريعتر نمونه به آزمايشگاه رفرانس كشوري‬
‫•درما‬
‫با آنتي توكسيي بوتوليسم‬
‫•پيگيري بيمار از نظر پيشرفت عاليم و بهبودي‬
‫•تكميل فرم بررسي انفرادي و فرم خالصه اطالعات همه گيري شناسي بيمار‬
‫•ارسال فرم بررسي انفرادي و خالصه اطالعات همه گييري شناسيي بيه مركيز‬
‫بهداشت استا و از آنجا به مركز مديريت بيماريها‬
‫ نحوه گزارش دهي‪:‬‬‫گزارش بوتوليسم از سطوح مختلف ماابتفب بفط سفطوح بف اتا‬
‫ب يد بشكل فوري و تلفني ‪ ،‬بفا اسف ت ترف ري ماابتتفي ارائفط‬
‫شده ( مشكوك‪ ،‬محتمل و بطري) و هم چنين ب توجط بط نفو‬
‫بوتوليسم صورت پفييا ‪ .‬بفدليل بف ا بفو ش دشفندگي بيمف ري و‬
‫ساعب پيشافب سايع آش‪ ،‬گزارش فوري موار مشكوك همااه‬
‫ب انتق ل سايع بيم ر ي بيم راش بط بيم رست ش و رمف ش بموبفع و‬
‫سايع آن ش بسفي ر ييف تي و نتف ت بخفت اسفب‪ .‬بهمفين ليفل‬
‫ري فففب‬
‫وايففد پيش ف ياي و مت ف رزه ب ف بيم ريه ف ب يففد بففط مح ف‬
‫فو‬
‫گزارش مور يف مفوار بيم ري‪،‬سفاير ق ابفدام ت از ر‬
‫پي ياي وضفريب بيمف راش‪ ،‬جمفع آوري نمونفط هف ي مفور نيف ز و‬
‫ارس ل سايع آنه بط آزم يش ه‪ ،‬تكميل فا بارسي انففاا ي و‬
‫الصط اطالع ت همط گياي شن سي بيم ري را برمل آور ‪ .‬هم‬
‫چنين ب يستي ايتم ل باوز طغي ش بوتوليسم ن شي از غفيا نيفز‬
‫مور بارسي باار گيا ‪.‬‬
‫ بررسي طغيا بيماري‪:‬‬‫ماايل بارسي طغي ش بوتوليسم ( ن شي از غيا) بطور الصط بشفاح‬
‫زيا مي ب شد‪ ،‬ام بط منظور آشن يي بيشتا مي تواش بط من بع و دتف‬
‫ي ا ر زمينط کلی ‪outbreak investigation‬مااجرط نمو ‪:‬‬
‫•ت ئيد تشخيص با اس ت تر ري ماابتب بيم ري‬
‫•ت ئيد وجو طغي ش ب توجط بط تراي ماابتب طغي ش بيم ري‬
‫•گزارش وبو طغي ش بط مسئولين ب اتا‬
‫•جمع آوري ا ه ه با اس ت زم ش‪ ،‬مك ش و شخص‬
‫•تهيففط نمونففط ه ف ي انس ف ني و غففيايي جهففب ارس ف ل بففط آزم يش ف ه‬
‫رفاانس‬
‫•انت ابدام ت دنتالي و پيش ياانط م نند آموزش عمفومی ج مرفط ر‬
‫مراض طا و جمع آوری موا غيایی مشکوک‬
‫•طاايي فاضيط‬
‫•آزموش فاضيط و انت مط لرط مور ‪ ،‬ش هدي‬
‫•تفسيا و تتزيط تحليل ا ه ه ي جمع آوري شده‬
‫•تهيط گزارش نه يي‬
‫داده هاي مورد نياز عبارتند از‪:‬‬
‫• وصي ت فا ي بيم ر‪ ،‬ش مل‪:‬‬
‫سن‪ ،‬جنس‪ ،‬شغل‪ ،‬محفل سفكونب‪ ،‬تف رير بفاوز و تشفخيص‬
‫بيم ري‪ ،‬ت رير بستاي‪ ،‬محل بستاي و نتيتط بيم ری‬
‫‪ .‬ا ه ه ي مابوط بط عاليم و نش نط ه ي بيمف ري‪ ،‬بارسفي‬
‫پاونففده بيمفف ر و طتقففط بنففدي بيمفف ري بففا اسفف ت ترفف ري (‬
‫مشفففكوك‪ ،‬محتمفففل و بطرفففي) و هفففم چنفففين تريفففين نفففو‬
‫بوتوليسم‬
‫‪ .‬ا ه ه ی مابوط بط موا غيايي مشكوك اعم از ن ي يف‬
‫صففنرتي و هففم چنففين مشففخص نمففو ش ترففدا افففاا م ففا‬
‫دننده از آش غيا ( ر صورت باوز موار مشكوك بط بوتوليسفم‬
‫ن شي از غيا)‬
‫كاهش خطر عفونتهاي بيمارستاني‪:‬‬‫بط منظور د هت طفا عفونتهف ي بيم رسفت ني‪ ،‬از اسفب‬
‫ابدام ت زيا مور توجط باار گيا ‪:‬‬
‫•بارسففي بيففو عفونتهفف ي ايتمفف لي بيم رسففت ني بففوي ه‬
‫پنوموني ن شي از آسپيااسيوش‬
