Transcript ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG
SỨC KHỎE
LÊ HOÀNG NINH
NỘI DUNG
1.
2.
3.
4.
5.
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Tại sao phải đánh giá tác động sức
khỏe?
Ai là người đánh giá tác động sức khỏe?
Những cái khác mà bạn cần biết trong
đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Làm thế nào để thực hiện đánh giá tác
động sức khỏe?
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Health impact assessment ( HIA)

HIA là một qui trình thường qui nhằm tiên
lượng các ảnh hưởng về chính sách trên
sức khỏe, phúc lợi ( wellbeing) và trên
những bất công bằng về sức khỏe. HIA
được áp dụng trong chính sách cấp trung
ương hay địa phương, và rất có hiệu quả
khi triển khai ứng dụng sớm trong quá
trình phát triển xây dựng chính sách
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Health impact assessment ( HIA)
Định nghĩa: HIA là sự kết hợp các qui
trình, các phương pháp, các dụng cụ mà
các chính sách được xem xét cân nhắc
dựa trên tác động lên sức khỏe của cộng
đồng và sự phân phối các tác động nầy
trên dân số.
 Có 2 kiểu HIA:

– Policy level HIA
– Project level HIA
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Health impact assessment ( HIA)

HIA ở mức độ chính sách: tập trung trên sức khỏe và
các yếu tố quyết định nhưng khi HIA áp dụng trong
quản lý môi trường thì sức khỏe chỉ là một thành tố.

HIA liên kết với chính sách có căn bản, nguồn gốc từ y
tế công cộng và ghi nhận sức khỏe được quyết định bởi
phần lớn những yếu tố khác. Như vậy để đạt được mục
tiêu của các chính sách thì việc ra quyết định phải dựa
trên hệ quả ( outcome-based decision making) chứ
không phải là output. Thí dụ: giảm tỷ lệ thuốc lá là
outcome, chương trình ngừng hút thuốc lá là output)
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Health impact assessment ( HIA)
HIA dựa trên công nhận tình trạng sức khỏe của
người dân và cộng đồng bị ảnh hưởng bởi nhiều
yếu tố năm ngoài lãnh vực y tế thí dụ như xã hội
và kinh tế
 HIA :

– ảnh hưởng dương của chính sách được thúc đẩy
– ảnh hưởng âm/ tiêu cực trên sức khỏe có thể được
giảm thiểu/ loại bỏ
– Bất công bằng về y tế/ chăm sóc sức khỏe thu hẹp
TẠI SAO PHẢI ĐÁNH GIÁ
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
1.
2.
3.
4.
Gíup nhà lập chính sách sử dụng các tiếp cận
phát triển bền vững
Giúp nhà lập chính sách nắm được, nêu được
các yêu cầu về luật và chính sách về y tế công
cộng
Giúp các nhà lập kr61 hoạch đưa các chứng cứ
vào việc ra các chính sách
Động viện các hoạt động liên ngành bằng cách
thúc đẩy các nhà lập chính sách phối hợp với
các ngành nghề khác
TẠI SAO PHẢI ĐÁNH GIÁ
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
5. Động viện sự tham gia, các tiếp cận tư
vấn vào việc ra chính sách.
6. Cải thiện sức khỏe và bất công bằng
trong chăm sóc y tế
7. Giúp các nhà lập chính sách xem xét các
đạo luật xử lý những tình huống / tình
trạng đâc biệt
AI NÊN ĐÁNH GIÁ
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
Nhà lập chính sách ở tất cả bộ phận công
nên dùng các đánh giá tác động sức khỏe
cho những chính sách có ý nghĩa: thí dụ
giao thông, kế hoạch, chính sách xã hội,
môi trường
 Health policy markers
 ….

NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHÁC
1.
2.
3.
Health ?
Y tế công cộng ?
Health determinants và health outcome:
Determinants :
1. social and cultureal factors ;
2. Economic factors
3. Environmental factors
4. Population based services: health, disability, leisure
services
5. Individual/ behavioral factors: physical activity, smoking
6. Biological factors
Outcome : hệ quả sức khỏe cá nhân, nhóm dân số, cộng đồng
4.
Bất công bằng trong chăm sóc y tế
CÁCH THỰC HIỆN HIA

4 giai đoạn trong qui trình HIA:
–
–
–
–

Screening
Scoping
Appraisal and reporting
Evaluation
Trong giai đoạn appraisal có 3 phần:
– Chọn công cụ appraisal
– Hoàn chỉnh giai đoạn đánh giá tác động
– Phát triển các kiến nghị thực tế để giảm thiểu tác
động tiêu cực, tăng cường các tác động tích cự
Qui trình đánh giá
tác động sức khỏe

Hình 3 trang 21
Bước 1: sàng lọc ( screening)

Là bước căn bản quan trọng trong qui
trình:
– Cần tiến hành HIA không
– Nếu không cần thì liệu có những kiến nghị/ đề
nghị gì để những tác động âm tính/ bất lợi
cho sức khỏe được kiểm soát
– Nếu như chưa thể ra quyết định do thông tin
chưa phù hợp, thì sự sàng lọc sẽ được lập lại
sau khi có được thông tin đầy đủ
Bước 1: sàng lọc

