İşyeri Açılışı, İşyerinin Devri, Nakli, İntikali, İşkolu Kodunun belirlenmesi, İşkolu Koduna İtiraz

1.05.2020

Murat ÖZDAMAR

İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdür Yrd.

SGK Denetmeni

1

İşyeri; Hizmet akdi veya İş Akdi ile çalıştırılan diğer bir ifade ile 4/a kapsamına girecek olan sigortalının bulunması halinde işyeri 5510 sayılı Kanun kapsamına girecek ve işyeri açılışının yapılması gerekecektir.

5510 sayılı Kanuna göre işyerinden bahsedebilmek tane için o işyerinde en az bir sigortalının çalışmış olması gerekmektedir.

1.05.2020

2

İŞYERİ TESCİLİNİN BİLDİRİMİ 5510 sayılı Kanun uyarınca işyerlerinin tescili 4 şekilde yapılmaktadır; 1) İşyeri bildirgesiyle, 2) Şirket ilk kuruluşunda ticaret sicil memurluğunca yapılan bildirim üzerine tescil, 3) SGK Müfettişleri, SGK Denetmenleri ve genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin denetim elemanlarınca yapılan tespit üzerine tescil, 4) İhale makamları, ruhsata tabi işlerde (maden arama, inşaat, taş ocağı vs.) ruhsat veren merciler ve diğer resmi kuruluşlardan alınan bilgilere istinaden tescil.

1.05.2020

3

İŞYERİNİN TESCİLİ-DOSYA AÇMA

4/(a)’lı çalıştıran işverenler, işyeri bildirgesini,

en geç sigortalı çalıştırmaya başladıkları tarihte

SGK’ya vermelidir.

İşyeri bildirgesinin, adi posta veya kargo yolu ile gönderilmesi ya da Kuruma doğrudan verilmesi halinde,

bildirgenin Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih

gönderilmesi halinde, kanalıyla gönderilmesi ; taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi şeklinde

postaya verildiği tarih

sırasında ; e sigorta kanalıyla gönderilmesi halinde ise internet onaylama işleminin yapıldığı tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilecektir.

1.05.2020

4

İŞYERİNİN TESCİLİ-DOSYA AÇMA

-

İşverenler tarafından, şirket kuruluşu aşamasında, çalıştırılacak sigortalı sayısı ile bu sigortalıların işe başlama tarihlerinin ticaret sicili memurluklarına bildirilmesi halinde, bu bildirimler Kuruma yapılmış sayıldığından, ticaret sicil memurlukları, kendilerine yapılan bu bildirimleri

en geç on gün içinde

Kuruma bildirmek zorundadır.

1.05.2020

5

İşyeri Dosya Numarasının Belirlenmesi

Yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimi veya geçici olduğunu belirleyen "Mahiyet Kodu" ile ilgili haneye; kamu sektörüne bağlı devamlı işyerleri için "1", özel sektöre bağlı devamlı işyerleri için "2", kamu sektörüne bağlı geçici veya mevsimlik işyerleri için " 3", özel sektöre bağlı geçici veya mevsimlik işyerleri için "4" rakamı yazılır.

Her işyerine ilgili ünite tarafından iller itibarıyla ve sıra takip etmek suretiyle bir sıra numarası verilir.

Alt işverenlerin işlemlerinde kullanılmak üzere her bir alt işverene o işyeri için bir "Alt İşveren Numarası" verilir.

1.05.2020

6

eki

İşkolu Kodunun Belirlenmesi

İşyerinde yapılan

«Yapılan İşin Niteliği»

perakende satışı gibi) iş dikkate alınarak 29.09.2008 tarihli ve 27012 (2. mükerrer) Resmi Gazete'de yayınlanmış olan Bakanlar Kurulu Kararı KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI PRİM TARİFESİ'ne uygun 4 haneli işkolu kodu belirlenir.