‫•بارسي بيو ايتم ل وجو عفونب ا راري‬
‫•ماابتب بيو از نظا ايتم ل بوجو آمدش ز م بستا‬
‫•ماابتب بيو از نظفا ايتمف ل بوجفو آمفدش تاومتوفلتيفب و‬
‫سلوليب‬
‫• ر بوتوليسم ن شي از ز م‪ ،‬ماابتب جاايفي شف مل تميفز‬
‫دا ش ز م‪ ،‬با اشتن ب فته ي مفا ه)‪ (Debridment‬و رمف ش‬
‫آنتي بيوتيكي من س ب يستي بك ر گافتط شو ‪.‬‬
‫درما با آنتي توكسيي‪:‬‬‫پاوتكل دشوري رم ش بوتوليسم دط توسط آب ی دتا‬
‫پاويز ويداني تهيط شده اسب بشاح زيا مي ب شد‪:‬‬
‫• رم ش ب آنتي تودسين ه ي منووااش روسي‪:‬‬
‫•سط وي ل از ها ددا )‪ (A,B,E‬روز اول‬
‫• و وي ل از ها کدا )‪ (A, B, E‬روز و‬
‫•یک وی ل از ها کدا روز سو‬
‫• رم ش ب آنتي تودسين ه ي تاي وااش س ب ا ل‪:‬‬
‫•روز اول سط وي ل پلي وااش‬
‫•روز و و وي ل پلي وااش‬
‫•روز سو يك وي ل پلي وااش‬
‫ر صورت نداشتن وی ل پلی وااش‪ ،‬ب هم ش وز از ‪:‬نکته‬
‫همزم ش استف ه شو و ر ‪ A,B,E‬ها سط وی ل منو وااش‬
‫‪ .‬تريين مي گا ‪ 0.5 cc/kg‬يقيقب وز ارو‬
‫دستورالعمل تكميل فرمها‪:‬‬
‫‪ -39-1‬ليست خطي ( گزارش تلفني ) بوتوليسم ‪:‬‬
‫وصفي ت‬
‫فا ميدور بط منظور جمع بندي عمفومي تفاين‬
‫موار بيمف ري طاايفي شفده اسفب دفط شف مل ا ه هف ي‬
‫مابوط بط سن و جفنس بيمف ر‪ ،‬محفل وبفو بيمف ري‪ ،‬تف رير‬
‫باوز و نو بوتوليسم‪ ،‬نمونفط هف ي تهيفط شفده و همينطفور‬
‫وضريب بيم ر از نظا تحب رم ش بو ش و ي فوت و همينطفور‬
‫ت ف رير گففزارش بففط مادففز مففديايب بيم ريه ف مففي ب شففد‪ .‬ر‬
‫بسمب طتقط بنفدي بيمف ري‪ ،‬بف توجفط بفط بارسفي انتف‬
‫گافتط ر اطاا مور ي مفوار بيمف ري( طتفو طتقفط بنفدي‬
‫بوتوليسم ر پاوتكل و فلوچف رت بارسفي بوتوليسفم ) نفو‬
‫بوتوليسم ب يستي ذدا شو ‪.‬‬
‫ فرم بررسي انفرادي بوتوليسم ‪:‬‬‫فففا مففيدور بففط منظففور دشفف منتففع آلففو گي‪ ،‬تشففخيص بفف ليني و‬
‫آزم يش هي‪ ،‬رم ش و بارسي عوامل طا وهمينطور عوارض ن شي‬
‫از تزريو آنتي تودسفين طاايفي شفده اسفب دفط شف مل مشخ ف ت‬
‫فا ي بيم ر‪ ،‬ت رير باوز عالئم بيم ري‪ ،‬ت رير بستاي‪ ،‬بيم رست ش محفل‬
‫بستاي و ‪ ....‬و مفوا غفيايي م فافي ر طفي سفط روز ا يفا‪ ،‬عالئفم‬
‫ب ف ليني‪ ،‬نففو نمونففط‪ ،‬ت ف رير تهيففط نمونففط‪ ،‬ت ف رير ارس ف ل و تحويففل ب فط‬
‫آزم يش ه‪ ،‬طتقط بندي بيم ري و همينطور نو آنتي تودسين و سف يا‬
‫ابففدام ت رمفف ني‪ ،‬نتيتففط رمفف ش‪ ،‬بففاوز عففوارض بيمفف ري و همينطففور‬
‫عوارض ن شي از تزريو آنتي تودسين و س بقط مس فات مي ب شد‪.‬‬
‫فا ه ي ميدور ب يستي ر سط نسخط تهيط و و نسخط آش بط مادفز‬
‫بهداشففب اسففت ش ارس ف ل شففو دففط ب يسففتي يكففي از آنه ف بففط مادففز‬
‫مديايب بيم ريه ارس ل شده و ي اي ر مادز بهداشب است ش جهب‬
‫يفظ س بقط ن هداري‪ ،‬و نسخط سو نيز ر مادفز مابوطفط بفط منظفور‬
‫يفظ سوابو ن هداري گا ‪.‬‬
‫بعد از تكميل‪ ،‬فرمهاي بررسي انفرادي و‬
‫خالصه اطالعات بيماري الزم است بالفاصله‬
‫به مركز مديريت بيماريها ارسال شوند و از‬
‫آنجائيكه ممكن است در زمان ارسال فرمها‬