Từng đề mục chính sách, ý kiến chính
sách, hệ quả chính sách:
– Lướt qua bảng kiểm ( bảng 1) và khoanh tròn
vào 1 trong 3 chọn lựa: yes, no, do not know
– Từng câu hỏi các bạn phải ước lượng mức độ
chắc chắn của câu trả lời của bạn theo 3 cấp
độ
– Ra các phán quyết dựa vào các thông tin
trong bảng. Thật ra rất khó, điều quan trọng
là có cảm nhận chung-> need for HIA or not
Bước 2: nội dung ( Scoping)
Scoping: good project management
 > write an assessment plan to set out the
work
 > decide on the HIA and which appraisal
tool to use
 > evaluating HIA

Bước 2: nội dung ( Scoping)
Xác định ranh giới của các công việc ( kể
cả phân tích sâu nhu cầu và xếp hạng nhu
cầu và sự liên hệ tới những công việc khác
như thế nào
 Xác định mục tiêu cho những việc nầy
 Xác định nhu cầu nguồn lực cho việc đánh
giá kể cả xác định nhóm đề án gồm
những ai

Bước 2: Nội dung ( scoping)

Một số câu hỏi giúp xác định nội dung:
(p.29)
– Mục đích và mục tiêu của HIA?
– Phạm vi và các giới hạn của HIA:?
 What is to be includes ( nhận vào) và loại ra ?
 Khu trú thời gian và đĩa điểm?
 Khi nào sẽ đánh giá?
 Mất thời gian bao lâu?
Bước 2: Phạm vi ( scoping)

Một số câu hỏi giúp xác định nội dung:
(p.29)
– Ai sẽ đánh giá và những kỹ năng cần có là gì?
– Những mấu chốt, nồng cốt tham gia vào đánh
giá chính sách là gì?
– Địa dư/ địa lý nào?
– Phạm vi thời gian của HIA ( bạn quan tâm tới
những gì sẽ xảy ra trong 5 hay 20 năm tới)?
– Nếu như toàn bộ chính sách không được đánh
giá thì phần được đánh giá là gì?
Bước 2: Phạm vi ( Scoping)
Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)
 So sánh chính sách: giữa các chính sách hay so
sánh với hiện trạng
 Nếu hệ quả của chính sách không biết, thì
những giả định nào cần có để tiên lượng hệ quả
có khả năng xảy ra
 Cộng đồng có quan tâm / hay gia tăng sự quan
tâm trong lãnh vực chính sách không?

Bước 2: phạm vi ( Scoping)
Ai là người chủ chốt để tham vấn
 Kế hoạch đánh giá có thể liệt kê ra những
điểm chính và khung thời gian không?
 Nhưng tham số dùng để đánh giá là gì
 Kinh phí và nguồn kinh phí
 Nhưng phương pháp nào được dùng để
đánh giá
…

Bước 3: định giá và báo cáo

Bước định giá gồm 4 phần:
1. Xác định các nhân tố quyết định sức khỏe tương
ứng với chính sách được đánh giá
2. Dùng các công cụ định giá để xác định các tác động
3. Đánh giá tác động sức khỏe có ý nghĩa
4. Báo cáo các thay đổi tthu75c hành làm thay đổi đối
với chính sách

2 công cụ đánh giá:
–
–
Health lens
Health appraisal tool
Bước 3: định giá và báo cáo

Các thành tố cua chính sách:
– Mục đích và mục tiêu
– Nội dung và chiều hướng
– Giá trị
– Ưu tiên/ goal
– Dân số đích/ cộng đồng/ nhóm dân số
– Đầu ra
– Hệ quả dự kiến
Bước 3: định giá và báo cáo

Các phương pháp định giá:
– Không có phương pháp nào là tối ưu
– Tất cả phương pháp đều hướng đến xác định và đo
lường các hệ quả, giải thích được các hệ quả đó
Range of method can be used at difference
stages in process. Ex: checklist/ screening,
scoping; system model : env. System and link
different environmental components
 Combination of methods

Bước 3: định giá và báo cáo

Xác định các nhân tố quyết định sưc khỏe:
( trang 36)
Bước 3: định giá và báo cáo

Công cụ định giá:
– Health lens: concise list questions
– Health appraisal tool:
 Impacts of policy proposal on determinants of
health
 Appraisal for partnership, participation and
protection
 Inequalities appraisal
Bước 3: định giá và báo cáo

Báo cáo:
– HIA process and the people. Org and
resources involved
– Phương pháp dùng đánh giá
– Báo cáo về sự tham gia, định giá bảo vệ và
tham gia
– Báo cáo tác động
– Kiến nghị: tăng tích cực/ hạn chế tiêu cực, âm
tính
Bước 4: Đánh giá
Đánh giá phải được phân thành các thành
tố vào trong quá trình đánh giá tác động
sức khỏe, không nên quá phức tạp và quá
rộng
 Gồm các phần việc của cơ quan, tổ chức,
giá thành trong gia đoạn xác định nội
dung
 Mục tiêu hia phải rõ ràng/ có đạt được
không

Bước 4: đánh giá
Nên dùng cả hai: đánh giá qui trình và
đánh giá tác động
 Đánh giá qui trình: đánh giá làm cách
nào/ bằng cách nào mà HIA được làm và
cung cấp thông tin cho các HIA sau đó
 Đánh giá tác động phân tích các nội dung
để đưa ra các kiến nghị về chính sách
 Đánh giá hệ quả: đánh giá những tác
động được tiên lượng trước.