Burada hatalı işkolu kodu belirlenmemesi adına Meslek Mensupları İşyeri Bildirgesinde bulunan alanına detaylı açıklama yazılmalıdır. (Örneğin; kapıcılık yerine, kalorifersiz kapıcılık, pazarlama yerine, gıda ürünlerinin toptan satışı, inşaat faaliyeti yerine inşaat ürünlerinin 1.05.2020

7

E-Bildirge Şifresinin Alınması

bir müteakip işveren yada yetki verdiği kişi ile SGK arasında E-Bildirge kullanımına ilişkin çalıştırdığı sigortalıları e-sigorta yoluyla bildirmesi için işverene veya yetki verdiği kişiye İşyeri için tescil bildirgesi verilmesini

verilir.

sözleşme akdedilir ve işverenin

E-Bildirge Şifresi (işyeri şifresi)

1.05.2020

8

İŞKOLU KODUNUN KONTROLÜ

•

-

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre işyerinin işkolu kodunun tescil tarihinden itibaren hatalı belirlenmesi ile işyerinde faaliyet değişikliği nedeniyle işkolu kodunun sonradan değiştirilmesi farklı usul ve esaslara bağlanmıştır.

1.05.2020

9

•

HATALI BELİRLENEN İŞKOLU KODUNA İTİRAZ -I

-

5510 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 83. Maddesine göre; Kısa vadeli sigorta kolları primi, yapılan işin iş kazası ve meslek hastalığı bakımından gösterdiği tehlikenin ağırlığına göre tespit edilir. Hangi iş kollarının hangi tehlike sınıfına girdiği, tehlike sınıf ve derecesine ait prim oranlarının ve tehlike derecelerinin gösterildiği 22.08.2008 tarih ve 2008/14173 sayılı Bakanlar Kurulu kararı eki Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesine göre belirlenir.

1.05.2020

10

•

HATALI BELİRLENEN İŞKOLU KODUNA İTİRAZ -II

-

5510 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 83. Maddesine göre; Kısa vadeli sigorta kolları primi, yapılan işin iş kazası ve meslek hastalığı bakımından gösterdiği tehlikenin ağırlığına göre tespit edilir. Hangi iş kollarının hangi tehlike sınıfına girdiği, tehlike sınıf ve derecesine ait prim oranlarının ve tehlike derecelerinin gösterildiği 22.08.2008 tarih ve 2008/14173 sayılı Bakanlar Kurulu kararı eki Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesine göre belirlenir.

1.05.2020

11

•

HATALI BELİRLENEN İŞKOLU KODUNA İTİRAZ –III BİR AYLIK SÜRE DIŞINDA İTİRAZ

-

SGK, işyerinin belirlenen tehlike sınıf ve derecesini yaptıracağı incelemelere dayanarak kendiliğinden 1.05.2020

veya işverenin talebi üzerine değiştirebilir. Yapılacak değişikliğin takvim yılından en az bir ay önce işverene, işveren tarafından değişiklik isteğinin de takvim yılından en az iki ay önce Kuruma bildirilmesi şarttır. Daha açık bir ifade ile bir işyerine ait işkolu kodu işverenin hatalı beyanı veya Kurumun hatalı değerlendirmesi sonucu baştan beri hatalı belirlenmişse ve itiraz yada tespit bir aylık 12

•

HATALI BELİRLENEN İŞKOLU KODUNA İTİRAZ-IV BİR AY İÇİNDE İTİRAZ

içinde Hatalı belirlenen işkolu koduna 1 ay değişiklik işyerinde sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarihten itibaren geçerlilik kazanır.

Örneğin; itiraz 5/8/2012 edilmesi 1/8/2012 tarihinde halinde tarihinde (hatalı) yapılacak açılan ve belirlenen kaloriferli kapıcılığa ait işkolu koduna ilişkin tebligat sonucu yapılacak itiraz 5/9/2012 tarihine kadar yapılırsa kalorifersiz kapıcılığa ait işkolu 1/8/2012 tarihi itibariyle değişir.

1.05.2020

13

İŞKOLU KODU DEĞİŞİKLİĞİ-I

•

İşverenin faaliyet alanını değiştirmesi diğer bir ifade ile işyerinde yapılan işin daha önce belirlenen işkolu koduna uygunluğunun ortadan kalkması halinde işverenin durumu 1 ay içinde SGK’ya bildirmesi gerekmektedir.

Bildirimin 1 aylık süre içinde yapılmamasının geriye dönük ve kağıt ortamında ek/iptal prim belgesi düzenlenmesine yol açtığı unutulmamalıdır.

1.05.2020

14

İŞKOLU KODU DEĞİŞİKLİĞİ-II

•

İşkolu kodu değişiklik talebi üzerine SGK yaptıracağı incelemeler sonunda tehlike sınıf ve derecesini değiştirebilir. Tehlike sınıf ve derecesini etkileyebilecek değişiklik bir ay içinde bildirilirse bu konuda verilecek karar, değişikliğin meydana geldiği tarihten sonraki aybaşından itibaren uygulanır.