‫نتايج آزمايش نمونه ها هنوز گزارش نشده باشد‬
‫در نتيجه مسئول واحد بيماريها موظف است‬
‫بمحض دريافت جواب آزمايش نمونه ها آنها را‬
‫تلفني اطالع داده يا از طريق نمابر به مركز‬
‫مديريت بيماريها ارسال دارد‪.‬‬
‫نمونه هاي مورد نياز‪:‬‬
‫نمونط ه ب يد بتل از رم ش ب آنتي تودسين گافتط شفوند و‬
‫ر تهيط و ارس ل آنه با يس نو بوتوليسفم ب يفد شفاايط‬
‫زيا رع يب گا ‪:‬‬
‫•نمونط مدفو و موا غيایی‪:‬‬
‫بط مقدار ‪ 25-50 gr‬و بط هم ش مقدار ب يد از محتوي ت مرده‬
‫را آسپياه نمفو و يف از مفوا غفيايي مشفكوك نمونفط جمفع‬
‫آوري هففا سففط نمونففط(مففدفو ‪ ،‬محتوي ف ت مرففده‪ ،‬غففيا) و ر‬
‫رجط ياارت يخچ ل ن هداري و ارس ل شو ‪.‬‬
‫•نمونط سا ‪:‬‬
‫‪ 10-15‬ميلي ليتا از سا بيم ر ب يد تهيط و ارس ل شو ‪.‬‬
‫• ر موار مشكوك بط بوتوليسم ز م‪ ،‬عالوه با تهيفط نمونفط‬
‫سا مي ب يستي نمونط سفوا نيفز از محفل ز فم تهيفط و‬
‫ارس ل گا ‪.‬‬
‫ ارسال نمونه ها‪:‬‬‫بااي اطال از شاايط و نحفوه ارسف ل نمونفط هف ‪ ،‬بفط‬
‫صفحط ‪ 22‬رجو شو ‪.‬‬
‫‪ -35‬آزمايشگاه مرجع‪:‬‬
‫انسففتيتو پ سففتور ایففااش پففس از ري فففب نمونففط ه ف و‬
‫انت بارسي آزم يش هي‪ ،‬نتيتط دش تودسين‬
‫و ي رشد ك‪ .‬بوتولينو را ر ففا آزمف يت بوتوليسفم‬
‫)‪ (Botulism test form‬ر سففط نسففخط متففب مففي‬
‫نم يففد‪ .‬يففك نسففخط بففط مادففز مففديايب بيم ريه ف ‪ ،‬يففك‬
‫نسخط بفط مادفز بهداشفب اسفت ش ارسف ل و نسفخط‬
‫ي ا بط عنفواش سف بقط ر آزم يشف ه ن هفداري مفي‬
‫شو ‪.‬‬
‫درما ‪:‬‬
‫هم نطوريكط بتال ق نيز ذدا شد‪ ،‬مرمفوا ق بف توجفط بفط و مفب‬
‫ي ل عمومي بيم ر ي بيمف راش‪ ،‬رمف ش آنف ش ر بيم رسفت ش و‬
‫ين مابوطط انت مي گيا ‪.‬‬
‫تحب نظا متخ‬
‫مهمتاين نك ت و اصول رم ش بيم راش عت رتند از ‪:‬‬
‫•بيمفف راش مشففكوك بففط بوتوليسففم ب يسففتي ر بيم رسففت ش‬
‫بستاي شوند‪.‬ب توجط بط ايتمف ل بفاوز ن رسف يي تنفسفي‪،‬‬
‫از اسففب تسففب ه ف ي از بففط منظففور ارزي ف بي ن رس ف يي‬
‫تنفسففي بوجففو آمففده و ابففدام ت رمفف ني از از جملففط‬
‫ست ه تنفس مك نيكي آم ه گا ت ر صورت لفزو مفور‬
‫استف ه باار گيا ‪ .‬بخ و وبتي دط فلج ساير ق پيشفافب‬
‫نمو ه و ايتم ل ه يپودسي وجو اشتط ب شد‪.‬‬
‫•بف توجففط بففط ايتمف ل بوجففو آمففدش ايلئففوت‪ ،‬ابففدام ت از‬
‫جهب شن س يي و رم ش آش بك ر گافتط شو ‪.‬‬
‫‪-4‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫فعالیتها ‪:‬‬
‫برگزاري كارگاه آموزشي سالیانه كشوري بوتولیسم براي پزشكان‬
‫و كارشناسان پیشگیري و مبارزه با بیماریهاي معاونت هاي‬
‫بهداشتي دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني‬
‫كشور‬
‫برگزاري كارگاه آموزشي سالیانه استاني بوتولیسم براي كلیه‬
‫پرسنل بهداشتي و درماني توسط معاونتهاي بهداشتي دانشگاههاي‬
‫علوم پزشكي‬
‫آموزش همگاني مردم از طریق اجراي برنامه هاي آموزش عموم‬
‫مردم و تهیه پوستر و پمفلت‬
‫برآورد ‪ ،‬تهیه و توزیع توكسین هاي مورد نیاز سالیانه كشور‬
‫تهیه طرح پژوهشي گذشته نگر ( ‪ ) Retrospective‬بررسي‬
‫میزان شیوع بوتولیسم در طي پنج سال گذشته‬
‫تهیه كتاب راهنماي كشوري ( ‪ ) manual‬مبارزه با بوتولیسم‬
‫‪ -6‬مراقبت بوتولیسم ‪:‬‬
‫‪ -6-1‬تعریف مورد بیماري ‪:‬‬
‫‪ ‬مورد مشكوك به بوتولیسم ‪:‬‬
‫‪ ‬وجود عالئم زير با سابقه مصرف مواد غذائي كه‬
‫بعنوان منابع احتمالي بوتوليسم در كشور شناخته‬
‫شده اند در يك تا سه روز قبل از بروز عالئم ‪:‬‬
‫‪ ‬تهوع و استفراغ ‪ ،‬دوبيني ( ‪، ) Diplopia‬‬
‫ديالتاسيون مردمك چشم ‪ ،‬بلع دردناك (‬
‫‪ ، ) Disphagia‬دهان خشك ( ‪) Dry throat‬‬
‫‪ -6-2‬اقدامات مراقبتي موارد مشكوك ‪:‬‬
‫‪ ‬گزارش فوري (براساس فرم لیست خطي) مو رد بیماري‬
‫‪ ‬بستري كردن فوري بیمار‬
‫‪ ‬تهیه نمونه از مدفوع ‪ .‬محتویات معده ‪ ،‬خون و غذا ( قبل‬
‫از شروع درمان )‬
‫‪ ‬ارسال نمونه ها به آزمایشگاه میكروب شناسي‬
‫انستیتوپاستور‬
‫‪ ‬درمان با آنتي توكسین بوتولیسم‬
‫‪ ‬پیگیري مرتب بیمار از نظر بروز عالئم نورولوژیك‬
‫‪ ‬تكمیل فرم بررسي ‪.‬‬
‫‪ ‬ارسال فرم بررسي به مركز بهداشت استان و از آنجا به‬
‫مركز مدیریت بیماریها ‪.‬‬
‫‪ -6-3‬مورد محتمل ‪:‬‬
‫‪ ‬وجود عالئم باال با سابقه مصرف مواد غذائي كه بعنوان‬
‫منابع احتمالي بوتوليسم در كشور شناخته شده اند بعالوه‬
‫وجود عالئم نظير‪ ,‬پتوز پلك ‪ ،‬از بين رفتن رفلكس بلع‬
‫‪ ،‬عدم وجود تب ‪ ،‬فلج شل پائين رونده ‪ ،‬عدم وجود‬
‫اختالل حسي‬
‫‪ -6-4‬اقدامات مراقبتي موارد محتمل ‪:‬‬
‫گزارش فوري (براساس فرم لیست خطي) مورد بیماري‬
‫‪‬‬
‫بستري كردن فوري بیمار‬
‫‪‬‬
‫تهیه نمونه از مدفوع ‪ ،‬محتویات معده ‪ ،‬خون و غذا‬
‫‪‬‬
‫ارسال نمونه به آزمایشگاه ( قبل از شروع درمان ) میكروبشناسي‬
‫‪‬‬
‫انستیتو پاستور‬
‫درمان با آنتي توكسین بوتولیسم‬
‫‪‬‬
‫پیگیري بیمار از نظر پیشرفت عالئم و بهبودي‬
‫‪‬‬
‫تكمیل فرم بررسي بیماري‬
‫‪‬‬
‫ارسال فرم بررسي به مركز بهداشت استان و ازآنجا به مركز‬
‫‪‬‬
‫مدیریت بیماریها‬
‫‪ -6-5‬مورد قطعي ‪:‬‬
‫‪ ‬موردي است كه در نمونه هاي ارسالي به‬
‫آزمايشگاه توكسين بوتوليسم شناسايي و يا در‬
‫كشت كلستريديوم بوتولينيوم رشد نمايد‪ .‬از آنجا‬
‫كه در ‪ 30‬درصد موارد بيماري بوتوليسم ‪،‬‬
‫توكسين در نمونه هاي بررسي شده شناسايي نمي‬
‫شود ‪ ،‬تائيد نشدن توكسين در نمونه هاي آزمايش‬
‫شده دليل بر رد بيماري نمي باشد ‪.‬‬
‫‪ -8‬توصیه هاي الزم براي تهیه وارسال نمونه ها‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪-8-1‬نمونه و یا نمونهاي موادغذایي باید‬
‫نماینده كل مواد غذایي مشكوك باشد‪.‬‬
‫‪-8-2‬تكمیل فرم ارسال نمونه‬
‫‪ -8-3‬نمونه هاي تهیه شده دراسرع وقت باید‬
‫به آزمایشگاه ارسال گردد‪.‬‬
‫‪ -8-4‬ثبت مشخصات بیماردر روي نمونه‬
‫‪ -9‬دستور العمل تكمیل فرمها ‪:‬‬
‫‪ -9-1‬فرم گزارش تلفني( لیست خطي)‬
‫بوتولیسم‬
‫‪‬فرم مذكور با توجه به حداقل داده هاي مورد‬
‫نیاز براي گزارش فوري وتلفني موارد‬
‫بوتولیسم تنظیم شده است وباید بمحض‬
‫اطالع از وقوع مورد مشكوك به بوتولیسم‬
‫تكمیل وبصورت تلفني گزارش شود‪.‬‬