1.05.2020

15

•

İŞKOLU KODU DEĞİŞİKLİĞİ-III

Tehlike sınıf ve derecesini etkileyebilecek değişiklik

bir ay

içinde bildirilmezse; tehlike sınıfı yükseliyorsa, değişikliğin meydana geldiği, tehlike sınıfı düşüyorsa, değişikliğin

SGK

tarafından öğrenildiği tarih esas alınmak ve bu tarihlerden sonraki aybaşından itibaren uygulanmak üzere karar alınır ve

İŞVERENE

tebliğ edilir. Dikkat edilirse burada işkolu kodu başlangıçta doğru belirlenmiş ancak işveren faaliyet alanını değiştirdiğini diğer bir ifade ile işkolu kodu değişiklik talebini bir aylık süre dışında yapmıştır.

1.05.2020

16

•

İŞKOLU KODU DEĞİŞİKLİĞİ-IV

Tehlike sınıf ve derecesini etkileyen yeni faaliyet nedeniyle başvuru 1 aylık süre dışında yapılırsa prim nispeti yükseliyorsa işkolu kodu değişiklik değişikliğine değişikliği takip eden aybaşından geçerli olmak üzere geriye dönük fark primin SGK’ya ödenmesi gerekecektir. Ancak bu işlem nedeniyle İPC uygulanmayacaktır. Değişiklik nedeniyle prim oranı düşüyor ise bu kez geçmişe dönük dayalı olarak olmayacak, işverenin SGK’ya başvuruda bulunduğu tarihten itibaren geçerlilik kazanacağından işveren boş yere fazla prim ödenmiş olacaktır.

1.05.2020

17

•

İŞKOLU KODU DEĞİŞİKLİĞİ-V

Bir kez daha vurgulamamız gerekirse; işkolu kodunun geçmişe etki eder biçimde yükseltilmesi nedeniyle sonradan çıkan prim farkı, daha önceki teşvikli aylık prim ve hizmet belgelerini etkilemeyecek, işverenin değişiklik öncesi yararlandığı 5 puanlık prim indirimine ilişkin 5510 kanun türlü belgeler (14857, 54857, 4447, 6111 ve benzeri kanun türlü belgeler içinde geçerli) için herhangi bir teşvik iptali işlemi yapılmayacaktır. Böylesi durumlarda günsüz, eski APHB’deki toplam matrah ve fark prim miktarına dönük hazırlanacaktır.

1.05.2020

düzenlenecek APHB isimsiz,

18

•

ALT İŞKOLU KODU NEDİR-I

için;

-

İş kolu kodu alt sınıfı Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesinde belirtilen iş kolu kodunun biraz daha detaylandırılmış/açılmış halidir. Örneğin iş kolu kodu "7022-İşletme ve diğer idari danışmanlık faaliyetleri" olarak tescil edilmiş olan bir işyeri 702202-İşletme ve diğer idari danışmanlık faaliyetleri (bir organizasyonun stratejik, mali, pazarlama, üretim, iş süreçleri, proje vb. yönetim hizmetleri ile ticari marka ve imtiyaz konularında danışmanlık), veya 702203-İnsan kaynakları yönetim danışmanlığı seçeneği sunulmaktadır.

faaliyetleri güncellemesi 1.05.2020

19

• •

ALT İŞKOLU KODU NEDİR-II

-

İşkolu kodu olarak "7022-İşletme ve diğer idari danışmanlık faaliyetleri" tescil edilmiş olan bir mali müşavirin olduğunu varsaydığımızda esas itibariyle bu mali müşavirin iş kolu kodunun en baştan beri "6920-Muhasebe, faaliyetleri" olması gerektiği görülecektir. Örnekte görüldüğü biçimde işyerinin yaptığı iş ile iş kolu kodunun uyumsuz olduğu işkolu kodu alt sınıf giriş menüsünde sunulan seçeneklerden anlaşılmaktadır.

BU NEDENLE SEÇİM ÖNCESİ YADA SONRAI İŞKOLU KODU

defter tutma

DEĞİŞİKLİK

ve denetim

TALEBİNDE BULUNMAK GEREKECEK.