‫نام‬
‫نام پدر‬
‫نام خانوادگي‬
‫آدرس‬
‫تاریخ بروز عالئم‬
‫جنس‬
‫سن‬
‫تلفن‬
‫تاریخ بستري‬
‫شغل‬
‫تلفن همراه‬
‫بیمارستان محل بستري‬
‫نام پزشك معالج‬
‫تاریخ ترخیص‬
‫مواد غذائي ( بعنوان منابع احتمالي بوتولیسم ) مصرفي از‪ 8‬روز قبل از بروز عالئم بیماري‬
‫خیر‬
‫بلي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -9‬كمپوت خانگي ميوه جات‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1‬سبزیجات و حبوبات خانگي‬
‫( در صورت بلي نوع آن ذكر شود )‬
‫( در صورت بلي نوع آن ذكر شود )‬
‫‪‬‬
‫‪ -10‬پنير كيسه اي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -2‬كنسروهاي گياهي ( نخود فرنگي )‬
‫‪‬‬
‫‪-11‬پنير كوزه اي‬
‫( در صورت بلي نوع آن ذكر شود )‬
‫‪‬‬
‫‪ -12‬سوسيس و كالباس‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -3‬كنسرو ماهي‬
‫‪‬‬
‫‪ -13‬كشك‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -4‬ماهي دودي‬
‫‪‬‬
‫‪ -14‬دوغ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -5‬ماهي شور‬
‫‪ -15‬ساير مواد غذائي مشكوك ذكر شود‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -6‬ساير غذاهاي دريايي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -7‬اشپل ماهي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -8‬كمپوت صنعتي ميوه جات‬
‫( در صورت بلي نوع آن ذكر شود )‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عالئم بالیني ‪:‬‬
‫وجود هر یك از عالئم بالیني زیر را با زدن عالمت ضربدر در خانه مربوط مشخص كنید ‪.‬‬
‫عالئم‬
‫عالئم‬
‫دارد‬
‫ندارد‬
‫دارد‬
‫عالئم‬
‫دارد‬
‫ندارد‬
‫تب‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تاري دید‬
‫تهوع‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ضعف اندام و عضالت‬
‫‪‬‬
‫استفراغ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ندارد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تریسموس‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫فلج اعصاب حركتي چشم ‪‬‬
‫‪‬‬
‫پتوزپلك‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫خواب آلودگي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ضعف و سستي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دوبیني‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫هوشیاري‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫گیجي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫میدریاز یا عدم پاسخ به نور ‪‬‬
‫خشكي دهان ‪ ،‬زبان و حلق‬
‫ایلئوس‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫یبوست‬
‫‪‬‬
‫احتباس ادراراري‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مشكل تنفسي‬
‫دیسفاژي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اختالل حسي‬
‫دیزآرتري‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سایر عالئم ذكر شود‬
‫رگورژیتاسیون مایعات از بیني‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫صداي تودماغي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تاريخ تهيه‬
‫نوع نمونه تهيه شده‬
‫تاريخ تحويل به آزمايشگاه‬
‫تاريخ ارسال به آزمايشگاه‬
‫وجود توكسين‬
‫دارد‬
‫كشت بوتوليسم‬
‫ندارد‬
‫مثبت‬
‫مدفوع‬
‫محتويات معده‬
‫مواد غذائي‬
‫خون‬
‫طبقه بندي بيماري ‪:‬‬
‫مشكوك ‪‬‬
‫قطعي ‪‬‬
‫محتمل ‪‬‬
‫خير ‪‬‬
‫آيا افراد ديگري از همان غذاي آلوده بيمار مصرف كرده اند ؟ بلي ‪‬‬
‫در صورتيكه جواب بلي است تعداد ذكر شود و تحت درمان قرار گرفته ( چه عالئم داشته باشند و چه نداشته باشند ) و فرم بررسي به خالصه اطالعات تكميل گردد ‪.‬‬
‫تشخيص هاي افتراقي‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫جدول تجويز آنتي توكسين‬
‫روز اول‬
‫روز دوم‬
‫ساير اقدامات درماني به ترتيب ذكر شود‬
‫روز سوم‬
‫نوع آنتي توكسين‬
‫‪I.m‬‬
‫‪I.m‬‬
‫‪I.V‬‬
‫‪I.v‬‬
‫‪I.m‬‬
‫پولي آنتي توكسين‬
‫‪A‬‬
‫‪B‬‬
‫‪E‬‬
‫نتيجه درمان‬
‫بهبودي ‪:‬‬
‫در صورت بهبودي اگر عوارض ي بروز نموده است ذكر شود ‪:‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫مرگ ‪:‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪I.v‬‬
‫منفي‬
‫‪ 9 – 2‬نكات مهم در تكمیل فرم بررسي ‪:‬‬
‫مواد غذائي مصرفي از یك تا سه روز قبل از بروز عالئم بیماري مورد‬
‫‪‬‬
‫جستجو و بررسي قرار مي گیرد ‪ .‬تكمیل این قسمت نیاز به توجه و بررسي‬
‫بیشتر بمنظور كشف منابع آلودگي دارد و اگر مواد غذائي مشكوك مصرف‬
‫شده دیگري وجود دارد در قسمت ‪ 15‬با ذكر نام مشخص گردد‪.‬‬
‫وجود هر یك از عالئم بالیني ‪ .‬این قسمت از روي پرونده بیمار و مذاكره با‬
‫‪‬‬
‫پزشك معالج تكمیل میگردد تكمیل صحیح و كامل این قسمت در توصیف‬
‫كلینیك بیماري بسیار اهمیت دارد و مي تواند در تشخیص بالیني بیمار بسیار‬
‫موثر باشد ‪.‬‬
‫عالوه بر تهیه نمونه مدفوع ‪ ،‬محتویات معده و خون در بیماریهاي منتقله از‬
‫‪‬‬
‫راه غذا ( ‪ ) Food born disease‬تهیه نمونه مواد غذائي شایان اهمیت را‬
‫دارد و یكي از مشكالت جدي سیستم مراقبت بیماریهاي منتقله از راه غذا عدم‬
‫تهیه و یا تهیه نمونه نامناسب از مواد غذائي است ‪ .‬نمونه هاي تهیه شده‬
‫باید سریعا ً به آزمایشگاه میكروبشناسي انستیتوپاستور ارسال گردند ‪ .‬باید‬
‫دقت نمود تا نمونه ها قبل از تجویز آنتي توكسین ها تهیه شود ‪.‬‬
‫در جدول تجویز آنتي توكسین ها ‪ ،‬مقدار آنتي توكسین مصرفي در ستون‬
‫‪‬‬
‫مربوط با توجه به راه تجویز آن نوشته شود ‪.‬‬
‫در پایان تكمیل كننده فرم و مسئول واحد بیماریها با ذكر مشخصات خود و‬
‫‪‬‬
‫ثبت تاریخ تكمیل فرم آن را امضاء و به سطح باالتر ارسال مي دارند ‪.‬‬
‫‪ -8-3‬فرم خالصه اطالعات اپیدمیولوژیك بوتولیسم‬
‫‪ ‬فرم مذكور بمنظور جمع بندي عمومي ترین خصوصیات موارد بیماري‬
‫طراحي شده است ‪.‬‬
‫‪ -8-4‬مهمترین نكات كه نیاز به توضیح دارد عبارتند از ‪:‬‬
‫‪ ‬در قسمت تاریخ آزمایش و نتایج آن ‪ ،‬الزم است تاریخ تهیه نمونه در قسمت‬