.. 1.05.2020

20

İŞYERİNİN NAKLİ, DEVRİ, İNTİKALİ Sigortalı çalıştırılan bir işyerinin;

(a) (b) İşyerinin Faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi halinde nakleden işverence, başka bir işverene devredilmesi halinde devralan işverence; nakil veya

devir tarihini takip eden on gün

içinde; İŞYERİ BİLDİRGESİ verilir. İşyerinin aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine nakledilmesi halinde

işyeri bildirgesi verilmez

,

ancak nakil tarihinden itibaren 10 gün içinde durum yeni üniteye bir yazı ile bildirilir.

Eski ünitedeki işyeri dosyasındaki tescile esas bilgi ve belgelerin birer örneği yeni ünitede açılan dosyaya konulur. Yeni ünite nakil bilgilerine dayanarak bu dosyaya yeni bir işyeri numarası verir. (Eski işyerinden İşten çıkış yeni işyerinden işe giriş verilmelidir.) 1.05.2020

21

Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tâbi şirketlerin

nevilerinin değişmesi, birleşmesi, bölünmesi veya diğer bir şirkete katılması

durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilân tarihini; adi şirketlerde ise şirkete yeni ortak alınması durumunda en geç yeni ortağın alındığı tarihi takip eden

10 gün içinde

, işverenlerce işyeri bildirgesi ile Kuruma bildirilmek zorundadır.

İşverenin ölümü ile işyerinin mirasçılarına intikali halinde ise mirasçılarınca ölüm tarihinden itibaren

3 ay içinde

, işyeri bildirgesi verilir.

İşyerlerinde işletme adı bulunulması yeterlidir.

değişikliklerinde bildirgesi verilmez. Değişiklik, Ticaret Sicil Gazetesinin de ekli olduğu bir yazı ile Kuruma bildirilir.

işyeri İşvereni gerçek kişi olan işyerlerinde, isim değişikliği, tüzel kişi olan işyerlerinde ise unvan değişikliklerinde de işyeri bildirgesi verilmez. Değişikliğin yayınlandığı Ticaret Sicil Gazetesinin de ekli olduğu bir yazı ile bildirimde 1.05.2020

22

İşyerinin nakli;

İşyerinin faaliyette bulunduğu ilden başka bir ile nakledilmesi halinde, işyeri bildirgesi, işyerinin nakledildiği adresin bağlı bulunduğu üniteye,

en geç işyerinin nakledildiği tarihi takip eden on gün içinde verilir.

İşyerinin, aynı il içinde olmakla birlikte, başka bir ünitenin görev alanına giren bir adrese nakledilmesi halinde, işyeri bildirgesi verilmeyecek, ancak nakil tarihini takip eden tarihten itibaren on gün içinde nakledilen işyerinin sicil numarasını içerir yazı ile durum eski ve yeni üniteye bildirilir.

İşyerinin, gerek başka bir ildeki adrese nakledilmesi nedeniyle düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden, gerekse aynı il içinde olmakla birlikte başka bir ünitenin görev alanındaki adrese nakledilmesi nedeniyle yapılan yazılı bildirim üzerine yeni işyeri dosyası tescil edilir.

23

İşyeri Adresi Değişikliği

İşyerinin başka bir ünitenin görev alanına giren adrese nakledilmesi halinde, durum yeni ünite tarafından bildirimin kendisine yapıldığı tarihten itibaren

bildirilir onbeş gün içinde eski işyeri dosyasının bulunduğu üniteye yazılı olarak

ve yapılan bildirim üzerine eski işyeri dosyası Kanun kapsamından çıkartılır.(E-Bildirge Şifresi iptal olur) İşyerinin aynı ünitenin görev alanına giren başka bir adrese nakledilmesi halinde, yeni bildirimini geç yapmanın cezası yoktur.

adres, işyerinin nakledildiği tarihten itibaren on gün içinde işyerinin işlem gördüğü üniteye yazı ile bildirilir. Bu durumda yeni işyeri dosyası tescil edilmez. Adres değişikliği/unvan değişikliği 1.05.2020

24

SGK VERGİ TUTANAKLARI İLE İŞYERİ BİLDİRGESİ BİLGİLERİNİ KARŞILAŞTIRIR

Yeni işyeri açılışları yada nakil hallerinde vergi daireleri yoklama memurları tutanak tanzim eder. Şayet tutulan tutanakta çalışan bölümünde sayıya yada isme yer verilmiş ise aynı zamanda tutanak tarihinde sigortalı çalıştığı tespit edilmiş demektir. Dolayısıyla tutulan tutanak tarihi verilecek işyeri bildirgesindeki sigortalı çalışmaya başlama tarihi olmalı çalışan sayısı da tutanakta belirtilen kişi sayısından az olmamalıdır.