‫باالي خط و نتیجه آن در قسمت پائین خط بصورت مثبت یا منفي ( از نظر‬
‫وجود توكسین ) ثبت گردد ‪ .‬در قسمت نتیجه درمان حتما ً تاریخ بهبودي و یا‬
‫تاریخ مرگ ثبت شود ‪ .‬در ستون مربوط به مهمترین عوارض بیماري و‬
‫مواد غذائي مشكوك با توجه به ‪ Manual‬كشوري بوتولیسم و فرم بررسي‬
‫انفرادي تكمیل گردد ‪ .‬الزم است بعد از تكمیل فرم مسئول واحد و تكمیل كننده‬
‫فرم آن را امضاء نمایند ‪ .‬هدف از امضاء فرم ها توسط مسئول واحد این‬
‫است كه فرم ها حتما ً توسط مسئول واحد بیماریها مورد بررسي دقیق قرار‬
‫گرفته اند و هر گونه نقایص فني و تكنیكي آن رفع شده است ‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از تكمیل فرمهاي بررسي انفرادي و خالصه اطالعات بیماري الزم است‬
‫بالفاصله به مركز مدیریت بیماریها ارسال شوند و از آنجائیكه ممكن است‬
‫در زمان ارسال فرمها نتایج آزمایش نمونه ها هنوز گزارش نشده باشد در‬
‫نتیجه مسئول واحد بیماریها موظف است بمحض دریافت جواب آزمایش‬
‫نمونه ها آنها را تلفني اطالع داده یا از طریق نمابر به مركز مدیریت‬
‫بیماریها ارسال دارد ‪.‬‬
‫بوتولیسم یك فوریت بهداشتي‪ ،‬درماني است‪ .‬تشخیص سریع‬
‫و درمان به موقع آن‪ ،‬به منظور كاهش خطر مرگ و پیشگیري‬
‫از مبتال شدن سایر افراد خانواده بخصوص در بوتولیسم ناشي‬
‫از غذا‪ ،‬بسیار اساسي و حیاتي مي باشد‪ .‬بررسي اپیدمیولوژیك‬
‫و گزارش فوری و به موقع این بیماري به مراكز بهداشت‬
‫شهرستان‪ ،‬مورد تاکید مركز مدیریت بیماریها قرار دارد‪ .‬تهیه‬
‫نمونه هاي مناسب( با توجه به نوع بوتولیسم) قبل از تجویز‬
‫آنتي توكسین‪ ،‬میتواند به افزایش تعداد موارد مثبت نمونه ها‬
‫بیانجامد ‪ .‬الزم به توضیح است كه درصد مثبت بودن نمونه ها‬
‫با توجه به تعداد كل نمونه هاي آزمایش شده در كشور ما ‪ ،‬در‬
‫مقام مقایسه با كشورهاي صنعتي بسیار پائین بوده و این خود‬
‫نشان دهنده وجود مشكالت جدي در زمینه هاي زیر مي باشد‪:‬‬
‫•ضعف در شناسايي موارد مشكوك به بوتوليسم ‪.‬‬
‫•تهيييه نمونييه هيياي مييورد نييياز قبييل از تجييويز آنتييي‬
‫توكسيي ‪.‬‬
‫•ناكافي بيود نمونيه هيا از نظير مريادير ميورد نيياز‬
‫جهت آزمايش ‪.‬‬
‫•تاخير در ارسال بموقيع نمونيه هيا و رعاييت نكيرد‬
‫شرايط استاندارد در ارسال آنها‪.‬‬
‫تهيييه و تيياميي آنتييي توكسيييي هيياي‪ A,B,E‬يكييي‬
‫دیگر از مشكالت عديده ايست كه در درما بيميارا‬
‫با آ مواجه هستيم‪ .‬تا كنو مركز ميديريت بيماريهيا‬
‫آنتي توكسيي هياي منيوواز ‪ A,B,E‬ميورد نيياز را از‬
‫كشور روسيه تاميي مي نميود‪ ،‬اميا خوشيبختانه در‬
‫حال حاضر امکا تهيه و توليد آنتيي توكسييي هياي‬
‫منييوواز ‪ ،‬دي واز و تييري واز در داخييل شييور‬
‫فراهم شده است ‪.‬‬
‫‪DISTRIBUTION OF BOTULISM DUE TO‬‬
‫‪UNIVERSITY 1387‬‬
‫‪30‬‬
‫‪24‬‬
‫‪25‬‬
‫‪20‬‬
‫‪16‬‬
‫‪12‬‬
‫‪15‬‬
‫‪10‬‬
‫‪5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0.0‬‬
‫‪0.0‬‬
‫‪0.1‬‬
‫‪0.1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪0.7‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪0.3‬‬
‫‪0.2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫گلستان‬
‫گیالن‬
‫آذربایجان غربي‬
‫همدان‬
‫كردستان‬
‫خراسان رضوي‬
‫ایران‬
‫یزد‬
‫اردبیل‬
‫تعداد‬
‫‪INC‬‬
TREND OF BOTULISM DISTRIBUTION
(IRAN 1382-1387)
100
2.5
80
2
60
1.5
40
1
20
0.5
0
CASE
DEATH
1382
1383
1384
1385
41
2
66
1
48
1
80
0
1386
1387
66
2
0
CLASSIFICATION OF BOTULISM
1387
CONFIRM, 3,
5%
SUSPECT,
54, 81%
PROBABLE,
9, 14%
SEX DISTRIBUTION OF BOTULISM
IRAN 1387
DISTRIBUTION OF BOTULISM BY AREA
IRAN 1387
‫جدول شماره ‪ - 12‬ميزا‬
‫كشندگي بيماري بوتوليسم)‪ (C.F.R‬از سال ‪1382‬‬
‫لغايت ‪1384‬‬
‫سل‬
‫تردا‬
‫ميزاش دشندگي‬
‫‪1382‬‬
‫‪2‬‬
‫‪%7/4‬‬
‫‪1383‬‬
‫‪2‬‬
‫‪%3‬‬
‫‪1384‬‬
‫‪1‬‬
‫‪%7/1‬‬
‫جدول شم ره ‪ :5‬موار مشكوك بط بوتوليسم ن شي از غيا بط تفكيك است ش از س ل ‪ 1382‬لغ يب‪1384‬‬
‫است ش‬
‫‪1382‬‬
‫‪1383‬‬
‫‪1384‬‬
‫دا ست ش‬
‫‪-‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫تهااش‬
‫‪4‬‬
‫‪21‬‬
‫‪13‬‬
‫زنت ش‬
‫‪5‬‬
‫‪-‬‬
‫‪-‬‬
‫گلست ش‬
‫‪17‬‬
‫‪25‬‬
‫‪10‬‬
‫گيالش‬
‫‪12‬‬
‫‪2‬‬
‫‪18‬‬
‫مادزي‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫بزوين‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫آذرب يت ش شابي‬
‫‪-‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫همداش‬
‫‪-‬‬
‫‪12‬‬
‫‪13‬‬
‫جمع‬
‫‪43‬‬
‫‪67‬‬
‫‪60‬‬
DISTRIBUTION OF BOTULISM DUE TO
KIND OF SPECIMEN PROVIDED 1387
30
25
20
15
10
5
0
BLOOD
STOOL
FOOD
GOSTRIC CONTENT
CASE
25
16
14
6
PREVIOUS OF TRIP 2 WEEKS AGO
IN BOTULISM IRAN 1387
Psetive
19
35%
Negative
36
65%
PREVIOUS OF FOOD CONSUMPTION
IN BOTULISM IRAN 1387
Negative
5
9%
Psetive
50
91%
‫‪DISTRIBUTION OF BOTULISM DUE‬‬
‫‪TO KIND OF FOOD 1387‬‬
‫‪30‬‬
‫‪14‬‬
‫‪5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪11‬‬
‫‪15‬‬
‫‪35‬‬
‫‪30‬‬
‫‪25‬‬
‫‪20‬‬
‫‪15‬‬
‫‪10‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫ور‬
‫ش‬
‫ات‬
‫هی‬
‫وب‬
‫حب‬
‫ا‬
‫م تو‬
‫جا‬
‫بزی‬
‫س‬
‫ای‬
‫زه‬
‫کو‬
‫نیر‬
‫پ‬
‫ات‬
‫هی‬
‫ج‬
‫وه‬
‫ما‬
‫می‬
‫پل‬
‫اش‬
‫تی‬
‫صنع‬
‫وت‬
‫هی‬
‫کمپ‬
‫گیا‬
‫ات‬
‫ای‬
‫ج‬
‫وه‬
‫وه‬
‫سر‬
‫می‬
‫کن‬
‫گی‬
‫خان‬
‫وت‬
‫کمپ‬
‫هی‬
‫ما‬
‫رو‬
‫نس‬
‫ک‬
‫ای‬
‫سه‬
‫رکی‬
‫پنی‬
‫ی‬
‫ود‬
‫یی‬
‫ید‬
‫ریا‬
‫ماه‬
‫ید‬
‫اها‬
‫غذ‬
‫س‬
‫ایر‬
‫البا‬
‫س‬
‫وک‬
‫س‬
‫سی‬
‫سو‬
‫ک‬
‫کو‬
‫مش‬
‫وغ‬
‫یی‬
‫د‬
‫غ ذا‬
‫واد‬
‫رم‬
‫سای‬
‫گی‬
‫خان‬
DISTRIBUTION OF BOTULISM DUE
BY AGE 1387
20
15
10
5
0
case
0 9
10 19
20 29
30 39
40 49
50 59
60
2
10
12
15
13
8
6
DISTRIBUTION OF BOTULISM DUE
BY MONTH 1387
25
20
15
10
5
0
CASE
FAR
OR
KH
TIR
MO
R
3
20
14
10
4
SH MEH AB
3
1
0
AZ
5
DEY BAH ESF
6
0
0
DISTRIBUTION OF BOTULISM BY
OUTCOME 1387
DEATH, 2,
3%
RECOVERY,
64, 97%
‫شك به بوتولیسم یك‬
‫اورژانس پزشكي است‬
‫و باید فوري و تلفني‬
‫گزارش شود‪.‬‬