1.05.2020

25

VERİLEN HER RUHSAT SGK YA BİLDİRİLİR.

Kamu kurum ve kuruluşları ile ruhsat vermeye yetkili makamlar tarafından verilen her türlü ruhsat (inşaat ruhsatı, lokanta açılış ruhsatı, güzellik salonu ruhsatı, hastane ruhsatı v.b.) SGK ya bildirilir. SGK ruhsatın olduğu adreste sigortalı çalıştıtılıp çalıştırılmadığını diğer bir ifade ile işyeri açılışını sorgular. Açılmış bir işyerinin bulunmaması halinde işverini yazılı bilgi vermeye davet eder. Buna rağmen dosya açılmaması yada davete cevap verilmemesi halinde işyeri teftiş kapsamına alınarak SGK Denetmenleri tarafından mahallinde denetlenir.

1.05.2020

26

İŞYERİ NAKLİ SONRASI YENİ DOSYANIN TESCİLİ ve İŞE GİRİŞ/ÇIKIŞ İŞLEMLERİ İşyerinin başka ünitenin bölgesine taşınması halinde işverene yeni bir işyeri numarası verilir.

İşveren, eski işyeri numarası üzerinden işten çıkış bildirgelerini durumunda yeni bildirge işyeri işverenden istenecektir.

üzerinden verilmemesine işe giriş bildirgelerini vermek zorundadır. Her ne kadar arada gün boşluğu olmadan işten çıkış/işe giriş olması dayalı İPC uygulanmayacak olsa da bu bildirimlerin yapılması

1.05.2020

27

.

ORTAK DEĞİŞİRSE YENİ ORTAK ADINA İŞE BİLDİRGESİ VERİLMELİDİR.

Limitet şirkete yeni ortak alınması, yada anonim şirket ortağı olmakla birlikte yönetim kurulu üyeliğine yeni ortaklardan bir yada bir kaçının seçilmesi halinde bildirim yükümlüsü diğer bir ifade ile 4/b kapsamındaki sigortalılara mahsus işe giriş bildirgesi verme yükümlüsü şirket olacaktır. Şirket, ortağa/yönetim kurulu üyesi seçilene ait 4/b kapsamındaki sigortalılara mahsus işe giriş bildirgesini onbeş güç içinde vermez ise bir asgari ücret tutarında idari para cezasına çarptırılacaktır.

1.05.2020

28

.

ÖRNEK

X.Ltd.Şti ortağı A, hissesinin tamamını 1 Kasım 2011 tarihinde B’ye devretmiştir. X.Ltd.Şti’nin en geç 15 Kasım 2011 tarihine kadar yeni ortak B adına 4/b kapsamındaki sigortalılara mahsus işe giriş bildirgesi vermesi gerekecek aksi halde X.Ltd.Şti unvanlı işverene bir asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır. .

1.05.2020

29

.

ORTAKLIKTAN AYRILAN KİŞİ İÇİN İŞTEN ÇIKIŞ BİLDİRGESİ VERİLMELİDİR. Limitet şirketteki hissenin tamamen devredilmesi, yada anonim şirket ortağının yönetim kurulu üyeliğinden ayrılması halinde işten çıkış bildirim yükümlüsü diğer bir ifade ile 4/b kapsamındaki sigortalılara mahsus işten çıkış bildirgesi verme yükümlüsü şirket olacaktır. Şirket, ortaklıktan/yönetim kurulu üyeliğinden ayrılana ait 4/b kapsamındaki sigortalılara mahsus işe giriş bildirgesini on güç içinde vermez ise 1/10 asgari ücret tutarında idari para cezasına çarptırılacaktır.

1.05.2020

30

.

•

ÖRNEK X.Ltd.Şti ortağı A, hissesinin tamamını 1 Kasım 2011 tarihinde B’ye devretmiştir.

X.Ltd.Şti’nin en geç 10 Kasım 2011 tarihine kadar 4/b kapsamındaki sigortalılığı sona eren eski ortak A adına 4/b kapsamındaki sigortalılara mahsus işten çıkış bildirgesi vermesi gerekecek aksi halde SGK tarafından X. Ltd.Şti’ye işverene 1/10 asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

1.05.2020

31

…

Teşekkürler...